2
A꞉fesa꞉sbo꞉wo꞉ mo꞉fo꞉so꞉ iliga꞉fo꞉
Kala 1.16“Mo꞉fo꞉s we sa꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉ A꞉fesa꞉s sa꞉s amilo꞉ ma꞉mul kalu sab emo꞉ iliga꞉foma.
Niyo꞉ tamin dom a꞉la꞉fo꞉wo꞉ dagi ililiba ta꞉li siliki, nafa dom a꞉la꞉fo꞉ go꞉l amilo꞉ dimido꞉ da꞉lab us a꞉na sia꞉seno꞉ ne ko꞉lo꞉, niyo꞉ to we gemo꞉ saga꞉to꞉l. 1Yo꞉n 4.1Niyo꞉ man gililo꞉ dimida꞉seno꞉ a꞉la꞉ta꞉ga꞉ nanog halaido꞉ gililo꞉ dimida꞉seno꞉lo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ hida꞉yo꞉lo꞉ diab amilo꞉ mo꞉gigili kagayakilo꞉ man gililo꞉ dimidan a꞉no꞉lo꞉, niyo꞉ asulo꞉. Gio꞉ mogago꞉ kaluwo꞉ gola ba꞉da꞉sa꞉ga꞉ fogo꞉ mo꞉dimia꞉sen. Kalu nolo꞉ ‘Ya꞉suwa꞉lo꞉ iliga꞉felo꞉ kalu nowo꞉ ne’ a꞉la꞉do꞉ dikili sa꞉lab a꞉no꞉ gio꞉ alobana ba꞉da꞉sa꞉ga꞉, iyo꞉ hendelema a꞉la꞉bo꞉ gio꞉ fanda ba꞉ba꞉. Gio꞉ ni wiyo꞉ nafa doma꞉kiyo꞉, hida꞉yo꞉lo꞉ diab amio꞉ mo꞉gigili kagayaki, halaido꞉ dowa꞉sen. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ gio꞉ ne mo꞉gola ba꞉daki, halale kudu ha꞉nakiyo꞉, tilidabuwo꞉ mo꞉ta꞉fo꞉gane. A꞉la꞉do꞉ dimido꞉ a꞉no꞉ niyo꞉ asulo꞉.
Ko꞉sega gimo꞉lo꞉ a꞉sa꞉ma꞉no꞉ da꞉labo꞉ we. Gio꞉ ho꞉gi tilida꞉dakiyo꞉, ne mada alan asulale, ko꞉sega o꞉go꞉ gililo꞉ ha꞉fo꞉ disa꞉lan man a꞉no꞉ tiane ko꞉lo꞉lab. Kala 3.3Gio꞉ tamin amilo꞉ elen a꞉no꞉ a꞉ma꞉la꞉ a꞉asuluma. Gio꞉ nodola꞉sa꞉ga꞉, tamin amilo꞉ gi elen o꞉leau dowa꞉bi. Gio꞉ mo꞉nodolalega, ne gelo꞉wa ya꞉sa꞉ga꞉ nafa ge amilo꞉ da꞉lab a꞉no꞉ a꞉ma꞉la꞉ dila꞉ma꞉no꞉. Ko꞉sega man nafa gilo꞉ dimida꞉seno꞉ we. Nikolasdo kudu ha꞉nab kaluwa꞉lo꞉ man dimidab a꞉no꞉ gio꞉ mada mo꞉bea꞉sen. Man a꞉no꞉ nelo꞉ mada mo꞉beo꞉l.
Mo꞉mo꞉ 2.9, Kala 22.2,19Kaluka꞉isale ka꞉la꞉ndo꞉ a꞉lab gio꞉ Mamaya꞉lo꞉ sa꞉sbo꞉lo꞉ to sa꞉lab a꞉no꞉ dinafa dabuma. Kalu abeyo꞉ e da꞉feab amio꞉ buba꞉i ha꞉na꞉la꞉ga꞉ tinialega, niyo꞉ e mela꞉no꞉lo꞉ dimia꞉sen i, Hebenelo꞉ Godeya꞉ ene egelo꞉ amilo꞉ i fo a꞉lab a꞉no꞉ emo꞉ tula꞉sa꞉ga꞉ maiya꞉ki ta꞉fa꞉no꞉.”
Semenamo꞉wo꞉ mo꞉fo꞉so꞉ iliga꞉fo꞉
“Mo꞉fo꞉s we sa꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉ Semena sa꞉s amilo꞉ ma꞉mul kalu sab emo꞉ iliga꞉foma.
