Kolose
Paulus me Kolose magaa kaa Yesus mikee gaata bagee yuwa paagoo yaebeamaata kapogee
Mee kapogee mee ko Paulus waa digiyoo ee yiba toogeeki too ebeata kapogee. Waa Kolose magaa kaa poono taa kemaata kiyoo Yesus mikee gaata bagee kuwa ewo, aadee taano taa kiya okoo me bagee ena ekaa da ko Epapras mee waa ipi. Mee mée to me Yesus me menaa okoo paagoo eewegami. Okoo noonaa Yesus mikee gaata kemaata Paulus me mee kapogee okoo paagoo yaebeamaata.
Kolose magaa kaa koopoo see menaa weganaa see bagee agoo. Okoo me wegaano, "Kuwa magaa da kaa pesee yago agiyoo kuwa me inii mée pedeo kiyaayaa yoka kuwa pesee da taa kisi naadi apanaa menaa deewoo, ukuwawoo taano gaano pedeo. Kristus me menaa kuwa sikii taa" see menaa kuwa eeweganaakea. Paulus me kuwa menaa be. Kuwa ipi see menaa keenda kiya taa, mikee ipi see menaa kuwa uduma Kristus kaa too. Kristus mee too sikii, inii Kristus kaa too umina sikii mée kiyaata yoka inii Wa yiba too totaakea. Apanaa menaa kuwa mée me menaa too, aii wegawoo see menaa too yoka si yii, se aatabi siyaai, kisee gaamaasi naadi menaa kuwa Paulus me mee kapogee yiba yaebeamaata.
Yesus mee epoo to wodoo pakaa-seometa kaama wodoo tahun amaamo waa naa omemaata kaama tahun 60 mee yiba mokoo Paulus me mee kapogee yaebeamaata.
Mee kapogee yiba mena kutuu yuwa kuwa ko kisee:
1:1-14 Petamanii menaa ma, sembahyang kaa menaa ma
1:15-23 Kristus mee Asii-sege see Mée ii see nekeensi naadi menaa
1:24–2:5 Paulus me Kristus mikee gaata bagee yuwa okoo kaa omaago ma yaukuwagee seta menaa
2:6-23 Koopoo see menaa weganaa see bagee yuwa gaai naadi menaa
3:1-17 Inii Kristus ma dimi aagadi-maagadi naadi kaama dimi mena gipii see kaa umiwoo, toowoosi naadi menaa
3:18–4:18 Okoo daamaa agiyoo aaukuwagee siwoosi naadi menaa apanaa ma, wodopasi menaa ma
1
Nii ko Paulus, Ogatamee me gaata-gaata dimii kaa Kristus Yesus me menaa nadoonaasi naadi pooi see naseta mée. Bedaa inii ma Yesus yiba ena kenaa bagee Timotius mee ma enaa wiya me mee kapogee mee ikii Kolose magaa kaa Kristus yiba ena kenaa bagee yuwa paagoo kiebeataake, ikii Ogatamee me daamaa wa too kiwigintaata kemaata Kristus mee se ekeata mikee gaawoo see bagee yuwa paagoo kiebeataake. Iniitaagi Ogatamee Wa me aii kiepa dimii ma, koogo adumeta dimii ma kuwa ikii ma epo enaataa kiitoowoosi naadi kiasege.
Ogatamee yaapaagee seta menaa
