7
A Stivin E Laeliwala
Nana Mwala
Oto a Na'ohana Mo Na'ohai Pris ko dolosi aana a Stivin ko te'uri, “?Uri mo wala ienini e to'ohuu wa ha'ike?”
Oto a Stivin ko te'uri, “Maeni aamaku na maeni eesiku, omu ke pwaarongo ka'u. Maholo a weuwaka a Ebraham e ka'a lae ike ue hunie huilume i Haran, God ikie, iini e manikulu'e, e hola'i haata'i oto aana maholo e o'o'o aana po'o ni henue i Mesopotemia. Na e te'uri, O ke ho'ala'i mwaanie mwala i'oe na po'o ni henue i'oe na o kei lae hunie po'o ni henue nge ne kei haata'inie huni'o. Jenesis 12:1 Oto e ho'ala'i mwaanie mo Kaldia aana hanue ingeie ngeena, e si lai ii'o i Haran. Na purine aamana e mae, a God e si adaa lo'u mei hunie po'o ni henue i Kenan nge omu ii'o aana si'iri ngeena. Aana maholona, ma'alana nga kele mei aano na hule aana a God e ka'a niie ike ue nana a Ebraham. Ta'e a God e haiholota'inie uri kei haro to'o aana taane po'o ni henue ngeena aana nga dinge. Na ma'alana a Ebraham e ka'a to'o aana ue nga mwela aana maholona, ta'e a God e haiholota'inie uri mwala kei hute aana komu ingeie, ikire nge kire kei to'o aana po'o ni henue ngeena. Na a God ko te'uri hunie, Mwala kei hute aana komu i'oe, kire kei lai ii'o aana po'o ni henue mwala aaopa. Na mwala aana po'o ni henue ngeena kire kei deu rarahire huni esu mwaakule nada hunie ola mala hai tangalai helisi. Ta'e ne kei ha'aloie po'o ni henue nge kire ko te'urine aana komu i'oe. Oto puriha'ana nge komu i'oe kire ke si lae mai palo-paloau aana leu ienini. Jenesis 15:13-14 Oto a God e si unue hunie a Ebraham uri ke asuie torihesi'onga aana mo kalena mala nga tolimaa huni haata'inie uri a God e asuie haiholota'inge hunire. Aena urinena nge a Ebraham e asuie torihesi'onga aana a Aesak maholo wiki e ahu i purine e hute. 7:8 Maholo mo Jiu ko iidumie mo hei dinge, iidunge ikire e aaopa mwaanie iidu-iidunge ikie. Aana kire ko aehota iidu aana dinge mei ola e rau, ta'e ikie, kie ko aehota iidu aana dinge i puri. Oto walune nga hai dinge aana iidu-iidunge ikire, e hule mola aana e hiu hei dinge aana iidu-iidunge ikie. Na a Aesak e asuie torihesi'onga lo'u aana a Jekob, na a Jekob e asuie lo'u torihesi'onga aana aawalai mwela mwana rue ingeie, na ikire oto aehotalana aawalai komu mwana rue ikie mo Jiu.
“Ta'e mo kalena a Jekob ngeena kire ko heota'inie aaside a Josep, oto kire ha'aholinge'inie mola hunie ngaeta mwala, na kire toolea oto hunie aalahanga i Ijip. Ta'e a God e ii'o susule'i mola pe'ie. 10 A God e pe'ie a Josep aana ahutana mo aasanga e hite aana, na e niie saenanaunge hunie, hunie inemauri ni Ijip ke saeto'o aana. Oto a inemauri e si ne'ie a Josep ke na'ohai mwane huni lio i sulie ahutana po'o ni henue a inemauri, na hule aana nume a inemauri no'one.
