Zliya Yəwən kwəma wəzə naa dzəkən Yesəw Kəristəw njasa tsasliti
Markə
Kwəma dza ghwəmməə gha sənataa dzəkən zliya na
Markə tsaa tsasliti zliya na tsay, tsasliti slən tsa ci na mbəw. Ya tsəgha nzə kiy, mbə gəzə na nihwəti mbəzli, dzəkən Markə tsa va: «Ghəci na məgəla tsaa niy pəlatanavəshi gwədəwri tsa ci va kaa mbəzli fəcaa niy kəsə məndi va Yesəw kwa Getəsemane» kə ghəshi (vəh 14:51-51). Ma kə nihwəti mbəzli diɓa na: «Ghəci na Zhaŋ Markə tsaa niy təwrə va ghəshi lə Pəl mbaꞌa Barnabasə» kə ghəshi (Sləni ka kwal Yesəw 12:25; 13:5, 13; 15:37-39; Kwələsə 4:10; 2 Timəte 4:11). A Piyer ntsa ta səɗa Yesəw niy sənay ghi tsa Markə wəzə wəzə (Sləni ka kwal Yesəw 12:12). Diɓa na mbaꞌa kar Markə nzəyəhwə nzəy lə Piyer (1 Piyer 5:13). Zhini ma kə nihwəti diɓa na: «Kwəma tsasliti Markə na mbə zliya nay, Piyer slanakə na» kə ghəshi.
Ma kə nihwəti mbəzli ɓa na: «Pərɓa Markə tsa tsasliti na Yəwən kwəma wəzə naa dzəkən Yesəw kaa kar Matiye lə Ləwka mbaꞌa Zhaŋ» kə ghəshi. «Kaa mbəzli Kəristəw kamaa ka Zhəwifə tsasliti na, mbəzliy sa ngəraꞌwə tə sa nəw ghəshi Yesəw tə hiɗi ka Rəm» kə ghəshi. A ɗi Markə canshi kaa mbəzli va njasa nza bərci va Yesəw, sa nzana Zəghwə Hyala, nza mbəzli va mbəə səꞌwa kwəma, kala hazləni ma. Mbaꞌa ghəshi sənay, a bərci və ta mbəli mbəzli gwərapə gwərapəshi ni, lə ta tahamti hyeler mbə vəgha mbəzli, lə ta pəli kwəma mbəzli jikir na gwaꞌa, zhini ka ɓananshi shiy kaa mbəzli lə bərci, kə ghəshi.
Avanay njasa nəwva kwəma mbə zliya na:
Vəh 1 paꞌ tə vəh 9 Nzəy tsa Yesəw tə hiɗi ka Galile, lə sləni ci ghərahwə na mbə.
Vəh 10 Yesəw mbə kwal ta dzəmbə məlmə Zherəwzalem.
Vəh 11 paꞌ tə vəh 16:1-8 Nzəy tsa Yesəw mbə Zherəwzalem paꞌ tə vici məti ci, lə səəmə tsa ci kwa kwəli.
Vəh 16:9-20 Njasa citi Yesəw ghən tsa ci kaa mbəzli ci, sa satiy na mbə məti, lə njasa dzay naa dzəmə ghwəmə ta nzəy vəgha Dəy. Ma kə mbəzliy: «Markə tsasli na niva kwəshalahiw» kə ghəshi.
1
Zhaŋ ndə məni *batem mbə gəzə kwəma Hyala kaa mbəzli
(Mt 3:1-12; Lk 3:1-18; Zhŋ 1:19-28)
