14
Bɛniiŋ lɛ ntsooŋ le bɛ kɔɔ Jiso bɛ wo
(Maacho 26:1-5; Luk 22:1-2; Jɔɔŋ 11:45-53)
1 Tɛ̀ shɛ jo faa le ni nuuŋ jobɛ chi Tsɔnɔ chi N'yafuwee bɛ Tsɔnɔ chi Kibele ki bɛ mɛɛŋ ki gɛɛ kɛ kishee le kɛ-ɛ. Bɛte muntofi bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa mɔɔ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi bɛ Nyɔ-ɔ tɛ̀ wɛki dze yi be nuuŋ be kɔɔ Jiso le lɛ munyiikɔɔ li, be wo. 2 Be lɛ ntsooŋ li yi yi bee le, “Kiiŋ tɛ ni mɔŋ fiee fini li mfi wu bɛ feti Tsɔnɔ-ɔ kɛ, kifɛ ɛ tɛ mɔŋ, fi bɛ bɛ ŋkweŋɛ lɛ bɛniiŋ li lɛnti.”
Kwɛɛŋ wumu fwa Jiso bɛ mɛɛŋ mɛ sɛɛndi
(Maacho 26:6-13; Jɔɔŋ 12:1-8)
3 Jiso tɛ̀ nuuŋ li kitoŋ ki Bɛtani-i, li yih yi Simu wu wi wu chigɔŋ chi nɔŋa-a, ɛ be tɛ̀ shee be jii biee, kwɛɛŋ wumu dza lɛ bɛ fikoo*Fikoo fini nuuŋ ɛ bɛ tɛ̀ nachɛ bɛ tɛtɛ chimu chi bɛ teenyi le, “alabasta.” fi mɛɛŋ mamu mɛ sɛɛndi ni shuuŋŋ. Mɛɛŋ mani tɛ̀ tɛɛmi kwa ŋge, bɛ tɛ̀ nachɛ me bɛ naad wuwu. Le lɛ lɛ, bootɛ kimfimɛ ki fikoo filu tumi mɛɛŋ malu li kikoo ki Jiso-o. 4 Bɛniiŋ bamu dza be ŋuŋini be be, be tiiti le, “Bifisi mɛɛŋ mani ni kii la? 5 Bee nuuŋ bɛ kabɛ mɛɛŋ malu, me yaa kwa bɛnchuki gii tɛɛ, bɛ nyɛ kwa wulu li bɛniiŋ bɛ kifoo lɛ.” Be ŋasɛ bɛ wu. 6 Se nuuŋ le, Jiso tɛ̀ tee li bee le, “Gɛɛ yɛɛŋ wu nshiiŋ. Nɛ nyɛɛ wu ŋgɛ kii la? Wu fɛɔ nuuŋ fiee fi dzeeŋ li mi-i. 7 Nɛ kɛɛ le bɛniiŋ bɛ kifoo lɛ gii be ni be nuuŋ bɛ beŋ mfi kwi. Nuuŋ nɛ ni nɛ fii be mfi wu nɛ kɔŋgisi. Se nuuŋ le, nnuuŋ ntɛ nuuŋ bɛ beŋ mfi kwi kɛ. 8 Kwɛɛŋ wuni fɛɔ nuuŋ fiee fi bee kɛmi le fɛ. Wu fwaɔ mi bɛ mɛɛŋ mani ni, le nachɛ nuuŋ yi yɛŋ mɛɛŋ si bɛ gii bɛ diyɛ mi. 9 Ntee beŋ chɛɛŋ le, mɔɔ nuuŋ fɛŋ fɛ bɛ gii bɛ ni bɛ fenjisi ntoŋ wu dzeeŋ wuni li kikoo ki nshɛ kichu, fiee fi kwɛɛŋ wuni fɛ bɛ gii bɛ ni bɛ tiiti tɛ kii fi, bɛ kiimi wu.”
