Maako
Ɔkalan Konkonsɛ Ɔbono Ɔ Ŋmarasɛ
Kyu Lii Yesu So Mɔ
1
Gyɔn Gi Tɔgɛ Asa Yɛɛ Mɛꞌ Lɔrɔ Mɔmɔ-Gɛkyena Dɔ Gyoo Yesu
1 Ɔkalan konkonsɛ kyu lii Yesu Kirisito, Wurubuaarɛ mɔ-bi mɔ so giyiigɛsɛ ne n gyɛ yɛɛ, 2-3 Wurubuaarɛ gi tɔgɛ sa mɔ-bi mɔ yɛɛ ɔ laa yɛgɛ mɔ de ɔꞌ ba gɛsinkpan so. O kii tɔgɛ sa mɔ yɛɛ,
“Pɛi ne fo laa kpe mɔ,
nan sun ɔko de ɔꞌ gyangbara kpaa tɔgɛ sa asa yɛɛ
mɛꞌ lɔrɔ mɔmɔ-gɛkyena dɔ gyoo fo.
Nengyene o kpe mɔ, asa mɛ laa nu mɔ-gigyɛbiꞌ gipen dɔ,
ɔ laa kpen ɔ kya tɔgɛ yɛɛ,
‘Fɛꞌ lɔrɔ fɛye-gɛkyena dɔ gyoo Wurubuaarɛ
de ɔꞌ nyɛ naa de ɔkpa ntintin ba fɛye asɛ.’ ”
Ilaa ibono Wurubuaarɛ gi tɔgɛ sa mɔ-bi mɔ gɛnen mɔ, ɔ yɛgɛ mɔ-ikalan ɔtɔgɛbo Isaya gi wolaa wu imɔ ne mɛ ŋmarasɛ imɔ yela ɔwolɛ dɔ, 4 ne gɛnen ilaa ibono i ba gɛsintin. Imɔ ne n gyɛ yɛɛ Wurubuaarɛ gi sun ɔnyen ɔko mɛ kya terɛ mɔ yɛɛ Gyɔn yɛɛ ɔꞌ gyangbara mɔ-bi mɔ. Gyɔn gi kpe gipen dɔ ɔ kya gyere asa Wurubuaarɛ sagyere. Ɔ kya tɔgɛ ɔ sa asa yɛɛ, “Fɛꞌ nu fɛye-nyoro gɛsɛ de fɛꞌ kyɛɛgɛ lii fɛye-ilaa nyɛnyɛn giwɔra dɔ. Fɛ wɔra gɛnen mɔ, nan gyere fɛye Wurubuaarɛ sagyere de iꞌ nyiile yɛɛ Wurubuaarɛ gi kyu fɛye-ilaa nyɛnyɛn kyɛɛ fɛye.” 5 Gɛsintin mɔ asa sakyɔ mɛ kya lii ma‑a lii Gyudiya gɛsinkpan so de Gyɛrusalem ɔsowolɛ so mɛ kya ba Gyɔn asɛ gipen mɔ dɔ. Mɛ kya kpe mɛ kya tɔgɛ mɔmɔ-ilaa nyɛnyɛn ibono mɛ wɔra mɔ, ne Gyɔn kya gyere mɔmɔ Wurubuaarɛ sagyere Gyɔɔdan ɔbon dɔ.
6 Gyɔn gɛgbɛ suusɛ mɔ, mɛ kyu daa gɛkpatitii ifuu kyu luo gɛmɔ, ne o kyu gɛbuɛ ɔwolɛ wɔra liide. Mɔ-ilaa gyisɛ ne n gyɛ nkpenfuree nko oyuduu de ŋmasan.
7 Gyɔn ilaa tɔgɛsɛ dɔ mɔ, ɔ kya tɔgɛ ɔ kya sa asa yɛɛ, “Me-gɛmara mɔ, ɔko laa ba. Ɔ don me ilaa kamaasɛ dɔ. Fɛɛ nꞌ ba gɛsɛ de nꞌ kyu mɔ-ayaawolɛ tolɛ mɔ-ayaa dɔ sa mɔ gbaa mɔ, meŋ fo. 8 Me, n dɛ daa nkyu n kya gyere fɛye Wurubuaarɛ sagyere. Mɔ, ɔbono ɔ don me mɔ berɛ, Wurubuaarɛ Oduduu ne ɔ laa kyu gyere fɛye.”
