26
Məndi mbə pəla kwal tsaa kəsə Yesəw
(Mk 14:1-2; Lk 22:1-2; Zhŋ 11:45-53)
26:1 7:28Ma sa kəɗiy Yesəw lə ɓəni shi va gwanashi kaa mbəzli ki na, dza na ka gəzə kwəma kaa *mbəzli ta səɗa ci, a kə na: 26:2 16:21«A ghwəy sənay kiy, vici bakə tərə na ta məni makwaghwa *Pakə. Ghala tsə vay, ta kəsəra dza məndi yən Zəghwə yakə ndə ngəri. Sa ka məndi kəsəvəra na, ka məndi dza mbaꞌa məndi ɓanavəra kaa nihwəti mbəzli, nza ghəshi daŋwəraa dzəvəgha tsəm» kə.
Dzəghwa mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala ghəshi lə mətikwəkwər mbə *ka Zhəwifə ki, mbaꞌa ghəshi ɓasətəvashi kəghi tsa Kayifə, dikə tsa ka ta Hyala. 26:4-5 21:46Dza ghəshi, mbaꞌa ghəshi sləkati kwəma kwa jipə shi, ta kəsə Yesəw nja dzar kwa tsəhwəli, ta paslamti. Ma kə ghəshi na: «Ma nanzə kiy, əntaa ghwəmmə dzaa kəsə fəca vici Pakə ma. Vantaa mbəzli dzaa pəslishi tə ghwəmmə» kə ghəshi.
Nahwəti mali ghəshi lə Yesəw
(Mk 14:3-9; Zhŋ 12:1-8)
26:6-7 Lk 7:37-38Ghala vəghwə tsa va kiy, mbə məlmə Betani niy nza Yesəw kəghi tsa tsahwəti ndə, Shimaŋw kə məndi kaa slən tsa ci. Ntsa vay, ndə dərna niy nza na kwataŋa. Ma Yesəw mbə zəmə shiy kəyɓa ki na, mbaꞌa nahwəti mali kətəghəvataa dzəvəgha, lə təlimə paf ꞌwərdi kwa ta dəvə nzə. Gəna ɗaŋ məndiy pa ꞌwərdi va. Dza na mbaꞌa shəkambə mbə ghən tsa Yesəw. Ma sa nata *mbəzli ta səɗa Yesəw nava kwəma na, mbaꞌa nəfə tsa shi satiy tərəŋw. Ma kə ghəshi na: «Tawa liɗi mali na ꞌwərdi na kia? Ə ka na zlata liɗi nzə nza, nza ghwəmmə ɗəlamti tə gəna ɗaŋ. Ma nza ghwəmmə tahanavəshi gəna va kaa ka ndərma nza» kə ghəshi.
10 Dzəghwa mbaꞌa Yesəw fəti ghən ta kwəma gəzə ghəshi va tsəgha na. Ma kə ngəshi na: «A mbəzli ni, tawa səsə ghwəy məhərli mali na tay? Kwəma wəzə na na sa məni na va tə ya! 11 26:11 Nəw 15:11Sa nzanay, ka ndərma gəzə ghwəy va na tiɓa dza ghwəy nza li shi ya hwəmɓa. Ma na nee kiy, ka dza ghwəmməə nza lə ghwəy tikə ndimndim kiw. 12 Ma ꞌwərdi ɓaslatəra na nay, mbəri tsee na sa gwəmanti na vaa varamti, ta dza ta lara! 13 A gəzaŋwəy ya ta na navay, tsəgha na, ya paꞌ kwəmaɓa dza məndiy gəzə Yəwən kwəma wəzə na kaa mbəzli tə hiɗi gwaꞌa gwaꞌay, ta gəzə kwəma mənti na va dza məndi, ka zəzəə dzəkən mali va» kə Yesəw.
Zhəwdasə mbə ɗi nga ɗafa ta Yesəw
(Mk 14:10-11; Lk 22:3-6)
14 Dzəghwa Zhəwdasə Isəkariyətə tsahwəti ntsa mbə *mbəzli ta səɗa Yesəw məŋ lə bakə ni, mbaꞌa dzaa kəsashi mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala. 15 26:15 Səvəri 21:32; Zak 11:12; Zhŋ 11:57; 13:2Ma kə kaa ngəshi na: «Ya yən ngati ɗafa ta kəsəŋwəy Yesəw na, wantsa shi dza ghwəy ngavəraa?» kə. Ma sa favə mbəzli va tsəgha na, dza ghəshi mbaꞌa ghəshi gəzəti kwa jipə shi, mbaꞌa ghəshi mbəranavə mbəl mahkan mətsəkə ngəci. 16 War sa kwəmavə Zhəwdasə gəna va tsəgha ki na, mbaꞌa ꞌwati pəla kwal tsaa nga ɗafa ta kəsə Yesəw ghəshi.