Judas gɛɛŋ le kabɛ Jiso
(Maacho 26:14-16; Luk 22:3-6)
10 Judas Iskaliyɔ wu tɛ̀ nuuŋ wi kintutu ki bɔɔŋ bɛ kintutu-u bɛ Jiso bɛ yoofi ntsɔ bɛfɛ wɛ tɛ̀ dza gɛɛŋ fɛ bɛte muntofi bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa le kabɛ Jiso li bee. 11 Le be woo lɛ, be nɛɛtɛ ŋge, be kaachɛ wu le be gii be nyɛ wu kwa. Se bɛchi wɛki dze yi gii nyɛ Jiso li tsaŋ yi bee.
Jiso bee bɔɔŋ bee ji biee bi lɛ kimɛrisɛ-ɛ
(Maacho 26:17-25; Luk 22:7-14,21-23; Jɔɔŋ 13:21-30)
12 Jobɛ chi ŋkosi chi Tsɔnɔ chi Kibele ki bɛ mɛɛŋ ki gɛɛ kɛ kishee le kɛ chi be tɛ̀ shiiŋ be sɛɛti ŋwaŋ wu kiŋkɔ li Tsɔnɔ chi N'yafuwee tɛ̀ bɛ chi kɔchɛ, bɔɔŋ bɛ Jiso-o bɛ kintutu-u bii li wuu laa, “Ɔ wɛki le tɛ gɛɛŋ tɛ nachɛ nuuŋ fɛŋ le ke ɔ ji Tsɔnɔ chi N'yafuwee fe?” 13 Se toŋ bɔɔŋ bee bɛ kintutu bamu bɛfɛ, tee li bee le, “Gɛnɛ yɛɛŋ li kito-oŋ, mfi wu nɛ giiŋgi lɔɔ, nɛ gii nɛ ŋɛŋ wi wumu ɛ wu too dzɔɔ lɛ tɛnɛ-ɛ, nɛ biee wu. 14 Mfi wu wu gɛɛŋ wu lɛ li yih yi wu lɛ lu-u, nɛ tee li wi wu kɛmi yih yilu-u le Wi wu Ntiifɛ biitɔɔ laa loŋ we wu bɛniiŋ bɛ ndɛndɛ-ɛ wu bee bɔɔŋ bee bɛ kintutu-u gii be ji Tsɔnɔ chi N'yafuwee lu nuuŋ fɛŋ le? 15 Gii se doonchɛ loŋ wu nyɔŋa wu lɛwe li yih yi biji-i wu bɛ bɔsɛyi bɛ nachɛ kituŋ wu nuuŋ, nɛ se nachɛ biee bijɛ lu.” 16 Bɔɔŋ bɛ kintutu bɛlu se dza be gɛɛŋ li kitoŋ kilu-u, be gɛɛŋ be ŋɛŋ biee nɛɛ yɛɛŋ si Jiso bee tee li bee. Be se nachɛ biee bijɛ bi Tsɔnɔ chi N'yafuwee chilu-u lu. 17 Le ni nuuŋ lɛ fɛmfo-o, Jiso bee bɔɔŋ bee bɛ kintutu bɛ yoofi ntsɔ bɛfɛ baa taashɛ lu. 18 Be shee be jii biee, Jiso dza tee li bee le, “Ntee beŋ chɛɛŋ le wi wumu li beŋ linti gii kabɛ mi, wi wuni jiiɔ biee tɛɛ wu.” 19 Le be woo lɛ, be dza be to nshiiŋ nshiiŋ, be se tiiti li wuu wi mumkpaŋ mumkpaŋ le, “Ŋkiiɔ le ɛ mi kɛ.” 20 Se tuu le, “Ɛ nɛɛ wi wumu li beŋ bɛ yoofi ntsɔ bɛfɛ bani-i wu fuundi kibele lɛ sho-o tɛɛ wu. 21 Ŋwanɛwi gii gɛɛŋ nɛɛ si bɛ tɛ̀ tsɛɛ kii wu. Se nuuŋ le, ŋgɛ wu nyɔŋa wɛ li wi wu kabɛ Ŋwanɛwi. Fi tɛ̀ dzɔɔŋ ŋge le gii bɛ ba wu ki biɛ kɛ.”
