12
Yù Ángngarigán nga Meyannung sù ira Manangngal sù Kamulán ta Úbas
Mattiu 21:33-46; Lukas 20:9-19
1 Á nagángngarigán si Apu Kesu ta pangituddu na paga sù mangilin nga kapilliá, á kinagi na nira, “Ajjan yù tolay nga namulá ta úbas sù komán na, á inalitukán na. Á kinokkok na yù abbû ta áppaggalán ta bungá na.*Salmo 118:22-23 Á pidde na yù atannáng nga balay nga paggianán nayù ira minánnaron, tapè merípâ da yù ngámin nga áddè na kamulán. Á inikatalà na yù kamulán sù ira minánnangngal kuna, á nánaw nga minay ta arayyu nga lugár.
2 “Á ta áppupúsik na bungá na úbas, jinok nayù tolay yù aripan na ta umay sù ira minánnangngal, tapè apan na nira yù balle na. 3 Ngam ginápù da yù aripan, á pinalapaligà da, á pinapáno ra nga awán ta inâ na. 4 Á jinok na má yù mekaruá nga aripan na. Á kingnguá ra yù ulu na ánna pinasiránád da. 5 Á jinok na má nira yù mekatallu nga aripan na, á pinapáte ra. Á kunniaw gapay kingnguá ra sù ira káruán nga jinok na, biddibiddù da yù ira káruán, á pinapáte ra yù ira káruán.
6 “Á ta kabalin na yaw, ajjan lâ sù makáddabbun yù táttádday nga awayyá na nga doban, yù anâ na nga laláki nga iddukan na. Aggina yù naporián nga jinok na, ta kagian na ta nonò na, ‘Kuruk nga pakimorayád da yù anâ ku.’ 7 Ngam yù ira minángngallu, pakasingad da sù anâ nayù makáddabbun, makkaká-ubobuk ira, á kinagi ra, ‘Ye! Aggina yù anâ na nga makákkuá noka ngámin. Et tam papatáyan, á sittam galâ yù makákkuá.’ 8 Á ginápù da, á pinapáte ra ánna inilappák da sù liák na alitù.”
9 Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Anni laguk akkuán nayù makáddabbun sù ira minánnaron ta kobasán na? Umay mamapátay nira, á ipataron na yù kamulán na sù ira tanakuán. 10 Arán naw panò binibbik yaw nga netúrâ, nga Ubobuk ni Namarò:
‘Ajjan yù batu nga inipuerá nayù ira nabbalay ta batu,
gapu ta kagiad da ta awán ta serbi na.
Á aggina yù batu nga mabbáli ta ánnáddagán nayù balay.
11 Yaw yù kingnguá ni Apu Namarò, nga makapállâ nittam.’ ”†Exodo 3:6
12 Á yù ira karakalán na Kudio, nánnámmuád da ta aggira yù ituddu ni Apu Kesu megapu sù pagángngarigán na nga meyannung sù ira narákè nga minánnaron ta kamulán ánna megapu sù netúrâ nga meyannung sù ira nabbalay ta batu, nga nangipuerá sù kapiánán. Á gaputad da nakuan, ngam pinaguráyád da, gapu ta maganássing ira sù ira magaru nga tatolay nga makimoray kuna. Á nánawád da laguk.
Iyabbû da kâ Apu Kesu nu Mappagá ira nakuan ta Buwì
Mattiu 22:15-22; Lukas 20:20-26
13 Á jinok da yù ira káruán nga Parisio ánna yù ira káruán nga kákkapárán ni Patul Erodo, tapè parubád da si Apu Kesu megapu sù pangiyabbû da kuna. 14 Á jimikkì ira kuna, á kinagi ra, “Mesturu, ammu mi ta kurugán ngámin yù ubobuk mu. Á arám mu paddurúmán yù ira tatolay, mássiki nu maríku ira onu pobare. Á ituddum lâ yù kurugán nga bilin ni Namarò nga meyannung sù ipakuá na sù ira tatole na. Kagiam mu laguk nikami nu ipugik nayù tunung tam yù mappagá ta buwì kâ Patul Sisar, nga mammaguray ta ili na Roma? Mappagá ittam laguk, onu ari?” 15 Ngam natákál ni Apu Kesu ta áppè pípiá ira, tapè ilogò da. Á yáyù nga kinagi na nira, “Ngattá, ta parubán nawà? Ipasingan nawè bì nikán yù pirâ.” 16 Á iniyawâ da kuna. Á kinagi na nira, “Asinni yù makámmammang ánna makángngágan nga masingat tam sawe kuártu?” Á kinagi ra, “Si Patul Sisar.” 17 Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Iyawâ naw laguk kâ Sisar yù kukuá na. Á iyawâ naw gapay kâ Namarò yù kukuá ni Namarò.” Á yù kebalinán na, pagán naw yù buwì sù mammaguray, á iddukan naw ánna kurugan naw si Namarò. Á napállâ ira megapu sù napiá nga itabbák na.
