27
Pol yana wagawaga Roum kwanatune inadaguni
Raghanina touya gabudarina ikabi na Pestas inoghota da kaya touya Itali kubure, na biwa gawarina kana koyakoyagha badana, Pol da biwa kabikabi damdi mududi ivitowawonedi Roum iyo badana ghamana kana waghawagha Jiuliyas biidi. Jiuliyas na Sisa tounamani yana iyo wawayidi kadi bada ghamana. Bi Masedoniya tomogha kana waghawagha Aristakas, yana kwanatu Tesalonika na toumii yawata. Bi Adramitiyam damdi yadi wagae kageru. Noko wagana iyanono kwanatu tupadi kikire Eisiya kubura kamone.
Raghani ibori na Saidon kwanatune*Saidon kwanatuna na Sisiriya kwanatuna bi kikiramutumutuba yana nawae bi yana rabaraba na 120 kilomitas. kaverakanibu. Bi Jiuliyas na Pol biidi iviwawayamiise na ikayowiiyayeni da itarakapoka iyowogha inagho turaturana iyakitadi, da yana kayowana awaki na siyavereni. Muriye, na nama katouya kayanagho bi yanunu waga iyatapitapi bodebodeni kiiravine, na Saipras nuwana kaviruroguroguveni kanagho. Wasina bi Silisiya da Pampiliya kuburidi kikiridigha, bi yegii maghataragha kavera da Lisiya kubure Maira kwanatune koghata. Bi nama Aleksandriya damdi yadi waga tana iyanono Itali kubure na iyo tomotomogha kadibada ibanani, na noko wagane ivigerumii. Bi gabudara viya nuwatepamiiye kavera bi raghani iyawamiwamiri na ipiropiro kirakii da Nidus kwanatune kayaverakanibu yaininagha. Yanunu iragata da gerubana kayano kamogha na Krit nuwana kaviruroguroguveni kanagho da nuwa kana waghawagha Keip Salmon kaveratupiireni. Wasina bi miimiikidigha Krit nuwana kikirinagha kavera da kapiika kubura sakwatuveni Gud Habas, nokona Lasea kwanatuna riirine.
Yama wagawaga ikabimii da raghani iguri da nada Wiiya GabudarinaJius damdi kabikuwaya porayidi sabera da raghani kadi wonawonawiiakowa. Wiiya na bada Jius sakabi da naboni yadi raghani ghamana tana bariyawa gamodima sakwatuveni Day of Atonement bo Grik gamodima sawona bo Yom Kippur. Mmko gabudarine siiya bi prist kiikiiwawona suwara yagibu da wawaya yadi tamumu yimiisana (Livitikas 16:23,26-32, Nambas 29:7-11 kokita). Mmko porayina na bada taraghaniye na September damone bo October dagudagune sabera. September basune wiikukakuana ibero kirakii bi November basune da inagho February na gerubarubana da wagawaga. ghamana ikovi bi touna raghanina yimatakira da yabarata bi yanunu kana gabudara iverakanibu nokona yegii yana wiireporepo gabudarina ikabi, na Pol, wawaya tupadi iwonawiiyoyowanedi 10 iwona bo, “Turaturagu, tagu anoghonoghosi da yada wagawaga mma da nabo inanagho na inabero kirakii: Waga kana sawara kouwana na taniwapewapeyana da wagana bada taniwapeni bi kate mududa tanarabobo.” 11 Bi gegha, iyo tomotomogha kadi bada, Pol yana sisiya geiyawaiyaneni da noko kuburine kayadimakae. Gegha! Touna waga badadidi yawata sivisisiya da siviwaghasina. 12 Basuna noko kuburina na gegawara miisena da yanunu raghanidiye kowogha, na koroto muduna waga debane geyadikayowana da makewiiguri bi kayatouya magha kayimatipo da Krit nuwana kayakabi bi ririnagha kayagae kayanagho da PiniksPiniks kwanatuna na yana rabaraba 64 kilomitas da Gud Habas kwanatune. kwanatuna kawasusune kayoghata bi yanunu kana gabudara tupana na name kayamakae. Piniks kwanatuna na kawasusu miisena Krit nuwana rogune na touna raghani nonowa nighorowa miisena yakenakena.
Bogibogi ghamana yegiiye
13 Wasina bi noko raghanine wareregubugubura yananawama yanunu idagu iyiyamsibesibe, na waga damdi noko sikita, na sinoghosi da metagha siyanoghonoghota na rubana siyabera da Piniks kwanatuna kayakabi. Na waga kana anika sitayinageeyeni bi Krit nuwana kikirina ririwosinagha kagae, 14 bi gegha, kavera da gerabarabana bi bogibogi ghamana kana waghawagha Nortistar katiiyamiima iiuvenatatabi koyama iyowogha. 15 Yanunu ibero kirakii da waga iyarurouvi na gerubana waga naghona yanunu matane kayatore, na kavibaguneni bi waga kakasiviviri da yanunu iiuvenakwavinimii. 16 Da nuwa gisina kana waghawagha Kauda nighorovinagha kanagho da kaveratupiireni, bi noko kamone kavibaga kirakii da waga kana wiitarawonawona wagana gisina§Raghani peyaridi mmko wagana gisina na satayini bi raghani mududiye na satainageeyeni waga ghamana debane da saghiratawatawani; tounama wawaya sigerudi sayowogha kikire. katainageeyeni bi kaghiratawani da bagi. 17 Waga damdi noko sibera ikovi na urawa siyouna da waga ghamana borinagha siviruviviredi bi saghiratawatawani da bagi. Noko murine, na sinaghara kirakii da yanunu waga, Siritis rurerene iyitavenageeyeni, kiiravine na waga kukana da uravidi sikabitavetaveyana da noko kedane waga yanavera sividouvi bi yanunu iyatapitapikwavini na iyaveravera. 18 Raghani ibori na reporepo iyaruru kirakiiyemi kiiravine, na sidagu sawara, waga kamone siyitavena yowoyowoghana yegiiye. 19 Bi gabudara wiiarobine na bada waga kukana, uravidi bi kiidi da kate awaki sawaridi debane siyamakamake na siyitavena yowoyowoghana. 20 Raghani ibero kirakii na gabudara da kewokewo gekayakitatowogha bi kaverawapawapa da gabudara viya sikovi. Yanunu iragata kirakii da noghota tupadi sikovi da toumii kanarabobo.