Yesəw mbə zəmə shiy mbə *makwaghwa Pakə ghəshi lə mbəzli ta səɗa ci
(Mk 14:12-26; Lk 22:7-23; Zhŋ 13:21-30; 1Kwər 11:23-25)
17 26:17-29 Səvəri 12:1-20Dzəghwa kwa taŋa vici ka məndiy zəmə peŋ tsa kama *is ti mbə, mbaꞌa səəkəta. Dza *mbəzli ta səɗa Yesəw mbaꞌa ghəshi tsəhəshi və, a kə ghəshi ngəci na: «A Metər, kwəma ɗi gha ghəy tatəŋa shi zəmə dza ghaa zəmə mbə makwaghwa Pakaa?» kə ghəshi. 18 Ma kə Yesəw ngəshi na: «Mbalam dzəmbə məlmə, dzakə ghi tsa zana. A pə ghwəy taa ni ngəci sa ghwəy tsəhəŋwəy kəyɓay: “Metər tsa ghəy ghwənikəŋəy na va gha. A kəy: Waa vəghwə tsee məniy na, ma ɗee dzakə ghi tsa gha, ta zəmə shi Pakə, ghəy lə mbəzli ta səɗee, kə” pə ghwəy taa ni ngəci» kə Yesəw. 19 Dzəghwa mbəzli ta səɗa Yesəw mbaꞌa ghəshi dzaa mənti njasa gəzanakəshi Yesəw va, mbaꞌa ghəshi tati shi zəmə dza ghəshiy zəmə mbə makwaghwa Pakə.
20 26:20-25 Zhŋ 13:2, 21-30Ma sa pəkwəta vici ki na, mbaꞌa kar Yesəw ghəshi lə mbəzli ta səɗa ci va məŋ lə bakə ni nzəyshi ta zəmə shi zəmə ki. 21 Ma kə Yesəw ngəshi ghəshi mbə zəmə shiy na: «Nay ghwəy na, a gəzaŋwəy ya, ta na navay, tsəgha na, a tsahwəti ndə mbə ghwəy kwətiŋəy, ta nga ɗafa dza na tə ya, ta kəsəra məndi» kə.
22 Ma sa favə mbəzli ta səɗa Yesəw tsəgha na, ka zhanshi kwəma va tərəŋw, gwanashi. Ya wa ndə na, tapə dzəmbəy mbə ɗəw kwəma va Yesəw: «A Ntsaa sləkəŋəy, yən na nanzə bərkee ɓa na?» kə tsava, tsəgha tsahwəti ɗəw diɓa, war tsəgha ghəshiy ɗəɗəw.
23 26:23 Cem 41:10Ma kə Yesəw ngəshi na: «Ntsa zəmə ghəy shiy li kwa kwakwa tsa kwətiŋ tsay, ghəci na saa dza va ta nga ɗafa tə ya, ta kəsəra məndi. 24 26:24 Cem 22:7-8, 16-19; Ezay 53:9Na nee yən Zəghwə yakə ndə ngəriy, ta mətira dzee njasa tsasliti məndi vaa dzəkənee mbə Zliya Hyala. Ma nanzə kiy, tərəŋw dza ngəraꞌwəə nza kən ndə nga ɗafa tə ya tsa va. Wəzəɓaa niy maw ma məndiy yakə dza naa nza və» kə.
25 Ma kə Zhəwdasə ntsaa nga ɗafa va ta Yesəw na: «A Metər, yən na nanzə bərkee ɓa na?» kə. Ma kə Yesəw ngəci na: «Wa gha na» kə.
26 26:26-28 1Kwər 10:16Ma ghəshi mbə zəmə shi zəmə va ki na, dza Yesəw həŋ ɓəvə peŋ. Dza na mbaꞌa mananati ꞌwəsa ti kaa Hyala. Ma sa manamti na ꞌwəsa na, dza na mbaꞌa ngangavəri peŋ tsa vaa ɓanavə kaa mbəzli ta səɗa ci. Ma kə ngəshi na: «Ava ghənzə na vəghee, ɓəm zəməm» kə.
