6
Tɔ̃ɔ wɛ̃rɑruɡirun ɡɑri
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 12:1-8, Mɑɑku 2:23-28)
Tɔ̃ɔ wɛ̃rɑruɡiru ɡɑru sɔɔ Yesu u ɑlikɑmɑ ɡbɑɑru ɡɑru sɑrɔ, mɑ win bwɑ̃ɑbɑ ɑlikɑmɑ wɔkɑmɔ, bɑ sunkumɔ kɑ nɔmɑ, bɑ temmɔ. Fɑlisi ɡɑbu bɑ bu bikiɑ bɑ nɛɛ, mbɑn sɔ̃nɑ i mɔ̀ ye woodɑ yɑ nɛɛ bu ku ko tɔ̃ɔ wɛ̃rɑruɡiru sɔɔ.
Yesu u bu bikiɑ u nɛɛ, i ǹ ɡɑrɑ tirerɔ ye Dɑfidi u kuɑ sɑnɑm mɛ ɡɔ̃ɔrɑ wi kɑ win bwɑ̃ɑbu mɔ̀? U Gusunɔn diru duɑ mɑ u pɛ̃ɛ suɑ ye bɑ Gusunɔ yiiye, u ye di mɑ u win bwɑ̃ɑbu wɛ̃. Adɑmɑ bɛsɛn woodɑ yɑ yinɑ ɡoo u ye di mɑ n kun mɔ yɑ̃ku kowobu.
Mɑ u nɛɛ, i de i n yɛ̃ mɑ Tɔnun Biiwɑ u tɔ̃ɔ wɛ̃rɑruɡiru kuɑ.
Durɔ wìn nɔm ɡeu ɡɑ ɡu
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 12:9-14, Mɑɑku 3:1-6)
Ye n kpɑm kuɑ tɔ̃ɔ wɛ̃rɑruɡiru ɡɑru, u duɑ mɛnnɔ yerɔ u Gusunɔn ɡɑrin keu sɔ̃ɔsimɔ. N deemɑ durɔ ɡoo wɑ̃ɑ mi wìn nɔm ɡeu ɡɑ ɡu. Woodɑ yɛ̃robu kɑ Fɑlisibɑ bɑ swɑɑ kɑsu bu kɑ Yesu durum mɑni. Yen sɔ̃nɑ bɑ nùn mɛɛrɑ bu kɑ wɑ ù n koo ɡoo bɛkiɑ tɔ̃ɔ wɛ̃rɑruɡiru sɔɔ. Adɑmɑ u ben bwisikunu yɛ̃, mɑ u durɔ wi sɔ̃ɔwɑ wìn nɔmu ɡɑ ɡu mi u nɛɛ, ɑ seewo ɑ yɔ̃rɑ bu nun wɑ.
Mɑ u seewɑ u yɔ̃rɑ. Mɑ Yesu u nɛɛ, nɑ bɛɛ bikiɑmɔ, ɡeɑ kɑ kɔ̃sɑ, yen yerɑ̀ n weenɛ bu ko tɔ̃ɔ wɛ̃rɑruɡiru sɔɔ. Bu tɔnu fɑɑbɑ ko? Nɡe bu nùn ɡo.
10 Yerɑ u be kpuro mɛɛrɑ u kɑ sikerenɑ, mɑ u durɔ wi sɔ̃ɔwɑ u nɛɛ, ɑ wunɛn nɔmu dɛmiɔ.
Ye u ɡu dɛmiɑ, mɑ ɡɑ bɛkurɑ. 11 Mɑ bɑ mɔru bɛsirɑ mɑ bɑ wesiɑnɑmɔ ye bɑ koo Yesu kuɑ.