Iyabbû da kâ Apu Kesu ta Meyannung ta Paginnanole na Tolay
Mattiu 22:23-33; Lukas 20:27-40
18 Kabalin na yaw, minay nga jimikkì kâ Apu Kesu yù ira káruán nga Sadusio. Aggira yù Kudio nga kagiad da ta ari maginnanolay yù baggi na tolay sù pagáddekán na ággaw. Á iniyabbû da kâ Apu Kesu, á kinagi ra, 19 “Mesturu, ajjan yù tunung nga initúrâ ni Moyses megapu nittam, ta nu patayán na tolay yù atáwa na ngam awán ta anâ da, máwák nga atawán nayù urián na yù bálu na, tapè maganâ ira sù pannakabaggi nayù kaká na nga natay. 20 Á gári, naggián saw pitu nga mawwawági nga lálláki. Á nangatáwa yù kaká, ngam natay nga awán ta anâ na. 21 Á inatáwa nayù mekaruá yù asípák na, ngam natay gapay nga awán ta anâ na. Á kunnian gapay yù nesimmu sù mekatallu ánna ngámin nga káruán. 22 Aggira ngámin nga pitu, nattutubbâ ira nga nangatáwa sù babay, ngam awán bulubugá ta ánâ da. Á naporián nga natay gapay yù babay. 23 Á kagiam mu nikami laguk, sù ággaw nga paginnanole nayù ira námmatay, asinni sù ira pitu yù atáwa nayù babay, nepatalugáring ta nakiatáwa sù ira ngámin nga pitu,” kud da kâ Apu Kesu.
24 Á kinagi ni Apu Kesu nira, “Yáyù nga makaliwâ kayu, ta arán naw garè ammu yù netúrâ sù mangilin nga ubobuk ni Namarò ánna yù pakapangnguá ni Namarò. 25 Á noka nu duttál yù paginnanole nayù ira námmatay, ari ira mangatáwa ánna makiatáwa, gapu ta megittá ira sù ira daroban ni Namarò nga maggián ta lángì.
26 “Á ta meyannung sù paginnanole nayù ira námmatay, arán naw panò binibbik yù netúrâ sù libru ni Moyses nga meyannung sù káyu nga naggatang, nga ari nakassà? Pakasingan ni Moyses sù káyu nga naggatang, jimikkì kuna, á naginná na yù ngárál ni Namarò, á kinagi ni Namarò kâ Moyses: ‘Sikán si Namarò, nga pakiyápuán nayù ira naggaká nikaw. Sikán yù Yápu di Abrakam kári Isak kâ Akup.’‡Á yáyù nga ammu tam ta matolay paga di Abrakam kári Isak kâ Akup ta lángì, mássiki nu natay ira ta nabayágin ta keggá ni Moyses, gapu ta pakimorayád da paga si Namarò. 27 Á yù ira námmatay, ari ira makiyápu kâ Namarò, ngam yù ira matolay yù makiyápu kuna.§Deuteronomio 6:5 Ari matunung yù nonotan naw, ta arán naw ammu yù kuruk.”
Yù Purmeru nga Tunung nga Initaddán ni Namarò
Mattiu 22:34-40; Lukas 10:25-28
28 Á ajjan tán yù tádday nga mesturu ta tunung, á naginná na yù pakkakápereperang nayù ira Sadusio kâ Apu Kesu. Á gapu ta kemámmatán na ta napiá yù initabbák ni Apu Kesu nira, jimikkì kuna ta iniyabbû na gapay kuna, á kinagi na, “Apu, anni yù purmeru nga tunung sù ira ngámin nga initaddán ni Namarò?” 29 Á simibbák si Apu Kesu, á kinagi na, “Yawe yù purmeru nga tunung sù ira initaddán ni Namarò: ‘Sikayu nga ginaká ni Israel, ginnán naw yù kagiak ku nikayu. Si Apu Namarò nga Yápu tam, aggina lâ yù táttádday. 30 Iddukan naw si Namarò nga Yápu naw, á itulù naw kuna yù ayâ nayù putu naw, yù ure naw, yù nonò naw, ánna yù sikan nayù baggi naw.’*Libitiko 19:18 31 Á ajjan gapay nga netúrâ yù mekaruá nga máwák nga kurugam mu: ‘Iddukan naw yù ikáttole naw ta kunnay ta ángngiddù naw ta baggi naw.’†Salmo 110:1 Awán ta tanakuán nga máwák nga kurugam mu, nu ari galâ danniaw nga duá,” kun ni Apu Kesu kuna.