11 “Na lae-lae hiolonga paine e hite aana mo po'o ni henue i Ijip na lo'u i Kenan no'one. Na leune ko esuie aasanga hunie ahutana mwala, hule aana mo weuwaka no'one na kire ka'a to'o ngaulaa ada. 12 Maholo a Jekob e rongoa uri mo Ijip kire to'o ngaulaa oto, e si uusunge'inie mo kalena, mo weuwaka, aana eetana nga laenga ikire. 13 Aana ruana nga laenga ikire nge a Josep e si unu haada'i aana uri ingeie oto aaside to'ohuu. Na aana maholona, inemauri ni Ijip ko si saie no'one uri ikire mo eesine a Josep. 14 Oto a Josep e si niie mei wala hunie aamana, a Jekob, uri ke lae mai Ijip pe'ie ahutana mwala aana uluhe ni iinoni ingeie. Na ahutada e hule aana hiu aawalai iinoni mwana lime. 15 Oto a Jekob e lae, ko si lai ii'o i Ijip, na i leune a Jekob na mo weuwaka kire mani mae. 16 Kire haro lai heitolinge'inire i Sekem aana po'o ni henue i Kenan aana mei aano nge a Ebraham e holie aana mei to'oha mwaanie komu a Hemo hunie mo kilipwe'u ingeie.
17 “Oto lae-lae aana ko kara'inie oto maholo a God kei deu i sulie haiholota'inge e unue hunie a Ebraham, nge mwala ikie ko tohungei hunge oto liutaa i Ijip. 18 Na aana maholona ngaeta inemauri aaopa nge e ka'a saie ike a Josep ko aalaha haahie i Ijip. 19 E tohungei pweloa mo weuwaka aana e tohungei ha'amotaahire, na hule aana e dau rarahire oto hiito'o uri hunie kire ke ne'i aasie mo kele wee-wee ikire i sinaha hunie kire ke mae. 20 Na aana maholona a Mosis e si hute, na e tohungei lio diana i maana a God. Na aamana na nikana kirerue ko lio i sulie mola i nume oto hunie e oolu waro-waro. 21 Oto i sulie ha'atolanga mone, kire ne'i aasie mola wau i sinaha, oto toro ni Ijip ko si konie na e lio i sulie oto mala kalena. 22 Na kire ko ha'a-uusulie oto aana saenanaunge ikire mwala ni Ijip na e ne'ie mwane nanama aana erenga na aana asunge no'one.
23 “Maholo a Mosis e hule aana hai aawalai helisi, ko si lo'onga'i ni lai kelie mwala ingeie mo Israel. 24 Na aana maholona ko leesie ngaeta mwane ni Ijip ko tohungei horo aaelasie oto nga mwane ni Israel. Oto ko si pe'ie mwane ingeie ni Israel ngeena na ko horo maesie oto mwane ni Ijip. 25 A Mosis ko lo'onga'i uri mwala ingeie ni Israel kire kei lio saie uri a God e uusunge'inie huni luhesire oto mwaanie ii'onga ni ho'o, ta'e kire ka'a lio saie ike. 26 Oto aana dinge i puri, a Mosis ko leesie lo'u e ro mwane ni Israel ko heiseuni. Oto ko sare oopararue, oto ko te'uri, ‘!Mwae! ?I'omore'i e ro mwane ni Israel mola ni ngeena, oto more ko heiseuni huni taa?’
27 “Ta'e iini nge ko sare saunie ngaeta iini, e uusule'inie wau a Mosis, oto ko te'uri, ?A tei ni e lio hilisi'o hunie o ke aalaha haahi'emi na o ke lei'emi? 28  ?Oto uri o ko sare horo maesieu lo'u mala o horo maesie mwane ni Ijip nonola? Eksodas 2:14 29 Maholo a Mosis e rongo urine, oto e taule'i ko tehi oto mwaanie i Ijip, na ko lai ii'o oto aana aalahanga i Midia. Oto lae-lae e tola hu'e na ko to'o aana e ro mwela.
