17
Pɔɔ bee Sila gɛɛŋ Tɛsalonya
Pɔɔ bee Sila se dza ŋgɛnu, be ka Amfipoli bɛ Apolona, be dansɛ be gɛɛŋ be bo Tɛsalonya. Yih yi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ yi Bɛjuu tɛ nuuŋ fe. Pɔɔ se gɛɛŋ lɛ li yih yi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ nɛɛ si ntsɛ we tɛ̀ shiiŋ nuuŋ, tɛ̀ bɛɛ yeti li bɛniiŋ lu, li jo yi bɛshiinshi taa, doonchi be fiee fichu fi nuuŋ lɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ. Tɛ̀ tiifi be, tɔchi le Kinsofu ki Nyɔ tɛ̀ kaachɛ tɛ̀ kɛmi le ki ŋɛŋ ŋgɛ ki kaari ki bo li kwe-e. Jiso wu ntiiti kii wu wuni nuuŋ kinsofu kilu. Le bɛniiŋ bamu woo lɛ, be beŋ be taa li Pɔɔ bee Sila. Bɛgrik bamu bɛ tɛ̀ guundi Nyɔ mɔɔ bukɛɛŋ bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa bamu beŋ tɛ ŋge. Se nuuŋ le, Bɛjuu bamu se bɛchi be yɛɛti shéŋ bɛ Pɔɔ bee Sila, be konchɛ bɛniiŋ bamu bɛ tɛ̀ mbweŋgi fe yee, bee be banchɛ li kintutu, be bɛchi be fieŋgisi kitoŋ. Se be biee be dza be gɛɛŋ be bondɛ yih yi Jasɔŋ le be wɛki baa Pɔɔ bee Sila le bɛ buu be bɛ nyɛ li bɛniiŋ li lɛkuuŋ. Le be gɔɔŋ nsiŋ, be se chee Jasɔŋ bɛ bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ bamu be gɛɛŋ bɛ be limfwe li bɛte kito-oŋ, be dzɛŋgi be tiiti le, “Bɛniiŋ bani nuuŋ bɛ deŋgi be fikisi kwɛɛŋ wu tuu kimbasaje, be bɛ baa be bo fɛni, Jasɔŋ fi be wu gɛɛ li wu-u yih. Be bɛchu bondini baa bɛnchi bɛ Mfɔŋ wu Lo-om, be kweŋgi le Mfɔŋ wumu wɛ lu bukooŋ bwee nuuŋ le Jiso.” Le bɛte kitoŋ bee bɛniiŋ woo lɛ, be dza be wɛsɛ. Be se kunyɛ Jasɔŋ bɛ bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ, be nyɛ kwa le ɛ fi ka fi nuuŋ lɛ, be tɛ̀ tuu kwa wulu li bee kɛ. Be se chinɛ li bee be ni be giiŋgi.
Pɔɔ bee Sila gɛɛŋ Beria
10 Butuu jiŋ, bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ dzɔ Pɔɔ bee Sila be tuumi le be gɛɛŋ li kitoŋ ki Beria. Le be lɛ fe, be gɛɛŋ li yih yi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ yi Bɛjuu. 11 Bɛjuu bɛ fe tɛ̀ nuuŋ bɛniiŋ bɛ kii biee be yɛki bɛ Tɛsalonya, kifɛ be tɛ̀ bɔsɛyi be fi ntiifɛ bɛ kiŋkɔŋgisɛ, be se tɛɛti Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ jo chichi le be ŋɛŋ laa biee bi Pɔɔ tiifi be bini nuuŋ bi chɛɛŋ le. 12 Be bɛ ŋge se beŋ jɛ yi Nyɔ. Bukɛɛŋ bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa ŋge bɛ tɛ̀ nuuŋ Bɛgrik mɔɔ buniŋ ŋge bɛ tɛ̀ nuuŋ Bɛgrik beŋ tɛ. 13 Se nuuŋ le, Bɛjuu bɛ Tɛsalonya tɛ̀ woo le Pɔɔ kɔɔ wu gɛɛŋ tiifi jɛ yi Nyɔ li kitoŋ ki Beria, be biee be gɛɛŋ tɛ le, be kunsɛ kintutu ki bɛniiŋ lɛ le ki bɛchi kpɛ. 14 Bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ se toŋ Pɔɔ lɛ mfwaa mumkpaŋ gɛɛŋ li ŋgemɛ yi dzɔɔ yi nyɔŋa-a. Se nuuŋ le, Sila bee Timɔti shɛ Beria. 15 Bɛniiŋ bɛ tɛ̀ giiŋgi le be chinɛ Pɔɔ baa be gɛɛŋ be bo Atɛŋ be biee be chinɛ wu. Be tuu lijiŋ, Pɔɔ toŋ be le be gɛɛŋ be tee li Sila bee Timɔti le be gwenɛ be biee wu tsɛkɛ.
