11
Wach usucʼ i cubibal cʼuxij che i Dios
Jun, we ʼo u cubibal u cʼux che i Dios, lic cu na ʼuri pu cʼux chi cril na wach i royʼem. N-ta coʼono we cʼa maja crilo, xui-ri retaʼam chi katzij cril na. I katit ka mam, lic ʼo i u cubibal qui cʼux che i Dios, rumal-i i Dios ʼutz xe rilo.
Rumal u cubibal ka cʼux che i Dios, ketaʼam chi ire, ruʼ u chʼawbal, xu winakirsaj i caj, i jyub taʼaj. Rumal-i, niʼpa i cakil woʼor, are i Dios xu yijba ruʼ u chʼawbal, n-che ta tak wach ca ʼiltaj u wach xu yijba wi.
Ujer i a-Cain, i a-Abel xqui sujuj qui sipon chuwach i Dios. I a-Abel, lic xu cuba u cʼux che i Dios, rumal-i, wach i xu sujuj che i Dios mas ʼutz xelic chuwach i xu sujuj i a-Cain. Rumal-i, i Dios ʼutz xril i a-Abel, xak ʼutz xril i u sipon che. Rumal-i, i a-Abel tupu ujer tan camnak chic, yoj woʼor ketaʼam wach i mer ʼutz laj cubibal cʼuxij, rumal wach xu ʼan ire.
Xak i mam Enoc, lic xu cuba u cʼux che i Dios. Rumal-i, lic cʼaslic, xcʼam bi chicaj rumal i Dios. Rumal-i, n-xriktaj ti u chʼacul chi, man i Dios u cʼamom bic. Are cʼa maja ca cʼam bi i mam Enoc rumal i Dios, niʼpa i xu ʼano, ʼutz xril i Dios. Queje ile tzʼibtal chupam u wuj i Dios. Xui-ri, we n-cul ti ka cʼux che i Dios, n-coj tiqui ta ʼuri chu ʼanic wach cu maj u wach. We cakaj coj tejeb ruʼ i Dios, ʼo u chac caka cojo chi katzij ʼo i Dios; xak ʼo u chac chi cul ka cʼux che, chi ire cu ya i ʼutz chique niʼpa i quiqui tzucuj.
I mam Noe ujer, lic cul u cʼux che i Dios. Rumal-i, are xbix che rumal i Dios chi ʼo tak i ca petic chi n-rilom taj, i mam Noe xu cojo. Xoc ʼil che wach i xbix che, y xu yijba jun nim laj bárco pacha xbix che rumal i Dios. Chupam i bárco-le xe u cʼol wi i rixokil ralcʼwal. I mam Noe, lic cul u cʼux che i Dios, péro i juban winak n-ti u cubibal qui cʼux che, rumal-i, xe camic; queje ile xa ʼalijinic chi ique lic ʼo qui mac. Péro i mam Noe-le, ʼutz xeʼel chuwach i Dios, man queje cu ʼan i Dios ile chique niʼpa i cul qui cʼux che.
Xak i mam Abraham ujer, lic cul u cʼux che i Dios. Rumal-i, are xsiqʼuix rumal i Dios, xu cojo wach i xbix che. Xel pu tinimit y xu maj bi u be, n-retaʼam taj pa i ca ʼe wi. Xui-ri, xa ʼec man cul u cʼux che i Dios chi ca cʼam bi che i jyub chi xsujux che rumal i Dios. I mam Abraham xa ʼe jekel che i jyub chi Dios u sujum che; chila xqʼuiji wi pacha jun aj naj petnak, pacha n-re ti jyub-le. Xu chʼijo man cul u cʼux che i Dios; retaʼam chi coʼon panok ca yaʼ na che, niʼpa i sujum che. I rachoch chila, n-xan taj, toʼ pacha lon. Xak queje i rachoch a-Isaac chila, chi racʼal; xak queje i rachoch i a-Jacob chi riumam. Xak chique ique, i Dios u sujum i jyub-le. 10 Queje ile xu ʼan i mam Abraham, man royʼem chic roquic che jun chom laj tinimit chila chicaj. Chila, ʼo u qʼuijibal n-toʼ ta lon ʼantal che, ʼo u cubibal chi n-ca qʼuis ta chic; man i tinimit-le are i Dios chʼobow-nak u ʼonquil; xak are ire xu yijba.
