14
Hay Palanun Pagpati kan Apu Jesus
(Mateo 26:1-5; Lucas 22:1-2; Juan 11:45-53)
1 Luway allêw tana bayu lumatêngaꞌ Allêw Pagꞌalaalan Kaligtasan ha Pagꞌiirap buy Kamatiyan*Allêw Pagꞌalaalan Kaligtasan ha Pagꞌiirap buy Kamatiyan: Balayên ha Exo. 12:1-30 nu pakapakun nagꞌumpisa. buy Allêw Tinapayaꞌ Alan Pampaalsa†Allêw Tinapayaꞌ Alan Pampaalsa: Ha allêwaꞌ ti, kikinan lay tinapayaꞌ alan pampaalsa dapay ginawan ninunu la hin inligtas hilan Apu Diyus ha pagkaalipên la ha Egipcio.. Hay libun namamaalan pari buy tawtagapanudun kautuhan, nanangkap hilan pagkakatawun taêmên lihim lan maipadakêp buy maipapati hi Apu Jesus. 2 Ambala la, “Andi tamu gawꞌên ha Allêw Pagꞌalala, lumbutaꞌ magkaguluy tawtawu.”
Binunlugan Pabangu hi Apu Jesus
(Mateo 26:6-13; Juan 12:1-8)
3 Hin dilag hi Apu Jesus ha Betania, kaban nanangan ya ha biyag Simonaꞌ daan mayin matindin hakit ha balat, inlumatêngaꞌ gihay babayi. Mayin yan pigtanaꞌ mamaalênaꞌ pabangu. Hay pamiantiyan gawa ha batun alabastro. Hay pabangung ati, puru ibat ha katas halamanaꞌ nardu. Binahak nay bêng pamiantiyan pabangu bayu imbunlug nay pabangu ha un Apu Jesus.
4 Napuutaꞌ umnuy tawu istu. Ambala la, “Angkaya na sinasayangaꞌ pabangung in? 5 Naipaghaliw hanay habayin ha mamhakaꞌ alaga, katumbas gihan tawunaꞌ suwildu. Naiibi hana ha mangairap.” Buy kinapuutan lay babayi.
6 Nuwa ambalan Apu Jesus, “Paulayan yu ya. Angkaya yu ya ginugulu? Mahampataꞌ atiyaꞌ ginawa na kangku. 7 Hay libun mangairap panay yun makaawyun buy maari kawun tumulung kanla maski hitalagyun uras. Nuwa haku, ah yu ku panay makaawyun. 8 Ginawa nay makaya nan gawꞌên na para kangku. Binunlugan nay nawini kun pabangu taêmên ipauna nay paghahanda ha kangkun pagꞌêlbêng. 9 Pakalêngꞌên yuy inunghung ku kayu, haantu man ipangaralaꞌ Mahampataꞌ Balita ha buung mundu, ipamalita mêtaꞌ ginawa nan ati kangku taêmên ah ya maliwanan.”
Nakipagkasundu hi Judas ha Kawkapatin Apu Jesus
(Mateo 26:14-16; Lucas 22:3-6)
10 Hi Judas Iscariote, giha ya ha tawtagahunul Apu Jesus. Naku ya ha libun namamaalan pari takayꞌêmên makipagkasundun ipakabili hi Apu Jesus. 11 Hin natandan lay pakay Judas, natula hila buy nangaku hilan biyan yan pira. Kaya ibat hin habatu, nagꞌihip yay na, nu pakapakun nan ipakabili hi Apu Jesus kanla.
Hay Hulin Apunan Apu Jesus Awyunaꞌ Tawtagahunul Na
(Mateo 26:17-25; Lucas 22:7-14, 21-23; Juan 13:21-30)
12 Inlumatêngaꞌ unan allêw ha Allêw Tinapayaꞌ Alan Pampaalsa. Atiyaꞌ allêw paghahandug tupan kikinan ha Allêw Pagꞌalaalan Kaligtasan ha Pagꞌiirap buy Kamatiyan. Kaya tinanung hi Apu Jesus tawtagahunul na, “Haantu yu labay kamin maghandan apunan para ha Allêw Pagꞌalaalan Kaligtasan?”
