6
Duamkünungelay ta Jesus Nasaret waria mew
(Matew 13.53-58; Luka 4.16-30)
1 Jesus tripatuy tiye mew, fey amutuy kisu ñi tuwmumchi mapu mew, fey kiñentrür amuy tañi pu disipulu engün. 2 Fey akulu tati ürkütun antü, eluwi tañi kimeltuael tati sinagoga mew. Tati trawülechi pu che, allkütuñmafilu ñi dungun ta Jesus, rume afmatulen ramtuwi engün:
—¿Chew anta adümi fentren dungu ta tüfa? ¿Chew anta entuy feychi kimün ka tañi pengelelchi afmanngechi pepiluwün? 3 ¿Fey tüfa no am tati dewmarukafe, Maria tañi püñeñ, Santiaw, Jose, Juda, ka Simon engün tañi peñi? ¿Ka mülelay anchi kisu tañi pu deya tüfa mew, iñchiñ mew?
Feymew eluwlay engün tañi feyentuafiel. 4 Welu Jesus ta feypifi ti pu che:
—Kañpüle ta allmalltungekey tañi allkütungeael ta kiñe pelon wentru,*pelon wentru: Ngünechen ñi pu werken wewpilelkefilu tati pu israelche Ngünechen ñi werken dungu. welu kisu tañi mapu mew, tañi pu reñma mew ka kisu tañi ruka mew femngekelay.
5 Fey Jesus pepi pengel-lay ta tiye mew kiñe afmatufal pepiluwün no rume, welu kiñe mufün kutran mew müten ta fampuwüli ñi kuwü tañi tremolafiel. 6 Ka rume rakiduameleyew ta Jesus ñi feyentunoetew mew ti pu che.
Jesus werküfi ñi pu disipulu tañi kimelael engün Ngünechen tañi longko ülmenngen
(Matew 10.1, 5-15; Luka 9.1-6)
Jesus miyawentuy kom fülküleyechi rukache püle, fey kimeltuyawüli ti küme dungu. 7 Mütrümfi tati mari epu disipulu, fey eluwi tañi werküafiel re epuke. Eluyefi ta pepiluwün ñi wemünentuafiel kom weküfü. 8 Fey feypifi tañi yenoael chem no rume ta rüpü mew, welu tañi yeael retrü müten. Tañi yenoael ta folson, rokiñ no rume, ka pülata no rume. 9 Feley tañi tukuael engün okota, welu tañi yenoael mudaw takuwün. 10 Fey feypikünufi ñi pu disipulu:
—Fey konpulmün ta eymün kiñe ruka che mew, mülewemün tüfey mew, kañpüle amutualmün wüla. 11 Chew rume ta llowngenolmün ka allkütuñmangenolmün rume tamün dungu, wiñomeaymün ta tiye mew ka mütrowaymün tamün namun mew mülechi trufür,†mütrowaymün tamün namun mew mülechi trufür: femngechi femkefuy tati pu che ñi pengelael ñi rume wesa duamün. femngechi tañi ngüneduamael engün tamün llownoetew mew.
12 Feymew tripay tati pu disipulu tañi feypiafiel tati pu che tañi wiñorakiduamtuael engün ta Ngünechen mew. 13 Ka femngechi wemünentuy engün fentren weküfü, ka tukulelyefi engün aseyte rume fentren kutran,‡tukulelyefi engün aseyte rume fentren kutran: tati pu judiu ñi wimtun. fey tremoyetufi engün.
Langümngey Juan ti Fawtisachefe
(Matew 14.1-12; Luka 9.7-9)
14 Tati longko ülmen Erode allküy tañi nütramyengen ta Jesus, kom püle kimngey tañi nütramyengen mew ti afmafal pepiluwün ñi nien. Erode kay ta feypirkey:§Kiñeke kuyfi wirin mew feypiley: “Erode kay ta feypirkey”, welu kakelu kuyfi wirin mew müley: “feypingerkey”. “Juan ti Fawtisachefe ta wiñomongetuy, feymew niey ta tüfachi afmatufal pepiluwün.” 15 Ka kiñekentu feypirkey: “Fey tüfa tati pelon wentru Elia pingekelu.”*tati pelon wentru Elia: kiñe pelon wentru ti pu judiu ñi üngümkefel tati küpayalu kom dungu ñi pepikapayael ti Mesiangealu. Ka kiñekentu feypirkey: “Kiñe pelon wentru tati. Kuyfi mew mülekechi pu pelon wentru reke feley.”
16 Welu Erode, allkülu ta tüfachi dungu, feypirkey: “Fey tüfa ta Juan tati. Iñche werkün tañi katrüñmangeael tañi longko, fey wiñomongetuy tati.”