11 Xak i ati Sára (chi rixokil i mam Abraham) ʼo i u cubibal u cʼux che i Dios, rumal-i, tupu ire n-calan taj, i Dios xu ya u choʼab che. Teʼuri xqʼuiji racʼal, tupu nim laj winak chic. Queje ile xu ʼan i Dios che, man xu cojo chi i Dios lic cu ʼan na pacha u bim che. 12 Queje ile, i mam Abraham, pu rijal xqʼuiji i racʼal. Xoʼon panok lic xe qʼuiar u muk u xiquin pacha u qʼuial i chʼumil, pacha u qʼuial i seneb chu chiʼ i ya.
13 I mam Abraham, ruʼ u cʼojol, xak ruʼ i riumam, n-xqui sach ti u cubibal qui cʼux che i Dios. N-xqui sach taj, cʼa are wi xe camic, tupu cʼa maja ca yaʼ piquiʼab wach u sujum i Dios chique. Xeʼelok pacha cʼa naj xquil panok wach u sujum i Dios chique, y xqui cuba qui cʼux che. Lic xe quicotic are xquilo. Xqui bij ique chi i qui tinimit n-chi taj chuwach i jyub taʼaj. Xqui bij ique chi waral pacha toʼ je aj naj je cʼun-nak, toʼ je aj icʼawel waral, ne te aj chi. 14 Pachin cu bij queje ile, ʼalaj ʼuri chi cʼa maja cu rik i mer u tinimit, cʼa ca bin chu tzucuxic. 15 Ique n-xqui chʼob ta chic qui tinimit pa je petnak wi. We tene xqui chʼob chic tzalijic chila, xe tzalij tene-ri. 16 Xui-ri, xqui rayij jun qui tinimit lic ʼutz na chuwach i pa xe ʼel wi, man xqui rayij i qui tinimit chila chicaj. Rumal-i, i Dios n-ca qʼuix ta che, are ca bixic chi ire qui Dios ique. ʼAlaj chi n-ca qʼuix ta che man u yijbam jun qui tinimit.
17 I mam Abraham ujer, are xtijaw u ʼijol rumal i Dios, ʼilbal-re we ʼo u cubibal u cʼux che, ire xu cʼutu chi katzij lic cul u cʼux che i Dios. ʼAlaj ile, man xu sujuj u camsaxic u cʼojol chi a-Isaac, pacha jun u sipon chuwach i Dios. Queje ile xu ʼano, tupu xa jun i u cʼojol. Are i racʼal-le, i Dios u bim canok chi que qʼuiar ni u qʼuial u muk u xiquin i mam Abraham rumal. 18 Ujer, i Dios u bim che: “Rumal awacʼal a-Isaac, que qʼuiar i a muk a xiquin.” 19 I mam Abraham retaʼam chi ʼo puʼab i Dios cu cʼunsaj sak chuwach jun camnak. Xeʼel ʼuri chi i mam Abraham pacha xril u cʼojol camnak teʼek, y cʼun-nak chic sak chuwach.
20 Xoʼon panok, xak i mam Isaac xu ʼalijinsaj u cubibal u cʼux che i Dios: xu bij chique i racʼal chi katzij ca yaʼ na chique niʼpa i u sujum i Dios chique. I qui bi i racʼal-le: jun, a-Jacob; i jun a-Esau. 21 Xoʼon panok, i mam Jacob-le xu ʼalijinsaj u cubibal u cʼux che i Dios. Are ya ca camic, xu cʼam u choʼab che u chʼamiy, xu xucba u jolom, y xu coj u ʼij i Dios. Xu ya u ʼab piquiwi i riumam y xu bij chique wach i ʼutz coʼon i Dios chique coʼon panok. I riumam-le, je racʼal i ma Jose. 22 Xoʼon panok, xak i mam Jose-le xu ʼalijinsaj u cubibal u cʼux che i Dios are ya ca camic. Xu bij chi coʼon panok i aj Israel winak que ʼelsax na piquiʼab i aj Egípto. Xu bij canok chi chiqui cʼama bi u bakil cuʼ, are que ʼec.