27 Ma ləy hwəm na, dza na həŋ ɓəvə hwəpər tsa nza shi sa kwa, dza na mbaꞌa mananati ꞌwəsa kaa Hyala. Ma sa manamti na ꞌwəsa na, dza na həŋ ɓanavəshi. A kə na: «Sashim gwanaŋwəy! 28 26:28 Səvəri 24:8; Zher 31:31; Ebr 7:22; 9:15-20Sa nzanay, ghəshi na miymiy ya, li shi sla Hyala kiri kwa jipə nzə lə mbəzli. Ta shəkəshi dza ghəshi ta mbəzli ɗaŋ, ta mbə Hyalaa pəlata kwəma shi jikir na mbə nəfə nzə. 29 Ə gəzaŋwəy ya: Ghava na tə ndatsəy, ka zhinee sahwə shi sa ni kala war fəca vici dza ghwəmməə zhiniy sashi ka yəwən jakəjakə lə ghwəy, tə pətsa sləkə Dirə mə ghwəməw» kə.
30 26:30 Lk 22:39; Zhŋ 18:1Dza ghəshi ka ha cemer, ka fal Hyala. Ma ləy hwəm ki na, mbaꞌa ghəshi səvərishi, ka dzashiy dzəmə kəlaŋ *ꞌWəlivə.
Yesəw gəzə vəraslə tsa dza Piyer ta vəraslə
(Mk 14:27-31; Lk 22:31-34; Zhŋ 13:36-38)
31 26:31 Zak 13:7; Mt 26:56; Zhŋ 16:32Ma kə Yesəw kaa mbəzli ta səɗa ci ki na: «Nay ghwəy na, mbə vərɗi ndatsə nay, ta zlara dza ghwəy kwətiraa hwəŋwəy gwanaŋwəy. Sa nzanay, a Hyala gəzəkə mbə Zliya nzə, a kəy:
Ta paslamti ndə ndəghwə shiy dzee,
ka teŋkesli ci dzay,
mbaꞌa ghəshi zləzləŋərəshi
ka dza kwaɓa, ka dza kwaɓa, kə.
32 26:32 28:7, 16Ləy hwəm sa kee zhakatira mbə məti kiy, ta ꞌwatəŋwəy kwal dzee dzaa dzəti hiɗi ka Galile, ma nza ghwəy kəsara mbəɓa» kə.
33 Ma kə Piyer kaa zləɓanci na: «A Ndə sləkəpə, na nee neyey, ya gwaꞌa gwaꞌa zlaŋa mbəzliy, ka dzee zlaŋa tepəw» kə. 34 26:34-35 Lk 22:33-34; Zhŋ 13:36-3826:34 26:75Ma kə Yesəw ngəci na: «A Piyer, a gəzaŋee ta na navay, mbə vərɗi ndatsə na, ka ngələkə gha way, gha zhinti gəzə mahkan səɗa gha: “Sənay tsava ndə yaw, sənay tsava ndə yaw” pə gha» kə Yesəw. 35 Ma kə Piyer na: «Ya ta məti dzee kwasəbə ghay, ka dzee gəzə, sənaŋa yaw, pən tepəw» kə. Dza nihwəti *mbəzli ta səɗa Yesəw va tərmbə, tsəgha ghəshi gəzəkə kwərakwə ki.
Njasa cəꞌwə Yesəw Hyala kwa Getəsemane
(Mk 14:32-42; Lk 22:39-46)
36 26:36-46 Lk 5:16; Ebr 5:7-8Dzəghwa kar Yesəw ghəshi lə mbəzli ta səɗa ci, mbaꞌa ghəshi səəkəshiy dzəti tsahwəti pi. «Getəsemane» kə məndi kaa slən tsa pətsa va. Dzəghwa ma kə kaa ngəshi na: «Nzəyŋwəyəm tikə, e katayvaraa dzarɓa, ta cəꞌwə Hyala» kə. 37 Dza na mbaꞌa pəməvə kar Piyer ghəshi lə ndərazhi Zhebede va bakə ni kwasəbə ci. Ma ghəshi mbə dza tsəgha na, mbaꞌa her Yesəw ghati dza, ka sla nəfə tsa ci diɓa. 38 Ma kə kaa ngəshi ki na: «Tərəŋw slay nəfə tsee, ka ɗi pəəslira. Nzəyŋwəyəm tikə kwasəbe, əntaa ghwəy ɓə hi ma» kə. 39 26:39 6:10; 20:22; Zhŋ 18:11; Ebr 10:9Dza na mbaꞌa kətivə dza bəlakə jəw. ꞌWakəvə na, mbaꞌa ꞌyambə kwəma ci mbə hiɗi. Dza na ka cəꞌwə, a kə na: «A Di, War mbaꞌa kə tsahwəti kwal tiɓay, bashamti ngəraꞌwə tsa va səəkəə dzəkənee. Nanzə kiy, əntaa gha məni war tə sa ɗee ma, war njasa təɓaŋa na ka gha məni» kə.