Pɔɔ nuuŋ Atɛŋ
16 Pɔɔ se tɛŋgi Sila bee Timɔti Atɛŋ. Le ni tuu deŋgi fe, ŋɛŋ ɛ kitoŋ kilu yisɛ bɛ bɛnyɔ. Fi se tɔnyɛ wu shéŋ. 17 Se tuu gɛɛŋ li yih yi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ yi Bɛjuu, yɔ bee be mɔɔ bɛniiŋ bɛ tɛ̀ nuuŋ yɛ Bɛjuu kɛ bɛ tɛ̀ lɛki tɛ li Nyɔ-ɔ fe. Tɛ̀ tuu yeti tɛ jo chichi fɛ waaŋ li bɛniiŋ bɛ tɛ̀ dza be bɛ fe. 18 Bɛniiŋ bɛ ntiifɛ bamu bɛ bɛ tɛ̀ teenyi le Ɛpikoliaŋ mɔɔ bɛ be tɛ̀ teenyi le Sitoyik tɛ̀ dza be bɛ le be tɛchɛ biee bɛ Pɔɔ. Si Pɔɔ tɛ̀ tiifi kii Jiso mɔɔ mbochu li kwe-e, bamu se biiti laa, “Kibere kini fɛti kimfimɛ le la le?” Bamu se kweŋgi fi bee le, “Yeŋgɔɔ kɛɛ tiifɔɔ kii bɛnyɔ bɛ bɛniiŋ bamu.” 19 Se nuuŋ le, be tuu be dzɔ Pɔɔ bee be gɛɛŋ li kinshewu ki bɛ teenyi le Aleopagu,*Nshefu wuni nuuŋ fɛ bɛ tɛ shiiŋ bɛ nachɛ biee bi li kitoŋ ki Atɛ-ɛŋ, mɔɔ sɛki bɛnsa fe. be tee li wuu le, “Tɛ wɛki baa le tɛ tuu tɛ woo kii ntiifɛ wu fwɛŋ wuni wɔɔ bɛɛ bɛ wu laa wu nuuŋ le la le. 20 Ɔ tiitɔɔ biee bimu bi tɛ̀ ti mɛɛŋ saa ki woo kɛ. Se nuuŋ le, tɛ se wɛki baa le tɛ kɛɛ kinyi kilu.” 21 (Bɛniiŋ bɛ Atɛŋ mɔɔ mfoŋ yi fe tɛ̀ shiiŋ fi bee le be ni be wuki nuuŋ biee bi fɛŋ, be se tiiti kii bi.)