23 Xoʼon panok, xak i u kajaw u chuch i a-Moises xqui ʼalijinsaj u cubibal qui cʼux che i Dios. Che tak i ʼij-le, xel jun tzij rumal i ʼatol tzij, chi je niʼpa i ral tak alabom que alaxic, que camsaxic. Are xalax i a-Moises, xquil u kajaw u chuch chi lic chom laj acʼal. Lic cul qui cʼux che i Dios chi que u to na; rumal-i, n-xqui xij ta quib che i ʼatbal tzij-le. Ique, oxib icʼ xcuwaj i acʼal-le. 24 Xoʼon panok, xak i mam Moises-le xu ʼalijinsaj u cubibal u cʼux che i Dios. Are achi chic, xroʼtaj can i u patan pa rachoch i ʼatol tzij man ire pacha ralab i u miʼal i ʼatol tzij pa Egípto. 25 Ire xu chʼobo chi n-ʼus taj* We tene xu ʼano, queʼelok ajmac laj winak chuwach i Dios man i aj Egípto n-xqui coj ti u ʼij i Dios; i mam Moises, aj Israel winak. cu tij i ʼutz i chom cuʼ i ne te re i Dios man ile xa quicʼawic, xa ca sachic. Xu chʼob ire, chi mas ʼutz cu tij ni cʼax cuʼ i winak chi je re i Dios. 26 Xu chʼob ire, ʼutz we cu tij uyej rumal u cubibal u cʼux che i Crísto. Queje ile xu chʼobo man royʼem na wach u sujum i Dios che. Xu chʼob ire, mas ʼutz ile chuwach ronojel tak i beyomal chila pa Egípto. 27 Rumal u cubibal u cʼux che i Dios, xel i mam Moises pa jyub Egípto. N-xu xij ta rib che i roywal i ʼatol tzij, xui-ri, jiquil u cʼux xa ʼec, pacha xril u wach i Dios.
28 Xoʼon panok, i mam Moises xu ʼalijinsaj tan chic u cubibal u cʼux che i Dios are xu bij chique i aj Israel winak chila pa Egípto wach u bim i Dios che. Xu bij chique, chiqui camsaj jun ral chij, y chiqui quirij u quiqʼuel che tak uchija che i cachoch. Xu bij chique, chi queje ile mi ta jun cacʼal ca camic are quicʼaw i ángel aj camsanel que acʼalab ʼatzib I ángel xcʼunic camsabal que i acʼalab aj Egípto.. 29 Xoʼon panok, xak i aj Israel winak xak xqui ʼalijinsaj u cubibal qui cʼux che i Dios are xe icʼaw chupam i Mar Cak. Cha cʼun chi cʼux, are xe oc bi chu chiʼ i ya, are ʼuri i Dios xu jak u pam i mar; queje ile, chakij i qui be xe ʼax chʼakap. Xui-ri, i aj Egípto winak, are xqui tij te icʼawic, xe muktaj can pa ya.
30 Xoʼon panok, i aj Israel winak xqui ʼalijinsaj tan chic u cubibal qui cʼux che i Dios are xe sutin chirij i tinimit Jerico. Are xel wukub ʼij i qui sutinic, xwulij bi i nim laj tapia re i tinimit-le, are ʼuri xe oc pa tinimit. 31 Xak i ixok Rahab xu ʼalijinsaj u cubibal u cʼux che i Dios. Ire ajmac laj ixok, chuwach u chʼacul cu chʼac wi u mer, péro ʼutz xu ʼano are xe u to i winak re i Dios. Je queb takon je aj Israel, xe oc pa Jerico (chi u tinimit ixok Rahab), quiqui tzucuj wach chʼacbal re i tinimit-le quiqui ʼano. Ixok Rahab xe u to; rumal-i, n-xcamsax taj are xe camsax i juban chi n-xqui ʼan ta cas i Dios.