1-2 1:1 15:39; Ebr 2:31:2 Mala 3:1; Səvəri 23:20; Mt 11:10; Lk 1:76; 7:27Ma kwəma mbə zliya nay, Yəwən kwəma wəzə naa dzəkən Yesəw *Kəristəw, Zəghwə Hyala na. Njasa tsasliti *Ezay ndə gəzə kwəma Hyala vay, tsəgha ghatəvata na. Ma kə Hyalaa dzəkən zəghwə nzəy: «Avee taa ghwənəghə ndə kwal tsee a ghəci ꞌwatəŋa kwal, ta gwəmantəŋa kwal tsa dza ghaa dza kwa, kə Hyala» kə Ezay. 1:3 Ezay 40:3Zhini ma kə Ezay diɓay: «Ava məli ntsa vaa gaka mbə zlapə mbə gamba, ma kəy: “Gwəmantim nefer ghwəy ta kaꞌwə Ndə sləkəpə, njasa ka məndi vaa zamti kwal wəzə wəzə ta kaꞌwə ntsa dikə tsa, mbaꞌa ghwəy ghwənanamti nefer ghwəy wəzə wəzə” kə məli va» kə Ezay.
1:4 Lk 3:3Njasa gəzəkə Ezay va kiy, tsəgha səəkəy Zhaŋ tsaa məni batem mbə gamba. Dza na ka gəzə kwəma Hyala kaa mbəzli, a kə na: «Tsam titihwə kwa kwəma Hyala, zhəghantim nzəy tsa ghwəy, ma nza məndi məntəŋwəy batem, nza Hyala pəlayŋwəy jikir tsa ghwəy mbə nəfə tsa nzə» kə.
Dza mbəzli mbə məlmə Zherəwzalem lə nihwəti mbəzli tə hiɗi ka Zhəwde gwanashi mbaꞌa ghəshi səəkəshiy dzəvəgha. Ma sa favə ghəshi kwəma ci va na, mbaꞌa ghəshi cicikəvəri kwəma shi jikir na mənti ghəshi gwaꞌa gwaꞌa. Dza Zhaŋ ka mananshi batem kwa həl Zhərdeŋ ki.
1:6 2Mezh 1:8Zhaŋ tsa vay, kwəbaŋ tsa tsati məndi tə shəti ngaləwba niy nza na kən ghən ci, mbaꞌa pəhətəvay səvəri mbə hwər ci lə kanda hwətəɓə. War kar hayer lə mbəzəkwə tsa kwamti ni ci shi zəmə na. Ma kə kaa mbəzli mbə gəzə kwəma ci va na: «A tsahwəti ndə taa səəkə ləy hwəmee, tsava ndəy, aa taŋətəra tə dikə. Məniree gar gələɓə kwa səɗa ci ta pəli yiɗi mbə kwakwahə tsa mbə səɗa ciw. Yən na neyey, lə yam ngəri məniŋwəy ya batem. Na naciy, lə *Safə tsa Hyala dza naa məniŋwəy batem» kə.
Njasa mənim *batem kaa Yesəw lə njasa həərə *ndə jaka tsa Hyala
(Mt 3:13–4:11; Lk 3:21-22; 4:1-13)
Ghala vici va ki na, mbaꞌa Yesəw kafəy mbə məlmə Nazaretə tə hiɗi Galile ta dzaa dzəvəgha Zhaŋ, dza Zhaŋ mbaꞌa mananati batem kwa həl Zhərdeŋ. 10 Ma sa səəməy Yesəw kwa yam na, nzaꞌjəw ghwəmə ghwənita, ka səkwa Safə tsa Hyalaa dzəkən ndəɓa ghərpəpə pə gha. 11 1:11 Cem 2:7; Ezay 42:1; Mk 9:7; 12:6Ma fa na na, məli ndəə gaka, ka gəzanci kwəma səəkə mə ghwəmə, a kə ngəci na: «Gha na Zəghwee, tərəŋw ɗiŋee, mbə vəshi nzee dalala tə gha!» kə.
