14
Ha꞉fo꞉lo꞉ dowan ho꞉len a꞉namio꞉ Ya꞉su eyo꞉ kalu nowo꞉ falele alifa꞉
Ha꞉fo꞉lo꞉ Dowan ho꞉len no amio꞉, Ya꞉su e Fa꞉lisi misa꞉ kaluwa꞉ aya ma꞉no꞉ ma꞉ni ha꞉nabiki, kaluka꞉isale iliyo꞉ e dinafa bo꞉fo꞉len. Kalu nowo꞉ dagi o꞉lia꞉ gib o꞉lia꞉yo꞉ alan da꞉iyo꞉ ko꞉lo꞉ e Ya꞉sulo꞉wa mio꞉. Luk 6.9Ya꞉su eyo꞉ kalu a꞉no꞉ ba꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉, Fa꞉lisi kalu i o꞉lia꞉ elelo꞉ asulo꞉ kalu o꞉lia꞉mo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Nili ele difa꞉ a꞉ma꞉yo꞉, walaf kaluwo꞉ Ha꞉fo꞉lo꞉ Dowan ho꞉len a꞉namio꞉ falele alifa꞉no꞉wo꞉ o꞉liya꞉le?” Ko꞉sega iyo꞉ to꞉lo꞉ma dowabikiyo꞉, Ya꞉su eyo꞉ walaf kalu a꞉no꞉ golaki falele alita꞉ga꞉yo꞉, a꞉ma꞉la꞉ iliga꞉fo꞉. Madi 12.11, Luk 13.15A꞉la꞉dimida꞉sa꞉ga꞉yo꞉ Ya꞉su eyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉dabu ba꞉ba꞉, “Ha꞉fo꞉lo꞉ Dowan ho꞉len a꞉namio꞉ gili so꞉waya꞉le, gili kaowa꞉le ho꞉n si daido꞉wa sulufo꞉ tinalega, giliyo꞉ bo꞉bo꞉ge a꞉ma꞉la꞉ gasilia꞉ib. A꞉no꞉ hendeleya꞉le?” A꞉la꞉sa꞉labikiyo꞉ iliyo꞉ a꞉ma꞉la꞉ to sa꞉ma꞉no꞉wo꞉ aundo꞉ma dowo꞉.
Ha꞉g amilo꞉ dowan mano꞉ wido꞉
Ma꞉no꞉ ma꞉nikilo꞉ ho꞉ido꞉ kaluka꞉isale nolo꞉ misa꞉ kalulo꞉ sa꞉sen a꞉na mesa꞉no꞉laki ya꞉siabiki, Ya꞉su eyo꞉ ba꞉da꞉sa꞉ga꞉, to we imo꞉wo꞉ a꞉na malolo꞉ me. Sndn 25.6-7“Kalu noma꞉ ga tililiaki ma꞉no꞉ ma꞉niki gio꞉ ho꞉idalikiyo꞉, gio꞉ ha꞉na꞉sa꞉ga꞉, misa꞉ kalulo꞉ sa꞉sen a꞉namio꞉ sa꞉so꞉bo. Mo꞉wo꞉ gelo꞉ ho꞉ido꞉ kalu eyo꞉ wilo꞉ kalu ge o꞉lia꞉lo꞉ mo꞉ililo꞉ a꞉no꞉ ho꞉idalega, sa꞉sen nafa gelo꞉ sab a꞉no꞉ wilo꞉ kalumo꞉ mesea꞉ki da꞉fema꞉ib. A꞉la꞉galega ga꞉gdo꞉ ho꞉ido꞉ kalu eyo꞉ gelo꞉wa ya꞉sa꞉ga꞉yo꞉ a꞉la꞉sa꞉ma꞉ib, ‘Gelo꞉ sab we nolbo꞉ mesea꞉ki da꞉feyo꞉ ko꞉lo꞉ ge dasilia꞉ hamana.’ A꞉la꞉sa꞉lalikiyo꞉, ge sendelowaki, fa꞉s doba꞉da꞉ mesa꞉ni ha꞉na꞉ib. 10 Ma꞉no꞉ ma꞉niki ho꞉idalikiyo꞉, ge tamin doba꞉da꞉yo꞉ mo꞉mesa꞉ ha꞉naki, fa꞉s doba꞉da꞉ mesa꞉ni ha꞉na꞉bi. A꞉la꞉dimidalega, gelo꞉ ho꞉ido꞉ kalu eyo꞉ gelo꞉wa ya꞉sa꞉ga꞉yo꞉, ‘Ni mili, sa꞉sen nafa we ge mesa꞉ni mena’ a꞉la꞉sa꞉ma꞉ib. A꞉la꞉sa꞉lalikiyo꞉, kaluka꞉isale kegeo꞉ ili siwa꞉l amio꞉, ge wilo꞉ kalu doma꞉ib. 11  Madi 23.12, Luk 18.14Kaluka꞉isale abeyo꞉ enen wiyo꞉ wabudab a꞉no꞉, Gode eyo꞉ e ha꞉ga ta꞉fa꞉ib. Ko꞉sega kaluka꞉isale abeyo꞉ enena꞉ma꞉la꞉yo꞉ ha꞉g amilo꞉ dowab a꞉no꞉, Gode eyo꞉ ene wiyo꞉ wabuluma꞉ki ta꞉fa꞉ib.”
12 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ Ya꞉su eyo꞉ Fa꞉lisi kalu emo꞉lo꞉ ma꞉no꞉wo꞉ ma꞉nikilo꞉ ho꞉ido꞉ o꞉mo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Giyo꞉ ma꞉no꞉ alan dimidaliakiyo꞉, go꞉no꞉n miliyo꞉, gaowo꞉, ge so꞉lo꞉wo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ amisa꞉n amilo꞉ kelego꞉wo꞉ modo꞉lo꞉ da꞉lab kalu iyo꞉ ma꞉no꞉wo꞉ mena꞉kiyo꞉ saga꞉ta꞉so꞉bo. Iyo꞉ saga꞉talega, tif amio꞉ iliyo꞉ ge ini aya mena꞉ki ho꞉idalikiyo꞉, giyo꞉ wa꞉lo꞉ a꞉no꞉ko꞉ dia꞉ib. 13 A꞉la꞉bo꞉ mo꞉gaki, ma꞉no꞉ alan dimidaliakiyo꞉, wa꞉feyo꞉ kaluwo꞉, giligi sen kaluwo꞉, gido꞉fo꞉wo꞉ ko꞉go꞉neli kaluwo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ siyo꞉ ko꞉n kaluwo꞉ iyo꞉ mena꞉ki ho꞉ida꞉bi. 14  Yo꞉n 5.29A꞉la꞉galikiyo꞉ iliyo꞉ wa꞉lo꞉ mo꞉dimia꞉no꞉ doma꞉ib ko꞉lo꞉, digalo꞉ kaluka꞉isalelo꞉ sowo꞉ a꞉ma꞉la꞉do꞉ dasilab ho꞉len a꞉namio꞉, Gode eyo꞉ wa꞉lo꞉ gemo꞉wo꞉ a꞉na dimia꞉ib.”
Ma꞉no꞉ alan dowo꞉fa꞉ya bale sio꞉
Madi 22.1-10
15  Luk 13.29Kalu ma꞉no꞉wo꞉ egele nakilo꞉ sen noma꞉yo꞉ Ya꞉suwa꞉lo꞉ to sa꞉lab a꞉no꞉ da꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉, emo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, “Kaluka꞉isale abeyo꞉ Godeya꞉lo꞉ bo꞉fo꞉mela꞉no꞉ hen a꞉na tina꞉ga꞉lo꞉ Godeya꞉ ma꞉no꞉ alando꞉ ma꞉ib i o꞉mo꞉wo꞉ mada sagale alitab.” 16 A꞉la꞉sa꞉labiki Ya꞉su eyo꞉ a꞉ma꞉la꞉ sa꞉laki a꞉la꞉sio꞉, “Kalu noma꞉yo꞉ ma꞉no꞉wo꞉ alan dowo꞉fa꞉niki, kaluka꞉isale modo꞉ nolo꞉ ma꞉no꞉wo꞉ ma꞉ni mena꞉ki saga꞉felo꞉. 17 Ho꞉len ma꞉no꞉lo꞉ dowo꞉fa꞉no꞉ a꞉no꞉ fa꞉la꞉dowabikiyo꞉, eyo꞉ ene nanogdo꞉ dian kaluwo꞉ enedo꞉ saga꞉felo꞉ kaluka꞉isale a꞉no꞉ ba꞉ba꞉ hamana꞉ki, towo꞉ saga꞉takiyo꞉, ‘Ma꞉no꞉wo꞉ dimidali ko꞉lo꞉ gio꞉ mena’ a꞉la꞉ salifelema꞉ki iliga꞉fo꞉. 