Jiso bee bɔɔŋ bee ji ntɛh wu Nyɔ
(Maacho 26:26-30; Luk 22:14-20)
22 Si be tɛ̀ jii biee lɛ, Jiso dza dzɔ kibele, nyɛ kiyɔɔni li Nyɔ-ɔ, booyɛ, nyɛ li bɔɔŋ bee bɛ kintutu-u tee le, “Kɔ yɛɛŋ, yiiŋ yi yɛŋ.” 23 Tuu dzɔ tɛ fika, nyɛ kiyɔɔni li Nyɔ-ɔ, se nyɛ fika filu li bee, be woŋ be bɛchu. 24 Tee li bee le, “Mani nuuŋ ŋgɔŋ meŋ mɛ Nyɔ ji leh lu me bo kii bɛniiŋ ŋge. 25 Ntee beŋ chɛɛŋ le mɛɛŋ yɛ naa ntuu ŋ'woŋ mbiiŋ mɛ gwɛɛŋ wu kiti ki lɛɛndi mani-i kɛ nsiiŋ gɛɛŋ bo jobɛ chi ŋgii naa ŋ'woŋ mɛfɛŋ bɛ beŋ lɛnti lɛ bumfɔŋ bu Nyɔ-ɔ.” 26 Le Jiso bee bɔɔŋ bee bɛ kintutu-u mɛɛshi, be yoo jumi chi n'yɔɔnchɛ-ɛ, be dza be michi be giiŋgi li Ŋkumɛ wu Biti bi Oli-if.
Jiso tee le Pita gii faaŋ wu
(Maacho 26:31-35; Luk 22:31-34; Jɔɔŋ 13:36-38)
27 Jiso tɛ̀ dza tee li bee le, “Beŋ bɛchu gii nɛ tuu bikaa lijiŋ. Fi nuuŋ si bɛ tɛ̀ tsɛɛ Nyɔ tiiti le,
‘Ŋgii ŋ'wo wi wu kiichi nshɔ́ɔŋ, nshɔ́ɔŋ se saaŋgɛ.’
28 Se nuuŋ le, mfi wu Nyɔ buu mi li kwe-e, ntoo mbaŋ li be-eŋ Galilii.” 29 Pita tuu li Jiso le, “Mɔɔ nuuŋ le bɛniiŋ bɛchu gii be chee bikaa lɛ wɛɛ jiŋ, be to lijiŋ, nuuŋ ntɛ nchee kɛ.” 30 Jiso tee li wuu le, “Ntee wɛ chɛɛŋ le butuu bu bɛŋ buni, fi fiɛɛ le fɛ nyinɛshee gii yi ni yi nuuŋ le yi tɔɔŋ kiŋga kifɛ, nuuŋ ɔɔ faaŋ mi kiŋga kitɛɛtɛ.” 31 Pita yɔ bɛ buŋga tee le, “Mɔɔ nuuŋ le ŋkwi tɛɛ wɛ, nuuŋ ntɛ naa mfaaŋ wɛ kɛ.” Le tee lɛ, be bɛchu tee nɛɛ tɛ si wu tee lɛ.
