5
Njisesom yu manda bor pobur angal ngub kao dund bisao o
Ngo tomb Njisesom tenaol andub ora dengeb dengeb kismil hondobur yu manda bor sul po birisesa. Ngub birisaol obun man pange baebenom obu birisaol obo kiril mbaesmisa. Ngo tomb obum mbini bor angal ngub kao dund bisesa.
Mendborom bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe kisao o
Luk 6:20-23
Mbinim mbinin kone bor dimb aolu boroklme hakl yu heben maomb bo haraoklaomon maeb ha maomb bo haen hayem ngao, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe.
Mbini de ko boroklme hakl Ngaorom taeki kobur el ib mao kur kaklaong, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe.*Kao 7:17
Sub boroklme hakl Ngaorom nim njuklwao kisao o heneng ora hambun sao kaloklaong, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe.
Mbini oborob bimi sao dem homoklme haklon kone bor ebe no tombao hakleming, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe.
Mbini tenaol mende hond homobur saongao nao maroklme hakl Ngaorom mbini bor di hond homobur saongao nao maruklaong, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe.*Nje 2:13
Mbini kone ukl bombor u hayem haklom Ngaor hondokleming, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe.
Mbini tenaol mende bor saond nao bi taeki kao kao bu baoraoklaob ko mao bararoklme hakl bor Ngaorom nao isi wane ora hayem ko bember ha peb buklaong, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe.*1 Njo 3:2-3 10 Mbinim Ngaorom bibaebe keyao ub buklemil tangarom mao ke handaklemi tomb, ke hondoklemi baeben yu heben maomb bo haraoklaomon maeb ha maomb bo haen hayem ngao, mbinim bimi ub nim bun sa ko nen saboklwaebe kisesa.*NjuS 12:4; 1 Pit 3:14
11 Ngo tomb Njisesom wakl kakl, Inim ni hem ko haklemil mendborom ini maobowa peb bu hondo ko bowes bu inin mangal di andub sao buklemi tomb, inin kone bor kho nao sen turi homo was haklwaebe.*1 Pit 4:14; Nje 1:2 12 Inin sokl aondao ora yu heben bor wiyaong turi aondao ora homo haklwaebe. Mendborom ngo bimi ub mbes ini ngo baeben nao birismi tomb di mbini Ngaoron man mini aol baeben bor di khorob ngub was bismi ko Njisesom ngub kisesa.*Bis 7:52; NjuS 11:32-38; Nje 5:10
Kunja hesa bao biyao sao kab mar kisao o
Mak 9:50; Luk 14:34-35
13 Ngo tomb Njisesom ngub kobur kakl, Kunjam ne dend mao baraoklao nda ub inim tenaol hambunon kunja sao hangaen haklwaebe. Aoh, kunja ngo dend nao bi kho sa sin inim wakl asub ora bubur mao dend baklemi? Kunja ngo kho sa sin tuwaklemil tenaol hambunom do huni hisis bu hala bowes buklemi kisesa.
14 Njisesom wakl kakl, Ini tenaol hambunon hib non bi hayem. Mendborom and te el isi mandal bu haklemim, and ngo mupangokl bukwaklemi ora.*Njo 8:12; Njo 9:5 15 Mondom laomb mao dabur be bor nao bomb pa woroklme. Ngub inj, tenaol and ngon buruklemi baeben hambun bao hael birin ko laomb mao dabur to kemol woroklme kisesa.*Mak 4:21; Luk 8:16; Luk 11:33 16 Wakl kakl, Laomb mao dao ha win boroklme nda ub inim di tenaol hambun bor bao bin lowaebe. Inim ngub buklemi tomb inim oborob ngo buklemi sao hondobur mbinim inin Aorao yu heben hayao bor kaoya lemi ko Njisesom ngub kisesa.*Ebe 5:8-9; 1 Pit 2:12
Moseson man nao tuwaklwao ko kao kalisao o
