Kwa bakə zliya tsasliti Pəl kaa ka
Kwərintə
Kwəma dza ghwəmməə gha sənataa dzəkən zliya na
Ma zliya nay, ghənzə na zliya ka ghwəmmə vaa har kwa baka zliya tsasliti Pəl kaa ka Kwərintə. Nanzə kiy, a Pəl tsaslanaghəshi nahwəti zliya, kwa jipə kar kwa taŋa Kwərintə lə kwa baka Kwərintə (Nighəm mbə vəh 2:4 mbaꞌa 7:8-9, 11). Nava zliyay, tsəhəta na va ghwəmməw, aa zata.
Mbə zliyaa zata vay, tərəŋw naɓəhwə Pəl mbəzli mbə məlmə ka Kwərintə lə bərciy dzəkən shi jikir ni ghənghən ghənghən. Ma ləy hwəm zliya va na, mbaꞌa Pəl niy ghwənay ntsa nza ghəshi li, Titə, ta dza ta nighəti shi, nda zləɓavə kwəma ci va ghəshi, nda kala zləɓavə ghəshi? Ma sa zhəghəkəvay Titə ki na, mbaꞌa gəzanci kaa Pəl, a ka Kwərintə tsati titihwə tsa shi, kə (Nighəm mbə vəh 2:12-13 lə 7:6-16). Dza nihwəti mbəzli mbə ka Kwərintə mbaꞌa ghəshi ɓanakati nəfə tsa Pəl, sa nə ghəshi: «Ndə kwal tsa Yesəw na Pələw» kə ghəshi.
Ma sa favə Pəl tsəgha ki na, na tsasli na zliya na ki. Ma ghala vəghwə tsa vay ghəci mbə məlmə Masedəwan na, mbə wə kwa mahkana wə ci.
Avanay njasa nəwva kwəma mbə zliya na:
Vəh 1:1-11 Pəl gəzanshi kaa ka Kwərintə njasa sahwə na ngəraꞌwə dalala tə hiɗi ka Azəy, lə njasa mbəliti Kəristəw mbaꞌa dəpanati nəfə tsa ci.
Vəh 1:12 paꞌ tə vəh 2:1-11 Pəl gəzə kaa ka Kwərintə nda sa wana bashamti na dza ta wə vəshi, zhini ka gəzanshi a ghəshi pəlay ntsaa ɓanakati nəfə tsa Pəl va mbə nefer shi.
Vəh 2:12 paꞌ tə vəh 6:1-13 Ka ghəra sləni kaa Yesəw na kar Pəl. Və kwəma ghəshi na shi bərci ta məni ya namaɓa kwəma. Ta jakə mbəzli lə Hyala ghəra ghəshi.
Vəh 6:14-18 Pəl gəzə kaa ka Kwərintə nza ghəshi ndəghwə ghən tsa shi va jakəvaa dzəmbə mbəzliy nəw ma Hyala ta məni kwəma shi va jikir na.
Vəh 7 Pəl gəzə njasa vəshiy na ta kwəma ka Kwərintə
Vəh 8 mbaꞌa vəh 9 Pəl ɓə bərci kaa ka Kwərintə nza ghəshi mbəə kəramti tsəhə gəna ta kəəti ka cicikwə tə hiɗi ka Zhəwde.
Vəh 10 paꞌ tə vəh 13 Pəl canshi kaa ka Kwərintə dza kwa kwal ɗaŋ, nza ghəshi mbəə sənay wəzə wəzə, ghəciy, ndə kwal tsa Yesəw na, kə ghəshi. Yesəw ɓanavə na bərci ta ghəra sləni va. Ya ghəci dəꞌwə ghən tsa ciy, daw na bərci ci, bərci Yesəw na shi kən. Ya tə sa vanay, wəzə na ka Kwərintə zləɓavə kwəma ci.
1
Səkwəpə tsa Pəl
