13
Muruwayi gɨ ro ꞌyị óꞌdo yáká
(Lúrú kpá Márɨko 4:1-9, Lúka 8:4-8)
1 Cịkị sɨmɨ sị́lị́ née, sɨmɨ ngíti sịndị́ kadra, zɨ́ Yésụ ólụ́ógụyé kɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e gɨ ꞌbe ndéré ndị́sịné kóꞌdụ́ mɨkavu Galiláya. 2 Zɨ́ tụ́ꞌdụ́ ꞌyị e yóko royé cigí a íri gɨ ro úwú ledre e gɨ taraa. Zɨ́a ékị́ ndị́sịné sɨmɨ kuṛúngba ꞌyị e nɨyí ꞌbɨ eyé mbá do gbúṛóngó sága. 3 Zɨ́a ꞌdódo tụ́ꞌdụ́ ledre e zɨ́ye sɨmɨ muruwayi kɨ́dí, “Ngíti ꞌyị ịnyị kóo ndéré óyụ kúfú yáká ené, zɨ́a ndị́sịné óꞌdo éyị́. 4 Kúfú ga bɨ ndịsị óyụ yée ní, ngíti géyị utúnɨ́ do mɨsiꞌdi, zɨ́ solụ́ e lagá yée. 5 Ngíti géyị utúnɨ́ do landa zɨ́ye ụ́tụyé ꞌdiya gɨ zɨ́a bɨ káṇgá ndaá ore mbị́ wá ní. 6 Sɨmɨ bɨ kadra suwu ní, zɨ́ye gágáye rúfú gɨ zɨ́a cíyíye ndaá sɨmɨ káṇgá wá. 7 Ngíti géyị utúnɨ́ ꞌbɨ eyé dongará kị́nị e. Sɨmɨ bɨ ngborónɨ́ ní, zɨ́ kị́nị ga gére née álaꞌdụ́tụ yée anánɨ́ wá, zɨ́ye ndáꞌbá eyé mbá andulé. 8 Ngíti géyị utúnɨ́ ꞌbɨ eyé sɨmɨ bɨlámá káṇgá. Zɨ́ mị́ngị́ yáká ówo gɨ sɨmɨ ngíti bi kongụ ịnyị (100), gɨ sɨmɨ ngíti a kongụ ota (60), gɨ sɨmɨ ngíti a ꞌbɨ ené kongụ kị́éꞌdo doa sokó (30). 9 ꞌYị bɨ uwú ledre bú ní, ídí úwú ledre ba bɨlámáne.”
10 Nda gɨ ꞌdáꞌba, zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ga ógụ ndúꞌyú wo kɨ́dí, “Mongụ́ ꞌyị, éyị́ bɨ ndị́sị ódro zɨ́ze fú lá sɨmɨ muruwayi gɨ zɨ́a ní ꞌdi?”
11 Zɨ́a úkulúgu ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Lomo ꞌdódo mɨótoécị ledre ga bɨ ꞌbe ꞌbɨ ené komo ere ní go zɨ́se, tɨ́ lá ꞌdodo ené zɨ́ ngíti géyị ꞌyị e wá. 12 Tɨ́ lá ꞌyị bɨ kɨ́ éyị́ zɨ́ne ní nɨyí íꞌbí yata zɨ́a, zɨ́ éyị́ nda ídíne zɨ́a kɨ́ngaya. ꞌYị máa wo bɨ éyị́ ndaá zɨ́a wá ní, gba owụ́ a bɨ zɨ́a ní, nɨyí ꞌdíꞌbióyó a gɨ zɨ́a ꞌdáꞌba. 13 Née sị́ ledre bɨ mándị́sị ódro zɨ́ ꞌyị e sɨmɨ muruwayi gɨ zɨ́a ní.
“Abú nɨyí tɨ́ lúrú éyị́ ga bɨ mááyí ndị́sị méngị yée ní kɨ́ komoyé yá, lurú yemenɨ́ eyé wá,
abú nɨyí tɨ́ kɨ́ úwú ledre ga bɨ mááyí ndị́sị úku yée ní kɨ́ mbílíye yá, olụ́ ené sɨmɨ doyé wá.
