Yù Napiá nga Dámak nga Meyannung kâ Apu Kesu Kiristu nga Initúrâ ni Markus
Yù Meyannung sù Initúrâ ni Markus
Si Markus yù tádday sù ira appâ nga nangitúrâ sù napiá nga dámak nga meyannung kâ Apu Kiristu, á inistoriá na yù aru nga makapállâ nga kingngi-kingnguá ni Apu, yù pamagaddátu na, yù pammapiá na sù ira máttakì, yù pamapáno na sù ira anitu, yù pangiyangngà na sù pate na megapu nittam, ánna yù paginnanole na.
Ta pagubobuk ni Apu Kesu, abbúnan na yù baggi na ta “Kaká na ngámin na tatolay,” (2:10). Á sù ira káruán nga ággubobuk, netúrâ ta “Anâ na tolay.” Á yá kebalinán na, ta mássiki nu tolay si Apu Kesu, aggina yù sigga-inángà nga makáwayyá. Á ta pamegapu nayù libru ni Markus, kinagi na, “Netúrâ sawe yù napiá nga dámak nga meyannung kâ Apu Kesu Kiristu nga Anâ ni Namarò.”
Yù Mayán na yawe Napiá nga Dámak
Yù Bilin nga Inilayalayâ ni Kuan nga Minánnigù (1:1-8)
Yù Pakirigù ni Apu Kesu kâ Kuan ánna Pamarubá ni Satanas kuna (1:9-13)
Yù Keggá ni Apu Kesu sù Purubinsia na Galilia (1:14–9:50)
Yù Ánge ni Apu Kesu ta Jerusalem (10:1-52)
Keggá ni Apu Kesu ta Jerusalem sù Maporián nga Ligguán na (11:1–15:47)
Yù Paginnanole ni Apu Kesu (16:1-8)
Mappasingan si Apu Kesu ánna Manoli ta Lángì (16:9-20)
1
Yù Bilin nga Inilayalayâ ni Kuan nga Minánnigù
Mattiu 3:1-12; Lukas 3:1-18; Kuan 1:19-28
Netúrâ sawe yù napiá nga dámak nga meyannung kâ Apu Kesu Kiristu nga Anâ ni Namarò. Kunniaw yù pamegapu nayù napiá nga bilin ni Namarò. Ajjan yù inipetúrâ ni Namarò kâ Isaya, nga yù ngaw nabbilinán na. Á initúrâ ni Isaya yù kinagi na ngaw ni Namarò sù Anâ na, nga kun na,
“Yawe yù ábbilinák ku nga dobak ku ta mapolu ánnè nikaw,
tapè paránan na yù dálan nga pallakarám mu.*Netúrâ yù káruán nayù kinagi na gapay sù libru ni Malakia 3:1
Aggina yù makkatakatol ta kalállammatán. Yaw ikatakátol na:
‘Umayin si Apu! Paránan naw yù dálan na.
Tunungan naw yù pallakarán na.’ ”Isaya 40:3
Á napalurò yawe nga initúrâ ni Lákay Isaya, ta jimittál ta kalállammatán si Kuan nga Manigù. Á aru yù ira tatolay nga minay ta kalállammatán, tapè ginniginnád da yù kagian na. Á kinagi na nira, “Mabbabáwi kayu sù liwiliwâ naw, ánna makirigù kayu, nga pangipasinganán naw sù pabbabáwi naw, á pakomán na kayu ni Namarò,” kun na. Á naddagaráddán yù ira tatolay nga minay kâ Kuan ta kalállammatán, nga naggapu ta tanga purubinsia na Judiya ánna yù ira ngámin nga taga Jerusalem. Á inipalapalappâ da yù liwiliwâ da, á jinigù ni Kuan ira sù danum na Jordan.
Nabbarawási si Kuan ta gámì nga napadday ta duddù na kamel, nga ayám nga sináppukul barâ na. Á nabbarakà ta tabbì na ayám. Á yá lâ kanan na yù durun ánna issi na asúkán. Á yawe yù bilin nga inilayalayâ ni Kuan: “Ajjan yù umayin nga maporián nga tumubbâ nikán, nga makáwayyá ánnè nikán. Á aringà mepángngà nga mangubbák ta kaddang na sapátù na. Á jigutat takayu, á danum lâ yù ipanigù ku nikayu. Ngam aggina, ta panigù na nikayu, tanakuán yù ánnigù na. Ta ari danum yù ipanigù na nu ari galâ yù Mangilin nga Ikararuá, nga ipepulù na nikayu,” kun ni Kuan sù ira tatolay.