17 Ngo tomb Njisesom ngub kobur kakl, Mosesom man kisao hesa Ngaoron man mini aolom kismi ub kab nim mu tuwaklbur ibisao ko nen nao saboklwaebe ora. Nim man ngo mu tuwakl inj obowao o, nim man ngon kungni bor was ko uklu lu kang mend wakl kao dund bukl obowao kisesa.*Mat 3:15; Oro 3:31; Oro 10:4 18 Ngub kobur kakl, Nim ini bor heneng ora kao njurukl, su hesa saohar kab nao bum hae bao haenbur, Mosesom man ngo ko hase on el mend hesa angal waeb ngon ukl mend kab mondom nao mu tuwaklao ora. Ngaorom hambun sao nao bu pae tomb man ngo wi aeben ora saoklao.*Luk 16:17; Luk 21:33 19 Aol mondom man ngo tuwabur tenaol mendem di man ngo tuwaen ko buwala sin, mabor Ngaorom maomb bo haklao tomb aol ngo obu imbi nao wi kang ora soklao. Ngub inj, aol mondom man ngo nao tuwaebur tenaol mendem di man ngo nao tuwaen ko kao kala sin, yu heben maomb bo haraoklaomon maeb ha maomb bo haklao tomb aol ngo obu imbi wi aondao ora haklao kisesa.*Nje 2:10 20 Njisesom ngub kobur kakl, Nim ini bor kao njun ub pangaoklaob. Nju semon man buwaloklme aol hesa Peresi baeben kabom Ngaorom man oborob ora men hakol nao bimi o, inim di man ngo oborob ora men hakol bu, oborob buklemi sao di aondao bu kond ba sao nao bu harim sin, inim Ngaorom maeb ha maomb bo hayao bor pokl buwaklemi ora ko Njisesom ngub kisesa.
Tenaol mende bor ko nao homoklwaebe ko kao kalisao o
Luk 12:57-59
21 Njisesom ngub kobur kakl, Mbes mbinim kismi ub inim ngub pangismi. Tenaol pe paen nao libi ora. Mondom pe paen la sin obu howes pangaoklao aol buruklaol teka haklao ko kam aeben aeben bismisa. 22 Inim ngub pangismi o ngubi tomb nim wakl kao njun ub pangoklaob. Mondom obun aorao haeme bor ko homa sin, howes pangaoklao aol aondao buruklaol teka haen lao. Mondom obun aorao haeme bor nje kho ora hael ka sin, mbini Nju semon kansol baeben haklemi bor teka haen lao. Mondom di obun aorao haeme nor nje ne bung bi ora hael ka sin, obu Ngaorom ke mao handaraoklao is de teb sol hayao kisesa.*1 Njo 3:15 23 Ngub kobur kakl, Njem Ngaor bor menjao menjao kaloklbur buklesi tomb njen haemem nje turi nao heme hae ko pangae sin,*Mak 11:25 24 njem Ngaor bor kalokl buklesi sao Ngaor bor kaloklme tol bao u mbabur njen haeme mbes penar bu taeki kaebe. Ngub taeki kao kao bu paklebi tomb njem Ngaor bor kalokl buklesi sao nda kalaebe ko Njisesom ngub kisesa.
25 Ngub kobur kakl, Mondom nje bor howes kokl mbao ka sin, wen harerol aol ngo nje bor howes kokl mbao lao hesa poklebi tomb njem obu bor oborob ora taeki kao kao bab kaebe. Njem ngub bab nao ke bao wabur obum nje bor ngub howes kokl kemi pen bao wari sin, obum nje howes pangaoklao aol biri kemi poklaol, howes pangoklao aol ndam nje polisman munu kaloklao. Ngo tomb polismanom nje kalabus anda bor mao palaklao kisesa.*Mat 6:14-15; Mat 18:34-35 26 Njisesom wakl kakl, Nim ini bor heneng ora kao njurukl, howes pangaoklao aol ndam nji lao sao baebenon hambun sao kang ora di nao kalae sin, njem kalabus anda ngo tuwaklbir njen anda pokl buwaklesi ora ko Njisesom ngub kisesa.
Ten aol kabom paes heb nao homoklwaebe ko kao kalisao o
27 Ngo tomb Njisesom ngub kobur kakl, Mbes mbinim kismi ub inim di ngub pangismi. Ten aol kabom paes nao puklwaebe ora. 28 Ngub kismi o ngubi tomb nim wakl kao njun. Mondom ten elom hondobur heb homa sin obun kone bor paes kemi peyao ora kisesa.*2 Pit 2:14 29 Ngub kobur kakl, Njen el tao nanom nje saokl mao waeb so ba sin njen el ngo toklo tuwaebe. Njen toklo kang ora par hakl pa sin nje ebe haklesi o, njen toklo hambun is de bor pa sin nje khorob ora haklesi ko Njisesom ngub kisesa.*Mat 18:9; Mak 9:47; Kol 3:5 30 Njen ki tao nanom nje saokl mao waeb so ba sin njen ki ngo pe tuwaebe. Njen ki aongao kab pe tuwabur hari sin ebe haklesi o, njen toklo hambun is de bor pa sin nje khorob ora haklesi ko Njisesom ngub kisesa.*Mat 18:8; Mak 9:43
Were anda pu nao kaebe ko kao kalisao o
Mat 19:9; Mak 10:11-12; Luk 16:18