Inii ikii kaa sembahyang kitaaka too inii epoo Mée Tuhan Yesus Kristus Waataagi Ogatamee paagoo kiiboo, paamee kisee too maamaa kiasegeeke. Ikii me Kristus Yesus mikee gaayaa dimii mee ebo, bedaa ikii me okoo Wa me daamaa wa too wigintaata bagee apanaa yuwa uduma epa gaayaa dimii mee miya ebo, see menaa kuwa inii yeeta kaama wodoo inii Ogatamee paamee dimii mee ebo. Ikii kuwa etokaa mikee menaa kuwa daamaa yeeta kaama ikii Wa kaa dimi kotopiwoo, diitoo taakea. Ikii Ogatamee me daamaa inii mée kaa yaekeasiitagi agiyoo kuwa epoo to wodoo kaa kiyoo mée yaipiipii semaata topa nao naadi kaama ikii Yesus mikee gaawoo, mée epa gaawoo, kisee umiwoo, toowoo siyaa. Yesus me doometa menaa kuwa daamaa yaweganaa naadi kaama ikii paagoo daamaa kiiwegamea. Piya wodoo to daamaa iyawoo naadi kaama poo ekadaa siyaa see see kuwa Yesus me doometa menaa kuwa miya uwoo to, magaa to uduma yadoonaa naadi kaama daamaa poo maamaa ekayaabuu senaa siwooka. Ikii miya Ogatamee me mée esee epa see menaa kuwa petamanii yeeta kaama mikee menaa ii see nekeenemea. Ikii kisee nekeenta kaama wodoo kuwa menaa yuwa me ikii paagoo daamaa poo maamaa ekayaabuu siwooka. Kuwa menaa kuwa Epapras me kiiwegami. Waa ko inii me epa gaataa see mée, inii ma epo enaataa agiyoo kana ma ukuwataa see mée. Wa me Kristus me agiyoo se daata kisee too daamaa yaokageeki kuwa wa me ikii kaa miya kisee daamaa kiokageeki. Ikii Roh ma dimi aagadi-maagadi naadi kaama ikii epa aagaa siwookea kuwa Epapras me mée asimi.
Inii kuwa menaa kuwa yeeta kaama ikii kaa se daata kisee too maamaa sembahyang kisiwoo segeeke. Inii me sembahyang menaa kuwa ko Roh me ikii esee ipi see dimii ma, nekeeniino dimii ma kuwa maamaa eebaa kiawiyaata kaama Tuhan Wa me kisee daamaa, kisee ede see gaayaa agiyoo kuwa ikii miya daamaa esee ipi kiwoosea naadi kiasegeeke. 10 Ikii kisee ipi kiwoo naadi kaama Tuhan mikee gaayaa bagee yuwa daamaa umiwoo, toowoo siyaa doodoo ikii miya ikii me ukuwayaa, peeyaa yuwa uduma yiba Waa dimi mena kiwikimiwoosi naadi kiasegeeke. Mee ko piya poo daamaa ekadaa siyaa mokoo ikii miya daamaa agiyoo yaukuwawoo, Ogatamee ipi see dimii maamaa eebaa kiwoo, ikii kisee umiwoo, toowoosea naadi kiasegeeke. 11 Bedaa Wa me asii-sege see pesee see agiyoo kuwa me ikii daamaa pesee kikiyaata kaama ikii agiyoo-pagiyoo uduma yiba dimi mena animaata koogo makii taa see kaa toowoosea naadi kiasegeeke. 12 Bedaa ikii me Nagamee kiiboo, paamee see dimii mee ebo kaa ede ma, ede ma yaapaagee siwoosea naadi kiasegeeke. Mee ko Wa me bagee taano masiitagea agiyoo kuwa ikii miya masesea naadi Wa me ikii sikii kikiyaata, Wa me ikii daamaa wa too kiwigintaata kaama awee yaato toowoo see bagee kikiyaabuu seta. 1Pet 1:3-4 13 Idukaa inii uduma digiyoo yaato pesee da me mée peneata omegee, toogee seta kaboo Wa me inii mée pekageeta kaama Wa me epa see Yogaa ebo too toowoo see yoo kiyoo mée tuyaabuu seta. Kis 26:18 14 Yogamee me kemaata inii daba mée daagimaa peeyaata kaama daamaa topea, mee ko inii me pedeo yuwa epa mée yaekeata toogee siyaa.
