28
Ri Pablo kopon pa ri isla Malta
Ekꞌuchiriꞌ ojelinaq chi lo chwa ruxibꞌrikil ri kamik chupa wa yaꞌ y xqamaj kꞌu uwa ulew, kꞌa echiriꞌ xqetaꞌmaj wa isla pa xojopon wi, Malta rubꞌiꞌ. Yey ri tikawex e aj chilaꞌ lik xkikꞌut ri relej kikꞌuꞌx chiqe, ma xojkikꞌul qonoje. Xkinukꞌ kꞌu jun aqꞌ ruma ri jabꞌ katajinik y ruma ri tew lik kajuchꞌuchꞌik. Ekꞌu ri Pablo xuꞌmolo lo jujun uqꞌabꞌ cheꞌ chaqiꞌj y xukꞌaq chupa ri aqꞌ. Yey kꞌo kꞌu jun kumatz animajel chwach rukꞌatanil ri aqꞌ; waꞌ xutzuyuyej ribꞌ che ruqꞌabꞌ ri Pablo.
Echiriꞌ ri tikawex e aj chilaꞌ xkil ri kumatz tzayal che ruqꞌabꞌ ri Pablo, jewaꞌ xkibꞌiꞌij chikiwach: «Lik qꞌalaj waꞌchi kamisanel; ma tobꞌ na xjiqꞌ ta pa yaꞌ, pero ri qꞌatbꞌal tzij puwiꞌ na kuya ta che kakꞌasiꞌik ruma ri na utz taj uꞌanom» xechaꞌ.
Pero ri Pablo xa xujabꞌij ruqꞌabꞌ y ri kumatz xtzaq chupa ri aqꞌ, yey ri Pablo na jinta kꞌo xukꞌulumaj.
Ekꞌu ri winaq koyeꞌem jampalaꞌ kawaꞌlij rucuerpo o we xaqikꞌateꞌt katzaq pulew y asu kakamik. Lik kꞌu riꞌ xkoyꞌej waꞌ. Yey echiriꞌ xkilo na jinta kꞌo kukꞌulumaj, xkijalkꞌatij ri kakichꞌobꞌo y xkibꞌiꞌij ri Pablo e jun dios.
Chunaqaj kꞌu la oj kꞌo wi kꞌo taq rulew jun achi aj wach chupa ri luwar, Publio rubꞌiꞌ. Rire xojukꞌulu y lik xojukajmaj chi utz oxibꞌ qꞌij. Ekꞌu riꞌ ruqaw ri Publio kꞌo chwa uwarabꞌal yewaꞌ; kꞌo aqꞌ chirij y kikꞌ chupa. Ekꞌu ri Pablo xok bꞌi, xeꞌrilaꞌ. Xuꞌan orar rukꞌ; tekꞌuchiriꞌ, xuya ruqꞌabꞌ puwiꞌ y xukunaj. Ruma kꞌu riꞌ waꞌ, ri jujun chik yewaꞌibꞌ e kꞌo chupa wa luwar xebꞌopon rukꞌ ri Pablo y xekunutajik. 10 E taq kꞌu riꞌ waꞌ wa tikawex lik xojkikajmaj chi utz. Y echiriꞌ xqamaj tanchi ubꞌi qabꞌe pa barco, xkiya bꞌi janipa ri kajawax chiqe.
Ri Pablo kopon Roma
11 Oxibꞌ ikꞌ kꞌu qakꞌisom chupa wa luwar. Ekꞌuchiriꞌ, xojok bꞌi chupa jun barco re ri puerto Alejandría. Waꞌ wa jun barco rikꞌowibꞌem ruqꞌijol echiriꞌ kꞌax tew y kꞌo jabꞌ* “Ruqꞌijol echiriꞌ kꞌax tew y kꞌo jabꞌ”: Chupa ri Biblia pa kaxtila kabꞌiꞌx “invierno” che ruqꞌijol echiriꞌ lik kꞌax tew y kꞌo jabꞌ. Chilaꞌ Israel y chwi ri mar Mediterráneo waꞌ kajeqer octubre y kakꞌis abril. chiriꞌ; yey chutzaꞌm waꞌ kojotal ri kikꞌaxwach kebꞌ tiox, waꞌ e ri Cástor y ri Pólux. “Ri Cástor y ri Pólux”: Kabꞌiꞌxik rike eyoꞌxabꞌ; waꞌ e kitiox raj chak kechakun pa taq barcos.