Jiso lɛkɛ li Nyɔ Gɛsɛmani
(Maacho 26:36-46; Luk 22:39-46)
32 Be gɛɛŋ be lɛ li wɛ wu mbaŋ wumu-u, bɛ teenyi le Gɛsɛmani, Jiso tee li bɔɔŋ bee bɛ kintutu le, “Shee yɛɛŋ fɛni, ŋgɛɛŋ nlɛkɛ li Nyɔ-ɔ.” 33 Dzɔ Pita bɛ Jeeŋ mɔɔ Jɔɔŋ, bee be dza fe. Se dza tuu seki biee wuki ntɔnyɛ. 34 Tee li bee le, “Shéŋ yɛŋ yɛɛ nshiiŋ nshiiŋ ŋge yi nuuŋ ŋkwi. Shɛ yɛɛŋ nɛ ni nɛ tɛŋgi fɛni.” 35 Jiso dza fe kiiŋgi gɛɛŋ limfwe niiŋ, we fɛkwiiŋ, lɛkɛ li Nyɔ-ɔ le ɛ dze bee yi nuuŋ lu, mfi wu ŋgɛ wulu ka nɛɛ. 36 Lɛkɛ li Nyɔ-ɔ le, “Abba,†Abaa nuuŋ lɛ jɛ́ yi Aramaik Baa wɛŋ, ɔ nuuŋ ɔ fɛ nɛɛ fiee fichu. Tsaaki fika fi ŋgɛ fini kii ni ŋ'woŋ. Se nuuŋ le, fɛrɛ nɛɛ si ɔ kɔŋgisi. Kiiŋ ɔ ni fɛ si ŋkɔŋgisi kɛ.” 37 Jiso kaari to lijiŋ lɛ bee, ŋɛŋ be liiti. Bii li Pita laa, “Simu, ɔ liiti lɔɔ ni? Ɔ nuuŋ tɛ taaŋ le gɛɛŋ bo ntaŋ wu mfi mumkpaŋ ni? 38 Nɛ nuuŋ yɛɛŋ we nɛ lɛki li Nyɔ-ɔ kii mɔnchɛ ni bɛ lɛ be-eŋ. Fi fiɛɛ chɛɛŋ le shéŋ kɔŋgisi yɛɛ, se nuuŋ le nyaŋ yi bwiŋ nuuŋ fɛɛ.” 39 Si wu tee lɛ kaari gɛɛŋ lɛkɛ li Nyɔ-ɔ nɛɛ si bee saa lɛki li Nyɔ-ɔ. 40 Le tuu ni karisi tuu lijiŋ, ŋɛŋ bɔɔŋ bee bɛ kintutu-u be liiti kifɛ chilefɛ tɛ̀ nuuŋ be lɛ lii ŋge. Be mɛɛŋ ki kɛɛ kɛ fiee fi be nuuŋ be tuu li wuu kɛ. 41 Kaari to lijiŋ kiŋga kitɛɛtɛ, bii li bee laa, “Nɛ mɛɛŋ nɛ liiti nɛ fufini finɛ ni? Chi kɔchɛ chɛɛ. Mfi wulu bɛɛɔ. Bɛ kabɛ baa Ŋwanɛwi li bɛniiŋ bɛ bifi-i. 42 Dza yɛɛŋ we tɛɛbeŋ tɛ ni tɛ giiŋgi. Bichɛ yɛɛŋ nɛ ŋɛŋ, wi wu kabɛ mi bɛɛɔ kituŋ.”
Bɛ kɔɔ Jiso
(Maacho 26:47-56; Luk 22:47-53; Jɔɔŋ 18:3-12)
43 Nɛɛ si Jiso tɛ̀ mɛɛŋ yeti lɛ, mfwaa mumkpaŋ Judas wu tɛ̀ nuuŋ wi kintutu ki bɔɔŋ bɛ Jiso bɛ yoofi ntsɔ bɛfɛ baa biee busɛ. Tɛ̀ gii bɛɛ bɛ kintutu ki bɛniiŋ lɛ be kɛmi nyɔ́ bɛ bimboki, ɛ bɛte muntofi bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa bɛ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi mɔɔ bɛniiŋ bɛ sɛki kwɛɛŋ tɛ̀ toŋ be. 44 Tɛ̀ nuuŋ ɛ wi wu tɛ̀ kabɛ Jiso wulu tɛ̀ nachɛ bɛ bɛniiŋ bɛlu tee le, “Wi wu ŋgii n'yɛsi, ŋkokɛ nyɔɔchɛ, ɛ wu, nɛ biee nɛ kɔɔ wu, nɛ dzɔ wu, nɛ giiŋgi bɛ wu nɛ bichi kii ni letɛ.” 45 Si Judas bɛ lɛ, gɛɛŋ mfwaa mumkpaŋ fɛ Jiso, yɛsi wu le, “Wi wu Ntiifɛ.” Si wu yɛsi wu lɛ, kokɛ wu nyɔɔchɛ wu. 46 Bɛniiŋ baa lɔŋ tsaŋ li Jiso, be cha wu. 47 Wi wumu tɛ̀ gii lemi bee bɛ Jiso tsɔɔ nyɔ ye yi dziŋ, kɛri kintooŋ ki mfwa wu kikoo ki bɛte muntofi lu, sondɛ. 48 Jiso bii li bɛniiŋ bɛlu laa, “Nɛ bɛ le nɛ kɔɔ mi nɛ bɛɛ bɛ nyɔ́ mɔɔ bimboki kɛɛ nɛ bɛ le nɛ kɔɔ nuuŋ wi ni? 49 Ntuu nshiiŋ nuuŋ tɛɛbeŋ li jo-o li jo-o mɔɔ li yíh yi muntofi, ntiifi bɛniiŋ, nɛ mɛɛŋ ki kɔɔ kɛ mi kɛ. Se nuuŋ le, fini kɛti fiɛɛ dɛɛni ni le fiee fi bɛ tɛ̀ tsɛɛ lɛ Kiŋwaati ki Nyɔ-ɔ bɛ fi kɔchɛ.” 50 Bɔɔŋ bɛ Jiso bɛ kintutu bɛchu se lɔŋ wu fe, be kifi. 51 Sɔɔnɛ wi wumu tɛ̀ biki wu, ti mɛɛŋ ki lii kɛ fiee ndu li wuu bwiŋ kɛ, tɛ̀ nuuŋ nɛɛ bɛ ŋkweŋkwe wu ndu kwaa libwiŋ. Be gɛɛŋ le be kɔɔ tɛ̀ wu, 52 ndu yilu fanchɛ, chinɛ letɛ tiŋ kilɛrɛ.
Bɛ saa nsa wu Jiso
(Maacho 26:57-68; Luk 22:54-55,63-71; Jɔɔŋ 18:13-14,19-24)
53 Be dzɔ Jiso, be gɛɛŋ bɛ wu fɛ kikoo ki bɛte muntofi-i. Bɛte muntofi bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa bɛ bɛniiŋ bɛ sɛki kwɛɛŋ mɔɔ bɛniiŋ bɛ tiifi bɛnchi baanchɛ fe. 54 Be tɛ̀ giiŋgi bɛ Jiso Pita biki lɛjiŋ mfiiŋ. Gɛɛŋ bo la kintikinti wu kikoo ki bɛte muntofi-i, se shee bee bɛniiŋ bɛ tɛ̀ kiichi la wulu wɔɔnsi wi. 55 Bɛte muntofi bɛ nɔŋa bɛ nɔŋa bɛ bɛniiŋ bɛchu bɛ sɛki bɛnsa tɛ wɛki fiee fi be nuuŋ be kayɛ li Jiso-o, fi fɛ se be wo wu. Se nuuŋ le, be ti mɛɛŋ ki ŋɛŋ kɛ fiee kɛ. 56 Bɛniiŋ ŋge tɛ̀ lemi lɛjiŋ lɛ nsa wu binsɛɛ li kii Jiso. Se nuuŋ le, wi tɛ̀ tiiti yɛ fiee fi kɔchini bɛ fi wumu kɛ. 57 Bɛniiŋ bamu tɛ̀ dza be leŋ we, be kayɛ bi bee binsɛɛ li wuu, be tee le, 58 “Tɛ̀ tuu tɛ̀ woo tiiti le gii shaanshɛ yih yi muntofi yini yi wiwoŋ gwaŋ bɛ tsaŋ, dzɔɔ jo taa kaari gwaŋ yimi yi nuuŋ yɛ ŋgwanu wu wiwoŋ kɛ.” 59 Mɔɔ si be tɛ̀ tiiti lɛ, tefɛ chi bee tɛ̀ bɛɛ yɛ chi kɔchini kɛ. 60 Kikoo ki bɛte muntofi-i se dza ki leŋ we bɛniiŋ limfwe, ki