Yesu u bwɑ̃ɑbu wɔkurɑ yiru
ɡɔsɑ
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 10:1-4, Mɑɑku 3:13-19)
12 Sɔ̃ɔ mɛɛ te sɔɔ, Yesu u dɑ ɡuuru wɔllɔ u kɑ kɑnɑru ko. Mɑ u Gusunɔ kɑnɑ wɔ̃ku ɡiriru. 13 Ye yɑm sɑ̃rɑ u win bwɑ̃ɑbu mɛnnɑ, mɑ u tɔnu wɔkurɑ yiru ɡɔsɑ be sɔɔ, u bu yĩsiru kɑ̃ ɡɔrobu. 14 Tɔn ben yĩsɑ wee, Simɔɔ wi u yĩsiru kɑ̃ Piɛɛ, kɑ Andere win wɔnɔ, kɑ Yɑkɔbu kɑ Yohɑnu kɑ Filipu kɑ Bɑɑtelemi 15 kɑ Mɑteu kɑ Tomɑɑ kɑ Yɑkɔbu Alufen bii, kɑ Simɔɔ wi u win tem ɡɑri kĩ, 16 kɑ Yudɑsi Yɑkɔbun bii, kɑ Yudɑsi Isikɑriɔtu wi u tɔmbu Yesu nɔmu sɔndiɑ.
Bɛkiɑbu kɑ keu sɔ̃ɔsibu
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 4:23-25)
17 Mɑ u sɑrɑ kɑ be, u yɔ̃rɑ tem tɛɛrɑ ɡɑɑ sɔɔ mi win bwɑ̃ɑ dɑbiru kɑ tɔn wɔru ɡunɑ wɑ̃ɑ, be bɑ nɑ sɑɑ Yudeɑn di kpuro kɑ Yerusɑlɛmun di, kɑ Tiri kɑ Sidonin di, wuu si su wɑ̃ɑ nim wɔ̃kun berɑ ɡiɑ. 18 Bɑ nɑ win mi bu kɑ win ɡɑri nɔ kpɑ u kɑ bu bɛkiɑ ben bɑrɑnu sɔɔn di. Be bɑ wɛrɛkunu mɔ nu bu toorimɔ, bɑ mɑɑ bɛkurɑ. 19 Tɔn be kpuro bɑ kĩ bu nùn bɑbɑ domi win dɑm mu sɔmburu mɔ̀, mu bu bɛkiɑmɔ kpuro.
Doo nɔɔru kɑ nɔni swɑ̃ɑru
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 5:1-12)
20 Yerɑ Yesu u win nɔni suɑ u win bwɑ̃ɑbu mɛɛrɑ u nɛɛ,
Doo nɔɔruɡibɑ bɛɛ sɑ̃ɑrobu domi bɛɛyɑ i ko n wɑ̃ɑ mi Gusunɔ u bɑndu swĩi.
21 Doo nɔɔruɡibɑ bɛɛ be ɡɔ̃ɔrɑ mɔ̀ tɛ̃, domi i ko rɑ debu.
Doo nɔɔruɡibɑ bɛɛ be i sumɔ tɛ̃, domi i ko rɑ yɛ̃ɛ.
22 Doo nɔɔruɡibɑ bɛɛ, tɔmbu bɑ̀ n bɛɛ tusɑ, mɑ bɑ bɛɛ ɡirɑ ben min di, mɑ bɑ bɛɛ wɔmmɔ, mɑ bɑ bɛɛn yĩsiru ɡɔsiɑ ɡɑ̃ɑ kɔ̃sunu Tɔnun Biin sɔ̃. 23 Nɡe mɛyɑ ben bɑɑbɑbɑ bɑ Gusunɔn sɔmɔbu kuɑ. Adɑmɑ bɛɛ, i ɡɔ̃ru doro dɔmɑ te, i yɔ̃ɔkuo kɑ nuku dobu, domi kɑ ɡem bɑ bɛɛ ɑre yiiye yi kpɑ̃ Gusunɔ wɔllɔ.
24 Nɔni swɑ̃ɑruɡibɑ bɛɛ mɑɑ ɡobiɡibu, domi i bɛɛn nuku yɛmiɑbu wɑ kɔ.
25 Nɔni swɑ̃ɑruɡibɑ bɛɛ be i debɑ tɛ̃, domi ɡɔ̃ɔru tɑ koo bɛɛ ko.
Nɔni swɑ̃ɑruɡibɑ bɛɛ be i yɛ̃ɛmɔ tɛ̃, domi i ko rɑ nukuru sɑnkirɑ kpɑ i swĩ.