12 War ghwəla tsəgha ləy hwəm batem tsa mananati Zhaŋ va na, mbahə Safə tsa Hyala mbahəghə dzəmbə gamba. 13 Dzəghwa vici faɗə mətsəkə ghəci mənti tə gamba va. War mbə həərə ndə jaka tsa Hyala ka nighə kwəma ci. War ghəshi lə shəkwadeshi ka naa nza gwaꞌa tsəgha, Ka kəəti ka kwal Hyala.
Kar Yesəw lə ka kəəsə kərpi faɗə
(Mt 4:12-22; Lk 4:14-15; 5:1-11)
14 Dza məndi ki, mbaꞌa məndi kalambə Zhaŋ tsaa məni *batem mbə ciki fərshina. Ma ləy hwəm sa kalay məndi Zhaŋ na, mbaꞌa Yesəw səəkəy dzəti hiɗi ka Galile, ka gəzəpə Yəwən kwəma Hyala wəzə na. 15 A kə kaa mbəzli na: «A vəghwə bərkəy nana, ndəkwə ndəkwə na vəghwə ta səəkə Hyala ta sləkə mbəzli. Tsam titihwə kaa Hyala a ghwəy zhəghanti nzəy tsa ghwəy kwataŋa, mbaꞌa ghwəy zləɓavə Yəwən kwəma wəzə na» kə.
16 Dza maɗ Yesəw maɗiy, ka dza dzəy miy kwəfa Galile. Ma dza na na, mbaꞌa kəsashi kar Shimaŋw ghəshi lə zəmbəghəy Andəre, ghəshi mbə bazla zlekwer dzəti kwəfa ta kəəsə kərpi, sa nza ghəshiy ka kəəsə kərpi. 17 Ma kə Yesəw ngəshi sa kəsashi na na: «A mbəzli ni, nəwram, zlashim kəəsə kərpi, e dzaa məntəŋwəy ka mbəzliy haka mbəzliy səəkə ta nəwra» kə. 18 1:18, 20 Mt 8:21-22Dza nzaꞌjəw mbərəkə mbəzli va zlashi zlekwer, mbaꞌa ghəshi nəwhwə.
19 Ma sa nə na kət, kə kaa dza kwa kwəma jəw na, mbaꞌa kəsashi kar tsahwəti ndə lə zəmbəghəy, kar Zhakə lə Zhaŋ, ndərazhi Zhebede ghəshi kwa kwambəwal, ka gwama zlekwer shi. 20 Daꞌ Yesəw harhwəshi ɓa, mbaꞌa ghəshi zlay dəshi ghəshi lə mbəzli ka ghəra sləni ci tiɓa kwa kwambəwal, mbaꞌa ghəshi nəwhwə Yesəw.
Kar Yesəw ghəshi lə ndə gazlaka
(Lk 4:31-37)
21 ꞌWakəvə Yesəw ghəshi lə mbəzli ta səɗa ci va ki, mbaꞌa ghəshi maɗishi ka dzashiy dzəmbə məlmə Kapernahwəm. Ma ghəshi mbəɓa, sa mənta *vici dəkəva na, mbaꞌa Yesəw dzəmbəy mbə *ciki ɓasəva tsa ka Zhəwifə, tapə ghəci ta ɓananshi kwəma. 22 1:22 Mt 7:28-29Ma mbəzli tiɓa ki na, mbaꞌa shi ɓananavəshi na va səəvəri məhərli shi. Sa nzanay, niy mənta na ci va kwəma ɓənipə na, nja ɓəni kwəma *mbəzliy ɓənipə kwəma pəhəti Hyalaw, lə bama ti niy nza na ci va kwəma ɓəni na kaa mbəzli.
