12
Uvaini Yunan Anaará Ma Namu Vanta Kéká Ano Ma Yafíká Eintá Ma Ovaéádan Baya Ino
(Matiu 21:33-46; Ruku 20:9-19)
* Ais 5:1-2Yisasi araíen baya vaédiyan betin tiamemí, “Mana vanta ano uvaini yunan dóden dafuí uran baré íkan mai vanta ano uvaini ma yasamin nain masí uáden inká dafisin banta amá uvamá den uran baren mino. Baré íkan manáa vanta kayo ano maifin dorarí uré moní barano van íkan mai vanta kayo ayampin me ampiren béi enafá ayáká oren mino. Orikharéin ínaimpáké uvaini aran kúdin damusí íkan béi mana vei yoran banta siantan mai ma uvaini yunampin doriyá ein banta kayo vaípá oren mino. Mai vanta kayo ano manáa uvaini aran mai yunan pintena véin amino van tiantan oren mino. Oríkan betí ankan mai yoran banta fákaren namu arirí uren ída mana yaná amin para siantan oren mino. Oriyaimpin mai vanta ano evaránen ena yoran banta siantan oríkan betí ankan mai vanta ánon ankáden béin máden namu uren ayave amen mino. Máan tiyaimpin béi mana vei yoran banta siantan oríkan betí ankan mai vanta aruan puren mino. Aruan puriyaimpin béi kokhoná bei yoran banta kayo siantan oríkan betí ankan manáa ankamiyan manáa aruan puriyan en mino.
Máan turákan béi ma anunu ukheinmai ve anin mana ana en mino. Mai iyampon típá kípan uron béi siantan mai ma yunampin ma yoriyain banta kayo vaípá oríkan béi semí, “Téin tikhái vayan ininten mino.”
Mai yunampin ma yoriyá ein banta kayo ano vetiyan ten orera emí, “Ma vanta anon minó be afóen nina yaná baranten mifo erítifé béin aruan purono. Aruan púdé maé tetí ankan mai yunan dafu varátifano.” * Ibu 13:12Máa siren betí ankan mai iyampon pákaren aruan púden béin au yaiyó uan mai yunan dafu akhempá mo kharúden mino.
Karúden mifo mai yunan dafu afóe ano intesá inten nafino. Béi eriven maen mai yunan dafufin ma yoriyá ein banta kayo me aruan púden mai yunan dafu e maman ena vanta kayon aminten mino. 10 Tiyarafenui vompon dóki ano ma máa sikhein mai siretí ankan ídá dankáke rafono.
“ ‘Má uvaran banta kayo ano ma yo maman karúdein onámaná ano
maman má dádaimpin mana ákona onámanasí ukhen mino.
11 Mai Bafan mánon máan turan
mai anon tetin tivorá kama ukhen mino.’ ” Íbo 118:22-23
12 Yisasi ma sian baeriyain baya mai vetí ankan nan tiyákan afová uren béin pákano van uvaen banasi van péden me ifá en oren mino.
Kamanin Ma Takisi Amin Baya Ino
(Matiu 22:15-22; Ruku 20:20-26)
13  * Ruk 11:53-54Ínaimpáké Yisasin mákasino van betí ankan manáa Farasisi kayo vá Erotini vanta kayo vá tiantan Yisasi vaípá eren mino. 14 Eriven betí ankan béin tiamemí, “Aru soe, setí ankan afová ukhé uno éi fura vaya ana sin banta ono. Éi ída mana vanta van kokhon ineine in banta ono. Minó banta ano manaí ana ukhayai éi Tiyarafenui fura sikhein baya afova amé iya ompo setin tisimeno. Sisan ma takisi amin mai funtákein ná tetí amé tifante rafuno áa ída fino.”
15 Máa síkan Yisasi vetí ankani kampun afová ukhen betin tiamemí, “Tiretí ankan pará téin akhenóka iya rafono. Mana aran moní bareya eresí onano.” 16 Máa síkan betí ankan mana moní aran maman bein me amíkan betin inaemí, “Ma moníká iyen aunasá baná inká iyen avisá mairá uvanten nafino.”