17 Fey Erodia ñi duam ürke, Erode werkürkey ñi püresukünungeael ta Juan ka ñi traringeael ta kadena mew, fey ñi tukungeael ta karsel mew. Erodia am ta Felipe ñi kure ürkefel, Erode tañi peñi, welu Erode ta müntukurerkefi tañi peñi. 18 Fey Juan feypirkefuy ta Erode: “Kümelay tami müntuñmafiel ñi kure tami peñi.”
19 Feymew ta Erodia üdekefuy ta Juan, fey küpa langümkefuy, welu pepilkerkelafuy. 20 Erode rume llükakerkefi ta Juan, kimniefilu am tañi rume nor wentrungen ka ñi lif mongenngen, feymew ingkañpekefuy. Fey allküñmafiyüm ñi ngülam, pekelafuy ñi chem chumael, fey Erode rume küme duamkechi allkütuñmakefi ñi nütram ta Juan. 21 Erode tañi kawiñ puwültripantun nielürkefi kiñe ilelkawün tañi pu longkolechi wentru ka ñi pu longkoleyechi pu soltaw ka ti pu ülmenke wentru tuwlu ta Galilea. Fey Erodia feychi antü allmalltuy ñi langümfalafiel ta Juan. 22 Feymew Erodia tañi domo püñeñ konpurkey chew tañi mülemum tati kawiñ, fey faylapurkey. Fey Erode ka tati pu mangel traf imekelu rume ayüy engün tati üllchadomo ñi faylan, fey Erode feypifi tati üllchadomo:
—Chem rume ta ‘eluen’ pieli, iñche ta eluaeyu.
23 Mufü rupachi ta kuyalltulelfi tañi eluafiel chem rume ta “eluen” pielieyew, rangiñ ñi nieelchi chemkün kütu.
24 Fey ti üllchadomo tripapatulu, ramtufi tañi ñuke:
—¿Chem am eluen piafuiñ?
Fey ñi ñuke llowdungueyew:
—‘Eluen Juan ti Fawtisachefe ñi longko’ pifinge.
25 Feymew tati üllchadomo matukel konputuy chew ñi mülemum tati longko ülmen, fey feypipufi:
—Duamnien pürümkechi tami eluafiel kiñe rali mew Juan ti Fawtisachefe tañi longko.
26 Tati longko ülmen ta rume weñangkülewey, welu dew kuyalltun dungun mew am feypikünulu tañi pu mangel tañi adkiñ mew, ngünewlay tañi elunoafiel ñi eluen pietew. 27 Feymew müten werküy kiñe soltaw fey ñi katrüpelngeael ta Juan, fey ñi küpalelngeael ti üllchadomo. 28 Fey amuy tati soltaw karsel mew, katrüñmapufi ñi longko ta Juan, fey küpalfi kiñe rali mew ka elupafi tati üllchadomo, fey kisu chalintukulelfi tañi ñuke.
29 Juan tañi pu kompañ kimi engün ñi langümngen ta kisu, fey amuy engün ñi yemetuafiel ti kuerpu, tañi rüngalafiel engün.
Jesus elufi iyael ta kechu warangka wentru
(Matew 14.13-21; Luka 9.10-17; Juan 6.1-14)
30 Rupalu kom tüfachi dungu, tati pu apostol trawüluwi Jesus engün, fey nütramelpatufi kom tañi chumün engün ka tañi kimeltuel. 31 Jesus ta feypieyew:
—Küpamün. Amuiñ iñchiñ kisu taiñ pichi kansatuael wichu püntütripalechi lelfün mew.
Rume fentren che puwpuwngelu am kisu engün mew, feymew pepi ilayngün rume.
32 Feymew Jesus ka tañi pu apostol konpuy engün ta kiñe farku mew, fey amuy engün kiñe alü tripalechi lelfün mew, 33 welu fentren che peeyew engün tañi amun, ka femngechi kimngey ñi puwael tiye mew. Fey fill waria mew mülechi pu che lefkülen amuy ñi wallmeael ti pichi lafken mew, feymew wüne puwi ti trokiñche kisu engün mew. 34 Nagpulu müten ta Jesus ti farku mew, pepufi tati fütra trawün che, fey kutranduamyefi ta tüfeychi pu che. Kiñe kechan ufisa reke feley engün ngenolu am iney no rume tañi adnieaetew, feymew Jesus eluwi tañi kimeltuafiel fentren dungu.
35 Fey pu trafialu, tañi pu disipulu fülkontueyew ka feypieyew engün:
—Dew pu trafiay tati, ka tüfachi lelfün mew ngelay chem rume. 36 Chalitufinge tati pu che, tañi amuael engün kañpüle ka fülkülechi waria mew tañi ngillañmuael engün tañi iyael.
37 Fey Jesus ta llowdungufi ñi pu disipulu:
—Eymün eluafimün ta iyael.