Gyɔn Gi Gyere Yesu Wurubuaarɛ Sagyere
9 Gɛnen nkɛ nbono Gyɔn kya gyere asa Wurubuaarɛ sagyere mɔ ne Yesu gi lii Nasarɛtɛ ɔsowolɛ Galeli gɛsinkpan so ba Gyɔn asɛ. Ne Gyɔn gi gyere mɔ Wurubuaarɛ sagyere Gyɔɔdan ɔbon dɔ. 10 Yesu gi kpɛ lii nkyu mɔ dɔ dii gyan gigengen so mɔ, o wu Wurubuaarɛ dɔ i kya bugi, ne Wurubuaarɛ Oduduu gi kpelegɛ lii nno fɛɛ bonbuɛ baa gyan mɔ so. 11 Ne Wurubuaarɛ gi tɔngɛ lii soso yɛɛ, “Fo gyɛ me-bi. Fo-ilaa i bo me-gisen dɔ. Fo kya gyi me-ginsi.”
Ilaa Nyɛnyɛn Pɛwu Gɛmu Mɔ Gi Soo Yesu Idoo
12 Ayaa abono so mɔ Wurubuaarɛ Oduduu mɔ gi yɛgɛ Yesu gi kpe gipen mɔ dɔ. 13 Ɔ kyena gipen mɔ dɔ nkɛ ikue-inyɔ. Ɔ bo nno mɔ, ilaa nyɛnyɛn pɛwu gɛmu mɔ gi baa soo mɔ idoo kerɛ yɛɛ ɔ laa nyɛ mɔ de oꞌ nu mɔ asɛ? Ɔ mɛŋ kii nyɛ mɔ. Aberɛ abono mɔ, ɔko mɛŋ bo Yesu asɛ nno, ifɛ dɔ nbuɛ wolɛ. Ne Wurubuaarɛ dɔ isɔɔ mɛ kpaa kerɛ mɔ so.
Yesu Gi Lɛɛ Mɔ-Akasɛbo Gyangbarasɛ
14 I baa fo aberɛ ako dɔ mɔ, mɛ keda Gyɔn tii de obu. Imɔ gɛmara mɔ Yesu gi baa kpe Galeli gɛsinkpan so ɔ naa ɔ kya tɔgɛ Wurubuaarɛ ɔkalan konkonsɛ mɔ ɔ sa asa. 15 Mɔ-ilaa tɔgɛsɛ mɔ dɔ mɔ, ɔ kya tɔgɛ yɛɛ, “Nkɛ nbono Wurubuaarɛ gi yela mɔ gi fo. Idɛ kon ne Wurubuaarɛ gɛwuragyi dɔ akyenabi a laa ba asa dɔ ne. Imɔso fɛꞌ nu fɛye-nyoro gɛsɛ de fɛꞌ kyɛɛgɛ de fɛꞌ sɔɔ Wurubuaarɛ ɔkalan konkonsɛ mɔ gyi.”
16 Yesu naa Galeli ɔbon gigengen mɔ so, ɔ baa kerɛ mɔ, iken alɛɛbo ako ne, Simon mɔ‑rɛ mɔ-tedɛ Andiru. Mɛ kya too asɛwu. 17 O wu mɔmɔ gɛnen mɔ, ɔ tɔgɛ mɔmɔ yɛɛ, “Fɛꞌ baa wɔra me-akasɛbo. Nɛ wu yɛɛ nkana fɛ gyɛ iken alɛɛbo. Nperɛ nan yɛgɛ de fɛꞌ san laarɛ daa asa de mɛꞌ nyɛ Wurubuaarɛ asɛ gɛkyena.” 18 Ayaa abono so mɔ, mɛ taa mɔmɔ-asɛwu mɔ yɛgɛ, ne mɛ naa buu mɔ.
19 Ɔ naa kpe ansi dɔ ŋmaraa mɔ, o wu Gyeemesi mɔ‑rɛ mɔ-tedɛ Gyɔn, Sɛbedi mɔ-biana, mɛ tɛ gikolii dɔ, mɛ kya lɔrɔ mɔmɔ-asɛwu. 20 Nfono mɔ, Yesu gi tɔgɛ mɔmɔ kee yɛɛ mɛꞌ baa buu mɔ de mɛꞌ wɔra mɔ-akasɛbo. Ne gɛsintin mɔ, mɛ taa mɔmɔ-sɛ Sɛbedi de mɔ-gɛsun awɔrabo yɛgɛ, ne mɛ naa buu Yesu.