13-14 Inutuhan nay luwa ha kanan tagahunul, “Maku kawu ha banwan Jerusalem ta baistu mayin manyalubung kayuy gihay liyaki, mipapasan bangan lanêm. Hunulun yu ya ha biyagaꞌ pahukan na, buy sabin yu ha mayin biyag, ‘Impapatanung Mistru nu haantun kuwartu yan mangan apunan awyunaꞌ tawtagahunul na ha Allêw Pagꞌalaalan Kaligtasan.’ 15 Itudu na kayuy gihay mamhakaꞌ kuwartu ha tagꞌay, kumplituy nan kagamitan buy nakahanday na. Istu kawun maghandan apunan tamu.” 16 Nagꞌalihaꞌ luwa nan tagahunul. Buy hin inlumatêng hila ha banwa, naakit lay laataꞌ innunghung Apu Jesus kanla. Buy inhanda la istuy apunan para ha Allêw Pagꞌalaalan Kaligtasan.
17 Kinayabinan, inlumatêng hi Apu Jesus awyunaꞌ labinluway tagahunul na. 18 Kaban nanangan hilay na ha lamisa, ambalan Apu Jesus kanla, “Pakalêngꞌên yuy ati. Giha kayuy kaawêm ku ha panganan, maypakabili kangku.”
19 Hin nalêngê lay habatu, nalungkut hila. Gihaꞌgiha hilan nagtanung kana, “Mistru, alwan hakuy habatu, ani?”
20 Ambalan Apu Jesus kanla, “Giha kayu ha labinluway kaawyun kun maysawsaw tinapay ha tasa. 21 Ta dilag ha kasulatan, hakuy nangibat ha langitaꞌ Inꞌanak Tawuy patin. Nuwa makaingaluy tawung maypakabili kangku. Mangêd pun ban, ah yay na impanganak.”
Hay Hulin Apunan Apu Jesus
(Mateo 26:26-30; Lucas 22:14-20; 1 Corinto 11:23-25)
22 Kaban nanangan hila, nangwan tinapay hi Apu Jesus, nagpasalamat ya kan Apu Diyus buy pinagbihꞌil bihꞌil nay ati bayu inꞌibi na ha libun tawtagahunul na. “Kuwên yuy ati ta kanên yu, ati ya kangkun nawini.”
23 Pagkayari, nangwa yan inêmên, nagpasalamat kan Apu Diyus, inꞌibi na kanla bayu ninêm hilan laat. 24 Ambala na kanla, “Ati ya kangkun daya, ibunlug ku para ha pagtubus kasalanan dêlan tawu. Atiyaꞌ mamapêtêg pangakun Apu Diyus ha tawtawu.” 25 “Pakalêngꞌên yuy ati, ah kuy na mênêm uman alakaꞌ ibat ha katas ubas angga ha lumatêngaꞌ paghaharin Apu Diyus. Ha allêw bantu, mênêmakun bayun kalasin ênêmên.”
26 Nagkantaan hilan papuri kan Apu Diyus bayu naku hila ha Bungꞌuy Awꞌulibu.
Innunghung Apu Jesus, Ipaglau Yan Pedro
(Mateo 26:31-35; Lucas 22:31-34; Juan 13:36-38)
27 Innunghung Apu Jesus ha tawtagahunul na, “Innunghung Apu Diyus ha kasulatan, ‘Patin kuy pastul ta mimihiyayaꞌ tawtupa.’ Matupadaꞌ ati ta piibwatan yu kun laat. 28 Nuwa pagkayari kun mabyay uman, mauna ku kayu ha prubinsiyan Galilea.”
29 Innunghung Pedro kan Apu Jesus, “Ibwatan kawu man laat, nuwa haku ah katawu ibwatan.”
30 Tinumbay hi Apu Jesus kana, “Pakalêngꞌên yuy inunghung ku kayu, bayu manalangꞌayaꞌ manuk luway bisis ha yabin ti, tatluy bisis mu kun ipuglaun kilala mu ku.”
31 Nuwa impagpilitan Pedro, “Ah katawu talaga ipuglau, maski patinaku punaꞌ awyun yu.” Habatu mêtaꞌ innunghung laat nan kaawyun.
Nanalangin hi Apu Jesus ha Getsemane
(Mateo 26:36-46; Lucas 22:39-46)
32 Pagkayari, naku hila ha rugalaꞌ Getsemane. Paglatêng la istu, innunghung Apu Jesus kanla, “Mitnu kawu haati kaban manalanginaku.” 33 Inꞌawyun na hi Pedro, Santiago buy Juan. Nababaala ya ta tinatagam nay na ya mangyari kana. 34 Innunghung na kanla, “Dapayakun mati ha lungkut. Haati kawun dili, ah kawu matuluy.”