Kristus mee Asii-sege see Mée ii see nekeensi naadi menaa
15 Kristus mee ko emaa me se deeyaa Mée Ogatamee ma Ekea ena keenda, ena keenda see kuwa mée deeyaata. Yoh 1:18 Waa yagamee yagaaboo to mokoo, ogaataata agiyoo-pagiyoo uduma me Eboo mee. 16 Mee ko Ogatamee me se-agiyoo, we-agiyoo uduma ogaataata kuwa Kristus me ogaataata, kuwa ko epoo to wodoo agiyoo ma, magaa da kaa agiyoo ma, emaa me deeyaa agiyoo ma, se deeyaa agiyoo ma, malaikat bagee ma, apanaa kisee pesee yago bagee, pesee yago agiyoo, se-pesee, we-pesee, kuwa uduma Kristus Waa doodoo ogaataata, bedaa Waa kuwa uduma me Eboo kisi naadi agoo kiyaabuu seta. Yoh 1:3, Ibr 1:2-3 17 Kuwa uduma agoo kiyaano taa kaboo Kristus mee tota, bedaa kuwa agiyoo-pagiyoo agoo kiyaata kaama wodoo kuwa agiyoo ukuwaandaa segee siyaa yuwa kuwa uduma Wa me too kemaata kuwa agiyoo kisee too daamaa yaukuwaaniyaabuu siwoo segeeki.* Kuwa agiyoo yuwa ukuwaandaa segee siwoo siyaa yuwa see menaa mee ko kenoo to pakataa, esetaa, deka wetaa, agiyoo iyataa, mée ometaa, totaa, kisee ukuwaandaa segee siwoo siyaa yuwa kuwa uduma Kristus Wa me too kemaata se wudida-peeda seta daamaa yaukuwaaniyaabuu siwoo segeeki see kuwa nekeensi naadi menaa mee. 18 Waa ko Mumoo to mokoo, bedaa okoo Waa mikee nao naadi Waa ma aagadime seta bagee yuwa kuwa Wa me maa to mokoo. Bedaa Waa yagamee yagaaboo to mokoo kemaata se-agiyoo, we-agiyoo uduma peedi, Wa too ebo toowoosi naadi petamanii Wa keta aya andoo peeta kaama kisee too toowoo see Mée keta. 19 Waa kisee Mée keta mee ko Ogatamee Wa me iyee, Wa yiba agoo kiyaa yuwa kuwa uduma Yogamee yiba miya daamaa toono too see kuwa Waa ede. 20 Bedaa Wa me Yogamee doodoo uduma agiyoo, uduma bagee uduma Waa ma emee-emee yasiyaano miya ede. Mee ko se-agiyoo, we-agiyoo, se-bagee, we-bagee uduma, magaa da kaa miya, epoo to wodoo miya kuwa uduma Yogamee piya bokoo to kaa tadaa mée yapeeta kemaata Ogatamee me kuwa uduma kagoo taa kiyaata Waa ma emee-emee yasiyaata. Rom 5:10-11, Ep 2:13, 2Kor 5:18
21 Ikii miya idukaa Ogatamee ewo kaa pedeo dimii gaawoo naadi kaama pedeo agiyoo ukuwagee siwoo seta kuwa me ikii Waa ma yape see tomaa yuwa keta. Ep 2:1-6, Tit 3:3-7 22 Kiya eto ko Yogamee má yaato boota kuwa kaa Ogatamee me kuwa ikii Waa ma yape kuwa kitaa kiyaata. Mee ko ikii daamaa wa too kiwigintaata kaama ikii kaa pedeo menaa ena ma taa kaa Wa paagoo kimiyaano see naadi Waa ma kiemee-emee siyaata. 23 Kisee kiya ikii makii taa see kaa Yesus me menaa too peneata kisee too mikee gaawoo taano gaano pedeo. Bedaa Wa me doometa menaa kuwa me Wa me inii kisee Wa paagoo mée miyaatagi nao naadi kaama Wa kaa too dimi kotopiwoo, diitoo siwoo taai. Kuwa Yesus me menaa kuwa ikii miya yeemea, bedaa kuwa menaa uwoo to, magaa to uduma kaa yaweganaa naadi kaama mée tomaa-tomaa yuwa miya yeemea. Anii Paulus kuwa menaa yadoonaa see mée keta.
