21
Yesəw mbə dzəmbə məlmə Zherəwzalem
(Mk 11:1-11; Lk 19:28-40; Zhŋ 12:12-19)
Ma kar Yesəw lə mbəzli ta səɗa ci ndəkwə ndəkwə lə məlmə Zherəwzalem na, mbaꞌa ghəshi tsəhəshi ndəkwə lə nahwəti məlmə, Betəfazhe slən tsa nzə. Ndəkwə ghənzə vəgha kəlaŋ tsa har məndiy kəlaŋ *ꞌWəlivə. Dza Yesəw mbaꞌa ghwənashi mbəzli bakə mbə mbəzli ta səɗa ci. A kə ngəshi na: «Mbalam dzəmbə məlmə tarɓa va kwa kwəma ghwəy. Sa ka ghwəy tsəhəŋwəy mbəy, ta kəsata kwantəmca dza ghwəy dza pəhəpəhə tə zəꞌwə, ghəshi lə zəghwə nzə. Sa ghwəy dzay, nza ghwəy pəlikəvərashi. Mbaꞌa kə ndəə ɗəw va ghwəy: “Tawa pəəlishi ghwəya?” kəy, “waa Ndə sləkəpə ɗəwshi na” pə ghwəy dzaa ni. Nzaꞌjəw dza naa zlatavəŋwəyshi» kə.
Ma mənishi shi va tsəghay, war ta mbə kwəmaa niy gəzəkə ndə Hyala va mbəradzəə dzəghwata kwa. Ma kə niy niy:
21:5 Ezay 62:11; Zak 9:9Gəzanshim kaa mbəzli mbə məlmə *Shiyaŋw:
Ava Mazə tsa ghwəy səəkə,
jəwə zhəghəti ghən tsa ci, ɗallə mə kwantəmca,
ma ɗi naa gəzəy, zəghwə kwantəmca,
kə niy ni.
Ma sa gəzanakə Yesəw kwəma va kaa mbəzli ta səɗa ci va ki na, mbaꞌa ghəshi dzashi. Mbaꞌa ghəshi dzaa mənti war njasa gəzanakəshi na va. Mbaꞌa ghəshi pəlanakəvə kwantəmca va lə zəghwə nzə va. Sa pəlikəshi ghəshi na, dza ghəshi pəliꞌ pəliꞌ ghəshi palati kwəbeŋer kən ghən shi tə hwəm kwantəmcici va. Dzəghwa Yesəw mbaꞌa dzəməə nzəyəy ti shi. 21:8 2Mezh 9:13Mbaꞌa mbəzli niy nza tiɓa tərəŋw. Dzəghwa ghəshi, pəliꞌ pəliꞌ ghəshi pə pələnəy kwəbeŋer shi kwa kwal. Ka ɓəɓəli kəslifi nihwəti, ka sləkashiy dzəghwa kwal, a ghəci dza ti shi. Ta fal, nja mazə tsa dikə tsa mənti mbəzli va shi va tsəgha. 21:9 Cem 118:26; 148:1; Mt 20:30-31Dzəghwa mbəzli mbə nəw Yesəw va lə niy ꞌwa kwal ngəci gwanashi, tapə ghəshi dzəmbəshi mbə ngwəmə lala, a kə ghəshi na:
«ꞌWəsa kaa Hyala,
ntsa dikə tsa na jijiy mazə *Davitə.
Təfanati miy tsa nzə Hyalaa sləkəpə
kaa ntsaa səəkəy tsa mbə slən tsa nzə.
ꞌWəsa kaa Hyala dikə na mə ghwəmə» kə ghəshi.
10 Ma Yesəw mbə dzəmbə məlmə Zherəwzaleməy, pəlaŋ pəlaŋ pəlaŋ niy səvərishi mbəzli dzəti ngwəla. Dza ghəshi ka gəgəzə kwemer, a kə ghəshi na: «Wa slən tsa tsatsa ndə kia?» kə ghəshi. 11  21:11 16:14; 21:46; 26:68; Lk 7:16Ma kə məndi ngəshi na: «Waa *ndə gəzə kwəma Hyala tsa har məndi vaa Yesəw na. Səəkə mbə məlmə Nazaretə, tə hiɗi ka Galile səəkə na» kə məndi.
Kwəma Yesəw lə mbəzliy ɗəl shiy mbə *ciki Hyala
(Mk 11:15-19; Lk 19:45-48; Zhŋ 2:13-22)