40 Dza na tərəɗ zhəghəkəvay dzəvəgha mbəzli ta səɗa ci va mahkan ni. Səəkə na na, ghəshi ɓanti hi. Ma kə kaa Piyer ki na: «A nava mbə ma ghwəy nzaynza ləməciŋwəy kwasəbee ya gar tsahi kwətiŋaa. 41 26:41 Ef 6:18; Ebr 2:18Ə pə ghwəy nzəyŋwəy ləməciŋwəy, ka cəꞌwə Hyala ta mbə ghənzəə ndəghwəŋwəy, vantaa *ndə jaka tsa nzə ngaɗambəŋwəy mbə məni *kwəma jikir na. Ka ɗi məni kwəma wəzə na ndə ngəri kwa kwəma Hyala mbə nəfə tsa ci ngar ki na, daw bərci vəgha ci ta məni nzə» kə.
42 Zhini na, mbaꞌa katantəvay diɓa kwa baka səɗa ci, ka cəꞌwə Hyala ghəci, a kə na: «A Di, kala tsahwəti kwal tiɓa gar ɓanti ngəraꞌwə tsa kən yay, war ta səꞌwa dzee. War njasa təɓaŋa na kəə məniva» kə. 43 Ma sa kəɗiy na lə cəꞌwə Hyala na, zhini na mbaꞌa zhəkəy zhəvəgha mbəzli ta səɗa ci va. Zhəkə na ɓa na, ghəshi tə hi, shaŋ ghəshi ta mbay nzəyshi ləməcishi. 44 26:44 2Kwər 12:8Zhini na mbərəkə zlashi, mbaꞌa katamtəvay diɓa. Dza na mbaꞌa zhiniy cəꞌwəti Hyala kwa mahkana səɗa, war njasa məcana va.
45 26:45 Zhŋ 12:23; 13:1; 17:1Dzəghwa mbaꞌa zhəkəy zhəvəgha mbəzli ta səɗa ci ki. Ma kə kaa ngəshi na: «A mbəzli ni, him hi tsa ghwəy, ka dəkə vəgha ghwəy na ghwəy. Ava ghwəy nay vəghwə tsee kətikəvay, ta kəsəra məndiy dzəmbə dividivi ka məni kwəma jikir na, yən Zəghwə yakə ndə ngəri. 46 Ava ghwəy nay ntsaa ngati ɗafa va tə ya səəkəy, satim a ghwəmmə dzar dzəvəgha» kə.
Njasa kəsə məndi Yesəw
(Mk 14:43-50; Lk 22:47-53; Zhŋ 18:3-12)
47 Ma Yesəw mbə kərni gəzə kwəma vaa səkwa na, ndəs Zhəwdasə, tsahwəti ntsa mbə mbəzli ta səɗa ci va məŋ lə bakə ni səəkəy. Mbaꞌa mbəzli ɗaŋ tərəŋw kwasəbə, lə kafaꞌihi nihwəti, lə ghədemesli nihwəti. Mbəzli vay, mbəzli dikə dikə ni mbə *ka ta Hyala ghəshi lə mətikwəkwər mbə *ka Zhəwifə niy ghwənashi na ta kəsə Yesəw. 48 Ma kə Zhəwdasə tsaa ngati ɗafa va ta Yesəw niy ni kaa mbəzli va ghəshi dzaa kafə ki na: «Sa ka ghwəmmə tsəhəmməy, ntsa dza ghwəy vaa nara mbə səkwə njasa ka ndəə səkwə madigayəy, ghəci na. Nza ghwəy kəsə ki» kə niy ni kaa ngəshi. 49 Tsəhə tsa tsəhə ghəshi ki na, karə Zhəwdasə dzay dzəvəgha Yesəw. Ma kə kaa ngəci na: «ꞌWəsa Metər» kə, mbaꞌa səkwəti njasa ka ndə vaa səkwə madigay. 50 Ma kə Yesəw ngəci na: «A madiga, ə pə ghaa məni kwəma səəkə gha ta məni di» kə. War ghwəla ki na, dza mbəzli va ɓasə ɓasakənvashiy dzəkən Yesəw, tasl ghəshi kəsəti tsəgha. 51 ꞌWakəvə tsahwəti ntsa tə səəbə Yesəw fəkwatə təɗikəvəri kafaꞌi ci, pətsə kəsləkəghwa sləmə vəgha ghən ndə ghəra sləni kaa dikə tsa ka ta Hyala. 52 26:52 Ghava 9:6Ma kə Yesəw ngəci na: «A ntsee, zhanambə kafaꞌi tsa gha mbə kwəɓək tsa ci. Sa nzanay, ma mbəzli nashi ghwəy va mbə dza lə kafaꞌihi ta dividivi shiy, War kafaꞌi dza naa zamtishi kwərakwə. 53 Favə gha na, yən kə niy ɗi məni tsəgha nzay, e haray Dirə ta kəətira ghəci nza. Ka na dza tiɓata nza na, mbaꞌa ghwənikəra ka kwal ci ɗaŋ tərəŋw ta kəətira. 54 Kwəma nata ghwəy naa məniva sanay, kwəma tsasliti məndi kwa Zliya Hyalaa dzəkənee na. Mbaꞌa pən niy ni e har Dirə ta kəətira ghəci pən nzay, ka dza kwəma tsasliti məndi vaa mənta nzaw» kə.