1:1 Gal 1:1; Timəte: 1Kwər 4:17Yən tsasli na zliya na, yən yən Pəl, ntsa tarəvə Hyala, ta nza ka ndə kwal tsa Yesəw *Kəristəw. Ghəy lə zəməmmə Timəte tsasliŋwəy na, kaa ngəŋwəy ghwəy mbəzli Hyala nəw Yesəw mbə məlmə ka Kwərintə, lə kaa nihwəti mbəzliy zləɓavə kwəma Yesəw Kəristəw gwanashi tə hiɗi ka Akay gwaꞌa gwaꞌa.
Məntəŋwəy wəzə hwər tsa nzə Dəmmə Hyala, ghəshi lə Ndə sləkəmmə Yesəw Kəristəw, mbaꞌa ghəshi ndaŋwəy zərkə mbə nzəy tsa ghwəy.
Pəl mananta ꞌwəsa kaa Hyala sa dəpanati na nəfə tsa ci
1:3 Ef 1:3; 1Pi 1:3Fal Dəy Ndə sləkəmmə Yesəw *Kəristəw ghwəmmə. Sa nzanaa didi ndə zhəhwər ta mbəzli. Ghənzə na Hyalaa dəpəmmə, ya mbə tsamaɓa ngəraꞌwə gwaꞌa. War mbə kəətiŋəy ka naa nza ya hwəmɓa nza ghəy mbə sa ngəraꞌwə, ta mbə ghəy dza ta dəpə gəla mbəzli mbə sa ngəraꞌwə nja sa ghəy va, lə kwal tsa dəpətəŋəy na va kwərakwə. 1:5 4:10; Cem 34:20; 94:19; Kwəl 1:24Kwəma ɗee gəzaŋwəyəy, a Yesəw Kəristəw sahwə ngəraꞌwə tərəŋw, ghəy kwərakwəy, mbə sa ngəraꞌwə nza ghəy tərəŋw. Va tsəgha dəpəŋəy Hyala nəfə tsa ghəy tərəŋw kwərakwə, sa nzana jakəjakə ghəy lə Kəristəw. 1:6-7 4:15, 17Ya ngəraꞌwəə sa ghəyəy, ngəraꞌwə tsa va na, ta mbəə mətsəhəŋwəy bərci a ghwəy mbəə jihəva na, lə ta mbə ghwəy garəŋwəy tiɗiɗ kwa kwal Hyala. Mbaꞌa kə Hyala dəpətəŋəy nefer ghəy ɓa na, war ta mbə ghwəy kwəmavə bərci ndahwə nefer ghwəy ta səꞌwa ngəraꞌwə kwərakwə njasa sa ghəy va na. Sa ka ghəy təkəə dzəkən kwəma ghwəyəy, a ghəy sənay shiy tiɓa taa ɓantəŋwəy kwa kwal Hyalaw. Kwasəbə ghəy nza ghwəy mbə sa ngəraꞌwə tsa kwətiŋ tsa, va tsəgha, ta dəpətəŋwəy nefer ghwəy dza Hyala kwərakwə nja shi ghəy va.
1:8 4:8; SləniKY 19:23; 1Kwər 15:32Diɓa kiy ngwarməhiray, a ghəy ɗi ghwəy sənay dzəkən ngəraꞌwə tsa sahwə ghəy tərəŋw tsa tə hiɗi ka Azəy. Ghala pətsaa nza ghəy tə hiɗi vay, tərəŋw sahwə ghəy ngəraꞌwə, paꞌ ka taŋəti bərci ghəy. Niy təkəti ghəy na, a ghəy taa nza tə ghwəməŋəy, pə ghəyəw. 1:9 Rm 4:17Na kataŋ nay, war ta bəkwəŋəy dza ghəy niy zəzəti ghəy. Mbalaa Hyala mənti na kwəma va tsəgha, vantaa ghəy dzaa bərkəti na, lə bərci ghəy nzəyŋəy ghəy tikə tə hiɗi, pə ghəy, ka kəli ghən tsa ghəy gəm, kala zəzə ma, Hyala fəyŋəy na ma nza ghəy tə ghwəməŋəy, pə ghəy. Mbə dəvə nzə, ka ghəy zlanay ghən tsa ghəy gwaꞌa, ghənzə saa mbəə zhanakati mbəzliy bəkwəshi sati mbə məti. 10  1:10 2Tim 