19
Pɔɔ gɛɛŋ Ɛfishɛŋ
1 Tɛ̀ nuuŋ mfi wu Apolo tɛ̀ nuuŋ Kɔrɛŋ, Pɔɔ tɛ̀ dzɔ dze yi lɛnti lɛnti lɛ bimbe bi tɛ̀ deŋgi le-e, fɛsi Ɛfishɛŋ. Le fɛsi fe, ŋɛŋ kintutu ki bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ bamu, 2 bii li bee laa, “Fiana yi Waaŋ tɛ̀ bɛ li be-eŋ mfi wu nɛ tɛ̀ gɛɛ shéŋ li Jiso-o ni?” Be tuu le, “Tɛ mɛɛŋ baa saa ki woo kɛ le fiee fimu nuuŋ le Fiana yi Waaŋ li kɛ.” 3 Pɔɔ bii laa, “Ɛ fi nuuŋ lɛ, bɛ se tɛ̀ lii beŋ li dzɔɔ kii la?” Be se tuu le, “Bɛ tɛ̀ lii bee li dzɔɔ biki si Jɔɔŋ tɛ̀ tiiti.” 4 Pɔɔ se tee li bee le, “Jɔɔŋ tɛ̀ lisi bɛniiŋ li dzɔɔ, le fi doonchɛ le be fiiki baa shéŋ yibe, tɛ̀ tiiti le be beŋ nuuŋ li wi wu bɛɛ lɛ wuu jiŋ wi wu tɛ̀ tiiti ki wu wulu tɛ̀ nuuŋ Jiso.” 5 Bɛniiŋ bɛlu woo si Pɔɔ tee lɛ, bɛ se lii be li dzɔɔ nuuŋ li bukooŋ bu Taa Jiso-o. 6 Pɔɔ gɛɛ tsaŋ li bee, Fiana yi Waaŋ se bɛ li bee. Be se dza be yeti jɛ́ yibe tɛ̀ kii yɛ kɛ, be tuu be tiiti li bɛniiŋ li biee bi be wuki Nyɔ tiiti. 7 Bɛniiŋ bɛlu tɛ̀ nuuŋ wi si yoofi ntsɔ bɛfɛ.
8 Pɔɔ nuuŋ nɛɛ Ɛfishɛŋ, giiŋgi li yih yi nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ, li kii tɛɛ li, yeti li bɛniiŋ li lu nchɛnu nsiŋ. Bee be tɛchini biee, gwenini le fɛ le be beŋ fiee fi tiiti kii bumfɔŋ bu Nyɔ-ɔ. 9 Bɛniiŋ bamu se tɛmi bikoo be faaŋ mbeenchɛ, be se yeti jɛ́ yi bifi lɛ bɛniiŋ lii kii Dze yi Taa. Pɔɔ se shɛ be, dzɔ kintutu ki bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ, bee be gɛɛŋ nuuŋ li yih yi nlaanchɛ yi Tiranu-u, se yeti li bee lu jo chi. 10 Pɔɔ tɛ̀ fɛ lɛ li biya bifɛ. Se nuuŋ le, Bɛjuu mɔɔ Bɛgrik bɛchu bɛ li kwɛɛŋ wu Eesha wulu se woo jɛ yi Taa.
Bɔɔŋ bɛ Skɛfa tɛ̀ fiki Pɔɔ
11 Pɔɔ tɛ̀ nuuŋ, ɛ Nyɔ feti wu le ni feti bintɛwa bi biee lɛ, nuuŋ biee bi wondini bimfimu. 12 Be tɛ̀ dzeti nɛɛ mɔɔ nuuŋ fiee fiee fi li wu-u bwiŋ si fi nshɛŋgɛ fi ndu-u, mɔɔ nuuŋ ndu ye yi nimɛ, ɛ be gɛɛŋ be koŋ wi wu chigɔŋ lu, mwɛ se tɛmi, ɛ nuuŋ wi wu kɛmi Fiana yi tii li wu-u bwiŋ, yi bo.
13 Bɛjuu bamu bɛ tɛ̀ shiiŋ be deŋgi be busi mfíee yi bifi li bɛniiŋ li, be tuu be dza be gwenini nteenyɛ bukooŋ bu Taa Jiso-o li mbusu fiana yilu-u. Ɛ wi dza tuu tee li Fiana yi tii le, “Mbusɔɔ wɛ li bukooŋ bu Jiso wu Pɔɔ tiiti.” 14 Bɛniiŋ bɛ tɛ̀ mɔnchi fiee filu tɛ̀ nuuŋ mfomɛnyaaŋ, be tɛ̀ nuuŋ bɔɔŋ bɛ Skɛfa wu kikoo ki bɛte muntofi ki Bɛjuu lɛ. 15 Fiana yi bifi dza yi bii li bee laa, “Ŋkii Jiso, ŋkii tɛ̀ Pɔɔ, ɛ beŋ baŋ?” 16 Wi wu Fiana yi tii yilu tɛ nuuŋ li wu-u bwiŋ se jiiŋ we li bɛniiŋ bɛlu-u, gɔɔri be fɛkwiiŋ, be ta ŋgwɛti be bo li yih yi wi wulu-u, tiŋ bilɛlu bɛ bibaa bwiŋ kichu.
