I Surat-na Si Pablo
Pada'iray Si Mga Taga
Roma
Pagbulig Pagsabot Sito Surat
I magsurat sito, iya si Pablo. Si Hebruhanon, Saulo i pag'aron si iya (Buhat 7:58ff; 13:9). Adda iya Hebro ngan myimbro si mga Parisiyo (Flp 3:5; Buhat 23:6). Taga sunsari'i iya si Tarsos, Cilicia (Buhat 21:39; 22:3) ngan a'a-na liwat iya si nasyon Roma (Buhat 22:28). Dati iya parapasakit si manniniripon pag'ampo' (Buhat 22:4; Gal 1:13; Flp 3:6), pero si katapus-tapusan, mga pito' ta'on kahuman abanhaw si Jesus, abawa gihapon si Pablo si pagtutu'o si Jesus (Buhat 9:1-22) ngan agtu'inan-na iya si trabaho pagpasamwak si mahalap sumat pada'iray si mga ma'in Hebro (Buhat 22:21; Gal 2:7). Sanglit ahimo iya rilihugun-na si Kristo Jesus pati' inagda-na si Diyos bilang apostol (1:1).
Ka'urugan i mag'isip nga agsurat-nay to si Pablo ngan 57 AD (mga 27 anyos kahuman abanhaw si Jesus) ngan kari'i-na si syudad Corinto (Buhat 20:2-3) si katallo bisis pagbiyahi-na pagpasamwak. Si dimu'an surat-na si Pablo, iyay to i pinakakumplito ngan pinakahamis si nagturu'-na para si mga ma'in Hebro tungod kay ga'i pa iya akabagat si mga taga Roma ngan aruyag iya nga agpakasabot gayod i mga a'a ari. Aruyag gayod kunta' si Pablo nga pada'iray na iya si Roma (1:11-12; 15:23-24) pero a'ulang iya tungod kay turulihan-na pa i amot sakulikta-na tikang si mga ma'in Hebro para si mga Kristiyano ari si Jerusalem (15:25-28). Sanglit tungod kay gana' pa lugar-na si Pablo pagbisita ari si Roma, agsuratan-na na hamok dahulo mga iya basi' aka'andam mga iya si pagtakka-na ngan dayon agpakabulig si diritso biyahi-na pan España (1:10-15; 15:22-29).
Ato sito surat ag'isplikar si Pablo hi'unong si katangkud-na si Diyos (3:1-8); ag'isplikar liwat iya nga i dimu'an, magin i mga magpantapod si Bala'od o i mga ma'in sakop si Bala'od, parariho hamok nga agdaluman-na si sala' (3:9); nga gana' magpakatakka si maka'angayan kina'iya nga nagpapatupungan-na si Diyos (3:23); nga gana' ni addangan nga matadong (3:10). Pero labaw si dimu'an, agsumat iya kon ay i gahum-na si mahalap sumat pagtalwas si dimu'an nga padayon agtapod si Jesus (1:16) ngan kon pinapa'i i a'a akwinta matadong si pangulawan-na si Diyos (1:17; 3:24-26; 4:25). Agpasayod liwat iya kon ay i mahaya pagkala'inan-na si ipiktu-na si buhat-na si Adan pati' si tawa'-na si Kristo (5:12-21). Agpasayod liwat iya ato kon ay kunta' i kinabuhi' huwang si Kristo (6:1-23); kon kapa'i may kay agkuri kita pagpugong si makasasala' kina'iya-ta (7:1-25); ngan kon ay i baha'o kinabuhi' tikang si Espirito (8:1-39).
Mangno, agpasayod iya si bali kapambihira kamutangan-na si mga Hebro si dati planu-na si Diyos ngan kon pinapa'i mga iya si katapus-tapusan abawa gihapon si pagtutu'o si Jesus (9:1–11:36). Mangno si kapitulo 12-13, agbagaw ato kon ay i angay mga buruhaton si kinabuhi'-ta nga akapalipay si Diyos ngan da'inan may agpasayod liwat iya kon ay i tama' pagtratar si addangan nga aniya' pa duda-na si pagtu'o (kapitulo 14).