Tamindeyo꞉ ne, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ tifo꞉ ne. Ne sowa꞉sa꞉ga꞉ a꞉dasila꞉sa꞉ga꞉lo꞉ mela꞉no꞉lo꞉ a꞉labo꞉ ne ko꞉lo꞉, niyo꞉ to we gemo꞉ saga꞉to꞉l. 2Kol 11.14-15, Kala 3.9Niyo꞉ gi hida꞉yo꞉ dia꞉lab a꞉no꞉, kelego꞉lo꞉ma dowab a꞉no꞉lo꞉ ne asulo꞉. Ko꞉sega Ya꞉suwa꞉ wi amio꞉ ge mada wilo꞉ ko꞉lo꞉ a꞉lab. Kalu nolba꞉lo꞉ gimo꞉lo꞉ sada꞉da꞉likilo꞉ sia꞉lab a꞉no꞉ ne asulo꞉. Kalu a꞉no꞉ ‘ne Yu kalu’ a꞉la꞉sa꞉la꞉lab* “Ne Yu kalu” a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉ma꞉ ha꞉go꞉ we, “ne Godeya꞉no꞉ kalu.” ko꞉sega iyo꞉ Yu kaluma, iyo꞉ Sa꞉da꞉na꞉ya꞉ e so꞉lo꞉wo꞉ o꞉m. 10  2Tim 4.8, Ya꞉m 1.12Gio꞉ odo꞉ siakilo꞉ hida꞉yo꞉ dia꞉nigab a꞉no꞉ kele asulakiyo꞉ tagila꞉so꞉bo. Gi da꞉feakiyo꞉, dibolo aya to꞉loma꞉ki, Sa꞉da꞉na꞉ eyo꞉ kalu nolo꞉ ta꞉fa꞉ib ko꞉lo꞉, gio꞉ a꞉na silikiyo꞉ ho꞉leno꞉ do꞉la꞉fo꞉ a꞉namio꞉ hida꞉yo꞉ diaki mesa꞉ib. Gili tilidabuwo꞉ halale kagafo꞉liki, tilidabu a꞉na iliki soma꞉no꞉ a꞉la꞉asulalega, tilidabu a꞉naka halale o꞉kagafomelea. A꞉la꞉galikiyo꞉ niyo꞉ ge ko꞉ngo꞉ mela꞉no꞉wo꞉ dimia꞉no꞉.
11  Kala 20.14, 21.8Kaluka꞉isale ka꞉la꞉ndo꞉ a꞉lab gio꞉, Mamaya꞉lo꞉ sa꞉sbo꞉lo꞉ to sa꞉lab a꞉no꞉ dinafa dabuma. Kalu abeyo꞉ e bubo꞉wo꞉ tiniab a꞉no꞉ soma꞉no꞉ andeb a꞉ma꞉yo꞉ e mo꞉mogaima꞉ib.”
Begamumo꞉wo꞉ mo꞉fo꞉so꞉ iliga꞉fo꞉
12 “Mo꞉fo꞉s we sa꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉, Begamum sa꞉s amilo꞉ ma꞉mul kalu sab emo꞉ iliga꞉foma.
Helebesi sambo nodowo꞉lo꞉ miya꞉b, nodowo꞉lo꞉ miya꞉b a꞉lo꞉ a꞉no꞉ ni ta꞉li so꞉l ko꞉lo꞉, niyo꞉ to we gemo꞉ saga꞉to꞉l. 13 Niyo꞉ hen gelo꞉ sab a꞉no꞉ asulo꞉. Amisa꞉n a꞉no꞉ Sa꞉da꞉na꞉ eyo꞉ halaido꞉ bo꞉fo꞉lab. Ko꞉sega gio꞉ ni wi amio꞉ tilida꞉da꞉sa꞉ga꞉, halale ta꞉li dofo꞉liki kagafo꞉lab. Sa꞉da꞉na꞉ elo꞉ bo꞉fo꞉lab hen a꞉namio꞉, tamin amio꞉ Antibaso꞉ nili mando꞉ wida꞉sen e ta꞉lia꞉sa꞉ga꞉, amisa꞉n gilo꞉ a꞉na sana sowabikiyo꞉, giliyo꞉ ne mo꞉gola ba꞉daki kudu ha꞉na꞉len.
14  Nam 22.1–25.3, 31.16, 2Bid 2.15Ko꞉sega gimo꞉lo꞉ to nol a꞉sa꞉ma꞉no꞉ da꞉labo꞉ we. Gio꞉ nolo꞉ Balam elo꞉ wido꞉ a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ kudu ha꞉na꞉lab. Mo꞉luwo꞉ Balam eyo꞉ asulo꞉wo꞉ Balagmo꞉ dimiabiki, Balag eyo꞉ Isolael kaluka꞉isaleyo꞉ man mogago꞉ dimidama꞉kiyo꞉ sendeyo꞉ ko꞉lo꞉, iyo꞉ madali godemo꞉lo꞉ ma꞉no꞉ boba dimia꞉lab a꞉no꞉ mo꞉no꞉ a꞉la꞉ta꞉ga꞉ uwo꞉ dian man a꞉no꞉lo꞉ dimido꞉. 