32 Á kinagi na laguk nayù mesturu ta tunung kâ Apu Kesu, “Á kustu, Mesturu. Kurugán yù kinagim, nga táttádday lâ si Namarò, á awán ta tanakuán, nu ari lâ aggina. 33 Á máwák nga iddukat tam si Namarò nga Yápu tam, megapu sù napasigaggà nga ayâ nayù putu tam, ánna ngámin yù nonò tam, ánna yù sikan nayù baggi tam. Á iddukat tam gapay yù ira ikáttole tam ta kunnay ta ángngiddù tam ta baggi tam. Napiá yaw. Más napiá ta tuppálat tam danniaw nga tunung nga initaddán ni Namarò ánnè sù mangiyátáng ta aya-ayám nga natuggi ánna ngámin yù meyátáng nga meyawâ kâ Namarò.”
34 Á pakaginná ni Apu Kesu ta napiá yù initabbák na, kinagi na kuna, “Nu tuppálam mu yù egga ta nonò mu, mesipà ken sù pammagure ni Namarò.” Á kabalin ni Apu Kesu nakkagi karannian, awán laguk ta mangiyabbû kuna, ta napállâ ira gapu ta makáwayyá yù pagubobuk na.
Asinni yù MakKiristu?
Mattiu 22:41-46; Lukas 20:41-44
35 Á pangituddu ni Apu Kesu sù mangilin nga kapilliá, nga bale ni Namarò, iniyabbû na sù ira tatolay, nga kun na, “Á yù ira mesturu sù tunung, anni má ta kagiad da ta ginaká ni Patul Dabid yù MakKiristu? 36 Ta si Patul Dabid, kinagi na yù inipalappâ nayù Mangilin nga Ikararuá kuna, á kinagi na,
‘Nagubobuk si Apu Namarò, á kinagi na sù Yápù:
Magitubang ka sù jiwanák ku, nga ággitubangán nayù meparáyaw,
áddè ta ipeguppè ku nikaw yù ira malussaw nikaw.’‡Daniel 9:27; 11:31; 12:11
37 Á yáyù nga abbúnan ni Patul Dabid ta Yápu na yù MakKiristu. Á nu Yápu na yù MakKiristu, ngattá ta kagiad da ta ginaká na lâ? Ari galâ motun yù Yápu na ánnè kuna?”
Á ayatán yù ira magaru nga tatolay nga magginná sù inituddu ni Apu Kesu.
Yù Kinagi ni Apu Kesu nga Meyannung sù ira Parisio ánna yù ira Mesturu ta Tunung
Mattiu 23:1-36; Lukas 20:45-47
38 Á ta pangituddu ni Apu Kesu, kinagi na, “Mappalán kayu sù ira mesturu ta tunung. Ta ikáyâ da mabbarawási ta apaddu nga barawási ra ánna mappasingan ta dápun, tapè pakimorayád da ira nayù ira tatolay ta pappassapassiár da. 39 Á piliad da yù kapiánán na ággitubangán ta kapilliá ánna yù ággitubangán nayù maráyaw ta pakilálláng da ta piestá. 40 Á ilogò da yù ira bálu nga bábbay, tapè apad da yù kukuá ra, á áppa-áppè ira nga makimállà ta mabayák kâ Namarò, tapè ilímak da yù narákè nga akka-akkuád da. Á mepallà yù pamagikáru ni Namarò nira ta pagáddekán na ággaw.”
Yù Inilimù nayù Bálu nga Babay
Lukas 21:1-4
41 Á nagitubang si Apu Kesu aranni sù ángngipayyán ta kuártu nga ajjan sù lágum nayù mangilin nga kapilliá. Á inni-innan ni Apu Kesu yù ira tatolay nga umay mangipay ta limù da. Á aru yù ira maríku nga minay nangipay ta aru nga kuártu. 42 Á minay gapay yù bálu nga babay nga pobare, á pine na duá nga baddì nga pirâ, nga negittá ta duá nga sintábu. 43 Á inagálán ni Apu Kesu yù ira tudduán na, á kinagi na nira, “Innan nawè yù kingnguá nayù babay. Kurugán yù kagiak ku nikayu, aru yù kuártu nga inipe nayù pobare nga bálu ánnè sù inipe nayù ngámin ira káruán. 44 Ta inipe ra yù kuártu nga naggapu ta sobará ra. Ngam yù bálu, inipe na ngámin yù áddè na kapobare na, á awánin bulubugá ta ipakkatole na.”
*12:1 Salmo 118:22-23
†12:11 Exodo 3:6
‡12:26 Á yáyù nga ammu tam ta matolay paga di Abrakam kári Isak kâ Akup ta lángì, mássiki nu natay ira ta nabayágin ta keggá ni Moyses, gapu ta pakimorayád da paga si Namarò.
§12:27 Deuteronomio 6:5
*12:30 Libitiko 19:18
†12:31 Salmo 110:1
‡12:36 Daniel 9:27; 11:31; 12:11