35 Nagpakadayu yan bagya, ta nagluhud buy nanalangin, “Nu maari hana, ah kuy na danasinaꞌ pagꞌiirapaꞌ lumatêng kangku.” 36 Innunghung na, “Bapa, magawa yuy laataꞌ bagay. Nu maari ipakadayu yu kangkuy pagꞌiirapaꞌ atiyaꞌ lumatêng. Nuwa alwan labay kuy mahunul nu alwan labay yu.”
37 Pinagbalikan Apu Jesus ya tatluy tagahunul na ta nalatngan nan natutuluy. Innunghung na kan Pedro, “Simon, natutuluy kaw pun? Ah kawu makapagpuyat maski gihay uras dili?” 38 Ta innunghung na kanla, “Magpuyat kawu ta manalangin taêmên ah kawu maguluy tuksu. Hay nakêm yu labay lumaban ha tuksu, nuwa hay nawini maina.‡Hay nakêm yu labay lumaban ha tuksu, nuwa hay nawini maina. Maarin hay ibig sabin ati, labay ispiritu lan magpuyat buy manalangin, nuwa ahê kayan nawini la. ”
39 Nagpakadayuy namêt hi Apu Jesus ta nanalangin yan uman, dapay ha una nan panalangin. 40 Pagkayari, pinagbalikan nan umanaꞌ tawtagahunul na. Nalatngan nay namêt hilan natutuluy ta bêlêw bêlêwên hilan tandah. Hin napukaw hila, ah la tanda nu hita nunghungun la kan Apu Jesus.
41 Buy nanalangin yan uman. Ha pangatlun pagbalik Apu Jesus, innunghung na kanla, “Natutuluy kaw pun buy nagpapahinga? Tamay nay habayin! Lumatênganay urasaꞌ hakuy nangibat ha langitaꞌ Inꞌanak Tawuy iibi ha makasalanan. 42 Mibwat kitamuy na, halubungun tamu hila! Dilaganay maypakabili kangku.”
Hay Pagdakêp kan Apu Jesus
(Mateo 26:47-56; Lucas 22:47-53; Juan 18:3-12)
43 Nannununghung pun hi Apu Jesus, biglan inlumatêng hi Judas ya giha ha labinluway tagahunul na. Madla yan awyunaꞌ armadun ispada buy pamaluh. Sinugu hilan namamaalan pari buy tawtagapanudun kautuhan buy pawpuun Judio. 44 Namꞌin palatandaan ha mandakêp kan Apu Jesus hi Judas ya naypakabili kana. Ambala na, “Nu hita daninan ku ta halikan ku, habatuy dakpên yu. Gitan yu buy ah yu paulayan makatakah.”
45 Kaya hin inlumatêng hi Judas, agad yan nagdani kan Apu Jesus. Kinanunghung na, “Mistru!”, bayu na hinalikanaꞌ ati. 46 Agad dinakêp hi Apu Jesus tawtawu. 47 Nangublut ispaday gihay tagahunul Apu Jesus ta tinabtab nay gihay alipên puun pari, buy nalaplapaꞌ têk ati.
48 Ambalan Apu Jesus ha libun nandakêp kana, “Tulisanaku kaya bay ta nipantan kawun ispada buy pamaluh takayꞌêmên dakpên yu ku? 49 Allêw allêwakun dilag ha timplu ta nanunudu buy dilag kaw mêt baistu. Angkaya ah yu ku dinakêp? Nuwa kaylangan mangyariyaꞌ ati taêmên matupadaꞌ innununghung ha kasulatan tungkul kangku.”
50 Hin habatu mêt, inibwatan yan tawtagahunul na buy nipagtakah hila.
51 Mayin gihay binata baistu, nanghunul kan Apu Jesus, nakabalabal yan dilin tilan linu. Dinakêp ya mêt tawtawu, 52 nuwa ha pagtakah na, nadukpan lay kanan balabal, kaya inlumukhu yan hubad.
Gintan hi Apu Jesus ha Hukuman Hawjudio
(Mateo 26:57-68; Lucas 22:54-55, 63-71; Juan 18:13-14, 19-24)
53 Gintan la hi Apu Jesus ha biyag puun pari. Nititipun baistuy laat namamaalan pari, pawpuun Judio buy tawtagapanudun kautuhan. 54 Hinumunul mêt baistu hi Pedro nuwa madayu yan bagya kan Apu Jesus. Nagpahuk ya ha bakuran puun pari, nikiitnu ya ha gawguwardiya buy nagpakyang ya ha danin apuy.