15 A꞉la꞉ta꞉ga꞉ gio꞉ nolo꞉ Nikolasa꞉lo꞉ wido꞉ a꞉no꞉ tilida꞉da꞉sa꞉ga꞉ halale ta꞉li dofo꞉lab. 16 A꞉la꞉fo꞉ko꞉lo꞉ gili asulo꞉wo꞉ nodoma. Gio꞉ a꞉la꞉bo꞉ mo꞉galega, ne gilo꞉ amio꞉ mo꞉amalela꞉ a꞉naka ya꞉ga꞉, gi o꞉lia꞉ ka bubakiyo꞉, ni mego꞉f amilo꞉ handalowab helebesi sambo wema꞉ babuma꞉no꞉. Helebe a꞉ma꞉ ha꞉go꞉ Godeya꞉ ene towo꞉ ko꞉lo꞉ sio꞉.
17  Kis 16.4,14-15,33-34, Ais 62.2, Yo꞉n 6.48-50Kaluka꞉isale ka꞉la꞉ndo꞉ a꞉lab gio꞉, Mamaya꞉lo꞉ sa꞉sbo꞉lo꞉ to sa꞉lab a꞉no꞉ dinafa dabuma. Kalu abeyo꞉ e bubo꞉wo꞉ tiniab a꞉no꞉, niyo꞉ Godeya꞉ ma꞉no꞉ wo꞉no꞉lelo꞉ da꞉lab a꞉no꞉ emo꞉ dimia꞉no꞉. Ma꞉n a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉no꞉, tamin amilo꞉ Isolael kaluka꞉isalelo꞉ kalaleli hena ha꞉nakilo꞉ mo꞉no꞉ a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sio꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ tif amio꞉ tilidabu kaluka꞉isaleyo꞉ hida꞉yo꞉lo꞉ dowab amio꞉, Gode eyo꞉ wa꞉ka asuwa꞉fa꞉ib. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ niyo꞉ kalu o꞉mo꞉wo꞉ u ho꞉lo꞉ amilo꞉ wi ho꞉gilo꞉ sa꞉sa꞉lo꞉ a꞉no꞉ dimia꞉no꞉. Kalu nolo꞉ wi sa꞉sa꞉lo꞉ a꞉no꞉ mo꞉asuluma꞉ib. Kalu u a꞉no꞉lo꞉ diab a꞉ma꞉ ene asuluma꞉ib.”
Taiatailamo꞉wo꞉ mo꞉fo꞉so꞉ iliga꞉fo꞉
18  Kala 1.14-15“Mo꞉fo꞉s we sa꞉sa꞉la꞉sa꞉ga꞉ Taiataila sa꞉s amilo꞉ ma꞉mul kalu sab emo꞉ iliga꞉foma.
Godeya꞉ ene So꞉wayo꞉ ne ko꞉lo꞉, ni siyo꞉ de wa꞉sowa alan o꞉ngo꞉ a꞉la꞉ta꞉ga꞉ ni gido꞉fo꞉wo꞉ mada malilo꞉ fo꞉fo꞉lesodo꞉, go꞉fo꞉ ki ko꞉lo꞉ de amilo꞉ so꞉da꞉sa꞉ga꞉lo꞉, malilo꞉ ta꞉fo꞉ o꞉ngo꞉. Niyo꞉ to we gemo꞉ saga꞉to꞉l. 19 Man gililo꞉ dimida꞉sen a꞉no꞉lo꞉, gili ha꞉fo꞉ disa꞉lan man a꞉no꞉lo꞉, gili tilidabuwo꞉lo꞉, gililo꞉ nol asuwa꞉takilo꞉ dimidan man a꞉no꞉lo꞉, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ hida꞉yo꞉lo꞉ diab amilo꞉ mo꞉gigili kagayakilo꞉ man gililo꞉ dimidan a꞉no꞉ tambo ne asulo꞉. Tamin amio꞉ gio꞉ man nafa dimido꞉ ko꞉lo꞉, o꞉go꞉ gio꞉ man nafale nolo꞉ a꞉dimida꞉lab.