32 ¿Wach chic mas quin bij chiwe? Xui ile. Man n-ta tiémpo quin bij chiwe wach i xqui ʼan i ka mam ma Gedeon, xak i mam Barac, xak i mam Sanson; xak wach i xqui ʼan i mam Jefte, i mam David, i mam Samuel, xak i tak ajbil u tzij i Dios. 33 Ique, rumal u cubibal qui cʼux che i Dios, ʼo jujun chique xe tiqui che i chʼoʼoj cuʼ juban chic tinimit. ʼO jujun chique ʼo qui patan re ʼatol tzij chi lic sucʼulic xqui ʼan che i qui patan. Rumal u cubibal qui cʼux, i Dios xe u to chu rikic pacha i u bim can chique. Xak ʼo jujun xe ʼe min cuʼ i coj, péro i Dios xe u to rumal u cubibal qui cʼux che, y xu tzʼapij qui chiʼ i coj. 34 ʼO jujun xe min pa ʼorno, xui-ri n-xe cam taj tupu nim i u choʼab i ʼaʼ; ʼo jujun laj xe camsax ruʼ chʼichʼ, péro i Dios xe u to. ʼO i n-ta qui choʼab, péro rumal u cubibal qui cʼux che i Dios, lic xqʼuiji qui choʼab. Xak ʼo jujun, are xqui ʼan i chʼoʼoj cuʼ i aj naj, ʼutz xe ʼelic; xe coktaj bi je aj chʼoʼoj chiquij. 35 Rumal u cubibal qui cʼux che i Dios, je ʼo ixokib chi xquil i cacʼal je camnak teʼek, xe cʼun chic sak chiquiwach rumal i Dios, y xe yaʼ tan chic chique.
Xak je ʼo jujun xa ʼani cʼax chique y xe camic; xqui xutuj i quelbal chuwach i cʼax-le, y n-xcoʼtaj ta can i Dios. Queje ile xqui ʼan ique, chʼacbal re qui cʼaslemal chom na chuwach re i waral. 36 ʼO juban chic xqui chʼijo xe yoʼyaxic, xak xqui chʼij qui loʼxic; y n-xui ta la ile, xak xqui chʼijo chi xe xim che carena, xak xe tzʼapix pa cárcel. 37 ʼO juban chic xe camsax ruʼ abaj, xak je ʼo jujun xe pir pa nicʼaj ruʼ siérra. Xqui tij i cʼax man n-xqui mayij tu cojic u ʼij i Dios; xak je ʼo jujun xe camsax ruʼ chʼichʼ. ʼO jujun xe ʼe jela, xe ʼe jewa, n-ta qui ʼuʼ, toʼ u tzʼumlil chij, u tzʼumlil chabat xqui cojo; lic je nibaʼ, xak xe ocsax ʼil, y xak manal xa ʼan chique. 38 Ique-le toʼ que bin pa tak jyub tzʼinilic, xak pa tak cʼachelaj; que war pa tak jul, pa tak pec. Ique-le lic je ʼutz; n-ca majaw ta chique que qʼuiji cuʼ i juban winak chuwach i jyub taʼaj. 39 I Dios lic ca quicot cuʼ ique man xrilo chi cul qui cʼux che ire. U bim chi cu ya ni utzil chomal piquiwi; xui-ri, cʼa maja ca yaʼ na chique. 40 U chʼobom i Dios chi cu ya ni utzil chomal-le chique, xui-ri junam kuʼ yoj. N-craj ta ire we xui ique quiqui rik i ʼutz-le. Craj ire xak yoj junam cuʼ ique cakil ni ʼutz-le.

*11:25: We tene xu ʼano, queʼelok ajmac laj winak chuwach i Dios man i aj Egípto n-xqui coj ti u ʼij i Dios; i mam Moises, aj Israel winak.

11:28: I ángel xcʼunic camsabal que i acʼalab aj Egípto.