Yù Pakirigù ni Apu Kesu kâ Kuan
Mattiu 3:13-17; Lukas 3:21-22
Á pangilayalayâ ni Kuan ta kalállammatán, minay kuna si Apu Kesu, nga naggapu ta ili na Nasaret ta purubinsia na Galilia. Á jinigù na laguk ni Kuan sù danum na Jordan. 10 Gon ni Apu Kesu nga naggapu ta danum, dagarágâ nga nasingan na yù lángì nga nabukatán ánna yù Ikararuá ni Namarò nga mappagukák nga umay maddappá kuna ta kun na palomá. 11 Á ajjan yù ngárál nga naggapu ta lángì, á kinagi na, “Sikaw yù Anâ ku nga iddukak ku, á ayatánà nikaw!”
Yù Pamarubá ni Satanas kâ Apu Kesu
Mattiu 4:1-11; Lukas 4:1-13
12 Á kabalin ni Namarò nga nagubobuk, dagarágâ nga inipángè nayù Mangilin nga Ikararuá si Apu Kesu ta kalállammatán. 13 Á naggián si Apu Kesu ta kalállammatán ta appátapulu nga ággaw, ánna pinarubán ni Satanas nga liwatan na. Á awán ta kabbulun na, nu ari lâ yù ira simaron nga ayám. Ngam minay yù ira daroban ni Namarò nga mangabbák kuna.
Yù Pagágál ni Apu Kesu sù ira Olu nga Makituddu kuna
Mattiu 4:12-22; Lukas 4:14-15; 5:1-11
14 Á nipagápù nayù mammaguray ta Judiya si Kuan, nga pinukù na ta ábbalurán. Á ta keggá ni Kuan ta ábbalurán, nánaw si Apu Kesu nga nanoli ta Galilia, nga mangilayalayâ sù napiá nga dámak nga bilin ni Namarò. 15 Yá inilayalayâ na, “Natuppálin yù ággaw nga sinullà ni Namarò. Á duttálin nikayu yù pammagure ni Namarò. Likurán naw laguk yù liwiliwâ naw, á kurugan naw yù napiá nga dámak,” kun na.
16 Á ta pattalebák ni Apu Kesu ta aggik na bebay na Galilia, nasingan na yù ira duá nga mawwagi, di Simon kâ Andares, nga mattabukul, gapu ta yáyù ángngalluád da. 17 Pakasingan ni Apu Kesu nira, inagálán na ira, “E kayu saw ta tumuttul kayu nikán,” kun na. “Á ta kun na káru na sirá nga apan naw kunangan, á kunnian gapay yù káru na tatolay nga patuttulan naw nikán noka,” kun na. 18 Pakaginná ra sù kinagi na, dagarágâ nga nánawád da yù ira tabukul da. Á minay ira nepulupulù nga makituddu kuna.
19 Á nallakák di Apu Kesu ta baddì paga ta aggik na bebay. Á pakáddè da ta baddì, nasingan na yù ira duá nga ánâ ni Sebedo, di Ime kâ Kuan, nga ipolì da yù ikà da sù barange ra. 20 Pakasingan ni Apu Kesu nira, dagarágâ nga inagálán na ira gapay. Á nánawád da di Sebedo nga ammò da sù barangay, ánna yù ira kábulud da nga minággissirá. Á minay ira nepulupulù nga makituddu kâ Apu Kesu gapay.
Yù Pamapáno ni Apu Kesu ta Anitu sù Tolay
Lukas 4:31-37
21 Manganánnuán, limibbè di Apu Kesu ta ili na Kapernium. Á kunnay ta kustombare na Kudio ta ággaw na Sabadu nga ággibannák da, dagarágâ nga simillung si Apu Kesu ta kapilliá, á nangituddu sù ira tatolay. 22 Á pakaginná ra kuna, napállâ ira sù pangituddu na, gapu ta makáwayyá yù ángngituddu na ánnè sù ángngituddu nayù ira mesturu na rilisiod da.
23 Á simillung laguk sù kapilliá yù tolay nga naggusapel ta mamopoyung nga anitu. 24 Á iniyássa-ássikan na yù ubobugan na, á kinagi na, “Anni yù akkuám mu nikami nga anitu, Kesu nga taga Nasaret? Em mu kami talamánan? Ammu taka gemma, sikaw yù Mangilin nga naggapu kâ Namarò,” kun na. 25 Ngam gimmá ni Apu Kesu, “Arám mà ubu-ubobugán. Panawám mu yawe tolay.” 26 Á pinabballiák nayù anitu yù tolay. Á pakkalli nayù anitu, nánawán na. 27 Á yù ira tatolay nga naggagammung, pakasingad da karanniaw, napállâ ira. Á nakkaká-ubobuk ira, á kinagi ra, “Anni panò danniaw? Kuruk nga bagu yù ituddu na gemma! Sigga-pakáwayyá nga maggammá, mássiki sù ira mamopoyung nga anitu, á kurugad da yù kagian na!” kud da. 28 Á dagarágâ nga iniparámak da yù meyannung kuna sù tanga purubinsia na Galilia.