14 “Ledre née mengị roné go tɨ́ cé káa zɨ́ bɨ kóo Lomo uku zɨ́ nébị Isáya eké a ní, kɨ́dí,
“ ‘Ásé úwú ledre ga bɨ mááyí ndị́sị úku yée ní utúasá ené ólụ́ sɨmɨ dosé wá,
abú ásé lúrú éyị́ ga bɨ mándị́sị méngị yée ní, utúasá esé ówoyéme a wá.
15 Gɨ zɨ́a bɨ doyé orụ yị́ ené mɨórụ ní,
utúasánɨ́ eyé úwú ledre kɨ́ mbílíye wá, ꞌdụtụnɨ́ komoyé kpá go ngbụ́rụ́.
Nɨyí kóo ndị́sị lúrú éyị́ ga bɨ mándị́sị méngị yée ní kɨ́ komoyé,
zɨ́ye ndị́sị úwú a kɨ́ mbílíye,
zɨ́ye ndị́sịyé ówoyéme sɨmɨ ledre e kɨ́ mɨmbéꞌdeyé
do ndáꞌbaógụyé zɨ́ma, káa bɨ mááyí yómo yée.’13:15 Isáya 6:9,10
16 “Tɨ́ lá Lomo nɨ íꞌbí úndru zɨ́se gɨ zɨ́a komosé lurú bi bú, mbílíse uwú ledre bú bɨlámáne ní. 17 Bɨ kenée ní, máúku zɨ́se maꞌdíi, tụ́ꞌdụ́ nébị e kɨ́ ngíti géyị ꞌyị ga bɨ kóo ꞌdesị́ ndịsịnɨ́ méngị ledre ga bɨ Lomo ili yée ní, ndịsịnɨ́ kóo óto komoyé gɨ ro lúrú éyị́ ga bɨ lúrúsé yée ní tɨ́ lá utúasánɨ́ lúrú a wá, ndịsịnɨ́ kpá índi mbílíye gɨ ro úwú ledre ga bɨ úwúsé yée ní utúasánɨ́ úwú a wá.
18 “Úwúsé nda ini ledre gɨ sɨmɨ muruwayi ꞌbɨ ꞌyị bɨ nderé óyụ kúfú ní mu. 19 Kúfú ga bɨ utúnɨ́ do mɨsiꞌdi ní, nɨyí ꞌbɨ eyé káa zɨ́ ꞌyị ga bɨ abú uwúnɨ́ tɨ́ bɨlámá ledre bɨ gɨ ro ꞌbe ꞌbɨ Lomo ní go yá, owoyemenɨ́ eyé ledre gɨ sɨmɨ a wá, zɨ́ Satána ógụné ꞌdíꞌbióyó bɨlámá ledre née gɨ do mɨmbéꞌdeyé ꞌdáꞌba. 20 Kúfú ga bɨ utúnɨ́ do landa ní, nɨyí ꞌbɨ eyé káa zɨ́ ꞌyị ga bɨ uwúnɨ́ lá ledre ꞌbɨ Lomo geré zɨ́ye ꞌdíꞌbióto a ꞌdiya do mɨmbéꞌdeyé ní. 21 Gɨ zɨ́a bɨ cíyí ledre maꞌdáa ndaá do mɨmbéꞌdeyé wá ní, sɨmɨ bɨ ꞌdoꞌdó ogụ go royé gɨ zɨ́a bɨ ṇguṇgunɨ́ ledre ꞌbɨ Lomo ní, geré zɨ́ye óyó sogoyé zɨ́ Lomo. 22 Kúfú máa wo bɨ utú ꞌbɨ ené dongará kị́nị ní, nɨ ꞌbɨ ené káa zɨ́ ꞌyị máa wo bɨ abú uwú tɨ́ ledre ꞌbɨ Lomo go yá, tɨ́ lá mongụ́ somụ́ ledre ené yị́ ené gɨ ro tụ́ꞌdụ́ éyị́ ga bɨ ꞌbɨ sága ba. Gɨ zɨ́ kéyị née, ledre ꞌbɨ Lomo bɨ ṇguṇgu ní, mɨáná a ndaá ꞌbɨ ené sɨmɨ a wá. 23 ꞌYị máa wo bɨ uwú yeme ledre ꞌbɨ Lomo ní, nɨ ꞌbɨ ené káa zɨ́ kúfú ga bɨ utúnɨ́ sɨmɨ bɨlámá káṇgá, ngíti a aná ꞌbɨ ené míya (100), ngíti a ꞌbɨ ené cị́ ota (60) zɨ́ ngíti a ídí ꞌbɨ ené cị́ kéṛị́ a doa sokó (30) ní.”