18 Ko꞉sega to a꞉no꞉ imo꞉wo꞉ sio꞉ amio꞉, iyo꞉ tambo mo꞉mia꞉no꞉ a꞉laki, towo꞉ ko꞉li ko꞉lilo꞉wo꞉ sio꞉. Noma꞉yo꞉ a꞉la꞉sio꞉, ‘Ha꞉iyo꞉, ma꞉no꞉lo꞉ nab konamio꞉ ne mo꞉mia꞉no꞉. Ne hen nowo꞉ kilili ko꞉lo꞉, ba꞉ba꞉ ho꞉no꞉l.’ 19 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ noma꞉yo꞉ a꞉la꞉sio꞉, ‘Ha꞉iyo꞉, ma꞉no꞉lo꞉ nab konamio꞉ ne mo꞉mia꞉no꞉. Ne kaowo꞉ do꞉la꞉fo꞉ kilili ko꞉lo꞉, niyo꞉ kao a꞉no꞉ da꞉fe ba꞉dakiyo꞉, nanogo꞉ dimidama꞉ni ho꞉no꞉l.’ 20  1Kol 7.33A꞉la꞉ta꞉ga꞉ noma꞉yo꞉, ‘Ha꞉iyo꞉, ne gayo꞉ ho꞉gi di ko꞉lo꞉, ma꞉no꞉lo꞉ nab konamio꞉ ne mo꞉mia꞉no꞉’ a꞉la꞉sio꞉.
21 “A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ nanogdo꞉ dian kalu e a꞉ma꞉la꞉ ya꞉sa꞉ga꞉yo꞉, to ililo꞉ sio꞉ a꞉no꞉ tambo ene misa꞉ kalumo꞉ wido꞉. Misa꞉ kalu eyo꞉ to a꞉no꞉ da꞉da꞉ga꞉yo꞉, gadio꞉ alan dowaki, ene nanogdo꞉ dian kalumo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, ‘Ge amisa꞉na bo꞉bo꞉ge ha꞉na꞉ga꞉, bayamio꞉lo꞉, tog ha꞉lu ayamilo꞉ ha꞉na꞉sen o꞉lia꞉ ana ha꞉nakiyo꞉, wa꞉feyo꞉ kaluwo꞉, giligi sen kaluwo꞉, siyo꞉ ko꞉n kaluwo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ gido꞉fo꞉ ko꞉go꞉neli kaluwo꞉, iyo꞉ tambo ma꞉no꞉wo꞉ maiya꞉ki tililia꞉ ya꞉bi.’
22 “Nanogdo꞉ dian kalu eyo꞉ a꞉la꞉dimida꞉sa꞉ga꞉yo꞉, ene misa꞉ kalumo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, ‘Gilo꞉ sio꞉ o꞉leaumbo꞉ o꞉ma dimido꞉ ko꞉sega ayo꞉ fogo꞉ o꞉dowab.’ 23 Misa꞉ kaluwo꞉ to a꞉no꞉ da꞉da꞉sa꞉ga꞉yo꞉, a꞉ma꞉la꞉yo꞉ a꞉la꞉sio꞉, ‘Ge amisa꞉na ta꞉ta꞉ga꞉, tog alan o꞉lia꞉ to so꞉go꞉f o꞉lia꞉ a꞉na ha꞉nakiyo꞉, ni ayo꞉ wa꞉lifoma꞉kiyo꞉, kaluka꞉isalemo꞉wo꞉ halaido꞉ sa꞉lakiyo꞉ ha꞉nola꞉la꞉ga꞉ tililia꞉ ya꞉bi. 24 Niyo꞉ gimo꞉wo꞉ mada a꞉la꞉so꞉lo꞉l. Kalu tamin amilo꞉ nilo꞉ ho꞉ido꞉ i a꞉no꞉, ni ma꞉no꞉ alan dowo꞉fa꞉ we heb ha꞉lu nowo꞉ iyo꞉ mada mo꞉ma꞉ib.’ ”
Ya꞉suwa꞉lo꞉ tili wido꞉ kaluwa꞉ man
Madi 10.37,38