55 26:55 Lk 19:47Zhini ma kə kaa mbəzliy kəsə va na: «A mbəzli ni, tawa səəkə ghwəy ta kəsəra lə kafaꞌi mbaꞌa ghədemesli njasa nzee ndə ghəli kia? Vici va vici va ghwəmmə niy nza lə ghwəy mbə *ciki Hyala, ka ɓəni shiyee kaa mbəzli, kalaa niy kəsəra ghwəy ghalaɓa nanzə sa? 56 26:56 Mt 26:31; Lk 24:46Ma kwəma nata ghwəy na məntay, ta mbəə dzəghwata kwa kwəmaa niy tsasliti ka gəzə kwəma Hyala va mbə zliya, mənta na tsəgha» kə.
Ləy hwəm sa gəzəkə Yesəw kwəma va ki na, ꞌwakəvə mbəzli ta səɗa ci kwərec ghəshi hwəshi gwanashi, mbərəkə ghəshi zlay tiɓa kwətiy.
Yesəw kwa kwəma ka sləka kwəma mbə *ka Zhəwifə
(Mk 14:53-65; Lk 22:54-55, 63-71; Zhŋ 18:13-14, 19-24)
57 Dzəghwa mbəzliy kəsəvə Yesəw va mbaꞌa ghəshi ɓəghə Yesəw dzakə ghi tsa Kayifə, dikə tsa *ka ta Hyala. Ghalaɓay, kəghi tsa va niy nza *ka ɓənipə kwəma pəhəti Hyala ghəshi lə mətikwəkwər mbə ka Zhəwifə. 58 Ma məndi mbə dza lə Yesəw dzakə ghi tsa va na, dza Piyer ka nəwshi kərakə kərakə, paꞌ kwa tipə dikə tsa ka ta Hyala tsa dikə tsa va. Ma sa tsəhəy na kwa tipə va na, dza na mbaꞌa nzəyəy mbə mbəzliy ndəghwə ghi tsa va, ta mbə ghəciy nashi shi dza məndi ta məni lə Yesəw.
59 Ma kəyɓa ki na, dza mbəzli dikə dikə ni mbə ka ta Hyala, ghəshi lə *mbəzliy sləka ka Zhəwifə gwanashi mbaꞌa ghəshi dzəmbəshi mbə pala kwəma dza ghəshiy ɓanavə fəti ti kaa Yesəw, ya dzərvə dza ghəshiy təɓanakən, ta mbə ghəshiy paslamti. 60 Ɗaŋ tərəŋw mbəzli tətəɓanakən dzərvə na, shaŋ ghəshi ta kwəmavə kwəma ka ghəshi ɓanavə fəti kaa Yesəw li. Ma ləy hwəm jəw ki na, ꞌwakəvə nihwəti mbəzli tiɓa bakə, mbaꞌa ghəshi kafəshi. 61 26:61 27:40; Zhŋ 2:19; SləniKY 6:14A kə ghəshi na: «Aya, a kə ntsa niy niy: “Ma yənəy, e mbay ngəzlamti *ciki Hyala tsa, mbaꞌee zhiniy ngakati mbə vici mahkan” kə niy ni» kə ghəshi.
62 Ma sa gəzəkə mbəzli va tsəgha na, dza dikə tsa ka ta Hyala pəlhəm satiy, ma kə kaa Yesəw na: «Na ntsa, a shiy mənishi zləɓa ma gha kwemer gəəzə məndi niy dzəkən gha shəka?» kə. 63 26:63 Mbaꞌa Yesəw catavay: Ezay 53:7; Mt 27:12-14; Zəghwə Hyala: Mt 14:33; 27:40, 43; Lk 22:70Dzəghwa Yesəw naci dighevə catavay, zhini ma kə dikə tsa ka ta Hyala tsa va ngəci na: «Avee dzaa ɗəw kwəma va gha, nza gha zləɓakəŋəy. Lə slən tsa Hyalaa ɓəka piy ɗəwee va gha, mbaꞌa pə ghaa *Kəristəw Ntsa tivə Hyala, Zəghwə Hyalay, mbaꞌa gha gəzaŋəy» kə.