12 Xojopon kꞌu pa ri tinamit Siracusa y xqaꞌan oxibꞌ qꞌij chiriꞌ. 13 Tekꞌuchiriꞌ, xqamaj bꞌi qabꞌe pa barco chunaqaj ri taqꞌaj re ruchiꞌ ri mar y xojopon pa ri tinamit Regio. Chukaꞌm qꞌij kꞌu riꞌ, xpe ri tew pa sur chiqe. Y churox qꞌij kꞌu riꞌ xojbꞌinik y xojopon pa ri tinamit Puteoli. 14 Chupa kꞌu riꞌ wa tinamit xeqariq jujun chike ri kikojom rubꞌiꞌ ri Cristo. Ekꞌu rike xebꞌelaj chiqe kojkanaj wuqubꞌ qꞌij kukꞌ, y e xqaꞌano. Tekꞌuchiriꞌ xojel bꞌi chiriꞌ, xojeꞌela pa ri tinamit Roma.
15 Ekꞌuchiriꞌ ri hermanos e kꞌo Roma xketaꞌmaj ri qoponibꞌal, xebꞌel lo che qakꞌulik. Jujun xojkiriq pa ri luwar kabꞌiꞌx che: “Foro re Apio”, y jujun chik pa ri luwar kabꞌiꞌx che “Oxibꞌ Tabernas”. Echiriꞌ ri Pablo xril ri koponibꞌal ri hermanos, xutioxij che ri Dios y lik xnimar ukꞌuꞌx.
16 Ekꞌuchiriꞌ xojopon pa ri tinamit Roma, ri capitán ke ri soldados kꞌamayom bꞌi ke ri e kꞌo chi presoyil, xebꞌuya ri presos puqꞌabꞌ ri kꞌamal kiwach konoje ri soldados re chilaꞌ. Pero ri Pablo xyaꞌ che kakꞌojiꞌ utukel pa jun ja y xa kꞌu jun soldado kachajin re chaꞌ na kanimaj tubꞌi.
Ri Pablo kutzijoj Ruchꞌaꞌtem ri Dios chilaꞌ Roma
17 Oxibꞌ qꞌij kꞌu ikꞌowinaq echiriꞌ ri Pablo xutaq kisikꞌixik ri aj wach ke raj judiꞌabꞌ. Echiriꞌ kimolom chi kꞌu kichiꞌ, jewaꞌ xubꞌiꞌij chike:
—Achijabꞌ, alaq watz-nuchaqꞌ, riꞌin na jinta kꞌo nuꞌanom chirij ri qatinamit y na jinta ne kꞌo nuꞌanom chirij ri kikojobꞌal kan ri qatiꞌ-qamam. Na rukꞌ ta kꞌu riꞌ, chilaꞌ Jerusalem in kꞌamom lo chi presoyil ma raj wach e aj judiꞌabꞌ xinkiya pakiqꞌabꞌ raj Roma. 18 Yey rike echiriꞌ xkita nuchiꞌ, xkaj xinkitzoqopij bꞌi, ma na xkiriq ta juna mak chwij re taqal chwe kinkamisaxik.
19 »Pero raj judiꞌabꞌ xeqꞌaten che kintzoqpix bꞌi. Ruma kꞌu waꞌ, lik xinnaꞌo kajawax chwe kantzꞌonoj kataꞌ nuchiꞌ ruma ri nimalaj taqanel re Roma. Y na xinꞌan ta waꞌ re kankoj kimak ri nutinamit e aj judiꞌabꞌ. 20 Ruma taq kꞌu waꞌ, xinsikꞌij alaq chaꞌ kanwil wach alaq y kinchꞌaꞌt ukꞌ alaq, ma xew kuaj ketaꞌmaj alaq waꞌ: Riꞌin in yaꞌtal chi presoyil yey inyutum rukꞌ wa karena ruma nukubꞌam pan nukꞌuꞌx che ri qoyeꞌem ri oj aj Israel “Ri qoyeꞌem ri oj aj Israel”: Ri e aj Israel koyeꞌem kakꞌun lo jun Kolobꞌenel; yey ri Pablo kuqꞌalajisaj, wa Kolobꞌenel e ri Jesús. —xcha chike.
21 Ekꞌuchiriꞌ, rike xkibꞌiꞌij che:
—Riꞌoj na qakꞌulum tane juna wuj chiꞌij la petinaq Judea; yey na jinta ne junoq chike ri qatz-qachaqꞌ kꞌuninaq wara chiqawach riꞌoj re kukoj juna mak chiꞌij la. 22 Pero lik kꞌu chirajawaxik chiqe riꞌoj kaqata na saꞌ ri katajin la che ukꞌutik; ma qonoje qetaꞌam pa ronoje luwar ri tikawex kechꞌaꞌt chirij wa jun Kꞌakꞌ Bꞌe —xechaꞌ.