25 Kaluka꞉isale modo꞉wo꞉ Ya꞉su o꞉lia꞉ ha꞉nabiki, e nodola꞉sa꞉ga꞉ kagayakiyo꞉ imo꞉wo꞉ a꞉la꞉sio꞉, 26  Luk 9.23“Kaluka꞉isale abeyo꞉ nelo꞉ amilo꞉ mio꞉ a꞉no꞉, ene iyayo꞉, anowo꞉, ingayo꞉, so꞉wayo꞉, aowo꞉, adowo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ ene mela꞉no꞉ a꞉no꞉lo꞉ mo꞉gola ba꞉dalega, e nilo꞉ tili wido꞉ kaluleyo꞉ mo꞉doma꞉ib. 27 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ kaluka꞉isale abeyo꞉ ene i malano꞉ dia꞉sa꞉ga꞉yo꞉, ne mo꞉kudu yalega, e nilo꞉ tili wido꞉ kaluwo꞉ mo꞉doma꞉ib.
28 “Kalu noma꞉yo꞉ a alan nowo꞉ dia꞉no꞉ asulalega, tamin amio꞉ e o꞉b dimidama꞉no꞉ asulano꞉? Tamin amio꞉ a a꞉no꞉ diakilo꞉ kelego꞉ dia꞉no꞉ a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ da꞉feakiyo꞉, e mole a꞉ma꞉yo꞉ o꞉li kililia꞉sa꞉ga꞉ ililima꞉iba꞉le a꞉la꞉liki aloba꞉da꞉li mesa꞉ib. 29 A꞉la꞉bo꞉ mo꞉dimidalega, eyo꞉ aiko꞉ ko gililia꞉ga꞉, mole elo꞉wo꞉ kedetalikiyo꞉, kaluka꞉isale nolba꞉yo꞉ e ba꞉da꞉ga꞉yo꞉, dio꞉ge sa꞉ma꞉ib. 30 Iliyo꞉ a꞉la꞉sa꞉ma꞉ib, ‘Kalu wema꞉yo꞉ ayo꞉ mo꞉mo꞉da di ko꞉sega, eyo꞉ mo꞉ditandala꞉ma꞉no꞉ dowabiki ta꞉fo꞉lo꞉ka꞉.’
31 “A꞉la꞉ta꞉ga꞉ misa꞉ kalu noma꞉yo꞉ misa꞉ kalu no o꞉lia꞉ babuma꞉ni ha꞉nakiyo꞉, tamin amio꞉ e ha꞉sa siliki dinafa asuluma꞉ib. ‘Buban kalu nilo꞉ 10,000 wema꞉yo꞉, gis kaluwa꞉ buban kaluwo꞉ 20,000 yab a꞉no꞉ o꞉li tiginima꞉ni gaba꞉le’ a꞉la꞉ aloba꞉ma꞉ib. 32 Eyo꞉ mo꞉tiginima꞉no꞉lo꞉b a꞉la꞉asulalega, ene gis kaluwo꞉ ko꞉na꞉ o꞉a꞉lab amio꞉, eyo꞉ towo꞉ tamina saga꞉takiyo꞉, ‘Na꞉no꞉ mo꞉bubaki ha꞉sa mesa꞉nikiyo꞉, towo꞉ waga saefa꞉no꞉wa꞉le?’ a꞉la꞉liki saga꞉fa꞉ib. 33 A꞉la꞉do꞉ gan o꞉leaumbo꞉, kalu abeyo꞉ elo꞉ kelego꞉ da꞉lab a꞉no꞉ tambo mo꞉gola ba꞉dalega, e nilo꞉ tili wido꞉ kaluwo꞉ mo꞉doma꞉ib.
34 “So꞉luwo꞉ nafa ko꞉sega, so꞉luwa꞉ nudo꞉ a꞉no꞉ aundo꞉ma fa꞉la꞉dowalega, so꞉luwa꞉ nudo꞉ a꞉no꞉ nafa a꞉fa꞉la꞉doma꞉kiyo꞉, niliyo꞉ mada mo꞉dimidama꞉ib. 35 So꞉lu nudo꞉lo꞉ma dowab a꞉no꞉ nanogo꞉ mada aundo꞉ma dowab. So꞉lu a꞉no꞉ egelo꞉ fa꞉la꞉doma꞉kiyo꞉ mo꞉dia꞉tan. Niliyo꞉ so꞉lu a꞉no꞉ ba madali sanditan. Kaluka꞉isale ka꞉la꞉ndo꞉ a꞉lab gio꞉, to we dinafa da꞉da꞉sa꞉ga꞉ fanda asula꞉bi.”

14:3: Luk 6.9

14:5: Madi 12.11, Luk 13.15

14:8: Sndn 25.6-7

14:11: Madi 23.12, Luk 18.14

14:14: Yo꞉n 5.29

14:15: Luk 13.29

14:20: 1Kol 7.33

14:26: Luk 9.23