1 Pangayadi nin pihta, hiyay Apo Jesus boy hilay mānumbong na, nuli hilayna ha plobinhiyan Galilea. Ha maghay mangaamot, nilumipay hila ha dagatdagatan nin Galilea a anhabtan met dagatdagatan nin Tiberias. 2 Ket malabong ye tataon hinumumbong kana, ta nakit lay kapagtakaan a didinyag na makauli ha pamaitaah na kanlan ampaghakit. 3 Hiyay Apo Jesus boy hilay mānumbong na, hinumaka hila ha nagmamapantay. Ket nikno hila ihtew. 4 Kananyatew, madanon anay pihta lan Jujudio a anhabtan Pihtan Pangihipan nin Pangiligtah.

5 Ha in-iwah nay pamilew nan Apo Jesus, nakit na hilay malabong a tataon anhumaley kana. Tinepet na yay Felipe, “Way-ihtew kitawo manaliw nin pamangan a ipakan kanlan hilatin tatao?” 6 Tinepet na yay Felipe ta-omen na yan bengat huboken, agya tanda nayna ye diyagen na.

7 Nakibat yay Felipe, “Ha kalabong lan hilatin tatao, Apo, ket agya waloy bowan a howildo nin magha katao, ket kulang po ateed a panaliw nin tinapay a ipakan kanla, agya titikandi hilan bengat.”

8 Ket hinabi na met Andres a magha kanlan mānumbong na a katongno nan Pedro, 9 “Anti ya ihti ye maghay anak a laki. Main yan limay tinapay boy luway malanghit, noba way-omen yan mipatped ha kalabong lan tatao?”

10 Hinabi nan Apo Jesus, “Paiknoen yo hilan kaganaan.” Ket nikno hila met ye tatao, ta mailamon ihtew. Hiyay bilang lan lalaki, mangalimay libo. 11 Haanin, hiyay Apo Jesus, kingwa na yay limay tinapay boy luway malanghit. Ket pinahalamatan naya kanan Apo Dioh. Pangayadi, in-ibyay na kanlan mānumbong na, ket impatped la kanlan tatao. Ket nangan hila.

12 Ha nabhoy hilaynan kaganaan, hinabi nan Apo Jesus kanlan mānumbong na, “Tiponen yoy tela lan tatao ta-omen homain mahayang.” 13 Kaya-bay tinipon lay tinapay a tela lan tatao. Ket nakapno hila po nin labinluwan belyag.

14 Pamakakit lan tatao kananyatin kapagtakaan a pagkakitan a dinyag nan Apo Jesus, hinabi la, “Ah, hiyabay anay podopita a an-agaden tawon lumateng ihti ha babe-luta!” 15 Noba tanda nan Apo Jesus a piliten la yan pagpoon la. Kaya-bay inumalih yayna man kanlan tatao. Ket nambukod yan hinumaka ha nagmamapantay.

16 Ha andumeglem ana, hilay mānumbong nan Apo Jesus, dinumoong hilayna ha ambay dagatdagatan. 17 Maliteh ana ket ahe ya po ye Apo Jesus. Kaya-bay nilumugan hilayna ha bangka. Ket nuna hilaynan lumipay palakew ha banwan Capernaum. 18 Ket legan anlumipay hila, kinumhaw ye angin boy niyumadet ye dawyon. 19 Ha manga anem anan kilomitodo ye kataang la, main hilan natamulaw a angkumodang ha babe lanom a anhumaley ha bangka la. Ket nalimowan hilan tubat, ta ahe la yan nabalayan a hiyabay ye Apo Jesus. 20 Noba hinabi nan Apo Jesus kanla, “Adi kawo angkalimo, ta hiko yati.” 21 Kaya-bay pinalugan laya ha bangka la. Ket kapipikhaan, anti hilayna ha lakwen la.

22 Kabekahan, anti hila po ateed ha lipay nin dagatdagatan ye malabong a tataon pinakan nan Apo Jesus. Tanda lan tatao a mamagha yan bengat ye bangka a anti ihtew kananyatew a madeglem. Ket yabaytew a bangka ye niluganan lan mānumbong na. Boy tanda la met a ahe la yan lamo ye Apo Jesus ha bangka la. 23 Haanin, main nilumateng a kanayon a babangka a nangibat ha Tiberias a nilumanghad ha eteb nin lugal a namahalamatan nan Apo Jesus nin tinapay a kinan lan tatao. 24 Ha naedepan lan malabong a tatao a ahe yayna ihtew ye Apo Jesus boy hilay mānumbong na, ket nilumugan hilayna met kanlan hilatew a babangka, ta lumipay hilaynan palakew ha banwan Capernaum ta-omen laya tapulen ye Apo Jesus ihtew.

25 Haanin, ha niabot hilayna ha Capernaum, nakitan la yay Apo Jesus. Ket tinepet laya, “Maihtodo, nakano kan nakew ihti?”