31 Njisesom ngub kobur kakl, Mbes ngub di kismi. Aol mondom obun were anda pu lowao ko nen soba sin, obun ten ngo anda pu koklbur bobae waeb buklao kismisa.*Mak 10:4 32 Ngub kismi o ngubi tomb nim wakl kao njun. Ten mend aol paes nao penbur obun aolim ten ngo anda pu ka sin, aol ngom obun were ngo paes mao paklao ora. Aol mondom di ten obun aolim tuwae mend buruklao o taol ba sin, obum ten ngo di paes ora kemi poklao ko Njisesom ngub kisesa.*1 Kor 7:10-11
Mao nao lowaebe ko kao kalisao o
33 Njisesom ngub kobur kakl, Mbinim mbes tenaol mende bor kao kalismi ub inim di ngub pangismi. Njem Aorao Aondao bor mao kobur nao peyaebe ora. Njem mao kobur Aorao Aondao bor nim buklwao lesi sao bib ora kismisa. 34 Ngub kismi o ngubi tomb nim wakl kao njun. Nim ngub buklwao ora kobur mao nao lowaebe ora. Yu heben bor Ngaorom maomb bo haraoklao on seya non bi wiyaong, heben mao* nao lowaebe ora kisesa. 35 Njisesom ngub kobur kakl, Su ngo di Ngaor obun aongao mao aolaraoklao to non bi wiyaong, su ngo mao di nao lowaebe ora. Su Njurusalem di Aol Wesmbao Aondao ndan and lobokl lobokl hayaong, su ngo mao di nao lowaebe ora kisesa.*Nje 5:12; Mat 23:22; Bis 7:49 36 Njen wesmbao iri bombere sa sin ukl mend haek bin kokl buwaklesi. Aoh, haek bi was sa sin ukl mend bomb den kokl buwaklesing, inin wesmbao mao di nao lowaebe ora kisesa. 37 Ngub inj, inin kone bor e kokl ko nen sobaem sin e ora lowaebe. Inj kokl ko nen sobaem sin, ngo inj ora lowaebe. Inim kang mend habara kaem sin, khorob mao baraoklaomon kao lao ub lemi ko Njisesom ngub kisesa.*Nje 5:12
Dob was bimi nda ub nao bibaebe kisao o
Luk 6:29-30
38 Njisesom ngub kobur kakl, Mbes mbinim kismi ub inim ngub pangismi. El kab kab dob, waonu kab kab di dob was bimao kismisa. 39 Ngub kismi o ngubi tomb nim wakl kao njun. Mondom nje bor khorob ba sin njem wakl obu bor khorob bu san nao libi. Aol mondom njen payo mende nan la sin, njem wakl payo mende nan lin ub baol minibi kisesa.*Njo 18:22-23 40 Ngub kobur kakl, Mondom njen siyor muklbur nje bor howes ka sin, njen toklo and turub bi di bao kalaebe kisesa.*1 Kor 6:7 41 Wakl kakl, Polisman mondom di obun mbek nu nje bor kang el bombor ora mu taka ko nja sin, njem kang mend enderael sao aol sem tangar menden su ungulabur tu kalaebe. 42 Mondom di san luklwaong nji ka sin bao kalaebe. Mondom di ora nji ka sin ngo di bao kalaebe ko Njisesom ngub kisesa.
Inin saond bi hond homobur kone wibaebe kisao o
Luk 6:27-28; Luk 6:32-36
43 Njisesom ngub kobur kakl, Mbes mbinim kismi ub inim di ngub pangismi. Inim inin tenaol sango baeben was hond homobur kone wibaebe. Inim inin saond bi baeben bor hond nao hemebur ko was homoklwaebe kismisa. 44 Ngub kismi o ngubi tomb nim wakl kao njun. Inin saond bi bor di hond homobur kone wibaebe ora. Mendborom ini hondo ko bowes baem sin, tenaol ngo hakl bisur bibi ko Ngaor bor kao kaloklwaebe kisesa.*Luk 23:34; Bis 7:60; Oro 12:14; Oro 12:20 45 Wakl kakl, Inim ngub buklemi tomb Ngaorom biyao ub ora buklemil, ini inin Aorao yu heben hayaon isi wane ora buruklemi. Obum obun nar di tenaol kho ebe hambunon den kaesao. Obum tenaol khorob bimi baeben hesa oborob bimi baeben kab kobaranon em bor se di eben ko haraoklao kisesa.*Ebe 5:1 46 Ngub kobur kakl, Inim tenaol mendbor ini bor turi homo kone uklemi o bor was inim di turi homo kone u harim sin, mone takis paes habara bor bor mu khorob bimi aol baebenom di ngub biming, Ngaorom ini asub ko turi homo bisur buklaob? kisesa. 47 Njisesom ngub kobur kakl, Inim inin tenaol sango baeben was turi homo ki siken baem sin, man nao pange baebenom di mbini hakl hakl ngub biming inim oborob sao asao was buklemib? kisea. 48 Wakl kakl, Ngub inj, inin Aorao yu heben hayao om tenaol hambun bor hond homo kone dund se ukl bombor ora u hayao ub, inim di ngub bibaebe ko Njisesom ngu kisesa.