26 Nɔni swɑ̃ɑruɡibɑ bɛɛ, tɔmbu kpuro bɑ̀ n bɛɛn ɡeɑ ɡerumɔ. Domi mɛyɑ ben bɑɑbɑbɑ bɑ sɔmɔ weesuɡibu kuɑ.
Kĩru yibɛrɛbɑn sɔ̃
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 5:38-48, 7:12ɑ)
27 Adɑmɑ nɛ nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ, bɛɛ be i mɑn swɑɑ dɑki, i bɛɛn yibɛrɛbɑ kĩru sɔ̃ɔsio, i bu ɡeɑ kuo be bɑ bɛɛ tusɑ. 28 I bu domɑru kuo be bɑ bɛɛ bɔ̃rusimɔ, i bu kɑnɑru kuo be bɑ bɛɛ kɔ̃sɑ kuɑmmɛ. 29 Goo ù n nun bɑɑ teeru so, ɑ mɑɑ nùn tensim tĩiyɔ, wi u mɑɑ wunɛn yɑbe bɑkɑru suɑ, ɑ ku nùn yinɑri u kpɑm wunɛn yɑbe piibu suɑ. 30 Wi u nun ɡɑ̃ɑnu kɑnɑ, ɑ nùn kɛ̃ɛyɔ, ɡoo ù n mɑɑ nun wunɛn ɡɑ̃ɑnu suɑri, ɑ ku mɑɑ nu bikiɑ. 31 Ye i kĩ tɔmbu bu bɛɛ kuɑ, i bu ye kuo bɛɛn tii.
32 Ì n bu kĩ be bɑ bɛɛ kĩ, siɑrɑ birɑ̀ i mɔ. Bɑɑ kɔ̃sɑn kowobun tii bɑ rɑ n ben kĩnɑsibu kĩ. 33 Ì n mɑɑ bu ɡeɑ kuɑ be bɑ bɛɛ ɡeɑ kuɑ, siɑrɑ birɑ̀ i mɔ. Mɛyɑ kɔ̃sɑn kowobun tii bɑ rɑ ko. 34 Ì n bu bɔkurɑ bèn mi i kɔsire yĩiyɔ, siɑrɑ birɑ̀ i mɔ. Kɔ̃sɑn kowobun tii bɑ rɑ bɔkurɑnɛwɑ, bu kɑ kɔsiɑnɑ. 35 Adɑmɑ i bɛɛn yibɛrɛbɑ kĩru sɔ̃ɔsio, i bu ɡeɑ kuo, i mɑɑ bu bɔkuro i kun kɔsire yĩiyɔ, bɛɛn ɑre yi ko n kpɑ̃, i ko n mɑɑ sɑ̃ɑ Wɔrukoon bibu, domi win tii u rɑ ɡuturubɑ kɑ tɔn kɔ̃sobu durom sɔ̃ɔsi. 36 I de i n wɔnwɔndu mɔ nɡe mɛ bɛɛn Bɑɑbɑ u wɔnwɔndu mɔ.
I kun dɑ n tɔmbu sirimɔ
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 7:1-5)
37 I kun dɑ n tɔmbu sirimɔ, Gusunɔ u ǹ mɑɑ kɑ bɛɛ sirimɔ. I kun dɑ n tɔmbu tɑɑrɛ wɛ̃ɛmɔ, Gusunɔ u ǹ mɑɑ bɛɛ tɑɑrɛ wɛ̃ɛmɔ. I suuru koowo, Gusunɔ koo mɑɑ bɛɛ suuru kuɑ. 38 I kɛ̃ɛyɔ, Gusunɔ koo mɑɑ bɛɛ kɛ̃. Yĩirutii bɑkɑru sɔɔrɑ u koo bɛɛ kɛ̃ru kɛ̃, te u tɑɑsi u sire u yibiɑ kɑ nɔɔwɔ, kpɑ u bɛɛ wisiɑ bɛɛn bɔɔrɔ. Domi yĩirutii te i kɑ ɡɑbu yĩiruɑ, teyɑ Gusunɔ koo kɑ bɛɛ yĩiruɑ.
39 U mɑɑ bu mɔndu ɡɑru kuɑ u nɛɛ, wɔ̃ko u koo kpĩ u wɔ̃kosi swɑɑ ɡbiiyɑ? Be yiru sɑnnu bɑ ǹ koo wɔru wɔri? 40 Bɔ̃ɔ u ku rɑ win yinni kere, ɑdɑmɑ bɔ̃ɔ bɑɑwure wi u sɔ̃ɔsiru ɡiɑ u kpɑ, u koo kɑ win yinni weenɑ.