17 Bɛjuu bɛ Bɛgrik bɛchu bɛ tɛ̀ tsiiŋ Ɛfishɛŋ woo kii fiee filu, be chɛŋ. Bɛniiŋ se guundi bukooŋ bu Taa Jiso-o be giiŋgi limfwe. 18 Bɛniiŋ ŋge bɛ tɛ̀ saa be nuuŋ bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ tɛ̀ bɛɛ be tiiti biee be tɔchi mɔɔ biee bi li kijibɛ-ɛ bi be tɛ̀ feti. 19 Bamu ŋge bɛ tɛ̀ feti mfiŋ, banchɛ biŋwaati bi bee bi mfiŋ, be bɛ bɛ bi, bɛ tɔŋ lɛ bɛniiŋ lii. Be fa kwa wu biŋwaati bilu kwikwi, wu bo munini mu ncherere bɛnchuki mbaanshiŋ (50,000).*Kwa wuni nuuŋ finini fi ncherere fimumkpaŋ nuuŋ kinsomfu wi nimɛ li jobɛ. 20 Se nuuŋ le, biee bini fɛ le jɛ yi Taa lɛ li shéŋ yi bɛniiŋ li bɛ buŋga, yi saaŋgɛ yi gɛɛŋ limfwe limfwe.
Bɛniiŋ bɛchi kpɛ Ɛfishɛŋ
21 Le ni tuu nuuŋ lɛjiŋ lɛlu, Pɔɔ ŋɛŋ le gii gɛɛŋ Jɛrosalɛŋ le ɛ giiŋgi lɔɔ, ka dze bimbe bi Masadonya bɛ Akeya. Tɛ̀ tuu tiiti le, “Ŋgiiŋgɔɔ ke mi ŋgɛɛŋ mi mbo Jɛrosalɛŋ nni ŋkɛmi tɛ le ŋgɛɛŋ mbo Lom.” 22 Se tuu saa toŋ bɛniiŋ bɛfɛ, Timɔti bee Ɛrastu bɛ tɛ̀ fii wu, be gɛɛŋ limfwe Masadonya. Se shɛ tuu tsi Eesha niiŋ.
23 Le ni nuuŋ nɛɛ li mfi wulu, kpɛ dza bɛchi Ɛfishɛŋ kii Dze yi Taa nuuŋ yɛ wu didi kɛ. 24 Wi wu tendi gwɛ wumu tɛ̀ nuuŋ fe, bukooŋ bwee nuuŋ le Dɛmɛtrus, tɛ̀ shiiŋ tendi biee bi bosini yih yi muntofi yi nyɔ yi bɛ teenyi le Atɛmi.†Atɛmi tɛ nuuŋ nyɔ yi bijinɛ li Bɛgrik li. Nimɛ chini tɛ̀ shiiŋ chi bɛɛ bɛ kwa li li bɛniiŋ bɛ tendi gwɛ-ɛ nuuŋ yɛ wu didi kɛ. 25 Dɛmɛtrus se biee konchɛ bɛniiŋ bɛ tɛ̀ tendi gwɛ bɛchu mɔɔ bɛniiŋ bɛ ti nindi ŋwaani chini nimɛ, be taashɛ. Se tee li bee le, “Bɛŋwaanɛŋ, nɛ kɛɛ le nimɛ chini tɛ ŋɛti baa kwa li chi-i ŋge. 26 Nɛ ŋiŋgi baa nɛ tuu nɛ wuki fiee fi fibwɛɛ fi Pɔɔ fini feti. Deŋgɔɔ tiiti le bɛnyɔ bɛ bɛ feti bɛ tsaŋ ti nuuŋ yɛ bɛ nyɔ kɛ. Wu fɛɔ lɛ, wu fiiki bufii bu bɛniiŋ lɛ fɛni Ɛfishɛŋ ŋge, se tusɔɔ fikisi bu bɛniiŋ bɛ Eesha bɛchu be beenchi li wu-u. 27 Ŋiŋgɔɔ le nimɛ chi sɛŋ chini gii chi kɛmɛ bukooŋ bu bifi. Se tɛ ba lɛ kwaa siŋ, yih yi muntofi yi nyɔ yi nyɔŋa yi chɛɛŋ yi Atɛmi gii yi to fiee fi yee. Ɛ fi ka lɛ, kɛ bɛ nyɛ baa buya li nyɔ yi nyɔŋa yi bɛ bundi Eesha kwikwi, kikoo ki nshɛ kichu bundi tɛ yi.”