23 Xkiqꞌat kꞌu uqꞌijol kakimol kibꞌ rukꞌ ri Pablo chaꞌ kakita uchiꞌ. Lik kꞌu e kꞌi riꞌ xebꞌopon rukꞌ pa ri jeqel wi. Ekꞌu ri Pablo xuqꞌalajisaj rutaqanik ri Dios chikiwach; xujeqebꞌej lo anim y xuꞌkꞌisa kꞌa bꞌenaq qꞌij. E lik xutij uqꞌij kukꞌ chaꞌ kakikoj ri Utzilaj Tzij puwi ri Jesús. Yey xujikibꞌaꞌ kꞌu uwach rutzijonik rukꞌ ri Tzij Pixabꞌ re ri Moisés y rukꞌ taq ri kitzꞌibꞌam kan ri qꞌalajisanelabꞌ.
24 Jujun kꞌu chike ri tikawex xkikojo janipa ri xubꞌiꞌij ri Pablo, noꞌj e kꞌo jujun chik na xkaj taj xkikojo. 25 Y ruma kꞌu na xuꞌan ta junam kikꞌuꞌx rukꞌ ri xukꞌut ri Pablo chikiwach, xkijeq kꞌu riꞌ kebꞌel bꞌi. Yey kꞌamajaꞌ kꞌu kebꞌek echiriꞌ ri Pablo jewaꞌ xubꞌiꞌij chike:
«Lik e uꞌanom pachaꞌ ri xubꞌiꞌij ri Santowilaj Ruxlabꞌixel ri Dios chike ri qatiꞌ-qamam ojertan ruma ri qꞌalajisanel Isaías echiriꞌ xubꞌiꞌij:
26 Jat kukꞌ wa tinamit y chabꞌiꞌij waꞌ chike:
“Riꞌix tobꞌ lik kixtanik, na jinta kꞌo kimaj usukꞌ che ri kito;
y tobꞌ ne kixtzuꞌnik, na jinta kꞌo kimaj usukꞌ che ri kiwilo.”
27 Ma wa tinamit lik uꞌanom ko ri kanimaꞌ;
e pachaꞌ lik kꞌayew chike ketanik,
y ri kiwach e pachaꞌ yupulik.
Jekꞌulaꞌ na jinta kꞌo kakilo,
na jinta kꞌo kakito
y na jinta kꞌo kakimaj usukꞌ;
yey na kakitzelej tane kitzij chinuwach
chaꞌ jelaꞌ utz kebꞌenukunaj Is. 6:9-10
xchaꞌ.
28 »Chetaꞌmaj kꞌu alaq: Wa kolobꞌetajik re ri Dios keꞌek utzijoxik chike ri na e ta aj judiꞌabꞌ, yey rike kakita na chi utz» xchaꞌ.
29 Echiriꞌ xukꞌis ubꞌiꞌxikil waꞌ ri Pablo, raj judiꞌabꞌ xebꞌek y lik kakichapalaꞌ kibꞌ rukꞌ oyowal chikiwach.
30 Ekꞌu ri Pablo xjeqiꞌ kebꞌ junabꞌ pa jun ja xa xtojon che. Y chiriꞌ xebꞌukꞌul wi konoje ri xebꞌoꞌlbꞌina rukꞌ. 31 Ekꞌu na xuxiꞌij ta ribꞌ che utzijoxik puwi rutaqanik ri Dios y che ukꞌutik puwi ri Qanimajawal Jesucristo; yey na jinta ne kꞌo xqꞌaten che.

*28:11 “Ruqꞌijol echiriꞌ kꞌax tew y kꞌo jabꞌ”: Chupa ri Biblia pa kaxtila kabꞌiꞌx “invierno” che ruqꞌijol echiriꞌ lik kꞌax tew y kꞌo jabꞌ. Chilaꞌ Israel y chwi ri mar Mediterráneo waꞌ kajeqer octubre y kakꞌis abril.

28:11 “Ri Cástor y ri Pólux”: Kabꞌiꞌxik rike eyoꞌxabꞌ; waꞌ e kitiox raj chak kechakun pa taq barcos.

28:20 “Ri qoyeꞌem ri oj aj Israel”: Ri e aj Israel koyeꞌem kakꞌun lo jun Kolobꞌenel; yey ri Pablo kuqꞌalajisaj, wa Kolobꞌenel e ri Jesús.