41 Mbɑn sɔ̃nɑ ɑ yɑkɔ mɛɛrimɔ wunɛn kpɑɑsin nɔnu sɔɔ, mɑ ɑ ǹ dɑ̃ɑ bĩiru lɑɑkɑri mɔ̀ te tɑ wɑ̃ɑ wunɛn tiin nɔnuɔ. 42 Amɔnɑ kɑɑ kɑ kpĩ ɑ wunɛn kpɑɑsi sɔ̃ u de ɑ nùn yɑkɔ wunɑ ɡe ɡɑ wɑ̃ɑ win nɔnu sɔɔ, mɑ ɑ ǹ dɑ̃ɑ bĩiru wɑɑmɔ te tɑ wɑ̃ɑ wunɛn tiin nɔnuɔ. Murɑfiti wunɛ, ɑ ɡinɑ dɑ̃ɑ bĩiru wunɔ te tɑ wɑ̃ɑ wunɛn nɔnuɔ yen biru kɑɑ yɑm wɑ ɑ kɑ yɑkɔ wunɑ ɡe ɡɑ wɑ̃ɑ wunɛn kpɑɑsin nɔnu sɔɔ.
Dɑ̃ru kɑ ten binu
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 7:16-20, 12:33-35)
43 Dɑ̃ɑ ɡeeru tɑ ku rɑ bii kɔ̃sunu mɑ. Mɛyɑ mɑɑ dɑ̃ɑ kɔ̃suru tɑ ǹ bii ɡeenu mɑrumɔ. 44 Domi dɑ̃ru bɑɑtere, ten binun diyɑ bɑ rɑ tu ɡie. Bɑ ku rɑ ɡɑndun binu sɔri sɑ̃kɑ wɔllɔ, mɛyɑ mɑɑ bɑ ku rɑ bereru sɔri ɑwĩi wɔllɔ. 45 Tɔn ɡeo u rɑ ɡɑ̃ɑ ɡeenu yɑrewɑ ɡɑ̃ɑ ɡeenu sɔɔn di ni nu beruɑ win ɡɔ̃ruɔ. Tɔn kɔ̃so mɑɑ ɡɑ̃ɑ kɔ̃sunu yɑrɑmɔ ɡɑ̃ɑ kɔ̃sunu sɔɔn di ni nu beruɑ win ɡɔ̃ruɔ. Domi ye yɑ yibɑ tɔnun ɡɔ̃ruɔ yɑ yɑrimɔ, yeyɑ nɔɔ ɡɑ rɑ ɡere.
Dinu yiru
(I mɑɑ mɛɛrio Mɑteu 7:24-27)
46 Mbɑn sɔ̃nɑ i mɑn sokumɔ Yinni Yinni, mɑ i kun mɔ̀ ye nɑ bɛɛ sɔ̃ɔmɔ. 47 Bɑɑwure wi u nɑ nɛn mi mɑ u nɛn ɡɑri nɔɔmɔ mɑ u yi mɛm nɔɔwɑmmɛ, kon bɛɛ sɔ̃ɔsi wi u kɑ weenɛ. 48 U kɑ durɔ ɡoo weenɛ wi u diru bɑnimɔ, mɑ u ɡbɑ n duku u kperu ɡirɑri u sere kpɛɛkpɛɛku surɑ. Mɑ nim yiburɑ nɑ, mɑ nim torɑ yɑ dii te swee, ɑdɑmɑ yɑ ǹ kpĩɑ yɑ dii te wuke yèn sɔ̃ tɑ bɑnɑ wɑ̃. 49 Adɑmɑ wi u nuɑ, mɑ u kun kue, u sɑ̃ɑwɑ nɡe durɔ ɡoo wi u diru bɑnimɔ tem dirɑ wɔllɔ, mɑ u kun kpɛɛkpɛɛku sure. Nim torɑ yɑ dii te swee. Yɑnde tɑ wɔrɑ, mɑ ten wɔrumɑɑ kpɛ̃ɑ.