12 Dza Yesəw ka dzay dzəmbə ciki Hyala. Dzəmbə na na, mbaꞌa kəsashi ka ɗəl shiy, lə ka pa shiy mbəɓa. Dza na cəkeꞌ tihəkəvərishiy dzəti ngwəla, kə dzəpə dzəpə dzədzəpamti tebelerhi mbəzliy mbəərə gəna, mbaꞌa gəzli gəzli nzəy mbəzliy ɗəl kwəkwər palayhi gwaꞌa gwaꞌa. 13  21:13 Ezay 56:7; Zher 7:11Ma kə kaa ngəshi na: «Ma kə məndi mbə Zliya Hyalay: “Ciki tseyey, ciki tsa dza mbəzliy cəꞌwəra mbə na” kə məndi. Ma dza ghwəy na ghwəy ki na, mbaꞌa ghwəy zhəghəti ka ləgwə ka ka ghəliy nzəy mbə» kə.
14 Dzəghwa ghwəlefesli lə vədevəder mbaꞌa ghəshi kətəghəvashiy dzəvəgha Yesəw mbə ciki Hyala. Dza na mbaꞌa mbalamtishi. 15  21:15 20:30-31Ma sa nata mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala lə *ka ɓənipə kwəma pəhəti Hyala kwəma mənti Yesəw va maɗaŋa maɗaŋa na na, mbaꞌa nəfə tsa shi satiy. Dzəghwa ndərazhi ka gəzə kwəma mbəɓa zlaŋzlaŋ diɓa, ma kə ghəshi na: «Jijiy mazə *Davitə na ntsa dikə tsa, jijiy mazə Davitə na ntsa dikə tsa» kə ghəshi. Mbaꞌa nəfə tsa mbəzli va zhiniy satiy diɓa. 16  21:16 Cem 8:3Ma kə ghəshi kaa Yesəw ki na: «Ca ki, favə gəla shi pəꞌwə ghəshi va gha tsəna?» kə ghəshi. Ma kə Yesəw ngəshi na: «Yə, gwaꞌa gwaꞌa favəshee. Ə səəkə ma ghwəy jangəhwə kwəma gəzəkə Hyala va mbə zliya nzə shəkəna? Ma kəy: “Ma ghay, gwaꞌa gwaꞌa ɓananavəshi gha fal slən tsa gha kaa ndərazhi, lə kaa vərenjeꞌwerta gwaꞌa” kə» kə Yesəw. 17 Sa gəzamti na kwəma va na, dza na mbaꞌa zlashi, ka səvəriy mbə ciki tsa va. Səvəri tsa səvəri na na, mbaꞌa ɓarvay mbə məlmə Zherəwzalem, ka dzay dzəmbə məlmə Betani, hi na mbəɓa.
Yesəw lə dəŋw bəzakə
(Mk 11:12-14, 20-24)
18 Ma way pi tə mekəshi na, mbaꞌa Yesəw maɗiy ta zhəghəvaa zhəmbə məlmə Zherəwzalem. Ma ghəci mbə kwal na, ka ghəranci ma. 19  21:19 Lk 13:6Dza na mbaꞌa nay dəŋw bəzakə. Sa nay na na, kə ka kətivaa dzəvəgha, ta ngəli ya ti, ta zəmə. Tsəhə na na, kwataka kəslifi ghəci kəsashi gwaꞌa tsəgha, kala ya fə məɓa. Sa nata na tsəgha, ma kə kaa fə va na: «Gha na na ghay fə nay, gwaꞌa na na gha kwəma, ka zhini ghaa yahwə ya ghwəla ka gha nzaw!» kə. War sa gəzəkə na tsəgha na, hyaŋ dəŋw bəzakə tsa va ghwəliy. 20 Ma sa nata *mbəzli ta səɗa Yesəw nava kwəma na, ka mananshi maɗaŋa ghənzə. Ma kə ghəshi na: «njaa na nana kwəma tsətsə, ghwəliy dəŋw bəzakə tsa war nzaꞌjəw tsəghaa?» kə ghəshi.