*5:4: Kao 7:17

*5:7: Nje 2:13

*5:9: 1 Njo 3:2-3

*5:10: NjuS 12:4; 1 Pit 3:14

*5:11: 1 Pit 4:14; Nje 1:2

*5:12: Bis 7:52; NjuS 11:32-38; Nje 5:10

*5:14: Njo 8:12; Njo 9:5

*5:15: Mak 4:21; Luk 8:16; Luk 11:33

*5:16: Ebe 5:8-9; 1 Pit 2:12

*5:17: Mat 3:15; Oro 3:31; Oro 10:4

*5:18: Luk 16:17; Luk 21:33

*5:19: Nje 2:10

*5:22: 1 Njo 3:15

*5:23: Mak 11:25

*5:25: Mat 6:14-15; Mat 18:34-35

*5:28: 2 Pit 2:14

*5:29: Mat 18:9; Mak 9:47; Kol 3:5

*5:30: Mat 18:8; Mak 9:43

*5:31: Mak 10:4

*5:32: 1 Kor 7:10-11

*5:35: Nje 5:12; Mat 23:22; Bis 7:49

*5:37: Nje 5:12

*5:39: Njo 18:22-23

*5:40: 1 Kor 6:7

*5:44: Luk 23:34; Bis 7:60; Oro 12:14; Oro 12:20

*5:45: Ebe 5:1