20  1Kin 16.31, 2Kin 9.22Ko꞉sega gimo꞉lo꞉ to nol a꞉sa꞉ma꞉no꞉ da꞉labo꞉ we. Ga nowo꞉ Ya꞉sa꞉ba꞉l gegele ege dofo꞉liki, e hamana a꞉la꞉bo꞉ giliyo꞉ mo꞉sa꞉lab. Eyo꞉ ne dinali sa꞉lan gaka꞉ a꞉la꞉liki sio꞉. Ko꞉sega no꞉no꞉n nanogdo꞉ dian kaluka꞉isaleyo꞉ eyo꞉ dikili sa꞉la widakiyo꞉, iyo꞉ madali godemo꞉lo꞉ ma꞉no꞉ boba dimia꞉lab a꞉no꞉ maiya꞉ki, a꞉la꞉ta꞉ga꞉ uwo꞉wo꞉ a꞉na dima꞉ki wido꞉. 21 Niyo꞉ elo꞉ uwo꞉ dian man a꞉no꞉ foga꞉le sama꞉ki fogo꞉ dimi, ko꞉sega eyo꞉ mada mo꞉ta꞉fa꞉no꞉ a꞉la꞉liki mo꞉beab. 22 A꞉la꞉gab ko꞉lo꞉ niyo꞉ walaf mogago꞉wo꞉ ga emo꞉wo꞉ dimia꞉no꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ e o꞉lia꞉lo꞉ uwo꞉ dia꞉len kaluka꞉isale a꞉no꞉ mo꞉nodolaki mo꞉ta꞉talega, i a꞉no꞉ niyo꞉ falasila꞉ma꞉no꞉ ko꞉lo꞉ nagalo꞉wo꞉ alan ba꞉ba꞉ib. 23  Song 7.9, Jer 17.10, Kala 20.12-13Niyo꞉ kaluka꞉isale elo꞉ kudu ha꞉nab a꞉no꞉ soma꞉ki yasala꞉ma꞉no꞉. Kaluka꞉isaleya꞉ asulo꞉wo꞉ ba꞉da꞉sa꞉ga꞉lo꞉ aloba꞉dano꞉ ne ko꞉lo꞉, go꞉no꞉ndo꞉ man dimido꞉ aumbo꞉, niyo꞉ wa꞉lo꞉ ko꞉ngo꞉ dimia꞉no꞉. Sa꞉s kaluka꞉isale iliyo꞉ a꞉la꞉asuluma꞉ib. 24 O꞉go꞉ kaluka꞉isale nol ko꞉lo꞉ Taiataila a꞉namilo꞉ sab gimo꞉wo꞉lo꞉ a꞉la꞉so꞉lo꞉l. Giliyo꞉ man ga elo꞉ wido꞉ a꞉no꞉ mo꞉kudu ha꞉naki, Sa꞉da꞉na꞉ya꞉lo꞉ to wo꞉no꞉le sa꞉lab man a꞉no꞉ gio꞉ mo꞉asululi ko꞉lo꞉, ele difa꞉ nowo꞉ a꞉kudu hamana꞉kiyo꞉ gimo꞉wo꞉ mo꞉sa꞉ma꞉no꞉. 25  Kala 3.11Ko꞉sega o꞉g wena a꞉la꞉ta꞉ga꞉ ho꞉len nelo꞉ mia꞉no꞉ a꞉namio꞉, gimo꞉lo꞉ wido꞉ a꞉no꞉ tilida꞉da꞉sa꞉ga꞉ halale ta꞉li dofo꞉lubi.
26  Song 2.8-9Kalu abeyo꞉ e bubo꞉wo꞉ tinia꞉sa꞉ga꞉ nilo꞉ asulab aundo꞉ dimida꞉i aneyo꞉ elema꞉no꞉ ho꞉lendo꞉ a꞉na fa꞉la꞉dowalega, niyo꞉ kalu emo꞉wo꞉ halaido꞉ dimiakiyo꞉ henfelo꞉ kaluka꞉isale nolo꞉ emo꞉ bo꞉fo꞉melea꞉ki ta꞉fa꞉no꞉.
27 ‘Eyo꞉ kaluka꞉isaleyo꞉ mo꞉nofolaki halaido꞉le bo꞉fo꞉likiyo꞉,
ma hen ko꞉lo꞉ sanditab amilo꞉ mula꞉ ane o꞉leau bo꞉fo꞉mela꞉ib.’
Dowa꞉lo꞉ nolo꞉ nemo꞉ bo꞉fo꞉melea꞉kilo꞉ da꞉feyo꞉ o꞉leaumbo꞉, kalu i o꞉mo꞉wo꞉lo꞉ da꞉fema꞉no꞉. 28  Kala 22.16A꞉la꞉ta꞉ga꞉ niyo꞉ tamin kea꞉fo ho꞉idab amilo꞉ Belemu gelan a꞉no꞉lo꞉ emo꞉ dimia꞉no꞉. Tamin we ene wiyo꞉ Benus, a꞉la꞉do꞉ sio꞉ a꞉no꞉, Kaluli towa꞉yo꞉ “Belemu” a꞉la꞉do꞉ sa꞉lan o꞉m. Benus a꞉no꞉ madali gode ililo꞉wo꞉ o꞉m ko꞉lo꞉, gode ilido꞉ a꞉ma꞉yo꞉ asuwa꞉taliki, ili tininima꞉no꞉ a꞉la꞉do꞉ tili asula꞉seno꞉ o꞉m. 29 Kaluka꞉isale ka꞉la꞉ndo꞉ a꞉lab gio꞉ Mamaya꞉lo꞉ sa꞉sbo꞉lo꞉ to sa꞉lab a꞉no꞉ dinafa dabuma.”