Feymew kisu engün ta llowdunguy:
—¿Rume fentren pülata mew may ngillapeafuiñ ta kofke, taiñ eluafiel ñi iyael kom tüfachi pu che?
38 Fey Jesus feypi:
—¿Tunten kofke am nieymün ta eymün? Amumün tamün pemeael tunten kofke tamün nieel.
Fey dew rupan pemelu engün, feypingey ta Jesus:
—Kechu kofke ka epu challwa müley.
39 Feymew Jesus feypifi ñi pu disipulu ñi feypiafiel ti pu che ñi anükünuwael ka ñi wichuke trokiñkünuwael engün ti kachu mew. 40 Fey wichuke trokiñ mew anükünuwyey engün. Kiñeke trokiñ niey pataka che, fey kakelu trokiñ kechu mari che.
41 Feymew müten ta Jesus nüfi ñi kuwü mew tati kechu kofke ka tati epu challwa, fey pürakintulen wenu mew, mañumtufi ta Ngünechen. Fey wükayefi tati kofke ka eluyefi tañi pu disipulu tañi eluyeafiel engün tati pu che. Ka femngechi wüdamkafi tati epu challwa kom tüfeychi pu chengealu. 42 Itrokom iyey engün ka itrokom küme weday engün, 43 ka apolyetuy engün mari epu kanasta tati puchuyechi wükan kofke ka tati challwa mew. 44 Tati iyelu ta tiyechi kofke, kechu warangka wentru ürke.
Jesus trekalen amuy ta wente ko
(Matew 14.22-33; Juan 6.15-21)
45 Fey dew rupalu kom tüfachi dungu, Jesus feypifi tañi pu disipulu ñi konpuael engün ti farku mew, fey ñi wüne nopuael engün nometu ti lafken mew fey ñi puwael engün Betsayda, welu Jesus petu chalimeketufi tati pu che. 46 Fey dew chalitufilu ti pu che, amuy ta wingkul mew ñi ngillatumeael.
47 Fey dew punlu, tati farku rangi lafken amulewiyerkey. Jesus am ta kisulewelu tati lelfün mew, 48 pefi tañi küdawngechi amulnien tañi farku engün. Fey ti kürüf am ta trafyenieetew, feymew newe matu amulay tati farku. Fey wünlu dewma, Jesus trekalen amuy wente ko kisu engün püle, welu kisu wüne rumealu reke femfaluwi. 49 Feymew ti pu disipulu pefilu engün tañi trekalen ta wente ko, kiñe perimontun trokifi engün, feymew wirari engün. 50 Kom kisu engün pefilu am, rume llükay engün. Welu feymew müten Jesus feypieyew:
—¡Yafüluwmün! Iñche tati. ¡Llükakilmün!
51 Feymew Jesus pürapuy tati farku mew, fey tüngnagtuy tati kürüf. Fey ti pu disipulu ta rume afmatulewey 52 ngüneduamnofilu engün am tati pengelelchi pepiluwün tati kofke mew, dumiñmalelu reke engün am tañi kimün.
Jesus tremolfi tati pu kutran tuwlu Genesaret mew
(Matew 14.34-36)
53 Nopuy engün tati pichi lafken mew, fey puwi engün ta Genesaret mapu mew, fey üye mew trarintukukünupuy engün tañi farku inaltu ayliñ mew. 54 Fey nagpulu müten engün tati farku mew, tati pu che kimfemtufi engün ta Jesus. 55 Fey kom che mülelu feychi trokiñ mapu mew, lefkiyawi engün tañi küpalael ñi kutran pichike ngütantu mew, fey yelelfi engün chew tañi mülemum ta Jesus. 56 Chuchi mew ngeay rume konpuyüm ta kisu, lelfün trokiñ ruka che mew rume, pu waria mew ngeay rume kam lelfün mew rume, elkünukey engün tañi pu kutran inaltu rüpü. Fey ti pu che llellipukefi ta Jesus ñi idañmayaetew tañi takuwün kiñe wechuñ mew ngeay rume. Fey kom che idafilu Jesus ñi takuwün, tremolewetukey ñi kutran mew.
*6:4 pelon wentru: Ngünechen ñi pu werken wewpilelkefilu tati pu israelche Ngünechen ñi werken dungu.
†6:11 mütrowaymün tamün namun mew mülechi trufür: femngechi femkefuy tati pu che ñi pengelael ñi rume wesa duamün.
‡6:13 tukulelyefi engün aseyte rume fentren kutran: tati pu judiu ñi wimtun.
§6:14 Kiñeke kuyfi wirin mew feypiley: “Erode kay ta feypirkey”, welu kakelu kuyfi wirin mew müley: “feypingerkey”.
*6:15 tati pelon wentru Elia: kiñe pelon wentru ti pu judiu ñi üngümkefel tati küpayalu kom dungu ñi pepikapayael ti Mesiangealu.