21  21:21 17:20; Lk 17:6Ma kə Yesəw ngəshi na: «Ə gəzaŋwəy ya, ta na navay, tsəgha na, war mbaꞌa pə ghwəy ɓanavə nəfə tsa ghwəy kaa Hyala, kala mənti ghən tsa ghwəy ghwəy bakə bakəy, a ghwəy dzaa mbay mənti njasa məntee tsa lə fə na. Ya paꞌ ka taŋəti na məntee nay, ta mbay dza ghwəy. Ta mbay dza ghwəy gəzə ya kaa dəlagwa: “Ɓarvaŋa tə pətsa va mbalaa dzəghwa kwəfa!” pə ghwəy, ka ghwəy nighə na, dəlagwa va mənti war tsəgha. 22  21:22 7:7War ɓanavə ma ghwəy nefer ghwəy kaa Hyalay, ya wa shi cəꞌwə ghwəy na, ta kwəmavəshi dza ghwəy gwaꞌa» kə Yesəw.
Səəkə kwəma səəkə bərci ghəra Yesəw va sləni li shia?
(Mk 11:27-33; Lk 20:1-8)
23 Dzəghwa Yesəw ka dzay dzəmbə *ciki Hyala. Sa dzəmbəy na na, dza na ka ɓananshi shiy kaa mbəzli. Dzəghwa mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala, lə mətikwəkwər *ka Zhəwifə, kət ghəshi kətəghəvashiy dzəvəgha. Dza ghəshi ka ɗəw kwəma və, ma kə ghəshi kaa ngəci na: «A Metər, gəzaŋəy, kwəma səəkə ni gha ni bərci ghəra gha sləni gha na li shi tay? Wa ntsaa ndaŋa kwal ta ghəra gəla sləni naa?» kə ghəshi. 24 Ma kə Yesəw ngəshi na: «Yən kwərakwəy, ta ɗəw kwəma dzee va ghwəy kwətiŋ. Mbaꞌa pə ghwəy zləɓakəra kwəmee vay, ma nzee gəzaŋwəy səəkə tə pətsa səəkə bərci ghəree va slənee na li shi. 25 A nə ya kwərakwə kiy: Wa ntsaa ghwənay Zhaŋ ta mənipə *batema? Hyala shəkənaa, naa mbəzli?» kə.
Ma sa gəzəkə Yesəw tsəgha na, dzəghwa ghəshi ka sləka kwəma kwa jipə shi, ma kə ghəshi na: «Njaa dza ghwəmməə ni kaa nana kwəma sana kia? Mbaꞌa pə ghwəmmə ni: “Hyala ghwənay na Zhaŋ” pə ghwəmməy, “ya sa nzana Hyala ghwənay na, tawa niy zləɓa ma ghwəy kwəma ci shiki?” dza naa ni ngəmmə. 26  21:26 14:5Mbaꞌa pə ghwəmmə ni: “Mbəzli ghwənay na” pə ghwəmmə diɓa na, a hazləni ghwəmmə va ni gwaꞌa ni mbəzli. Sa nzanay, mbəzli gwanashi sənay na, Zhaŋ ka *ndə gəzə kwəma Hyala» kə ghəshi.
27 Ma kə ghəshi kaa zləɓanci ki na: «Sənay ntsaa ghwənay ghəyəw» kə ghəshi. Ma kə Yesəw ki na: «Ghənzə tsəghay, yən kwərakwə na, ka gəzaŋwəyee nda kwəma səəkə bərci ghəree ni sləni li shiw» kə.
Ɓəli fir lə kwəma ndərazhi ndə bakə
28  21:28-31 7:21 21:28 Lk 15:11Dza Yesəw ka nəw lə gəzə kwəma ci naci ki, ma kə na: «Avee taa ɓəlikəŋwəy fir, nza ghwəy təkəə dzəkən: A tsahwəti ndə tiɓa, bakə ndərazhi və. Ma kə kaa tsa dikə tsa zəghwə ci na: “A zəghwee, dzəmti dza gha ta za ndatsə” kə. 29 Ma kə zəghwə va na: “A di, ka tsəhəree kwamtiw” kə. Zhini na ləy hwəm mbaꞌa zhəghanti zəzə kwəma, pəlhəm maɗiy, mbaꞌa dzay dzəmti va, ta za. 30 Dzəghwa didi tsa va mbaꞌa dzaa gəzanci kaa tsa jəw tsa zəghwə ci, war njasa gəzanakə na va kaa tsa dikə tsa va. Ma kə tsava na: “Wa yikwa, tsəgha na, ta