bii li Jiso-o laa, “Ɔ kɛmi yɛ fiee fi ɔ nuuŋ ɔ tuu kɛ ni? Ɔ wuki nɛɛ biee bi bɛniiŋ bani tiiti kii wɛ ni?” 61 Jiso ba shiiŋ, mɛɛŋ ki tuu kɛ fiee kɛ. Kikoo ki bɛte muntofi kɛɛ tuu ki bii li Jiso-o laa, “Ɔ nuuŋ Kinsofu ki Nyɔ tɛ̀ kaachɛ ki Ŋwanɛ Nyɔ, Nyɔ yi bɛ yɔɔnchi ni?” 62 Jiso tuu le, “Ɛ mi. Nɛ gii naa nɛ ŋɛŋ si Ŋwanɛwi shee lɛ kibɛnɛ ki kigɔŋɛ ki Nyɔ-ɔ yi kɛmi Buŋga-a, nɛ tuu nɛ ŋɛŋ si shiiti bɛɛ liboo li kiku-uŋ.” 63 Kikoo ki bɛte muntofi kɛɛ woo lɛ, ki gaamɛ ndú yi ki, ki bii laa, “Fiee mɛɛŋ lu fi tɛɛbeŋ tuu geendi wi le leŋ fɛni ni tiiti ni?‡Tɛ̀ gaamɛ ndú yee lɛ, kifɛ fi tɛ̀ tɔnyɛ wu. 64 Nɛ mɛɛŋ ki woo kɛ si dzeti kintsii ki Nyɔ-ɔ ni? Nɛ tee le la?” Bɛniiŋ bɛchu sondɛ le wɛ wi wu bɛ nuuŋ bɛ wo buwo. 65 Bɛniiŋ bamu bɛchi be kwiyi Jiso bɛ budii, be kaŋ lii yee, be juti wu bɛ muŋkɔ, be tiiti le, “Doonchɛ kintomfɔŋ ki Nyɔ-ɔ kɛɛ dɛɛni.” Bɛniiŋ bɛ nchi dza be dzɔ Jiso be bɛchi be tuki wu.
Pita faaŋ Jiso
(Maacho 26:69-75; Luk 22:56-62; Jɔɔŋ 18:15-18,25-27)
66 Si Pita tɛ̀ nuuŋ dze lɛ kwiiŋ la kintikinti lɛ, ŋwaakwɛɛŋ wumu li bɔɔŋ bɛ bukɛɛŋ bɛ tɛ̀ nindi li kikoo ki bɛte muntofi-i dza bɛ li wuu lichiŋ. 67 Si wu ŋɛŋ Pita wɔɔnsi wi lɛ, bichɛ wu ni fwiiŋ, tee le, “Ɔ bee tɛ nɛɛ Jiso Wi wu Nasarɛ wɛ.” 68 Pita faaŋ, tee le, “Ŋkii yɛ fiee fi ɔ tiiti fini kɛ. Ŋkii yɛ kɛ.” Si wu tee lɛ, dza fe gɛɛŋ fɛ fweeŋ wu mbaŋ, nyinɛshee tɔɔŋ.§Se nuuŋ le biŋwaati bi fichi bimu kɛmiyɛ n'yɔru wu le, “nyinɛshee tɔɔŋ,” kɛ. 69 Le ŋwaakwɛɛŋ wɛ ka ŋɛŋ wu, tee li bɛniiŋ bɛ tɛ̀ lemi fe-e le, “Wi wuni ɛ wi wumu li bee linti.” 70 Pita ka faaŋ. Le mfi kiiŋgi niiŋ, bɛniiŋ bɛ tɛ̀ lemi fe baa tuu be tee li Pita-a le, “Ɛ chɛɛŋ le ɔ nuuŋ wi wu be, kifɛ ɛ wɛ wi wu Galilii.” 71 Pita chini, teeŋ kinlɔɔ li yi yee li, tee le, “Ŋkii yɛ wi wu nɛ tiiti kii wu wuni kɛ.” 72 Mfwaa mumkpaŋ nyinɛshee tuu yi tɔɔŋ li kiŋga kifɛ. Pita se kimi tefɛ chi Jiso bee tee li wuu le, “Nyinɛshee gii ni yi nuuŋ le yi tɔɔŋ kiŋga kifɛ, nuuŋ ɔɔ faaŋ mi kiŋga kitɛɛtɛ.” Waŋ kwe.