23 Ma geꞌi ghala pətsa va ki na, mbaꞌa tsahwəti ndə niy nza tiɓa mbə ciki ɓasəva tsa va, lə gazlaka ghəci niy nza və. 24 1:24 3:11Ka ꞌwaŋə, a kə na: «A Yesəw, ndə ka Nazaretə, ta njaa ɗi gha lə ghəya? Ta zamtəŋəy səəkə gha shəkəna? Ma na neyey, e sənaŋa wəzə. Ghay, ntsa ɗewɗew tsa ghwənay Hyala nza gha!» kə. 25 Dza Yesəw mbaꞌa ꞌyamanakə cihə kaa gazlaka mbə ghən ntsa va va, ma kə na: «Ɗekəɗekə pə gha. Ə pə ghaa səvəri mbə ghən zal tsa, mbala kərakə!» kə. 26 Dza gazlaka va mbaꞌa kəsəy ntsa vaa gwaŋzəti lə bərci tərəŋw, mbaꞌa səvərita lə ꞌwaŋə zlaŋzlaŋ zlay ntsa va. 27 Mbaꞌa mbəzliy nza tiɓa gwanashi hashishi va nava kwəma, ka ɗəɗəw kwəma kwa jipə shi, a kə ghəshi na: «A na tsətsə na na kwəma kia? Kwəmaa ɓənipə nahwəti yəwən kwəma ki naa, njaa? Gwəravə, mbaꞌa gəzanakə kwəma lə bərci kaa gazlaka na, ka ɗi fəti ghənzə və!» kə ghəshi.
28 War ghwəla tsəgha na, nzaꞌjəw kwəma Yesəw pəlita, war ka sla məndi gwaꞌa gwaꞌa dzar mbə məlməhi tə hiɗi ka Galile.
Kar Yesəw lə ka zəlghwə ɗaŋ
(Mt 8:14-17; Lk 4:38-41)
29 Dzəghwa Yesəw ki mbaꞌa səvəriy mbə ciki ɓasəva tsa va, mbaꞌa ghəshi dzashiy dzakə ghi tsa kar Shimaŋw lə Andəre. Mbaꞌa kar Zhakə ghəshi lə Zhaŋ nəwvə. 30 Ma ghala pətsa va na, mbaꞌa shiy Shimaŋw məhəni ndəɓa ghwə, pə gha vəgha nzə. War sa tsəhəshi kar Yesəw na, mbaꞌa məndi gəzanci kwəma zəlghwə tsa mali va va. 31 1:31 5:41Dza Yesəw mbaꞌa dzəvəghay, dza na tasl kəsəvə dəvə nzə, kafə kafakati tə pi həni. Nzaꞌjəw rəniki vəgha mali va mənta ki. Dza na ka dza ta ɓanshi shi zəmə.
32 Ma sa pəkwəta vici ki na, mbaꞌa mbəzli ɓasanakə nihwəti ka zəleghwer ghənghən ghənghən, mbaꞌa ka gezlekiki kaa Yesəw. 33 Teꞌ teꞌ teꞌ mbəzli mbə məlmə va gwanashi ɓasəshi kwa dəgha va. 34 1:34 3:12Dzəghwa Yesəw mbaꞌa mbalamti ka zəlghwə ɗaŋ ni va va zəlghwə tsa shi va ghənghən ghənghən tsa gwaꞌa. Mbaꞌa tahamti lə gezlekiki shi ɗaŋ tərəŋw. Kala ɓanavəshi kwal Yesəw kaa gezlekiki va ta gəzə kwəma. Sa nzana, mbaꞌa ghəshi niy sənay Yesəw.
Yesəw tə hiɗi ka Galile
(Lk 4:42-44)