55 Baistu ha luub, hay libun namamaalan pari buy pinakamatagꞌaya grupun pawpuun Hawjudio nananangkap ibidinsiyan laban kan Apu Jesus taêmên mahatulan yan kamatiyan. Nuwa ala hilan makuwan ibidinsiya. 56 Dêlan nagsaksin alwan pêtêg laban kan Apu Jesus nuwa alway naman nagkakagihay innununghung la.
57 Mayin umnuy nêdêng buy nagsaksin alwan pêtêg laban kana. Ambala la, 58 “Nalêngê yana sinabi na, ‘Gibaên kuy timplun atiyaꞌ gawan tawu, nuwa ha buun tatluy allêw iêdêng kuy timplun alwan gawan tawu!’ 59 Nuwa, alwa mêt nagkakagihay innununghung la.”
60 Nêdêng ha gitnay puun pari, tinanung hi Apu Jesus, “Ala ka kaya ban sabin ha imbibintang la laban kamu?”
61 Ahê nagtêgê hi Apu Jesus, kaya tinanung yan uman puun pari, “Haka bayaꞌ Cristo, anak Apu Diyusaꞌ pinupuri tamu?”
62 Tinumbay hi Apu Jesus, “Haku bay, buy hakuy nangibat ha langitaꞌ Inꞌanak Tawuy maakit yun nakaitnu ha kanan Makapangyarihan Apu Diyus. Buy paglatêng ku kayti ibat ha langit, maakit yu ku ha ulapaꞌ patabuy.”
63 Hin nalêngêy atin puun pari, ha puut na, ginihi nay kanan baru buy ambala, “Angkaya tamu pun kaylanganaꞌ sawsaksi? 64 Nalêngê yuy ah na inggagalangaꞌ Apu Diyus ta inꞌiitbuh nay sarili na kana. Hita labay yun gawꞌên kana?” Buy hinatulan la hi Apu Jesus, “Dapat yan patin.”
65 Tinupayan yan umnu baistu. Tinakpan lay mata na buy sinuntuk ya bayu tinanung, “Sabin mu paraw nu hita nanyuntuk kamu?” Pagkayari, kinwa yan gawguwardiya buy pinagbubugbug.
Impuglaun Pedroy Kilala na hi Apu Jesus
(Mateo 26:69-75; Lucas 22:56-62; Juan 18:15-18, 25-27)
66 Hin dilag pun ha bakuran hi Pedro, dinumanaꞌ gihay babaying utuhan puun pari. 67 Hin naakit na hi Pedro, nagpapakyang ha danin apuy, nangunênêg yan nakabalay kana buy innunghung na, “Awyun ka mêt Apu Jesus ya taga Nazaret, alwa nay?”
68 Nuwa impuglaun Pedroy ati, “Ah ku tanday innununghung mu.” Pagkayari, nagꞌalih ya baistu ta naku ya ha luwahan. Hin habatu mêt, nanalangꞌayaꞌ manuk.
69 Naakit yay na mêt istun babaying utuhan, kaya innunghung babayi ha tawtawung dilag istu, “Hay tawung ban in, giha ya mêt ha awyun Apu Jesus.” 70 Nuwa, impuglaun uman Pedro.
Papainghan, innunghung tawtawu baistu, “Giha ka bay ha kawkaawyun na, ta taga Galilea ka mêt.”
71 Nuwa nagsumpa hi Pedro, “Matiyaku man, ah ku talagan kilalay tawung innununghung yu.”
72 Hin habatu mêt, nanalangꞌay umanaꞌ manuk. Buy naihipan Pedroy innunghung kanan Apu Jesus, “Bayu manalangꞌayaꞌ manuk luway bisis, tatluy bisis mu kun ipaglaun kilala mu ku.” Nanghêmêkmêk yan tangih.
*14:1 Allêw Pagꞌalaalan Kaligtasan ha Pagꞌiirap buy Kamatiyan: Balayên ha Exo. 12:1-30 nu pakapakun nagꞌumpisa.
†14:1 Allêw Tinapayaꞌ Alan Pampaalsa: Ha allêwaꞌ ti, kikinan lay tinapayaꞌ alan pampaalsa dapay ginawan ninunu la hin inligtas hilan Apu Diyus ha pagkaalipên la ha Egipcio.
‡14:38 Hay nakêm yu labay lumaban ha tuksu, nuwa hay nawini maina. Maarin hay ibig sabin ati, labay ispiritu lan magpuyat buy manalangin, nuwa ahê kayan nawini la.