Yesusi kiorang na wiwoi nuwowongfo (5:1-7:27)
5
Seng Allai mioangno inontarai enemirorong mesi fosa paria
(Lukasi 6:20-23)
1 Rabuang bo Yesusi deti kaiwasa bitoya foi nanai, dautai to wiwoi nuwowongfo ayai minohi nayai, mayeai ne inontarai erariati fosa era wei ma, 2 ainanaya fioai borong medu deunausa deyo,
3 “Mano enumiruainso ene fieai ahang kaha tuti enemitawang te Allai fosa mani, esobu ne maifo ampa weo eaino eminohi we Seng Allai ne inontaraifosa na ne Mananu rorong fo ne.
4 Mano esaia etaidu fosa mani, esobu ne maifo weo Seng Allai ambori dufi euremikurufo ki.
5 Mano enemirorong tewawa fosa mani esobu ne maifo, weo Allai ambori dohong nunei wesa ki, kariri ne kaiwo arera fo.
6 Mano etohong weai paria we enemirorong mesi na Allai urengrea fosa mani, esobu ne maifo, we Allai ambori dohong kariri fi etohong weai nanai wesa ki, amani dohonsa enemirorong mesi kaririai.
7 Mano earomio inontarai siai fo mani, esobu ne maifo, weo eaino ambori Allai arosa kontai ki.
8 Mano enemirorong mirarebanai fosa, esobu ne maifo, weo ambori ewati Allai ki.
9 Mano eha manang we kaiwasao emamuna wawerasa fosa fo mani, esobu ne maifo, weo Allai ambori yoa wesa we ne arikang ki.
10 Mano kaiwasa enari kangganisa weo enemirorong mesi kariri Allai ne Kaiwone fosa, ea kontai esobu ne maifo, weo Allai mioansa weo eaino eminohi we Seng Allai ne inontaraifosa na ne weMananu rorong fo ne.
11 Mano inontarai eteibera mea, etei kanggani mea funomai, tuti mesodai dadirafea weo meraria yau ne mea mani, mesobu ne maifo. 12 Mefaraise tuti memararising, weo mesobu fiembaita fuba paria na Waidani. Mefaraise tonanai weo wiro memeiri mea mesodai dadirafo tonana kaha, weo mene tarai kariri nabi fafongfa fosa, weo mano enari kanggani mea ninisa ene werengfosa fafongfa enari kanggani nabifosa kontai tonanai kawuru ampa, ampafe finanai deinawiai we menari ne maifo, mai kariri nabi fafong fosa enari ne maifo.”
Ai tuti sambewarai
13 “Mea mani mene tarai toyari aio indawang fi nai we nunei. Masino aifoi meuwai ahang kaha mani, ohoni todoni wori meuwai aha ki? Nana mani wefieai ahang kahaia finanai, mae kabioi terai tuti inontarai etatahari. 14 Mea kontai mene tarai toyario padamarangno we sambewa nunei. Bendario wiatai na wiwoi nuwowongfoi mani todoni kontaio wati pari rai. 15 Tuti manei wiro kiai padamarang beia, mayeai yuai babeu beia tebung weduari nai kaha. Mae yuai padamarangfoi ayai sawai parai, ambori sambewa inontarai enayai na munu rorong fosa kiai. 16 Tonanai kontai we mea, na metohong toa wau ne tarai toyario padamarang denggararu we sambewa kaiwasa, ambori inontarai siai ewati mene metohong toaio beng nana mani, etaparanding mene Dai na rorafaisi.”
Yesusi dohong kaiwoariri kariri Hukumi Musai soi fo
17 “Dohonao meteyo ira ma weo yeiaya Hukumio Musai soi fo tuti Kaiwo nabifosa emadura fo fe. Bereri! Mae ira ma nina mani weo yeinawiaia kasau we waitawanai kariri fianai aino kaiwo nanai dotu wea foa. 18 Tarai, imadurai we mea mau, we nunei tuti rorafaisi wiro wioru kaharai mae hurupi kutu ketui todoni bei kontai ki, na Kaiwo Musai soi fo, wiro niai kaha, pariao fi dotu wea fo mai kaririai. 19 Ampafe mandoni dino deiaya hukumi fo bei na Kaiwo Musai soi fo, masino hukumi nani ketui todoni ki, tuti deunau inontarai siai we ea kontai eteiaya hukumifoi kontai tonana mani, ambori atori we inontarai tewawa pari dine na Allai ne weMananu rorong fo. Mae mandoni dino yoa weai, dohong kaririai tuti deunau inontarai siai we etohong kaririai konta mani, ambori atori we inontarai fuba na ne weMananu rorong fo ki. 20 Ampafe yeisaharai we mea, weo wiro menemirorong mesi sewa mantaunau Kaiwo Musai soi fosa tuti Farisifosa kaha mani, todoni kontaio mesuai to Allai ne weMananu rorong fo kaha rai.*Enerorong mesi foi tonana mani, manei sobu te na yoaso Kristusi.”