28 Si bɛniiŋ bɛlu tɛ̀ woo lɛ, shéŋ tɔŋ be. Be bɛchi be dzɛŋgi, be tiiti le, “Atɛmi wu Ɛfishɛŋ nuuŋ nyɔ yi nyɔŋa.” 29 Kitoŋ kilu kichu se saaŋgɛ. Kimbanchɛ ki bɛniiŋ lɛ ki tɛ̀ taashɛ ki se lɛ li yih yi Gayɔŋ bɛ yi Aristaku, ɛ tɛ̀ nuuŋ bɛniiŋ bɛ Masadonya bɛ tɛ̀ deŋgi bee bɛ Pɔɔ, be chee be, be gɛɛŋ bɛ be li yih yi bɛ ti kɛmi nshewu fe bɛ feti mɔɔ sɔɔŋ fe. 30 Pɔɔ wɛki le lɛ gɛɛŋ limfwe li kintutu kilu, bɛniiŋ bɛ kimbeenchɛ-ɛ faaŋ. 31 Bɛniiŋ bamu bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa bɛ fe bɛ kɛmi kwɛɛŋ bɛ tɛ̀ nuuŋ nsáŋ yee, be tuu be tuumi ntoŋ li wuu, be sooŋ bɔ le kiiŋ ni mɔŋ tɔmi kikaa lu kɛ. 32 Kintutu ki tɛ̀ banchɛ fe kɛɛ se dza ki lakɛ. Bani dzɛŋgi fini fiee, baa dzɛŋgi fiɛɛ fiee. Bɛniiŋ ŋge tɛ̀ mɛɛŋ mɔɔ kikɛɛ kɛ fiee fi bɛ tɛ̀ banchɛ fe kii fi kɛ. 33 Bɛjuu se dzɔ Alɛkɛsanda be bɛ bɛ wu li kintutu ki bɛniiŋ lɛ limfwe, bɛniiŋ bamu ŋɛŋ be se beechi le kiiɔ fiee fe. Se tuu chiti bɛniiŋ bɛ kibɛnɛ le ku bɛ kimfimɛ kee. 34 Bɛniiŋ bɛlu kɛɛ le Alɛkɛsanda nuuŋ wi wu Juu, be tuu be mɛɛshi be dzɛŋgi be giiŋgi limfwe jɛ mumkpaŋ, be tiiti le, “Atɛmi wu Ɛfishɛŋ nuuŋ nyɔ yi nyɔŋa.” Be tɛ̀ waŋ lɛ, gɛɛŋ bo bɛntaŋ bɛ mfi bɛfɛ.
35 Le wi wu ntsɛwu wu fɛ kintsii kilu-u tuu dza chi be, be se chikɛ bɛ n'yɔru. Se bii li be laa, “Bɛniiŋ bɛ Ɛfishɛŋ, wi wɛ lu wu kii yɛ le ɛ bee bɛ Ɛfishɛŋ fɛni bɛ kɛmi yih yi muntofi yi nyɔ yi Atɛmi mɔɔ tɛtɛ chi nyɔ chi tɛ̀ we liwe ni? 36 Si wi nuuŋ yɛ lu wu nuuŋ tɛchɛ fini fiee kɛ ni, bee nuuŋ nɛ shee finɛ nshiiŋ, nɛ yoomfi yɛ kɛ. 37 Nɛ bɛ baa bɛ bɛniiŋ bani fɛni be mɛɛŋ ki yi-i fiee li yíh yi bɛnyɔ kɛ, kɛ le be yɔ jɛ́ yi bifi kii nyɔ yisɛŋ yi chɛɛŋ yini nsiŋ. 38 Ɛ Dɛmɛtrus bɛ bɛniiŋ bee kɛmi nsa bɛ wi, kɛ jo yi nsa yɛɛ lu yibe nuuŋ be gɛɛŋ be ŋɛŋ bɛniiŋ bɛ sɛki bɛnsa bee be saa. 39 Ɛ fiee fimu nuuŋ lu fi yɛki fini fi nɛ wɛki, kɛ bɛ gii bɛ bichɛ lɛ fi-i lɛnti fɛ kinshewu ki bɛte kitoŋ. 40 Ntiitɔɔ ni kifɛ ŋiŋgɔɔ le fiee fini gii fi lii bee li ŋkweŋɛ le tɛɛbeŋ bɛchi baa kpɛ. Ɛ fi ka lɛ, tɛ tɛ kɛmɛ fiee fi shaaŋ fi bɛ nuuŋ bɛ tuu kɛ.” 41 Le yɔ lɛ, se tee kintutu kilu saaŋgɛ.