64 26:64 Dani 7:13; Mt 22:44; 24:30; Mk 13:26; Lk 21:27Ma kə Yesəw na: «Yə, tsəgha na njasa gəzə gha va. Ə gəzaŋwəy ya, ghala ndatsəy, tə dəvə kwa bəzəmə Hyala kwa bərciy sləkə shiy gwaꞌa dza ghwəy nara mənzəy, yən Zəghwə yakə ndə ngəri. Zhini diɓay, ta nara dza ghwəy yən mbə səəkə mbə kwəleɓi mə ghwəmə» kə.
65 26:65 Mbaꞌa slakwanti kwəbaŋ tsa kən ghən ci: Ɓəla 14:6; Esd 9:3; A tsəərəti Hyala: SləniTaH 24:16; Zhŋ 19:7Ma sa favə dikə tsa ka ta Hyala tsəgha na, dza na kwəbaŋ tsa kən ghən ci, kwəyah kwəyah ghəci slakwanti, sa satiy nəfə tsa ci. A kə na: «Ava ntsa va sawanti Hyala. Wəkə na nava tsəgha, ka ɗi mbəzli ghwəmmə ta ndəgha fəti ta kwəma mənti na ghwəlaw. A ghwəy favə njasa sawa na Hyala dəꞌwə ghən tsa ghwəy. 66 Naa njaa na na təkə ghwəy dzəkən baya?» kə. Ma kə ghəshi ngəci na: «A gəzəkə *kwəma jikir na, gar pəəsli na» kə ghəshi.
67 26:67 Ezay 50:6; 53:5Dza ghəshi ka titifə ndighwər dzəmbə kwəma ci, ka ndəkwə lə dəvə. Ma nihwəti na, ka sləva dəvəə dzəvəgha ghən ci. 68 26:68 21:11Ma kə ghəshi na: «Gha na Kəristəw, ca a Hyala cətəŋa, a gha gəzaŋəy sana di, nda wa ntsaa ləkəŋa va» kə ghəshi.
Vəraslə tsa Piyer
(Mk 14:66-72; Lk 22:56-62; Zhŋ 18:15-18, 25-27)
69 Ma Piyer mənzəy kwa tipə tiɓa kəghi tsa dikə tsa *ka ta Hyala tsa va ki na, dzəghwa nahwəti maliy ghəra sləni kəyɓa, kət kətəghəvataa dzəvəgha. A kə kaa Piyer na: «Ghay ntsay, tsahwəti ntsa kwasəbə Yesəw ndə ka Galile tsa va nza gha» kə. 70 Dzəghwa Piyer ka vəraslə kwa kwəma mbəzli gwanashi ki, a kə na: «Sənata gəla kwəma ɗi gha na gəzee sana nee kiw» kə. 71 Dza na mbaꞌa kafəy dzaa nzəyəy vəgha miy dəgha. Dzəghwa nahwəti mali kwa ghəra sləni ɓa mbaꞌa nighəvə. Ma kə kaa mbəzli tə pətsa va na: «Ma ntsa nanzəy, ntsaa niy nza kwasəbə Yesəw ndə ka Nazaretə na» kə. 72 Ma sa favə Piyer tsəgha na, ka zhini ghəciy vəraslə, ma kə na: «Yən na neyey, e zəməkə ya fəla, sənay ntsa vee tepəw» kə.
73 Dza war ghwəla jəw diɓa na, kət mbəzli tiɓa kətəghəvashiy dzəvəgha Piyer. A kə ghəshi ngəci na: «A ntsa, na kataŋ kataŋ nay, tsahwəti ntsa mbə mbəzli ntsa ni nza gha. Ghala mbə gəzə kwəma gha liw» kə ghəshi. 74 Dzəghwa Piyer tapə ta zəmə lə fəlata ki, a kə na: «Tiɓa tepəw, tsamtəra Hyala yən kəə sla dzərvə, sənay ntsavee na yaw!» kə.
War sa gəzəkə Piyer tsəgha ki na, ꞌwakəvə ngələkə tsəgha, mbaꞌa way tiɓata ki. 75 26:75 26:34Ma sa favə Piyer wa ngələkə tsa va na, nzaꞌjəw ghəci zəzəvə kwəmaa niy gəzanakə Yesəw va. Ma kə Yesəw niy ni ngəciy: «Ka ngələkə gha way, gha zhinti gəzə mahkan səɗa gha: “Sənay tsava ndə yaw, sənay tsava ndə yaw” pə gha» kə Yesəw niy ni ngəci. Ma sa zəzəti Piyer kwəma mənti na va na, dza na pəlhəm satiy, mbaꞌa səvəriy tə ngwəla, ka wahə ghəci tərəŋw tərəŋw.