Yesusi deunau kariri kasisoufo
21 “Metaramioai ampa kariri fianai aino Allai medurai we tane werengfosara fo, amani deyo,
‘Memung inontarai funoma fanai,*Keluaran 20:13
mandoni dino miung inontarai mani ambori sodai aiboifo ria Allai ki.’
22 Wape ninaia mani imadu mau yeyo, mandoni dino kesisou ne inontarai doroi manei mani, ambori sodai aiboifo ria Allai ki. Tuti mandoni dino deibera ne doroi manei mani, ambori kari to Majelisi Agama fosa we ehutu kaiwo kariri ki. Tuti mandoni dino kesou deibera inontarai siai manei deyo, ‘Weinggowui’ mani, wenani waramipari to Sorohao Adia Rorong foi.
23 Ampafe masino manei na mea boyo bohong nemu korbani we Allai, wape aromuoai we nemu doroifoi enerorong pirahai we wau, 24 nana mani tawingno nemu korbani nani wiatai na mesbao ohong korbani nai foi, mae ro wa weboyari ria nemu doroifoi akawuru wo, ambori barabera wau ma we bohong nemu korbanifoi we Allai ki.
25 Masino nemu aiteta manei deyo dapa wau to mangkutu kaiwo fosa mani, wiro musobu mangkutu kaiwo nanisa kaharai mae na rang rabuang kontaio rurai we weboyari riati aha. Bereri mani, tarahai warapa wau to mangkutu kaiwo fosa rai. Tuti tarahai esoa wau to afai mamuna fosa tuti ea mani esoa wau to aitamu rorong fo. 26 Tuti aromuaifa: na aitamu rorong fo watai paria bai nemu fiwaifoi paria kiai fino ro to borieife.ӠNe maksuti mani toninai: Wiro Sempaisi dohong aiboi we wau kaharai mae, barabera wau weru sasariwa ahera.
Kaiwo kariri ohong we wiwing siai fo
27 “Metaramio kaiwo ninai kontai ampa, amani dotu tono:
‘Menayai ria wiwing siai fanai.’*Keluaran 20:14
28 Wape ninaia mani imadu we mea mau yeyo, mandoni dino deti wiwing siai manei tuti enerorongfoi dohong we niai riati, nana mani dohong sarawai, amani niai riati kawuru na enerorongfoi ampa. 29 Masino uremu domoya wai wedaya nari sasari mani, ketafatini kobioi weru wau. Weo nemu taraiwai ne doni aino wedaya nari sasari nani kobioi mani beng sewa weru borarati wape ambori nemu taraiwai sentenang saukaha Soroha rorong foi ne. 30 Tuti masino waramu rufi nai wai wedaya nari sasari mani, ferang kutui tuti kobioia. Weo nanai aino beng sewa borara nemu taraiwai ne doni aino wedaya sasari wai, wape ambori nemu taraiwai sentenang saukaha Soroha rorong foi fo.”
Aunau kariri mang dira wiwingfoi
31 “Aunaufo weai kontai dotu toninai:
‘Mandoni dino dira ne wiwingfoi mani
todoni kontaio niari surati bei kariri dirarifo
tuti dohoni we wiwingfoi.’*Ulangan 24:1
32 Wape ninaifa mani imadu mau yeyo, mandoni dino dira ne wiwingfoi, wape wiro wiwingfoi dohong sarawai ria mang siai kaha, mayeai wiwingfoi ambori rirau siai aha mani, ne mang dirari foi wedayari dohong sara Sengnei ne Kaiwone masi kariri sasario manei niai ria wiwing siai fo. Tuti mandoni dino dau wiwing nani aha mani dohong sara Sengnei ne Kaiwo tonana fo kontai.”