21 Noko raghani gurina murine nama waga debane wawaya gesiyakamtowoghana kiiravine, na Pol igeghomiiri da naghodiye imiiri bi iwonedi bo, “Kokita, tagu awonemi da Krit getayakuyovenina bi gegha da, yagu sisiya kowaiyanatawani. Noko kiiravine kata yami waga ivibero da yami sawara kovitavena yowoyowoghana. 22 Bi kata awonewonemi da gekonanagharana. Waga kawagha inamonu bi getana iiyabo inarobobona. 23 God na yagu Bada bi taguna yana bagibagi wawayina bi nubabasuve yana aneya tana ipiika tagu biidi. 24 Bi aneyina iwonegu bo, ‘Pol, gekunanagharana, tam Sisa naghone kunamiiri da initupawamiwamirem. Noko kiiravine God yam rupari iwaiyaneni na tam da wawaya tupadi iiyawogha waga debane na iniyawiimi.’ 25 Yagu wawaya, noko kiiravine yami noghota ivimaragata. Tagu, God iitumaghaneni da awaki iwonegu na inatubugha. 26 Bi gegha da yanunu na inatapitapida da nuwa tana kikirine inakasibareda.”
27 Taparoro bata sikovi nubabasune patana Mediteriyen Yegiine reporepo da yanunu iyatapitapi kwavinimii, da pomkambasune na waga damdi damidi sikabi da nada tepae kayageegee. 28 Na touna kiiravine yegii yanawiiwautapu siruba da iyowogha awaki patana.**Mmkona kirama tana urawama saghiri bi sitavena yowoyeni boga nuwanuwane da yegii yana wautapu saruba bi akovina sinakabi da iyowogha awaki patana. Bi sikabibanani da yanayowogha 40 mitas naboni. Bi simakae raghani gisina bada siruba mayeni bi sikabibanani da yanayowogha 30 mitas naboni. 29 Waga damdi sinaghara kirakii bi sinoghosi da reporepona waga siyiitavenageeyeni akima debadiye. Noko kiiravine anika yadi 4 waga murinama sivitavena yowoyowoghana da siyatainatawani. Bi sirupari da yadiwiina raghani iyabori yaiyainagha. 30 Wasina bi waga damdi sivimatipo da waga siyaverakuyoveni kiiravine, na wiitarawonawona wagana siruwiiyoyoyi iyowogha yegiiye, bi siviyaba da ware anika viya waga naghonama wiitavena yowoyowoghana biidi. 31 Bi Pol, wiiyogha badana da iyo tomotomoyidi iwonedi bo, “Memeda waga damdi sinaverawiitaveda, na tami tupami konarabobo.” 32 Noko biidi na iyo tomotomoyidi wiitarawonawona wagana uravidi mekodi sitayina tawatawani na sivikasiyaraghana da ikaruvenataveni.
33 Raghani iyarurutorewosi na Pol, wawaya tupana iwonena kirakiiyedi da siyakam. Iwonedi bo, “Tami nuwanuwami irugawogawowori bi kovinuwapoya na getana awaki koyakam da taparoro bata sikovi. 34 Tagu yaguwiina koyakam da koyimaragata. Kate getanarabobona. Kate getanakabi kwarakwara towoghana.” 35 Pol tupadi naghodiye ivisisiya ikovi na bred ikabi da God biidi ivikiikiiwa bi pinimina ikiyagima da kam idaguni. 36 Na wawaya tupadi waga debane mmko sikita, na yadinoghota ivimaragata da tupadi bada yawata sikam. 37 Nama waga kamone na tupamii yama 276. 38 Bi tupadi sikamdona murine, na waga bagibagi damdi wit waga kamonama sivikanibuveni bi yegiiye siviyowoyeni da waga iyatekateka.
Waga ivitavenageyeni, igawowori
39 Raghani ibori na waga damdi kubura sikita, na gesiyakitarutavenina. Bi gegha da kawasusu tana sikita ere kikirina, na sinoghota da siyimatipo bi memeda waga siyakawaraviviri siyaveruveni nabo da kikire iyitavenageeyeni. 40 Noko biidi waga bagibagi damdi anika uravidi sivikasiyaraghana bi bada waga kana yabiyabi woena sirupami da siyawoe. Bi kuka gisina waga naghone sitayinageeyeni da yanunu iyatapi iyayowogha kikire. 41 Bi gegha, kavera gegurina bi rurereye kavitavenageeyemii. Da waga naghona ikarapasi yaiyainagha da geiyidaguna, bi reporepo ghamanakidi waga murina siyarurouvi na siyagawogawowori.
42 Bi iyo tomotomoyidi sivigiugerogerora da biwa kabikabi wawayidi tupadi siyikasunughana, basuna siyayeka siyayowogha kikire na kate bi siyakayovera. 43 Bi wiiyogha badana geyanawiina da Pol siyakasunuyi, noko biidi na kadibabara ikabi na iyo tomotomoyidi iwonedi da gesiyikasunughana, bi gamone na iiyawogha yeka sakovi na siyikapoka yegiiye da siyarere kikire. 44 Bi wawaya muduna wagae na yadi keda siyinogha waga kiidi sepisepidiye siyakabikikita bi siyayeka kikire. Wasina bi noko kedane na wawaya tupamii kayeka kikire kakabigae da kayawa.