4:18Ghənzə mbəlikəvəriŋəy na mbə miy məti niy dza ghəy va ta mətiŋəy kataŋ kataŋ va ngəraꞌwə tsa va. Tsəgha dza naa mbay mbəlikəvəriŋəy, ya mbə tsahwəti ngəraꞌwə ɓa. Na kataŋ nay, a ghəy sənay, ta mbəlantəŋəy dza naa dza səvəri mbə tsahwəti ngəraꞌwə diɓa. 11  1:11 4:15; Rm 15:30Ghwəy kwərakwəy, ta cəꞌwə dza ghwəy tə ghəy, a Hyala dzaa favə cəꞌwə mbəzli ɗaŋ ni. Mbaꞌa dzaa məntəŋəy wəzə hwər tsa nzə, ma ka nza mbəzli ɗaŋ mananta ꞌwəsa kaa Hyala tərəŋw tə kwəma ghəy va tsəgha ki.
Pəl gəzə kwəma bashamti na zhaa zhəmbə məlmə Kwərintə və
12  1:12 2:17; 1Kwər 1:17, 19, 31; 2:13; Ebr 13:18A ghəy ɗi gəzaŋwəy kwəma nza nəfə tsa ghəy mbə vəshi ti. Mbə nzəy tsa ghəyəy, mbə ciŋəy na nəfə tsa ghəy, mbaꞌa ghəy sənay njasa nza nzəy tsa ghəy wəzə va Hyala kwa kwəma mbəzli tə hiɗi, lə va ghwəy gwaꞌa. Kwatama va ghwəy bay na, a ghwəy sənay, lə kwal tsa kataŋ kataŋ tsaa nzəy tsa ghəy kwa kwəma Hyala. Nzəy tsa ghəy vay, lə sənata kwəmaa səəkə va ndə ngəri nzəyti ghəyəw. Hyala mərshi naa kəətitəŋəy lə wəzə hwər tsa nzə. 13-14  1:14 5:12; Flp 2:16Sa bərkee neyey, a ghwəy dzaa mbay sənata tsəgha, sa nzanay, ya mbə kwəma tsasliŋwəy ghəy dzəti zliyay, nahwəti kwəma tiɓa mbaꞌa mbəta, kala gar mbay ghwəy jangəti, ka favə kwəma ɗi na gəzəw. Paꞌ sənzənvay, ka favə kwəma ɗi ghəy gəzə ghwəy gwanataw. Kwa kwəma jəwəy, ta favə kwəma ghəy dza ghwəy wəzə, fəca vici dza Yesəw Ntsaa sləkəmmə zhəghəvaa zhəkə. Ghalaɓay, ta vəshi dza ghwəy dza ta kwəma ghəy tərəŋw, ghəy kwərakwə na, ka vəshi ta kwəma ghwəy ki.
15-16  1:15-16 1Kwər 16:5-6Sa nzana mbaꞌee sənay kataŋ, a ghwəy dzaa mbay favə kwəmee pənəy. Maa niy ɗee dza kwa ghwəy, mbaꞌee tsavəŋwəy yashi, yən dza ta dzəmbə məlmə Masedəwan. Sa kee kafə mbə Masedəwan diɓa na, nzee zhəkə kwa ghwəy kwa ghwəy, ta səkwətəŋwəy kwa baka, ma nza ghwəy katara ta nza, sa kee maɗi ta dzəti hiɗi ka Zhəwde. Ma tsəgha ki na, bakə səɗee niy dzee kwəmavə kwal tsaa kəətitəŋwəy. Əy, ma dzəghwa ki na, kala tsəhəree.
17  1:17 1Kwər 4:18-19Ghala viciy niy gəzee va ta tsəhə dzee mbə ghwəy, pənəy, kwataka lə miy niy gəzatee kwəma va tsəgha, nə ghwəy na? Kwəma nə ya tsaꞌ dzee ta məni pənəy, tawa ɓəvə ghwəy kwəmee nja kwəma mbəzli tə hiɗia? A na mbəzli tə hiɗiy, yə, ta məni dza ghəy, ka ghəshiy ni, ghəshi kala dzaa məni. Aw bay na, ka dza ghəy məniw, kə ghəshi, ghəshi kəə dza ta məni. Tsəgha nzee na na yaw.