Kaiwo kariri fafora funoma fo
33 “Metaramioai kontai ampa, kariri kaiwo raminde Allai medurai we tane werengfosara fo, deyo,
‘Wiro mefafora funoma fanai.
Mefafora na Sempaisi arongreafo we menari fiea mani,
finanai todoni kontai metohong kaririai.’*Imamati 19:12; Bilangan 30:2; Ulangan 23:21
34 Wape ninaia mani imadu we mea mau yeyo, wiro mefafora fanai. Wiro mefafora na rorafaisi fanai, weo rorafaisi mani katai Allai minohi naya fine. 35 Tuti dohonao mefafora kontai na nunei fanai, weo nunei mani katai awengfo doa naya fine. Ete mefafora na Yerusalemi fe, weo Yerusalemi mani, Mananu Fuba foi ne bendari dine. 36 Tuti dohonao mefafora na menumiwa fe, weo mano menari tonana ne mea, mene mambiriufea kahai we menari menumirandaungwa kutu boyari kontaio biua ete niumetang. 37 Ampafe fi meteyoai nani antu mani, memadu terai meteyo, ‘Yo,’ mae antu kaha mani, memadu meteyo, ‘Bireri.’ Mae mefafora fanai weo nana mani, Saminseni dino wedaya metohong sasari na tonana ne.”
Manei memuna we mea mani wiro memamuna wei ahang fanai
38 “Metaramio kaiwo dotu tonina ne ampa:
‘Ureng yiwang ureng,
tuti dereng yiwang dereng.’*Keluaran 21:24; Imamati 24:20; Ulangan 19:21
39 Wape ninaia mani imadu we mea mau yeyo, masino inontarai kerira manei memuna we mane wau mani, dohonao bapai ahang fe. Tuti manei bioipa taramurei domoya wai mani, bohong taramurei dowei wai kontaia bioipari. 40 Tuti manei dapa wau to mangkutu kaiwo fosa we kia nemu ansung boriai wai mani, bohong nemu ansung siai wai wei kontai. 41 Masino manei dawi wau we wodua fieai ro riati kiro bei mani, ro paria ahao kiro boru. 42 Manei dedo wau we nemu fiea mani, bohong kaririaia. Tuti dohonao boiaya mano deyo kia fieai ria wau akawuru wori yiwang ahang foi fanai.”
Menemiwawu mene aitetafosa
(Lukasi 6:27, 32)
43 “Metarami kaiwo ninai kontai ampa, amani:
‘Menemiwawu mene doroifosa mae menemirireu mene aitetafosa.’*Imamati 19:18
44 Wape ninaia mani imadu mau yeyo, menemiwawu mene aitetafosa, mewenadi tuti mano enari kanggani mea fosa. 45 [Weo na menari tonana ne mani, metohong kariri fio mai we Allai ne arikangne mea metohong kariria fo.] Weo Dai nani dino enewawu mandoni kontai, doni dohong wofoi sambewa inontarai eharira fosa tuti mano ebeng fosa; tuti dohong metangfoi ming we inontarai enemirorong mesi fosa tuti mano enemirorong mesi kaha fosa kontai. 46 Weo masino menemiwawu te mano enemiwawu mea fosa kontai tera mani, fiembaitai fianai aino mesobua ne? Weo mano efanduhi pajaki we Kaisari fosa ahusa we inontarai eharira saine, wape ea kontaio enemiwawu kontai tonana. Ampafe todoni kontaio menemiwawufo fuba sewasa. 47 Tuti masino metohong mahikai we mene doroifosa tera mani, fibeng fianai aino menariao sewa kaiwasa bitoya foi ene enarifo ne? Weo kaiwasa na nu siaio etaroanso Allai kaha fosa kontaio enari tonana. Ampafe mea mani, todoni kontaio metohong beng we mene aitetafosa. 48 Tonana mani, todoni kontai memasi, mai kariri mene Dai na rorafaisi mesi paria fo.”
*5:20 Enerorong mesi foi tonana mani, manei sobu te na yoaso Kristusi.
*5:21 Keluaran 20:13
†5:26 Ne maksuti mani toninai: Wiro Sempaisi dohong aiboi we wau kaharai mae, barabera wau weru sasariwa ahera.
*5:27 Keluaran 20:14
*5:31 Ulangan 24:1
*5:33 Imamati 19:12; Bilangan 30:2; Ulangan 23:21
*5:38 Keluaran 21:24; Imamati 24:20; Ulangan 19:21
*5:43 Imamati 19:18