Kunta' si padayon pagbasa-ta kam sito surat, pariho si sa'agihan-na si magpanutu'o nga agpakadahulo si kita kam, amuklat may liwat kita kam nga si Kristo hamok i pa'agi nga atalwas i dimu'an ka'aha'an.
I Pagtunga'-tunga' Sito Surat
1. I Pagpakilala (1:1-15)
2. I Pagkamatadung-na si Diyos (1:16-17)
3. Gana' Matadong Ni Addangan (1:18–3:20)
4. I Pa'agi nga A'angkon i Pagkamatadong (3:21–5:21)
5. I Baha'o Pagka'a'a nga Paluwa' Tungod si Pagkamatadong (kapitulo 6-8)
6. I Kasuplikaduhan-na si mga A'a-na si Israel pati' i Katalwasan-na Mga Iya (kapitulo 9-11)
7. Kon Ay i Matadong Buhat si Pala'in-la'in Sitwasyon (12:1–15:13)
8. I Ultimo Pagpa'intom (15:14-33)
9. I Ultimo mga Pangumusta (kapitulo 16)
1
1 Tikang to surat si Pablo. Adda ako rilihugun-na si Kristo Jesus nga ag'agda-na si Diyos bilang apostol, ngan agtagama-na mammasamwak si mahalap sumat-na. 2-3 Iyay nan i mahalap sumat mahi'unong si Dadi'-na nga aka'anna' si Sagrado Kasuratan. Agsa'ad iya siray panahon nga turumanun-nay nan sumat ngan agpakatu'an-nay nan pina'agi si mga paragsumat-na. Parti si pagka'a'a-na, mamat iya si Hadi' David, 4 pero parti namay si pagka'espiritu-na,*I nagtukoy pagka'espiritu-na, iya i kalugaringun-na espirito nga sagrado. i kabanhaw-na i magpamatu'od nga sa'angkun-na i gamhanan pwisto bilang dati Dadi'-na†Si kada'an mga panahon, kon agtu'in i hadi' si addangan si gamhanan pwisto agbuwanan-na si titulo, Dadi'. Agda'inan liwat sinan i Diyos pagpublikar kon ay i katungdanan-na si Jesus. Pwira si pagbanhaw si iya, i duwa pa hinabo' nga magpamatu'od sinan, iya i kinabati'an busis (Mateo 3:17; 17:5; Buhat 13:33) pati' i pag'alsa si iya pan langit (Hebro 1:3-5). si Diyos: Iya i Paragdalum-ta, Jesu-Kristo. 5 Pina'agi si iya ngan basi' abantog i gamhanan arun-na, agpakakarawat kami' si abilidad pati' katungdanan bilang apostol basi' tikang si dimu'an ka'aha'an nga ma'in Hebro aka'agda kami' pagsunod si Diyos, i pagkamasinunuron nga paluwa' si pagtu'o. 6 Ngan ka'am mga taga Roma, huwang si mga nagpangagda pagsakop si Jesu-Kristo.
7 Tigsurat-koy to para si dimu'an mga taga Roma nga hinigugma'-na si Diyos pati' nagtagama paghuwang si iya.
Amalako ako si Diyos nga Tata'-ta kam pati' si Paragdalom Jesu-Kristo nga sa'angkun-bi i mapinalangga'on pagpanginanu-na pati' i kamurayaw-na mga iya.