Máa síkan betí ankan evaránen temí, “Kin Sisan mino.”
17  * Rom 13:7Síkan Yisasi vetí ankan evaránen tiamemí, “Sisan nina yaná Sisan ame vá inká Tiyarafenu ina yaná Tiyarafenu vá ameno.”
Síkan betí ankan kákantá anúden mino.
Púkaren Ma E Mantaven Ábasuí Inain Baya Ino
(Matiu 22:23-33; Ruku 20:27-40)
18  * Apo 23:8Sadyusi kéká ano furin nanin banta van ída e mantanten ne siyain bákan betí ankan Yisasi vaintá eriven béin inaen mino. 19  * Diu 25:5“Aru soe, mana vaya Mosesi ano setí ankan nan máa siren bompon uvanten mino. ‘Mana vanta ano ma iyampon ída kainton ma fúbintin ben aná ma fara váintin maen ná béin afá aváe ano vá mai nanin baré mamákená be afá aváen ayaená iyampon kaúantano.’ 20 Dan manápá ifo afápá kan un kádan anavádano varé íkan mai finté esé banta ano nare mana nanin mamákaren ída mana iyampon kainton mai vanta furen mino. 21 Púbíkan béin ánaintena vanta ano mai nanin mantaren ída iyampon kaina mai vanta furen mino. 22 Mai nanin minó dan manápá ifo afápá kan un kádan anavádano mádiyan ída iyampon kaina yo fúdú uvíkan mai nanin inaimpáké puren mino. 23 Máan tukhen mifo ínaimpáké ma furin banta ma evaránen e mantan nain damú mai nanin iyen anasá banten nafino. Mai éi afová ukha ono mai nanin manan minó dan manápá ifo afápá kan un kádan banta ano mantaren mifo éi sétin tisiminte fono.
24 Máa síkan Yisasi evaránen betí ankan tiamemí, “Tirarafenui vaya vá ákona vá tiretí ankan ídá afová ukheyá baya namu iya rafono. 25 Purin nanin banta ma masí pinté ma evaránen e mantan nain damú ída vanasi ano ábasuí inten mifo vetí ankan enisori kayo ma inarufá bain an mi yen banten mino. 26 Banten mifo furin nanin banta ma evaránen e mantan nain baya ma Moseni vompon dókifin ma sító daa anan ma ira kiyan ma Tiyarafenu ano ma Mosen tiamen ma, ‘Téi Abaraamuni Ayarafenu uno. Téi Aisakini Ayarafenu uno. Téi Yekopuni Ayarafenu uno,’ Eks 3:2, 6
ma sein mai siretí ankan ídá dankáke rafono. 27 Purin nanin bantai Ayarafenu vaino. Ída ino. Para ma vain nanin bantai Ayarafenun bákaya siretí ankan tavi aaimpin mi oriya rono.”
Moéken Kákaní Ma Ukhein Man Baya Fákena Vaya Ino
(Matiu 22:34-40; Ruku 10:25-28)
28  * Ruk 10:25-28Máa siyákan mana man tinbanta ano eriven iníkan betí ankan baya fóké aruviyákan béi inin Yisasi kama vaya fóké evaránen betí ankan tiamiyákan iniren béi Yisasin inaemí, “Intéa man baya anó minó man baya esantaren ná esesí ukhen nafino.” 29 Máa síkan Yisasi evaránen béin tiamemí, “Esésí ma ukhein mai ma man baya ino: ‘Tiretí ankan Isareri nanin banta oe, setisi Bafan Tiyarafenuveyáká anan Bafan ban mino. 30 Ban mifo vá ei Bafan Tiyarafenu vá ei aú amafon má ei ineine vá ei ákona vasá minó o éke e éke ureya vá anunu ono.’ Diu 6:4-5
31 Mai man baya ánai ma vain man baya mai ma man baya ino. ‘Eyan nan ma anunu iyaonaíe vá ena van anunu ono.’ Ída ena kákan man baya váken mai ano má kanan man baya esantakhen mino.” Riv 19:18