26 Nakibat yay Apo Jesus, “Pakaleng-en yon manged ye habiyen ko. Antapulen yoko, ulin bengat ha tinapay a ingkabhoy yo, aliwan uli ha nakit yon kapagtakaan a pagkakitan a dinyag ko. 27 Aliwan bengat pamangan a bumangeh ye pagbannogan yo, no aliwan hiyay pamangan a ampakaibyay nin bi-ay a homain anggaan boy ahe ambumangeh. Ta hiko a ibat ha langit a in-Anak nin Tao ye makaibyay nin yatin pamangan. Ta makit yo ha kapagtakaan a andiyagen ko a hiyay Bapa kon Dioh ye namyay kangko nin katulidan a mamyay nin bi-ay a homain anggaan.”

28 Kaya-bay tinepet la yay Apo Jesus, “Hinya awod ye diyagen mi ta-omen mi madyag ye an-ipadyag nan Apo Dioh?”

29 Nakibat yay Apo Jesus kanla, “Hiyay an-ipadyag nan Apo Dioh, mamteg kawo kanan intubol na.”

30 Nanepet hilayna man, “Hinyan kapagtakaan ye maipakit mo ta-omen kayi mamteg kammo? 31 Hilay nangaunan tutoa mi, ha anti hila ha wangwang, nangan hilan pamangan a ibat ha langit. Ta yati ye naihulat, ‘Hiyay Moises, binyanan na hilan pamangan a ibat ha langit.’ ”*Exodo 16:4; Nehemias 9:15; Kakanta 78:24.

32 Hinabi nan Apo Jesus kanla, “Pakaleng-en yon manged ye habiyen ko. Aliwan hiyay Moises ye namyay nin pamangan a ibat ha langit kanlan nangaunan tutoa yo, no aliwan hiyay Bapa kon Dioh. Ket haanin, hiya met ateed ye ampamyay kanyo nin peteg a pamangan a ibat ha langit. 33 Ta hiyay pamangan a an-ibyay nin Dioh, ket hiyay nangibat ha langit boy ampamyay nin bi-ay kanlan tatao ihti ha babe-luta.”

34 Hinabi la kanan Apo Jesus, “Apo, lanang mo kayi man awod biyan nin pamangan a wanabay.”

35 Hinabi na met Apo Jesus kanla, “Hiko ye pamangan a ampamyay bi-ay. Hilay anhumaley boy ampamteg kangko, ket ahe hilayna mabitlan o maplangan makanoman.”

36 “Noba hinabi koyna kanyo hatew a agya nakit yoynay kapagtakaan a dinyag ko, ahe yoko po ateed ampamtegan. 37 Hilay kaganaan a tataon impataya nan Bapa kon Dioh kangko, ket humaley hila kangko. Ket ayaman a humaley kangko, tanggapen koya. 38 Ta nakew ako ihtin ibat ha langit ta-omen ko diyagen ye kalabayan nan nangitubol kangko, aliwan hiyay kalabayan ko. 39 Ta hiyay kalabayan nan nangitubol kangko, ket ahe ko hila paolayan a mipaloke agya magha man kanlan tataon impataya na kangko, no aliwan bi-ayen ko hilan uman ha kalampuhan nin panaon. 40 Ta hiyay kalabayan nan Bapa kon Dioh, hilay kaganaan a ampamalay boy ampamteg kangko a Anak na, ket mabyayan hilan bi-ay a homain anggaan. Boy bi-ayen ko hilan uman ha kalampuhan nin panaon.”

41 Kaya-bay hilay Jujudio, naytatalabotob hila, ta hinabi nan Apo Jesus a hiyabay ye pamangan a nangibat ha langit. 42 Boy naytepet-tepet hila, a wanla, “Aliwa nayi a hiyabay ye Jesus a anak nan Jose? Katatanda tawo yay bapa na boy indo na. Taket ta anhabiyen na a nangibat ya ha langit?”

43 Nakibat yay Apo Jesus kanla, “Itgen yoynay paytatalabotob yo. 44 Homain taon mamteg kangko, no ahe na ihaley kangkon Bapa kon Dioh a nangitubol kangko. Ket hilay tataon mamteg kangko, bi-ayen ko hila ha kalampuhan nin panaon. 45 Ta wanae ye inhulat lan popodopita, ‘Hilay kaganaan a tatao, adalan na hilan Apo Dioh.’†Isaias 54:13. Kaya-bay ayaman a ampanlenge boy ampakaadal kanan Bapa kon Dioh, ket humaley ya kangko. 46 Noba aliwan labay habiyen a main taon nakakit kanan Bapa ko, ta hikon bengat a nangibat kana ye nakakit kana.”