Yesu Gi Kosorɛ Ilaa Nyɛnyɛn Oduduu Lii Ɔnyen Ɔko So
21 Yesu mɔ‑rɛ mɔmɔ mɛ naa kpaa loo Kapɛɛniyon. Mɛ bo nno mɔ, mɔmɔ-gɛkɛ kyoolasɛ gɛ fo. Asa mɛ kpaa gyan mɔmɔ-gikyangbon dɔ, ne Yesu gi nyiile mɔmɔ Wurubuaarɛ ilaa nno. 22 Yesu ilaa nyiilesɛ mɔ i kya dɛ mɔmɔ-gɛnɔ. I lii fɛɛ mɛ nu mɔ-anyiilebi mɔ, mɛ wolaa wu yɛɛ Wurubuaarɛ ne n sa mɔ mɔ-ilaa nyiilesɛ pɛi ne ɔ kya nyiile gɛnen. I mɛŋ gyɛ gɛnen ne mɔmɔ-nbara aŋmarasɛbo mɔ mɛ kya nyiile ilaa ne.
23 Ɔnyen ɔko bo mɔmɔ-gikyangbon mɔ dɔ, ilaa nyɛnyɛn oduduu i tɛ mɔ so. Ɔnyen mɔ gi kpɛ wu Yesu mɔ, ilaa nyɛnyɛn oduduu ibono i tɛ mɔ so mɔ i tɔgɛ ken-ken taasɛ Yesu yɛɛ, 24 “Yesu, Nasarɛtɛnyen, menɛ ne fo kya laarɛ aye asɛ? Fo ba de foꞌ baa nyida aye ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi mɔ abɛɛ?” Ne ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i kii tɔgɛ sa Yesu yɛɛ, “N nyi isa ɔbono fo Yesu fo gyɛ. Fo ne n gyɛ gisen fufuli wura ɔbono fo-nkon ne n lii Wurubuaarɛ asɛ mɔ.”
25 Nfono mɔ Yesu gi tɔgɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ yɛɛ, “Bun fo-gɛnɔ so de foꞌ koso lii ɔnyen baarɛ so, n kerɛ fo faa.” 26 Gɛsintin mɔ, ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i saawo ken-ken kuu ɔnyen mɔ da gɛsɛ, i kya gbebi mɔ, pɛi ne i koso lii ɔnyen mɔ so. 27 Gɛnen ilaa idɛ i wɔra asa abono mɛ bo nno mɔ pɛwu giyan. Mɛ san ma‑a taasɛ abara yɛɛ, “Menɛ ilaa ne idɛ? Ilaa pobɔrɔ iko mɔ ne? Yesu gɛnɔ dɔ agyɛbi a bo gya! Ilaa nyɛnyɛn oduduu gbaa i kya nu mɔ asɛ!” 28 Nfono mɔ, ilaa ibono Yesu kya wɔra mɔ i nu gyanꞌ de Galeli gɛsinkpan gɛbono so pɛwu.
Yesu Gi Kyɛ Alɔbo Sakyɔ
29 Yesu mɔ‑rɛ mɔ-akasɛbo mɔ mɛ kpɛ lii gikyangbon mɔ dɔ mɔ, Simon mɔ‑rɛ Andiru mɛ kyu Yesu kpe mɔmɔ-gɛwi. Gyeemesi mɔ‑rɛ Gyɔn kee mɛ buu mɔmɔ kpe. 30 Simon mɔ-saa kyiisɛ kya lɔ ɔkyagyii, ɔ dɛ gifengen so. Imɔso Yesu gi loo mɔmɔ-gikpaara so mɔ, mɛ buu sa mɔ yɛɛ ɔkyii mɔ kya lɔ. 31 Yesu gi loo ɔkyii mɔ asɛ, ne ɔ keda mɔ-gibaa dɔ kosorɛ mɔ kyena. Nfono mɔ ɔkyii mɔ nyoro mɔ gi taa mɔ yɛgɛ, ne ɔ koso kii taalɛ keda mɔmɔ-gisafo.
32 Gɛnen gɛkɛ gɛbono gɛdɔɔdɛ owi gi tɔrɔ mɔ, asa mɛ kyu alɔbo bara Yesu yɛɛ ɔꞌ kyɛ mɔmɔ. Ne ako, mɔ, mɛ kyu abono ilaa nyɛnyɛn oduduu i tɛ i tɛ mɔmɔ so mɔ ba yɛɛ Yesu ɔꞌ kosorɛ imɔ lii asa mɔ so. 33 Ɔsowolɛ ɔbono so asa pɛwu mɛ ba Yesu asɛ nfono. Mɛ yelɛ gikpaara mɔ so sindi obu mɔ gibunono. 34 Ne Yesu gi kyɛ asa alɔbi kpɛi-kpɛi gikyɔ ne ɔ kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi lii asa so kee gikyɔ. Ilaa nyɛnyɛn oduduu mɔ i nyi Yesu, imɔso Yesu mɛŋ sa imɔ ɔkpa de iꞌ nyɛ tɔngɛ.