22 Pɔɔ se leŋ limfwe li kinshewu ki Aleopagu kilu, tee le, “Bɛniiŋ bɛ Atɛŋ, mi ŋɛŋgɔɔ lɛ dzé chichi le nɛ guundi baa bɛnyɔ ŋge. 23 Ntiitɔɔ ni, kifɛ ntuu ndeŋgi li kitoŋ kinɛ-ɛ, mbichi li bintsii bi nɛ lɛki li bɛnyɔ-ɔ mi ŋɛŋ taantaa chi muntofi chimu ɛ bɛ tsɛɛ li chi le, ‘Li nyɔ yi bɛ kii yɛ kɛɛ.’ Nyɔ yilu yi nɛ lɛki, yi bɛ kii yɛ kɛ, ɛ yi yi ŋgii nlaŋɛ li beŋ dɛɛni. 24 Nyɔ yilu yini nuuŋ yi tɛ̀ tɔŋ nshɛ yini bɛ biee bichu bi nuuŋ lu. Ɛ yi Mfɔŋ wu kiboo bɛ nshɛ, yi ti tsiiŋ yɛ li yí yi muntofi yi bɛniiŋ gwaŋ kɛ. 25 Yi fuki yɛ fiee fimu fi yi wɛki yi bichi le wi niŋ li yi kɛ, kifɛ ɛ yi yi feti bɛniiŋ bɛchu be se yindini, be nuuŋ lu, be kɛmi fiee fichu fi be wɛki. 26 Yi tɛ̀ fɛ bini bi bɛniiŋ lɛ bichuchu bi bo li wi mumkpaŋ bi nuuŋ li kikoo ki nshɛ-ɛ. Fɛ yi tɛ̀ feti lɛ, yi saa yi nachɛ mfi wu bɛ gii bɛ ni bɛ nuuŋ lu, mɔɔ dii yi bintsii bi bɛ gii bɛ ni bɛ tsiiŋ. 27 Yi tɛ̀ fɛ lɛ, le bɛniiŋ ni be tɛɛti, be wɛki yi laa be gii naa be ŋɛŋ yi le. Se nuuŋ le, Nyɔ nuuŋ yɛ mɔɔ mfiiŋ li wusɛŋ wumu kɛ. 28 Fini fiɛɛ nɛɛ si wumu tɛ̀ kɔɔ wu tee le,
‘Ɛ yi yi feti se tɛɛbeŋ tɛ̀ tsiiŋ, tɛ deŋgi,
tɛ̀ tuu tɛ nuuŋ si tɛ nuuŋ lɛ.’
Si wi wunɛ wu kimfɛ wumu tɛ̀ kweeŋ tɛ le,
‘Ɛ bee bɔɔŋ bee kibɛɛ’.
29 Si tɛɛbeŋ nuuŋ bɔɔŋ bɛ Nyɔ-ɔ, kiiŋ tɛ ni tɛ beechi le Nyɔ bosini fiee fi wi nachɛ bɛ bufii bwee kɛ, kɛ le wu tɔŋ bɛ kitu ki kwa-a, kɛ le bɛ nachɛ bɛ ta kɛ. 30 Gii nuuŋ li mfi wu bɛniiŋ tɛ̀ mɛɛŋ li kijibɛ-ɛ, be feti biee bibifi bini, Nyɔ bichi nɛɛ shiiŋ. Se nuuŋ le, dɛɛni yi tiiti yɛ le bɛniiŋ bɛchu fiiki shéŋ yibe. 31 Be fiiki kifɛ yi gɛɛ yɛ jobɛ chi yi gii naa yi saa kwɛɛŋ kwikwi yi ni yi biki chɛɛŋ wulu. Yi tsaa yɛ wi we kituŋ wu gii ni sɛki. Fini nuuŋ fi yi kɔɔ yi doonchɛ li bɛniiŋ bɛchu le ɛ chɛɛŋ si tɛ̀ buu wi wulu li kwe-e”.
32 Si Pɔɔ tɛ̀ kweeŋ lɛ, be woo si wu tee kii mbochu li kwe-e, bɛniiŋ bamu dza be kiiti wu bukefu. Bamu tee fi bee le, “Tɛ wɛki baa le tɛ tuu tɛ woo kii fiee fiɔɔ tiiti fini.” 33 Se nuuŋ le, Pɔɔ se dza shɛ be. 34 Bɛdɛɛni, bɛniiŋ bamu bɛ tɛ̀ beŋ fiee fi tiiti, be biee wu. Wumu li bee tɛ̀ nuuŋ Dionisu wu tɛ̀ nuuŋ wi kinshewu ki Aleopagu, wumu nuuŋ kwɛɛŋ wu bukooŋ bwee tɛ̀ nuuŋ le Damali mɔɔ bɛniiŋ bamu tɛ.

*17:19 Nshefu wuni nuuŋ fɛ bɛ tɛ shiiŋ bɛ nachɛ biee bi li kitoŋ ki Atɛ-ɛŋ, mɔɔ sɛki bɛnsa fe.