32 Máa síkan mai man baya ma afová ukhein banta ano máa sen Yisasin tiamemí, “Aru soe, éini vaya kamaen mino. Pura ino. Tiyarafenu veyákái Bafan ban mino. 33  * 1Sa 15:22; Ose 6:6Ban mifo seti vá minó tú timafon má minó ineine vá minó ákona vá pókesá béin nan tiran ná tifano. Tetí ankan ma seyan nan ma iyarúna máan ná esá enavan tiran ná tifano. Tetí ankan ma maí kanan man baya ánain ma vákurékun maen mai avúavá anon ira ma sáden minó akonte iyain má ara ara akonte vá esantakhen mino.”
34 Máa síkan Yisasi inin mai vanta ano ma evaránen tein baya van mai mana kama afova vain banta ano ma seiní íkan Yisasi evaránen béin tiamemí, “Éi ída Tiyarafenui yafisimpin nentá ba ono.” Máa síkan minó nanin banta kayo ano akhokho van uren Yisasin ída enádá bá mana vaya inaen mino.
Tiyarafenu Ano Ma Aní Ukhein Banta Mai Iyen Anin Nafino
(Matiu 22:41-46; Ruku 20:41-44)
35 Yisasi átaru namumpin báken banasi vaya siamiyaren béi semí, “Intesá ukhan ná man baya ma afová ukhein banta kayo ano Karaisi nan Devitin akhá ino siyan nafino.” 36 Mai van Kantá Aunan mano Devitin ineine amíkan Deviti veyantá máa semí,
“ ‘Bafan mano senti Bafan ne máa sen tiamen mino,
“Éi sen tiyan kurompá kumaneno.
Ínaimpáké eni namuro kayo séi maman
éin aránaópá kaonté uno.” ’ Íbo 110:1
37 Deviti veyantá béin nan Bafan ne sikhen mifo véi intesá urená bei anin bavae.”
Máa síkan beni vaya kokhon nanin banta ano amusin iyan inen mino.
Yisasi Ma Au Khákan In Banta Kayo Van Ma Sein Baya Ino
(Matiu 23:1-36; Ruku 11:37-54, 20:45-47)
38 Iniyákan Yisasi vanasi afova amen temí, “Tiretí ankan man baya ma afová ukhein banta kayo vará dafiseno. Betí ankan kama ukhein ayá au anamun ma uren orin má átaru varu ráke ma vanasi ano ódaren bayan mino ma sin ma san aranakhen mino. 39 Betí ankan monó átaru namun kayofin banasi avorá ma kumamen inká kákan dunan nan damú ma esé karáká ana ma kumanin nan mi aranakhen mino. 40 Betí ankan baré nanin kayo kampun tiriyan betíi ona umoyan iyáken au khákan en ayáká amúké iyan mifo mai kéká anon Tiyarafenui kópin kákan uman baranten mino.
Baré Nanin Mano Susu Sin Moní Ma Karú Dein Baya Ino
(Ruku 21:1-4)
41 Maná damú kákan monó namumpin Yisasi moní kain anan ádé kumanten oniyákan banasi ano susu sin moní mai anampin kuferiyákan kokhon moní ma yákein kayo ano kokhon ná moní kuferiyan mino. 42 Máan ten kuferiyákan mana ve avafu fúkein baré nanin ída kokhon ona vain mano eren me kankanan tító moní kanan mana ten toeya ma (10t) eini ukhein kuferen mino.
43  * 2Ko 8:12Kuferiyákan Yisasi vei eyo iyampon kayo aran eríkan betí ankan tiamemí, “Téi fura siré tiretin tiamé uno. Ma ma ona ída van ma ve avafu fúkein baré nanin mano kákan moní kuferen mino. Béi ma átaru namumpin bain anampin ma kuferein moní ano minó nanin banta esanten mino. 44 Esanten mifo ona ma yákein nanin banta ano kokhoná dáken mai finténa manáan anafin kufé dan araviyan mifo ma nanin mano ona ída van o útúken mi yunan ma nan nain moní ída antan á inton minói kuferen mino.”

*12:1: Ais 5:1-2

*12:8: Ibu 13:12

*12:13: Ruk 11:53-54

*12:17: Rom 13:7

*12:18: Apo 23:8

*12:19: Diu 25:5

*12:28: Ruk 10:25-28

*12:33: 1Sa 15:22; Ose 6:6

*12:43: 2Ko 8:12