*27:3: Saidon kwanatuna na Sisiriya kwanatuna bi kikiramutumutuba yana nawae bi yana rabaraba na 120 kilomitas.

27:9: Jius damdi kabikuwaya porayidi sabera da raghani kadi wonawonawiiakowa. Wiiya na bada Jius sakabi da naboni yadi raghani ghamana tana bariyawa gamodima sakwatuveni Day of Atonement bo Grik gamodima sawona bo Yom Kippur. Mmko gabudarine siiya bi prist kiikiiwawona suwara yagibu da wawaya yadi tamumu yimiisana (Livitikas 16:23,26-32, Nambas 29:7-11 kokita). Mmko porayina na bada taraghaniye na September damone bo October dagudagune sabera. September basune wiikukakuana ibero kirakii bi November basune da inagho February na gerubarubana da wagawaga.

27:12: Piniks kwanatuna na yana rabaraba 64 kilomitas da Gud Habas kwanatune.

§27:16: Raghani peyaridi mmko wagana gisina na satayini bi raghani mududiye na satainageeyeni waga ghamana debane da saghiratawatawani; tounama wawaya sigerudi sayowogha kikire.

**27:28: Mmkona kirama tana urawama saghiri bi sitavena yowoyeni boga nuwanuwane da yegii yana wautapu saruba bi akovina sinakabi da iyowogha awaki patana.