Yù Pamammapiá ni Apu Kesu sù ira Máttakì
Mattiu 8:14-17; Lukas 4:38-41
29 Á kabalin ni Apu Kesu namapánaw sù anitu, dagarágâ nga nánaw sù kapilliá, nga nepulù kári Ime kâ Kuan, á minay ira ta bale ri Simon kâ Andares. 30 Á labbè da ta bale ra, naratang da yù bakabákà nga katugángán ni Simon, nga nagiddá gapu ta makkulikuk. Á dagarágâ da nga kinagi kâ Apu Kesu. 31 Pakaginná ni Apu Kesu, jimikkì kuna. Á sinangngalán na yù limá na, á pinagikkáng na. Á gikkáng nayù bakabákà, nammapiá ngin. Á en na ira pinakán.
32 Á manganánnuán, ta pajjibbà, minay kâ Apu Kesu yù ira tatolay nga nangituluk sù ira máttakì ánna yù ira tarepoyungán na anitu. 33 Á naggagammung ira ngámin nga tangelián nga naddarassil sù lawán na puertá na balay. 34 Á aru yù ira pinammapiá ni Apu Kesu, nga natakì ta makkakerumá nga takitan. Á aru yù ira anitu nga pinapáno na, á arán na ira anugutan nga magubobuk, ta ammu ra ta aggina yù Anâ ni Namarò.
Yù Pangilayalayâ ni Apu Kesu sù Purubinsia na Galilia
Lukas 4:42-44
35 Á ta alippánnawák, pagittarákkò na manù, nallákuâ nga nánaw si Apu Kesu nga minay ta gián nga awán ta tatolay, tapè makimállà kâ Namarò. 36 Á pakánnámmu ra ta awán si Apu Kesu, minay di Simon ánna yù ira kábulun na nga magalek kuna. 37 Pakálek da kuna, kinagi ra, “Ngámin nga tatolay, alerad daka,” kud da. 38 “Mánaw ittam laguk,” kun ni Apu Kesu nira. “Et tamin sù ira káruán nga babálay, tapè ilayalayâ ku nira gapay yù napiá nga dámak, ta yáyù sinalákkuruk ku nga minay saw,” kun na. 39 Á minay laguk nga mangilayalayâ sù ngámin nga kapilliá na Kudio sù tanga purubinsia na Galilia, á pinapáno na yù ira anitu sù ira tatolay nga baránituán.
Yù Pamammapiá ni Apu Kesu sù Naggoggong
Mattiu 8:1-4; Lukas 5:12-16
40 Á minay jimikkì kâ Apu Kesu yù naggoggong, á namalittúkak ta arubáng na nga makimállà kuna, á kinagi na, “Apu, nu ikáyâ mu, makáwayyá ka nga mamammapiá nikán,” kun nayù naggoggong kâ Apu Kesu. 41 Á pakasingan ni Apu Kesu kuna, nakalò yù allà na. Á sinonnâ na yù limá na, á sinámmì na yù naggoggong. Á kinagi na kuna, “Yáyù gemma ikáyâ ku akkuan! Mammapiá ken laguk,” kun na. 42 Á ta pagubobuk ni Apu Kesu, dagarágâ nga nammapiá yù naggoggong, ánna napakarenuánin yù baggi na. 43 Á lage na pinapáno ni Apu Kesu yù tolay, sinaddánán na. 44 Á kinagi na, “Arám mu bulubugá kagian ta tolay. Daretiu ka nga umay mappasingan sù pári na Kudio. Á ipeyátáng mu sù pári yù iyawâ mu kâ Namarò nga kunnay sù kinagi ni Moyses, tapè manguruk yù ira tatolay ta napakarenuán ken,” kun ni Apu Kesu kuna. 45 Ngam ta páno na tolay, en na garè iniparámak sù ili ánna babálay. Á yáyù nga ari makángay si Apu Kesu ta ili, marakè maggugúru yù ira tatolay kuna. Á naggián lâ ta agayyuán. Á naddagaráddán yù ira tatolay nga minay kuna nga naggapu ta ngámin nga lugár.

*1:2 Netúrâ yù káruán nayù kinagi na gapay sù libru ni Malakia 3:1

1:3 Isaya 40:3