18  1:18 1:23Ə gəzaŋwəy ya, kwa kwəma Hyala ghwəmə kataŋ na. Kwəmaa niy gəzaŋwəy ya vay, kwəma kataŋ na, səəkee gəzəhwəŋwəy kwəma bakə bakəw. 19  1:19 SləniKY 18:5Sa nzanay, kwəma Yesəw Kəristəw Zəghwə Hyala na sa gəzaŋwəy ghəy, ghəy lə Shilasə, mbaꞌa Timəte. Na na Yesəwəy, ya hwəmɓa na ka gəzə kwəma na bakə bakəw. Kwəma kataŋ na ka naa gəzə ya hwəmɓa. 20 Na kwagwaꞌa nay, səvəri mbə Yesəw *Kəristəw sənay ghwəmmə a Hyala mənti kwəmaa niy gəzəkə na, pə ghwəmmə. Tə kwəma ci va ka ghwəmmə gəzə: «*Amin, tsəgha na!» pə ghwəmmə ta fə bamaa dzəti Hyala. 21 Zhini diɓa kiy, Hyala va dəꞌwə ghən tsa nzə garətəŋəy na kwa kwal tsa nzə tsa. Ghwəmmə lə ghwəy, gwaꞌa, sa təravəmmə na jakətəmmə tə slən tsa Kəristəw, a ghwəmmə mbəə nza ka mbəzli nzə. 22  1:22 5:5; Rm 8:15-16, 23; Ef 1:13-14Dza na mbaꞌa fati lamba nzə tə ghwəmmə, ta mbə ghwəmməə nza ka shi nzə, mbaꞌa fambəmmə Safə tsa nzə ɗewɗew tsa mbə nefer ghwəmmə. Njana ndammə na Safə tsa nzə ɗewɗew tsay, a ghwəmmə sənay, ta ndammə nihwəti shi gwanashi ni gəzəkə na dza na.
23  1:23 11:31; 13:2; Rm 1:9; Flp 1:8; 1Tes 2:5; 2Tes 2:10Ma shi bashamtee dza kwa ghwəy kwa ghwəy yən dzəmbə məlmə Masedəwan tiy, a Hyala sənay, manakənra ngwəvə ghənzə yən kəə sla dzərvə, ta wəzə tsa ghwəy nzəyree kala dza maa dzəmbə Kwərintə. 24  1:24 1Pi 5:3Ka ɗi ghəy məniŋəy ka mbəzliy sləwaŋwəy mbə nəw kwəma Hyala ghwəyəw. Sa nzanay, a ghəy sənay, a ghwəy garəŋwəy wəzə lə bərci tə kwəma Kəristəw. Na na ghəyəy, war gəzəŋwəy na ghwəmmə jakəti miy tsa ghwəmmə gwanammə, ta mbay nefer ghwəy həənishi wəzə, rəniki kwa kwal tsa Hyala na na ghəy gwaꞌa tsəgha.

1:1 1:1 Gal 1:1; Timəte: 1Kwər 4:17

1:3 1:3 Ef 1:3; 1Pi 1:3

1:5 1:5 4:10; Cem 34:20; 94:19; Kwəl 1:24

1:6 1:6-7 4:15, 17

1:8 1:8 4:8; SləniKY 19:23; 1Kwər 15:32

1:9 1:9 Rm 4:17

1:10 1:10 2Tim 4:18

1:11 1:11 4:15; Rm 15:30

1:12 1:12 2:17; 1Kwər 1:17, 19, 31; 2:13; Ebr 13:18

1:13-14 1:14 5:12; Flp 2:16

1:15-16 1:15-16 1Kwər 16:5-6

1:17 1:17 1Kwər 4:18-19

1:18 1:18 1:23

1:19 1:19 SləniKY 18:5

1:22 1:22 5:5; Rm 8:15-16, 23; Ef 1:13-14

1:23 1:23 11:31; 13:2; Rm 1:9; Flp 1:8; 1Tes 2:5; 2Tes 2:10

1:24 1:24 1Pi 5:3