Yesu Gi Tɔgɛ Wurubuaarɛ Ɔkalan Konkonsɛ Mɔ Galeli
35 I kya laarɛ iꞌ fo gibaadiikɛ mɔ, Yesu gi koso lii kpe nfono ɔko mɛŋ bo mɔ ne ɔ kpaa dalaa sa Wurubuaarɛ. 36 Simon mɔ‑rɛ mɔ-nanboana mɛ naa ma‑a laarɛ Yesu. 37 Mɛ wu mɔ mɔ, mɛ tɔgɛ sa mɔ yɛɛ, “Ɔkamaasɛ kya laarɛ fo-gɛten.” 38 Yesu gi kisee tɔgɛ sa mɔmɔ yɛɛ, “Aꞌ kpe gɛten banban isowolɛ ibono i sindi gɛrɛ mɔ de nꞌ nyɛ tɔgɛ Wurubuaarɛ ilaa sa imɔ so awura kee. Imɔso ne nɛ ba.” 39 Gɛsintin ɔ naa gyan de Galeli isowolɛ mɔ so. Ɔ naa mɔ, ɔ kya tɔgɛ Wurubuaarɛ ilaa mɔmɔ-akyangbon dɔ ne ɔ kya kosorɛ ilaa nyɛnyɛn oduduu kpɛi-kpɛi lii asa so.
Yesu Gi Kyɛ Okononbu Ɔko
40 Okononbu ɔko gi ba Yesu asɛ baa ŋmii mɔ-ayaa dɔ ne ɔ tɔgɛ mɔ yɛɛ, “Nengyene i gyɛ fo-gɛlaarɛ dɔ mɔ, fo laa taalɛ kyɛ me.” 41 Ɔ tɔgɛ gɛnen mɔ, mɔ-ilaa i wɔra Yesu ayen. Imɔso Yesu gi tengɛ mɔ-gibaa kpaa yii mɔ, ne ɔ tɔgɛ yɛɛ, “I gyɛ me-gɛlaarɛ. Fo-gilɔ mɔ giꞌ ta.” 42 Gɛsintin mɔ, ayaa abono so mɔ, gilɔ mɔ gi ta. 43 Yesu gi kyɛ ɔnyen mɔ mɔ, ɔ tɔgɛ mɔ yɛɛ, “Naa fo kya kpe.” Ne o kii ka mɔ yɛɛ, 44 “Gɛŋ sa foꞌ tɔgɛ sa ɔko‑rɛ ɔko yɛɛ me ne n kyɛ fo. Naa kpaa wɔra nbara ilaa ibono Mosisi gi yela sa okononbu kamaasɛ ɔbono mɔ-gilɔ gi ta mɔ. Imɔ ne n gyɛ yɛɛ fo laa kperɛ fo-nyoro kpaa nyiile Wurubuaarɛ asunbi ɔlɛɛbo de ɔꞌ kerɛ fo-nyoro pɛwu gyanꞌ. Ɔ laa wu yɛɛ fo-gilɔ mɔ gi ta de foꞌ kyu fo-afaala sa mɔ de oꞌ kyu lɛɛ asunbi sa Wurubuaarɛ sa fo. Imɔ ne nan yɛgɛ asa mɛꞌ bii yɛɛ fo-alɔtɔ mɔ a ta.”
45 Ɔnyen mɔ gi kyon mɔ, ɔ san ɔ naa ɔ kya da imɔ so gikpengboo ɔ sa asa. Gɛten kamaasɛ nfono ɔ kpɛ nyɛ ne ɔ loo mɔ, ɔ kya tɔgɛ imɔ so ilaa daa. Imɔso i yɛgɛ Yesu mɛŋ baa nyɛ loo isowolɛ so tentegelen. I lii fɛɛ asa mɛ kya ŋmaa mɔ gikyɔ. Ɔ san ɔ tɛ daa ifɛ dɔ. Imɔ gɛnen gbaa mɔ, asa mɛ kya lii gɛten kamaasɛ ba mɔ asɛ ifɛ mɔ dɔ nno.