Paulus me kana ma yaokagee seta menaa
24 Anii Wa me menaa yadoonaa naadi kaama eto kiipaa ae-wae, gaagaa segeeka kuwa anii ikii kaa kikoo segeeka yoka anii ede ma, ede ma too totaaka. Mikee, anii Kristus mikee gaayaa bagee okoo kaa ae-wae yataano kuwa ko anii Kristus ma aagadi-maagadi naadi kaama apanaa ae-wae taapa yuwa miya topa yoka anii eto ni me maa da kaa okoo kaa ae-wae yasiwoo segeeka. Kristus mikee gaayaa bagee kuwa ko Kristus Wa me maa to ebea-ebea da mee. 25 Kuwa bagee kuwa Ogatamee me anii Wa me menaa uduma okoo paagoo daamaa pe-eewegaano mée nakiyaami, bedaa ikii miya kuwa menaa daamaa ipi kesea naadi ni kaa naekeasimi. 26 Kuwa menaa ena ko Wa me idukaa kaama mée paagoo awee da kaa kiyaano taa see menaa, kisee too mee kakadee kaa, mee egaa kaa booniwoo seta menaa da mee. Kiya etokaa Wa me daamaa wa too wigintaata bagee yuwa uduma paagoo awee da kaa daamaa ipi kiyaabuu siwooki. 27 Mee idukaa kaama booniwoo seta menaa mee esee ebo, esee asii-sege see menaa, mee ko kisee: Yahudi bagee too se kiya ikii apanaa tomaa kaa Kristus mikee gaayaa bagee yuwa miya Waa ikii yiba kiitoogee siyaa, see menaa mee. Waa ikii yiba kisee too kiitoogee naadi kaama ikii Wa me asii-sege siyaa agiyoo kuwa ni kaa miya nadootagaatagi nao naadi Wa kaa too dimi kotopiwoo, diitoo siwoo siyaa. Kuwa menaa kuwa Ogatamee me ede kaa Wa me bagee yuwa paagoo ipi kiyaabuuki. 28 Kuwa Kristus kaa menaa kuwa too inii mée uduma paagoo eewegakomee senaake. Inii okoo mée ena-ena gaamaasi naadi menaa miya ase-maneeke, bedaa inii esee ipi see dimii ma mée tupi-manee segeeke, kisee too okoo uduma daamaa iyawoo, ipi kiwoo naadi kaama sikii kegea. Mee ko okoo Kristus ma esee dimi aagadi-maagadi semaata kaama inii okoo mée gakata Ogatamee paagoo daamaa eepoono see naadi inii okoo daamaa tupi-manee segeeke. 29 Okoo uduma kisee bagee kisi naadi anii omaago ma yaukuwageeka. Kristus Wa me pesee da ani yiba topa, Wa me kisee napesee kiyaabuu segee naadi kaama anii kuwa agiyoo okoo kaa omaago ma yaukuwagee segeeka. 1Kor 15:10

1:12 1Pet 1:3-4

1:13 Kis 26:18

1:15 Yoh 1:18

1:16 Yoh 1:3, Ibr 1:2-3

*1:17 Kuwa agiyoo yuwa ukuwaandaa segee siwoo siyaa yuwa see menaa mee ko kenoo to pakataa, esetaa, deka wetaa, agiyoo iyataa, mée ometaa, totaa, kisee ukuwaandaa segee siwoo siyaa yuwa kuwa uduma Kristus Wa me too kemaata se wudida-peeda seta daamaa yaukuwaaniyaabuu siwoo segeeki see kuwa nekeensi naadi menaa mee.

1:20 Rom 5:10-11, Ep 2:13, 2Kor 5:18

1:21 Ep 2:1-6, Tit 3:3-7

1:29 1Kor 15:10