35 1:35 Lk 5:16Ma tə həzlimə va mekəshi pəətə, pi ghwəlay həvir ki na, dza Yesəw mbaꞌa kafəy kəghi, mbaꞌa səvəriy mbə məlmə, ka dzay dzəti gamba. Dza na ka cəꞌwə Hyala tə gamba va ki. 36 Dzəghwa kar Shimaŋw lə nihwəti mbəzli ka ghəshiy nza li shi ka pala ki. 37 Dza ghəshi ndəs ghəshi kəsay. A kə ghəshi ngəci sa kəsay ghəshi na: «Ava mbəzli mbə pəlaŋa gwaꞌa gwaꞌa» kə ghəshi. 38 Ma kə Yesəw kaa zləɓanshi na: «Dzammə ghwəmməə dzəti tsahwəti pi, dzar mbə məlməhi jəw jəw ni ni ndəkwə ndəkwə ni, ta mbee gəzanshi kwəma Hyala kaa ni mbə shi mbəzli kwərakwə. Sa nzanay ghənzə na kwəma səəkee ta məni» kə.
39 1:39 Mt 4:23Dza na ki, ka dzay dzar mbə məlməhi tə hiɗi ka Galile gwanashi, ka gazanshi kwəma Hyala kaa mbəzli mbə ciki ɓasəva tsa shi, ka titihə hyeler.
Kar Yesəw lə ndə dərna
(Mt 8:1-4; Lk 5:12-16)
40 Dzəghwa tsahwəti ndə dərna tiɓa, mbaꞌa səəkəy dzəvəgha Yesəw. ꞌWakəvə na tsəfəkwə tsəfəkwəy kwa kwəma ci, ka cəꞌwə kwəma və, a kə na: «A Ndə sləkəpə, war mbaꞌa pə ghaa ɗi sənzənvay a ghaa mbəlantəra ɗewɗew va dərna kənee na» kə. 41 Dza tapə hwər tsa Yesəw ta zhanci ti tsəgha, kaf kafəti dəvə ci mbaꞌa dapay. A kə ngəci na: «E ɗi ghaa mbəliŋa, mbəliŋa kwəriŋ!» kə. 42 Nzaꞌjəw dərna va səraɓəta ti, mbaꞌa mbəliy kwəriŋ. 43 Dzəghwa Yesəw mbaꞌa naɓəti ki, mbaꞌa gəzanci dzay jighi kyaŋwkyaŋw. 44 1:44 SləniTaH 14:2-32; Mk 7:36; Lk 17:14A kə kaa ngəci na: «Favə tə gha kwəma dzee na ta gəzaŋa wəzə. Əntaa gha dzaa gəzə kwəma mbəli tsa mbəliŋa gha tsa kaa mbəzli ya jəw nzə ma. A pə ghaa maɗi, a gha dzaa canamti ghən tsa gha, njasa mbəliŋa gha kaa ndə ta Hyala. Nza gha dzaa vəliti vəli gha kaa Hyala njasa gəzəkə *Məyizə va, nza mbəzli mbəə sənay gwanashi, a gha mbəliŋa va dərna tə gha, kə ghəshi» kə.
45 1:45 7:36Ma ghəci naci ki, war sa dzay na na, mbaꞌa ghati gəzə bar tsa va kaa mbəzli ya paꞌ kwəmaɓa. Kala zhini Yesəw mbəə dzavə dza ghwazhə ghwazhə dzar mbə məlmə ghwəla. Ma sa nzana tsəgha ki na, ꞌwakəvə na mbaꞌa dza nzəyəy kwamti mbə gamba kama mbəzli ti. Zhini mbəzli war ka səəkə və ya dza kwəmaɓa diɓa.

1:1-2 1:1 15:39; Ebr 2:3

1:1-2 1:2 Mala 3:1; Səvəri 23:20; Mt 11:10; Lk 1:76; 7:27

1:3 1:3 Ezay 40:3

1:4 1:4 Lk 3:3

1:6 1:6 2Mezh 1:8

1:11 1:11 Cem 2:7; Ezay 42:1; Mk 9:7; 12:6

1:18 1:18, 20 Mt 8:21-22

1:22 1:22 Mt 7:28-29

1:24 1:24 3:11

1:31 1:31 5:41

1:34 1:34 3:12

1:35 1:35 Lk 5:16

1:39 1:39 Mt 4:23

1:44 1:44 SləniTaH 14:2-32; Mk 7:36; Lk 17:14

1:45 1:45 7:36