47 “Pakaleng-en yon manged ye habiyen ko. Hiyay ampamteg kangko, mabyayan yan bi-ay a homain anggaan. 48 Ta hiko ye pamangan a ampakaibyay bi-ay. 49 Hilay nangaunan tutoa yo, ha anti hila ha wangwang, nangan hilan pamangan‡pamangan. Yatin pamangan ye anhabtan manna. a in-ibyay nan Apo Dioh, noba hilan kaganaan, ket natey hila met ateed. 50 Noba anti yayna ihti ye pamangan a nangibat ha langit. Ket ayaman a mangan nin yatin pamangan, ket ahe yayna matey. 51 Hiko ye pamangan a nangibat ha langit a ampakaibyay nin bi-ay. Ket hiyay laman ko ye pamangan a ibyay kon ikabi-ay lan tatao ha babe-luta. Ayaman a mangan nin laman ko, ket mabyayan yan bi-ay a homain anggaan.”

52 Uli yatin hinabi nan Apo Jesus, hilay Jujudio, ket napaytepet-tepet hila, a wanla, “Way-omen na yan ipakan ye laman na kantawo?”

53 Haanin, hiyay Apo Jesus, hinabi na, “Pakaleng-en yon manged ye habiyen ko! No ahe yo kanen ye laman ko boy inomen ye daya ko a ibat ha langit a in-Anak nin Tao, ahe kawo mabyayan nin bi-ay a homain anggaan. 54 Ayaman a ampangan nin laman ko boy ampinom nin daya ko, ket mabyayan yan bi-ay a homain anggaan boy bi-ayen koya ha kalampuhan nin panaon. 55 Ta hiyay laman ko ye peteg a pamangan boy hiyay daya ko ye peteg a inomen. 56 Ayaman a ampangan nin laman ko boy ampinom nin daya ko, ket mikakaanti ya kangko boy mikakaanti ko met kana. 57 Hiyay Bapa kon Dioh a nangitubol kangko, hiyabay ye ampangibatan nin bi-ay boy angkabi-ay ako uli kana. Wanabay met a ayaman a ampangan nin laman ko, mabi-ay ya met uli kangko. 58 Hiko ye pamangan a nangibat ha langit. Noba yatin pamangan, aliwan omen ha pamangan a kinan lan nangaunan tutoa yo hatew. Ta agya po man kinan la yatew, ket natey hilan teed. Noba ayaman a mangan nin laman ko, mabyayan yan bi-ay a homain anggaan.” 59 Hilatin kaganaan ye in-adal nan Apo Jesus ha pāytiponan lan Jujudio ha banwan Capernaum.

60 Pamakange lan mānumbong nan Apo Jesus ye hinabi na, wanae ye hinabi lan kalabongan kanla, “Maidap a tubat yain a an-iadal na. Aya lagi ye mananggap nin yain?”

61 Noba agya ahe la hinabi kanan Apo Jesus, ket tanda na a ampaytatalabotoban lay an-iadal na. Kaya-bay hinabi na kanla, “Nahingo kawo nayi ha hinabi ko kanyo a kanen yoy laman ko boy inomen yoy daya ko? 62 Lalo ana no makit yo kon ibat ha langit a in-Anak nin Tao a mag-udong ha ibatan ko. 63 Hiyay Ihpiditon Dioh ye ampamyay nin bi-ay, aliwan tao. Ket hilay hahabi a in-adal ko kanyo, ibat ya ha Ihpiditon Dioh boy ampakaibyay yan bi-ay. 64 Noba main nangaano kanyo ye ahe ampamteg kangko.” Hinabi nan Apo Jesus yatew kanla, ta paibat po ha una yan nangiadal, ket tanda nayna no aya hilay ahe ampamteg kana boy no ayay mangiopit kana. 65 Hinabi na po Apo Jesus, “Yabay-in ye hangkan a hinabi koyna kanyo hatew po a homain taon humaley kangko no ahe na yan ipaluboh Bapa kon Dioh.”

66 Paibat ana kananyatew, ket malabong hilaynay mānumbong na ye nanlakwan kana boy ahe hilayna ampakilakew kana. 67 Kaya-bay hiyay Apo Jesus, tinepet na hilay labinluwan mānumbong na, “Hikawo nayi, lakwanan yoko met?”

68 Nakibat yay Simon Pedro kana, “Apo, way-ihtew kayi po nayi makew? Ket hiyay hahabi mon bengat ye ampakaibyay nin bi-ay a homain anggaan. 69 Ampamteg kayi kammo boy tanda mi a hika ye pinili nan Apo Dioh a intubol na.”

70 Haanin, hinabi nan Apo Jesus kanla, “Hiko ye namili kanyon labinluwa, kali? Noba hiyay magha kanyo, hakop na yan Satanas.” 71 Hiyay andektan nan Apo Jesus ket hiyay Judas a anak nan Simon Iscariote. Ta hiyay Judas, magha ya kanlan labinluwan mānumbong na, noba hiya ye mangiopit lano kana.