12
Kwəma mali ghəshi lə sa nja kəlmbə tsa
12:1 Ezay 7:14; 26:17Ma nighee ɓa na, nahwəti kwəma maɗaŋa maɗaŋa na təzlita dzəy tə ghwəmə. Nahwəti mali na sava təzlita na. Kwəbaŋ tsa kən na, vici. Mbaꞌa kəɗati səɗa nzə tə tir, mbaꞌam mananavə salabiy miydala tə sasərkwəhi məŋ lə bakə. Ma mali va ki na, lə hwər ghənzə vəghə ta ya. Ka kemahə ghənzə, ma sa zhanta zəghwə tərəŋw na, dza na ka wahə zlaŋzlaŋ.
12:3 tsahwəti sə waꞌi kəlmbə: 12:7, 9, 13; 13:2; 16:13; 20:2; Dani 7:7, 24Zhəghwa nahwəti kwəma maɗaŋa maɗaŋa na mbaꞌa təzlita dzəy tə ghwəmə diɓa. Tsahwəti sə na sava təzliy na, weꞌ kəlmbə ghəci. Ghəməy ghəci, ava dikə tsa ci. Mbərfəŋ ghəneɗemer ti. Lə dzakwə mezhizhə lə dzakwə mezhizhə mbə ghəneɗemer ci va. Mbaꞌa təlimim məŋ mbə ghəneɗemer va. 12:4 Dani 8:10Dzəghwa na lə shigə ci, mbaꞌa pavə nahwəti bəla sasərkwəhi tə ghwəmə kwətiŋ sa təhəvərishim mahkan mbə. Sa pavəshi na na, mbaꞌa shəkəkəghwashiy dzəti hiɗi. Dzəghwa na mbaꞌa səəkəə garəy ndəkwə ndəkwə vəgha maliy kemahə va ta ya. Ta ndəghə səkwa tsa zəghwə nzə va. Səkway ma zəghwə vay, nza ɓəhwəə ndahwə. 12:5 19:15; Cem 2:9Dzəghwa mali va, baw yakə zəghwəə zal. Saa dzaa məni Mazə tsa ghyanakə tsaa dzəkən hwəlfə mbəzli tə hiɗi gwaꞌa gwaꞌa. Ma sa nə na baw kə na, nzaꞌjəw məndi ɓəhwə zəghwə vaa dzaa fəy vəgha Hyala, ghənzə kwa gəzli mazə nzə. 12:6 1Mezh 17:1-7; 19:5-7; Mt 2:13; 1260 vicihi: 11:2Ma na məmə nanzə ki na, mbaꞌa hwətaa dzəmbə gamba. Mbaꞌa nzəyta mbəɓa, tə pətsa gwəmanati Hyala ta nzəy ghənzə ti. Dzəghwa ka ndəghwə Hyala, ka zəmanta shi zəmə, mbə vici bələkwə məŋ lə diwəy bakə mbaꞌa kwaŋ mətsəkə ki. (1ꞌ260)
12:7 Dani 10:13; Zhəwdə 9Dzəghwa mbəz pizlə, ghay mə ghwəmə tsəgha ki, kwa jipə kar *ndə kwal tsa Hyala tsa dikə tsa mə ghwəmə, «Mishel» kə məndi kaa slən tsa ci, ghəshi lə sa nja kəlmbə tsa va. Ya wa ndə mbə shi na, lə ni ci mbəzli ta səɗa ci, lə ni ci mbəzli ta səɗa ci. Dzəghwa ndə kwal tsa Hyala tsa har məndi vaa Mishel, ghəshi lə ni ci va ka kwal Hyala, mbaꞌa ghəshi ɓanavəshi bali kaa kar sa nza kəlmbə tsa va ghəshi lə ni ci va mbəzli. Kwərec ghəshi təhəkəghwashi səəkə mə ghwəmə. Kala zhini ghəshiy kwəmavə pi gar nzəyshi ghəshi məɓa. 12:9 20:2; Ghava 3:1; Ezay 14:12; 27:1; Lk 10:18; Zhŋ 12:31Dza mbaꞌa ghəshi ndəghakəghwa sa nja kəlmbə tsa va dikə tsaa dzəti hiɗi. Ghəci na shishi tsa ndimndim tsa va həhəərə mbəzli tə hiɗi gwanashi.«Mazə tsa hyeler» kə məndi kaa slən tsa ci. Zhini ɓa na: «*Ndə jaka tsa Hyala» kə məndi kaa tsahwəti slən tsa ci.
10 12:10 4:11; 11:15; ɓə fəti: Zhəwbə 1:9-11; Zak 3:1Ma fee ɓa na, məli ndə mbə gəzə kwəma səəkə mə ghwəmə zlaŋzlaŋ, a kə na:
«Aya, nana kiy, a Hyala mbəlantəpə kataŋ!
Aa citəpə bərci mbə mazə tsa məni na.
Avanay sənzənva kiy, a *Kəristəw ntsa
tivə na cikəvəri dikə tsa bərci ci kwərakwə ɓa.
Sa nzana, ma ntsaa ɓanshi fəti va kaa
nihwəti ngwarməhimmə,
havəghwə lə həvir kwa kwəma Hyalay,
a ghəshi ndəghakəghwa səəkə mə ghwəməə dzəti hiɗi.
11 12:11 6:9; Mt 16:25; WahəZher: 5:6; 1Zhŋ 2:14; 5:4Ma ngwarməhimmə vay,
a ghəshi təɗanakən kaa sa nja kəlmbə tsa va.
Sa nzana mbaꞌa miymiy zəghwə təmbəkə shikəshi ti shi.
Zhini mbaꞌa sa gəzəhwə ghəshi kwəma Hyala kaa mbəzli.
Mbaꞌa ghəshi zləɓavə məndiy bakwamtishi,
tə mbərkə kwəma va.
12 12:12 18:20Va tsəgha na ki,
ma ghwəmə, ghəshi lə ni məɓa shiy gwanashiy,
vəshi kə ghəshiy vəshi tərəŋw.
Ma na hiɗi ghəshi lə kwəfahi dikə dikə ni ti shi gwaꞌay,
a ngəraꞌwə kən ghwəy.
Sa nzanay, tə ghwəy səkway ndə jaka tsa Hyala,
lə nəfə lə nəfə tərəŋw.
Sa nzana mbaꞌa sənay
ndal tərmbə vici nee kwəma ta kəɗiw, kə» kə.
13 Dzəghwa, sa sənay sa nja kəlmbə tsa va. «Yənəy, ntsa ndəgha ndəgha tsa nzee səəkə mə ghwəməə dzəti hiɗi nana» kəy, dza na maɗ maɗiy ta nəw maliy yakə zəghwəə zal va. 14 12:14 piy mahkan mbaꞌa reeta: 11:2Ma dza məndi na, mbaꞌa məndi ɓanavə bəkəbəkəhi zəlikə dikə na kaa mali va, a ghənzə zli li shi, ta dzataa dzəmbə gamba, dzəti pətsa nzə va ta zəmanta shiy məndi mbə piya mahkan mbaꞌa reeta. Dza təhwəl, sa nja kəlmbə tsa va təhwəlata kwəfəghə mali va tə pətsa va ki. 15 ꞌWakəvə shishi tsa nja kəlmbə tsa va mbaꞌa vənəhwəkə yam səəkə ləy hwər ci, nja ghərakwəli kwasəbə mali va, ta mbə ghəshiy ɓəhwə. 16 Dzəghwa hiɗi mbaꞌa ghəshi yati mali va. Sa ghwənamtəvashi ghəshi, mbaꞌa ghəshi samti yaməə səəkəshi va ləy hwər shishi tsa va gwaꞌa. 17 12:17 6:9; 11:7; 13:7; Dani 7:21Dzəghwa ki, tərəŋw sa nja kəlmbə tsa va ɓəti nəfəə dzəkən mali va. Dza na mbaꞌa zhəghətəvay, ta dza ta pa ghəshi lə ndərazhi mali va. Ndərazhi mali va va dza na ta pa li shiy, mbəzliy ɗi fəti ta *kwəma pəhəti Hyala, mbəzliy nəw kwəma kataŋ na va gəzəkə Yesəw, lə nəfə tsa shi gwanay.
18 Dza sa nja kəlmbə tsa va ki, mbaꞌa dzaa garəy miy kwəfa dikə na.

12:1 12:1 Ezay 7:14; 26:17

12:3 12:3 tsahwəti sə waꞌi kəlmbə: 12:7, 9, 13; 13:2; 16:13; 20:2; Dani 7:7, 24

12:4 12:4 Dani 8:10

12:5 12:5 19:15; Cem 2:9

12:6 12:6 1Mezh 17:1-7; 19:5-7; Mt 2:13; 1260 vicihi: 11:2

12:7 12:7 Dani 10:13; Zhəwdə 9

12:9 12:9 20:2; Ghava 3:1; Ezay 14:12; 27:1; Lk 10:18; Zhŋ 12:31

12:10 12:10 4:11; 11:15; ɓə fəti: Zhəwbə 1:9-11; Zak 3:1

12:11 12:11 6:9; Mt 16:25; WahəZher: 5:6; 1Zhŋ 2:14; 5:4

12:12 12:12 18:20

12:14 12:14 piy mahkan mbaꞌa reeta: 11:2

12:17 12:17 6:9; 11:7; 13:7; Dani 7:21