30 “Oto purine e hai aawalai helisi e mango, ensel ko si haata'i aana a Mosis aana nga leu i laona hanuesala kara'inie toloi henue i Saenae. Ensel ngeena e haata'i mola i laona eeso-eesohai dunge nge e ii'o aana kele ai mwei-mwei ta'e e ka'a waruhie ike. 31 Maholo a Mosis e leesie, oto ko tohungei pangata'i na ko lae oto wau kara'inie hunie ke lio diana aana. Na ko rongoa a Aalaha ko te'uri, 32  Ineu oto God mo weuwemiu, God a weuwe Ebraham na God a weuwe Aesak na God a weuwe Jekob nge kire ko palo-paloa. Eksodas 3:6 A Mosis ko tohungei eriri na ko me'u ni lio lo'u weu hunie dunge. 33 Oto a Aalaha ko te'uri hunie a Mosis, O ke ta'aasie mo ho'ohaahi'ae i'oe, sulie leu o uure aana ngeena leu maa'i ni ngeena. 34  Oto o ke rongo ka'u. Nou leesie oto mwala ineu wau i Ijip ko tohungei sapesalu hiito'o. Na nou lae oto mai aano huni luhesire mwaanie ii'onga ni ho'o, aana nou rongoa ngaranga ikire haahie sapesalunge ngeena. Oto no ko uusunge'i eeliho'i eemu, na o ke lae oto molana hunie i Ijip. Eksodas 3:5-10
35 “Mwala ni Israel kire tohungei leledie a Mosis, hule aana kire te'uri hunie, ?A tei ni e lio hilisi'o hunie o ke aalaha haahi'emi na o ke lei'emi? Eksodas 2:14 Ta'e ingeie oto nge a God e uusunge'inie hunie ke aalaha nada na hunie ke ha'a-uurire, na a Mosis e si saie mola urine e to'ohuu aana maholo ensel e haata'i aana i laona melahai dunge nge e ka'a waruhie ike kele ai mwei-mwei ngeena. 36 Oto a Mosis e asuie mo hu'i-hu'ite na mo ola ni pangata'inge huni na'ona mwala huni lae mwaanie i Ijip, na holosie Aasi Nonoro'a, na i laona hanuesala hunie hai aawalai helisi. 37 Na a Mosis maraana nge e te'uri hunie mwala ni Israel, A God kei lio hilisie nga iini eemiu hunie kei ne'i propet mala ineu. Diutronomi 18:15 38 Ingeie oto e o'o'o pe'ie mwala a God i laona hanuesala. Na ingeie oto e ha'a-ha'arongoa mo weuwaka, aana walu ola nge ensel e unu'i hunie i lengine toloi henue i Saenae. Na e rongoa mei wala ni meurihe a God, oto e niie mai hunikie.
39 “Ta'e mo weuwaka ka'a sare rongo ike hunie a Mosis. Kire ko leledie mola, na saeda kire ke aaliho'i lo'u mola hunie i Ijip. 40 Oto kire ko te'uri hunie a Eron, O ke asuie nga mo god hunie kire ke na'o-na'o naka. Aana kie ka'a saie oto nga taa e rau aana a ola, a Mosis, nge e toolekie mai mwaanie i Ijip. Eksodas 32:1 41 Oto kire asu ha'amalaa oto kalei puluke, na kire ko esuie oto uunu-olanga hunie. Na kire ko esuie oto ngauhe ni ilenimwa'enga hunie nunui ola nge kire asuie mola aana ki'ide. 42 Oto a God e si aatopuri aada, na e toli'aasire hunie kire ke palo-paloa sato, na waro-waro, na mo hee'u ta'au i salo. Aana e unue oto i laona apai uusu-uusu mo propet aana Uusu-uusu Maa'i uuri, I'omu mo Israel, i laona hai aawalai helisi nge omu ii'o i laona hanuesala omu horo'ie taane mo ola mauri huni uunu ola aani. ?Ta'e uri mo ola ngeena omu esui'i taane huni ha'apaina'aau? 43  !Ha'ike oto oo'oo! Ta'e omu ha'a-ha'apaina'aa mola mo pweai god Molok na a Repan. Omu eedumie mo nunui ola aani, na omu toolea mo nume susulu haahi'i, na omu palo-palo'i aana tolahai ola e tohungei aaela. 7:43 Mo Jiu kire talama'inie tolaha ni pu'o oto i na'o aana kire ha'apaina'aa mo god eero-eero ienini aani uunu-olanga aana mo kele wee-wee. Leesie Levitikas 18:21, 20:2, na 1 Kings 11:33. Aena mei olana, nge ne kei uusunge'ini'omu ha'atau lo'u liue i Babilon. Emos 5:25-27
44 “Maholo mo weuwaka kire o'o'o ue i laona hanuesala, kire aanga-aanga'i heiliu mola aana nume maa'i susulu a God. Na kire asuie nume maa'i susulu ngeena oto mala a God e unue hunie a Mosis, na e lae oto i sulie nunui ola nge a Mosis e leesie. 45 Oto lae-lae, a Josua na mo weuwaka kire toolea oto mai nume maa'i susulu maholo kire laue po'o ni henue ienini mwaanie mo Aapoloa Aaopa, nge a God e oohe aasire mwaanie leune. Na e o'o'o i leu hule aana pongine a Deved Inemauri. 46 A God ko tohungei ilenimwa'e haahie a Deved, oto a Deved e ha'atohu aana a God hunie ke toli'aasie ke asuie nga nume maa'i nana God ikie mo Israel hunie ke ii'o aana. 47 Ta'e ma'alana e urine, a Deved e ka'a asuie ike nume maa'i, ta'e a Solomon, kalena a Deved, nge e si esuie nume nana.