26:1 26:1 7:28

26:2 26:2 16:21

26:4 26:4-5 21:46

26:6 26:6-7 Lk 7:37-38

26:11 26:11 Nəw 15:11

26:15 26:15 Səvəri 21:32; Zak 11:12; Zhŋ 11:57; 13:2

26:17 26:17-29 Səvəri 12:1-20

26:20 26:20-25 Zhŋ 13:2, 21-30

26:23 26:23 Cem 41:10

26:24 26:24 Cem 22:7-8, 16-19; Ezay 53:9

26:26 26:26-28 1Kwər 10:16

26:28 26:28 Səvəri 24:8; Zher 31:31; Ebr 7:22; 9:15-20

26:30 26:30 Lk 22:39; Zhŋ 18:1

26:31 26:31 Zak 13:7; Mt 26:56; Zhŋ 16:32

26:32 26:32 28:7, 16

26:34 26:34-35 Lk 22:33-34; Zhŋ 13:36-38

26:34 26:34 26:75

26:36 26:36-46 Lk 5:16; Ebr 5:7-8

26:39 26:39 6:10; 20:22; Zhŋ 18:11; Ebr 10:9

26:41 26:41 Ef 6:18; Ebr 2:18

26:44 26:44 2Kwər 12:8

26:45 26:45 Zhŋ 12:23; 13:1; 17:1

26:52 26:52 Ghava 9:6

26:55 26:55 Lk 19:47

26:56 26:56 Mt 26:31; Lk 24:46

26:61 26:61 27:40; Zhŋ 2:19; SləniKY 6:14

26:63 26:63 Mbaꞌa Yesəw catavay: Ezay 53:7; Mt 27:12-14; Zəghwə Hyala: Mt 14:33; 27:40, 43; Lk 22:70

26:64 26:64 Dani 7:13; Mt 22:44; 24:30; Mk 13:26; Lk 21:27

26:65 26:65 Mbaꞌa slakwanti kwəbaŋ tsa kən ghən ci: Ɓəla 14:6; Esd 9:3; A tsəərəti Hyala: SləniTaH 24:16; Zhŋ 19:7

26:67 26:67 Ezay 50:6; 53:5

26:68 26:68 21:11

26:75 26:75 26:34