dza dzee di” kə. Dzəghwa na dighevə nzəyəy, kala dza. 31  21:31 6:10Sana sənzənva yən kəə ɗəw va ghwəyəy, mbə ndərazhi bakə ni va na, tsama zəghwə na tsaa ghəranati sləni ɗi dəshia?» kə Yesəw. «Tsa kwa taŋa va kia» kə ghəshi. Ma kə Yesəw ki na: «Ghəci na kataŋ. Ə gəzaŋwəy ya ki, ta na navay, tsəgha na: Pərɓa ka *dəwan, lə miꞌi mbə ghi ka ghwərghwər nashi ghwəy va dza naa tsəhəshi mbə mbəzli sləkə Hyala kən ghwəy. 32  21:32 Lk 7:29-30Sa wanay: Ndəs niy səəkəy Zhaŋ tsaa mənipə *batem ta ciŋwəy kwal Hyala, dzəghwa ghwəy na, kala ɗi ghwəy zləɓa na ci va kwəma. Ma ka dəwan, ghəshi lə miꞌi mbə ghi ka ghwərghwər va nashi ki na, mbaꞌa ghəshi zləɓavə, ka nəw kwəma ci va. Ya tsəgha niy nashi ghwəy mbəzli va zləɓavə, mbaꞌa ghəshi tsati titihwə tsa shi kwa kwəma Hyala na, kalaa niy ɗi zhəghanti nefer ghwəy ghwəy na na ghwəy, ta zləɓa kwəma ci va» kə.
Ɓəli fir lə kwəma ka sləni ka ndərəm
(Mk 12:1-12; Lk 20:9-19)
33  21:33 Ezay 5:1-2Zhini ma kə diɓa na: «Fam tsahwəti fir diɓa, a tsahwəti ndə ghi niy nza tiɓay, dza na ngwəɓə ngwəɓə ngwəɓati fəhiy zəmə tə vəh tsa ci. Dza na dəzlətsəɓə hayshi. Kə kaa kəꞌwə kwaɓa laꞌ lati, ta ɓəsə məəli ya fəhi va kwa. Dza na mbaꞌa ngati pi madzək tsa dza məndiy nzəy ta ndəghwə fəhi va mə. Dza na ki, mbaꞌa pəlavə mbəzli ta ndəghwə tsa va, mbaꞌa zlata mbə dəvə shi, mbaꞌa dzay ta wə. 34 Ma sa mənəy vəghwə tsaa ngəli ya fəhi ki na, dza ndə tsa tsa va, ɓəŋ ghwənashi mbəzli mbə ka sləni ci, ta dza ghəshi va mbəzliy ndəghwə tsa ci va, nza ghəshi ɓanakə na ci bəla ya fə. 35  21:35 22:6Ma sa tsəhəshi mbəzli va na, dza mbəzliy ndəghwə tsa va nashi ki, mbaꞌa ghəshi pəslishi ti shi, tasl ghəshi kəsəvə tsahwəti mbə shi, dəꞌwə dəꞌwə ghəshi dəꞌwəti, mbəh ghəshi paslamti tsahwəti. Ma kwa mahkana ndə na, mbaꞌa ghəshi pəꞌwəy lə hərezli ka mbəri. 36 Dza ndə tsa tsa va kaa nihwəti mbəzli ɗaŋ tərəŋw, ka taŋəti ni kwa taŋa va, mbaꞌa ghwənəghəshi ngəshi diɓa. Zhəghwa war tsəgha mbəzli ka sləni kwa tsa va zhiniy sanamiy shi ngəraꞌwə kaa niva mbəzli diɓa, njasa niy sanamiy ghəshi va kaa ni kwa taŋa va mbəzli.
37 Dza ndə tsa tsa va tə kwa kərni, mbaꞌa ghwənanaghəshi zəghwə ci dəꞌwə ghən tsa ci. Ma kə mbə ghən ci na: “Sa ka ghəshi nay zəghwə yay, a ghəshi dzaa haꞌwə ti” kə. 38 Dza zəghwə va mbaꞌa tsəhəy və shi ki. Ma kə mbəzliy ndəghwə tsa va kwa jipə shi, sa nay ghəshi zəghwə va na: “Yawaa, avanay ndə zəmə ghi səəkəy dəꞌwə ghən tsa ci ki. Dzammə ta kəsəvə, a ghwəmmə paslamti, nza ghwəmmə mbəərəhwə tsa ka sa ghwəmmə!” kə ghəshi. 39  21:39 Ebr 13:12Dzəghwa ghəshi tasl, ghəshi dzaa kəsəti, ka mbahə səəmə kwa tsa vaa dzəti ngwəla. Sa mbahəkəmə ghəshi na, mbaꞌa ghəshi pəəsliti» kə Yesəw.