Mahaya i Karuyag-na si Pablo
nga Akapan Roma
8 Antis si dimu'an, agpasalamat ako si Diyus-ko pina'agi si Jesu-Kristo para si ka'am dimu'an tungod kay agsara si bug'os kalibutan i mahi'unong si mga pagtutu'u-bi. 9 I Diyos nga nagsirbihan-ko si bug'os kasing-kasing-ko pina'agi si pagpasamwak si mahalap sumat hi'unong si Dadi'-na, iya i tistigus-ko nga pirmi kam agpara'intum-ko. 10 Ahimoy to si kada pagparapangadyi'-ko ngan agparapalako ako si Diyos nga kon iya gayod i tuyu'-na, tugutan-na na ako ina'anto pagbisita si ka'am anan.
11 Bali haya i karuyag-ko nga sakulawan-ta kam basi' aniya' sapa'ambit-ko si ka'am espirituhanon abilidad pagpabaskog si mga huna'-huna'-bi. 12 I karuyag sidngun-ko sinan, basi' agsi'uru'araghatay kita kam parti si pagtutu'u-na si kada addangan si kita kam. 13 Mga kabugtu'an si pagtu'o, aruyag ako nga agpakatu'anan kam nga maliyat na ako agparaplano pagbisita si ka'am, pero hasta na hamok ina'anto, aniya' pirmi maka'ulang nga atuman to. Aruyag ako nga sabawa-ko si pagtutu'o si Kristo i ditangnga' pa mga a'a si ka'am nan pariho si sabuhat-ko na si ditangnga' nga mga ma'in Hebro.
14 Aniya' gayod ubligasyun-ko pagpasamwak si mahalap sumat si dimu'an mga a'a. Gana' sapayan-na kon mga sibilisado mga iya o ma'in, o ma'in ngani' kon mga madunong mga iya o ma'in. 15 Tungod sinan, intrisado gayod ako nga sapasamwak-ko liwat to si mga magpangistar nan anan si Roma.
16 Ga'i agkasipugan-ko i mahalap sumat kay aniya' sito gahum-na tikang si Diyos pagtalwas si dimu'an nga padayon agtapod si Jesus: Primiro si mga Hebro dahulo, ngan iya na dina nagpasunod agtalwas i mga ma'in Hebro. 17 Kay anan si mahalap sumat, kinatu'anan kon agpapa'i-na si Diyos agpatadong i a'a si pangulawan-na. Iyay nan i pagkamatadong nga a'angkon pina'agi si pagtapod tikang si panikangan tubtob si katapusan, pariho si maka'anna' si Kasuratan: “I a'a nga matadong si pangulawan-na si Diyos pina'agi si pagtapud-na, iya i makaprubitso si ungod kinabuhi'.”‡Hab 2:4
I Paghusgar-na si Diyos
si Dimu'an Karat'an
18 Agpakatu'an-na na si Diyos kon agpapa'i-na pagkastigo i a'a tungod si ma'in diyusnon mga kina'iya-na mga iya pati' i dimu'an mga karat'an nagparapamuhat-na pag'ulang nga akagawas i kamatu'uran. 19 Agkastigu-na mga iya si Diyos tungod kay dati na agpakulaw-na i mga sakatu'anan-na kunta' hi'unong si iya, ngan mismo i Diyos i magpaklaro sito tubtob si mga sakaya-na mga iya. 20 Kay tikang pa si paghimo si kalibutan, sasabutan-na na si a'a nga gana' katapusan-na si gahum-na si Diyos pati' kon ay gayod i ungod pagkadiyus-na. Bisan kon ga'i to kinakulawan, agpaklaru-na nayto pina'agi si dimu'an inanna' nga mga nagpanhimu-na. Tungod sinan, ga'i mga iya pwidi akapasangil.