2:1: Kala 1.16

2:2: 1Yo꞉n 4.1

2:5: Kala 3.3

2:7: Mo꞉mo꞉ 2.9, Kala 22.2,19

2:9: 2Kol 11.14-15, Kala 3.9

*2:9: “Ne Yu kalu” a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉ma꞉ ha꞉go꞉ we, “ne Godeya꞉no꞉ kalu.”

2:10: 2Tim 4.8, Ya꞉m 1.12

2:11: Kala 20.14, 21.8

2:14: Nam 22.1–25.3, 31.16, 2Bid 2.15

2:17: Kis 16.4,14-15,33-34, Ais 62.2, Yo꞉n 6.48-50

2:17: Ma꞉n a꞉la꞉do꞉ sa꞉lab a꞉no꞉, tamin amilo꞉ Isolael kaluka꞉isalelo꞉ kalaleli hena ha꞉nakilo꞉ mo꞉no꞉ a꞉no꞉ ko꞉lo꞉ sio꞉. A꞉la꞉ta꞉ga꞉ tif amio꞉ tilidabu kaluka꞉isaleyo꞉ hida꞉yo꞉lo꞉ dowab amio꞉, Gode eyo꞉ wa꞉ka asuwa꞉fa꞉ib.

2:18: Kala 1.14-15

2:20: 1Kin 16.31, 2Kin 9.22

2:23: Song 7.9, Jer 17.10, Kala 20.12-13

2:25: Kala 3.11

2:26: Song 2.8-9

2:28: Kala 22.16

2:28: Tamin we ene wiyo꞉ Benus, a꞉la꞉do꞉ sio꞉ a꞉no꞉, Kaluli towa꞉yo꞉ “Belemu” a꞉la꞉do꞉ sa꞉lan o꞉m. Benus a꞉no꞉ madali gode ililo꞉wo꞉ o꞉m ko꞉lo꞉, gode ilido꞉ a꞉ma꞉yo꞉ asuwa꞉taliki, ili tininima꞉no꞉ a꞉la꞉do꞉ tili asula꞉seno꞉ o꞉m.