48 “Ta'e Iini i Lengi oto Liutaa e ka'a sai ii'o ike i laona nume mo iinoni ko esuie. Ngaeta propet ko ere i sulie leune uuri, 49  A Aalaha e te'uri ‘I Lengi oto naunekume a inemauri nge nou ii'o aana ie, na walumalau oto leu huni ne'ie ae'aeku. ?Oto nga nume uri taa omu kei esuie nakue? ?Na omu kei esuie leu ni mamalo ineu i tei? 50  Aana ineu oto nou esuie walu ola aana nimeku.’ Aesaea 66:1-2
51 “!Ha'ike eena! I'omu si'irini, omu tohungei sada mola mala mo pu'o na omu ka'a sare tola ike i sulie walana God. Suli maholo omu ko leledie mola Li'oa Maa'i mala mo weuwemiu oto i na'o. 52 ?Maholo mo weuwemiu kire ha'aloie mo propet oto wau i na'o, uri kire liue nga iini aada? !Ha'ike! Ta'e kire ha'aloie ahutada mango, hule aana kire horo'ie mo iini nge kire ko laenga'inie laenga mai koni-konihe oodota'i a God. Na hule aana ingeie maraana, i'omu oto omu pweloa na omu horo maesie. 53 !Omu tohungei lae takalo! A God e uusunge'inie mai mo ensel huni toolea mai mo Ha'atolanga ingeie huni'omu, ta'e omu ka'a sare tola i suli'i.”
Kire Horo Maesie A Stivin
54 Oto maholo mwala aana pulitaa ni lei-lei kire rongoa a Stivin ko ere urine, saeda ko si tohungei mela oto mala dunge aana kire ko saewasu. 55 Ta'e a Stivin mone e honu aana Li'oa Maa'i, e lio ta'au i Lengi na ko leesie manikuluha'ana God na ko leesie a Jisas e uure aana leu ni nanamanga i pwalo-pwalona God. 56 Oto a Stivin ko te'uri, “!Lio ka'u! Nou leesie i Lengi e taha, na a Kale Ni Iinoni e uure aana leu ni nanamanga i pwalo-pwalona God.”
57 Oto mwala aana pulitaa ni lei-lei kire ponosie aalingada, na kire ko tea oto paine. Oto kire si meni huru oto wau huni tapolie a Stivin, 58 na kire ko we'i ookea oto mwaanie huilume, na kire ko aehota huni uu'i maesie oto aani heu. Oto mo iini nge kire ko heliwala pe'ie a Stivin kire si ha'a-oorea mo to'oni tetewa ikire i saana mwane satana a Sol hunie ke lio i suli'i.
59 Na maholo kire ko uu'i-uu'ie ue a Stivin aani heu, a Stivin ko si soi peine hunie Aalaha, ko te'uri, “Jisas, Aalaha ineu, o ke tola konie mangoku.” 60 Oto e pouruuru hai aano ko si soi peine, ko te'uri, “Aalaha, o ke su'uri su'ue lo'u mei ooraha'aanga ienini hunire.” E ere urine mola, na ko mae oto.

7:8 7:8 Maholo mo Jiu ko iidumie mo hei dinge, iidunge ikire e aaopa mwaanie iidu-iidunge ikie. Aana kire ko aehota iidu aana dinge mei ola e rau, ta'e ikie, kie ko aehota iidu aana dinge i puri. Oto walune nga hai dinge aana iidu-iidunge ikire, e hule mola aana e hiu hei dinge aana iidu-iidunge ikie.

7:43 7:43 Mo Jiu kire talama'inie tolaha ni pu'o oto i na'o aana kire ha'apaina'aa mo god eero-eero ienini aani uunu-olanga aana mo kele wee-wee. Leesie Levitikas 18:21, 20:2, na 1 Kings 11:33.