21 Sanglit mga iya i a'a nga angilala si Diyos, pero ga'i mga iya agbuwanan-na si angay pagpa'unra i pagkadiyus-na, o bisan i pagpasalamat namay hamok si iya, kundi' ahimo dina gana' mga kapulsanan-na si mga isip-na ngan nagsiyo si mga iya i ungod sarabutan. 22 I pagkagasi-na mga iya nga mga madunong pero si kamatu'uran gana' mga saruman-dumanan-na mga iya. 23 Imbis nga agpangampo' mga iya si maka'angayan kina'iya-na si gana' kamatayun-na Diyos, i mga kinurtihan lugod dina bato i mga nag'ampu'an-na nga mga inirog hamok si aniya' kamatayun-na a'a, si mga manuk-manok, si mga hayop pati' si mga mananap.
24 Tungod sinan, agpatubyan-nay to mga iya si Diyos si mga makasasala' karuyag basi' sigi hamok pangubay si bisan say mga sasindakan-na ngan ag'urunay pagbuwan kamamalu'an si mga kalugaringun-na puho'. 25 Agpabalyu-na mga iya i kamatu'uran hi'unong si Diyos si pagtutu'o dina si kabubullu'an. Ag'ampu'an-na mga iya ngan agsirbihan-na i mga hinimo inanna' imbis i Paraghimo, nga iya i darayawon hasta si kahastahan. Amen.
26 Tungod kay da'inan sinan i nagbuhat-na mga iya, agpatubyan-nay to mga iya si Diyos si mga kasindak nga agbuwan kamamalu'an. Bisan i mga danda ga'i na agpakatuttot si tama' pa'agi paggamit si mga puhu'-na. 27 Si pariho pa'agi, agpama'amban liwat i mga lalla si pagpakitig'ob si danda ngan agkabararaw si mga kaparihu-na lalla. Ga'i pamahuway i mga lalla pag'urunay si mga makamamalo' buhat-na mga iya, ngan tungod sinan agpakakarawat mga iya bulos para si karat'an nga nagparabuhat-na mga iya.
28 Pwira pa sinan, tungod kay gana' pulus-na para si mga iya i pagparapinsar hi'unong si Diyos, agpatubyan-nay to mga iya si Diyos si baliko' mga isip nga gana' mga kapulsanan-na ngan padayon hamok pagbuhat si mga ma'in angay buruhaton. 29 Agpakapannu'an mga iya si dimu'an malaw'ay buhat pati' karat'an, si pagkabintahuso, ngan sigi hurumut-humutay. Awinan si mga iya i arawa'-awa'ay, maratay-matayay, hiriran-hiranay, daraya'-daya'ay, agturuyu'-tuyu'ay pagpasakit. Sigi tarabilay, 30 gurutgutay, ngan agpanguntra si Diyos. Agsisurusaramyangay, mga mahaya i dalum-na ngan mga hambugiro. Sigi mga iya panganda' baha'o pa'agi pagbuhat mara'at, ngan mga suplikado si mga mahanak-na. 31 Gana' na mga kapulsanan-na si mga isip-na mga iya, ga'i na mga iya akatapuran, gana' na mga kalu'uy-na ngan gana' hamok si mga iya bisan ay i tinakkahan-na si mga nagpamasakitan-na. 32 Aniya' mandu'-na si Diyos nga akapatukan kamatayon i bisan say nga gara' na sinan mga binuhatan. Agpakatu'anan mga iya nga matadong to mando', pero ma'in hamok nga padayon mga iya pagbuhat sinan, kundi' ag'alagad pa liwat dina mga iya si mga gara' na sinan.
*1:4 I nagtukoy pagka'espiritu-na, iya i kalugaringun-na espirito nga sagrado.
†1:4 Si kada'an mga panahon, kon agtu'in i hadi' si addangan si gamhanan pwisto agbuwanan-na si titulo, Dadi'. Agda'inan liwat sinan i Diyos pagpublikar kon ay i katungdanan-na si Jesus. Pwira si pagbanhaw si iya, i duwa pa hinabo' nga magpamatu'od sinan, iya i kinabati'an busis (Mateo 3:17; 17:5; Buhat 13:33) pati' i pag'alsa si iya pan langit (Hebro 1:3-5).
‡1:17 Hab 2:4