40 Ma sa kəɗamti Yesəw fir ki, ma kə kaa mbəzli va na: «Njaa dza ndə tsa tsa vaa məni lə gəla mbəzliy ndəghwə tsa va tsəgha ni sa ka na səəkəya?» kə. 41  21:41 22:7Ma kə ghəshi ngəci na: «Sa ka na səəkəyəy, rapə dza naa bakwamti ka ndərəm va, kala məni ma zhəhwər ti shi ya jəw nzə. Ka na dza na mbaꞌa fanambəshi tsa ci va mbə dəvə nihwəti ka ndəghwə tsaa dzaa mbay ɓanavə na ci bəla shiy, mbə shi dza ghəshiy ngəliti, sa ka na ɗəwshi, ghala pətsa dza vəghwə tsaa ngəli fəhiy məniy» kə ghəshi.
42  21:42 Cem 118:22-23Ma kə Yesəw ki na: «Səəkə ghwəy jangəhwə kwəma gəzəkə Hyala va mbə zliya nzə sa? Ma kəy:
Ma hakwə tsaa niy ndəghamti ka ndəɓə shiy vay
ghəci zhini naa zhəghəy ka hakwə tsaa gwəraa jihəti ciki.
Hyala kwa Sləkəpə təravə na hakwə tsa vaa mənti
ka saa gwəra tsəgha nanzə ki.
Dzəghwa mbər ka kwəma maɗaŋa maɗaŋa na
ghənzə mənta kwa mətsə ghwəmmə, kə Zliya Hyala» kə Yesəw.
43-44  21:43-44 Dani 2:34-35, 44-45Ma kə Yesəw diɓa na: «Ntsaa dzaa ɓati tərəə dzəti hakwə tsa vay, ta ɓəəlivərivay dza ntsa va. Ghəci kə tərakənvay kən ndə ɓa na, mbaꞌa zlərəvəri ndə. Ava va tsəgha zhinee gəzaŋwəy, ka dza ghwəy nza mbə mbəzli sləkə Hyala ghwəlaw, hwəlfə nihwəti mbəzli dza naa sləkə. Niva mbəzliy, ta ɗi fəti dza ghəshi ta kwəma nzə» kə Yesəw.
45 Dzəghwa mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala ghəshi lə *ka Farisahi, pəŋw ghəshi famti fir tsa ɓəli Yesəw va. Mbaꞌa ghəshi fəti ghən: «Dzəkən ghəy ɓəli Yesəw fir tsa va» kə ghəshi. 46  21:46 21:11; 26:4-5Tapə ghəshi mbə pəla kwal tsaa kəsə Yesəw na, ka hazləni ghəshi va nihwəti mbəzliy ɓasəshi va. Sa nzana ka *ndə gəzə kwəma Hyala mbəzli va ɓəti Yesəw.

21:5 21:5 Ezay 62:11; Zak 9:9

21:8 21:8 2Mezh 9:13

21:9 21:9 Cem 118:26; 148:1; Mt 20:30-31

21:11 21:11 16:14; 21:46; 26:68; Lk 7:16

21:13 21:13 Ezay 56:7; Zher 7:11

21:15 21:15 20:30-31

21:16 21:16 Cem 8:3

21:19 21:19 Lk 13:6

21:21 21:21 17:20; Lk 17:6

21:22 21:22 7:7

21:26 21:26 14:5

21:28 21:28-31 7:21

21:28 21:28 Lk 15:11

21:31 21:31 6:10

21:32 21:32 Lk 7:29-30

21:33 21:33 Ezay 5:1-2

21:35 21:35 22:6

21:39 21:39 Ebr 13:12

21:41 21:41 22:7

21:42 21:42 Cem 118:22-23

21:43-44 21:43-44 Dani 2:34-35, 44-45

21:46 21:46 21:11; 26:4-5