Muruwayi gɨ ro tóꞌdó
24 Zɨ́ Yésụ kpá ị́nyịné úku ngíti muruwayi kɨ́dí, “Ledre nɨ gɨ ro ledre ga bɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo komo ere ní káa zɨ́ oꞌdo bɨ nderé óyụ bɨlámá kúfú yáká ené ní. 25 Nda go sɨmɨ ngíti sịndị́ kadra kɨ́ ndụlụ, zɨ́ ꞌyị bɨ nɨ okó ro mị́ngị́ yáká née ndéréne óyụ kúfú angángúya sɨmɨ kére ꞌbɨ oꞌdo née, zɨ́a ndéréókpó ené. 26 Sɨmɨ bɨ kére ngboró do gbóṛụ́ne nɨ nda go léfe kúfúne ní, zɨ́ angángúya kpá ólụ́ógụné dongará a.
27 “Zɨ́ ꞌyị ꞌbɨ moko ꞌbɨ mị́ngị́ yáká née ógụyé úku ledre zɨ́ mongụ́ ꞌyị eyé kɨ́dí, ‘Mongụ́ ꞌyị, bɨ kóo oyụnɨ́ yáká ꞌdáa dụụ́ kúfú kére ní, sara angángúya née ogụnɨ́ nda ꞌbɨ eyé íri gɨ ꞌda?’
28 “Mị́ngị́ yáká ya kɨ́dí, ‘Ezeokóma e oyụnɨ́ ye.’
“ꞌYị ꞌbɨ moko e ya kɨ́dí, ‘Íli go zɨ́ze ndéré lálaóyó yée ꞌdáꞌba?’
29 “Mị́ngị́ yáká ya zɨ́ye ní, ‘Ɨ́ꞌɨ, ótoómosé aka kenée káa bɨ ásé lála kótrụ yée ndro kɨ́ kére e ke. 30 Idínɨ́ aka ídí mbá kenée, gị sɨmɨ sịndị́ kadra ꞌbɨ óṇgo kére. Mááyí ogụ úku a zɨ́ ꞌyị ga bɨ nɨyí óṇgo kére ní kɨ́dí, idínɨ́ aka ndéré fị lálaóyó angángúya née ódó yée, do óngbóóyó yée ꞌdáꞌba, zɨ́ye nda óṇgo kére ndéré kɨ́e sɨmɨ gbagba.’ ”
Muruwayi gɨ ro kúfú musɨtáda
31 Zɨ́ Yésụ kpá úku ngíti muruwayi kɨ́dí, “Ledre nɨ gɨ ro ledre ga bɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo komo ere ní káa zɨ́ oꞌdo bɨ ꞌdiꞌbi kúfú kágá bɨ ndịsịnɨ́ ndólo a musɨtáda nderé kɨ́e óyụ a yáká ené ní. 32 Abú kágá née kúfú ga nɨyí nzéré yá, sɨmɨ bɨ oyụ ní, zɨ́a ngbóró ógụné mongụ́ kágá rómo do ngíti géyị kágá e yáká ore mbá. Zɨ́a nda ídíne go kágá bɨ zɨ́ solụ́ e ógụyé ndị́sị ụ́bụ́ ꞌbe ꞌbɨ eyé komo a.”
Muruwayi gɨ ro ꞌdeꞌdị́
33 Zɨ́a kpá úku ngíti muruwayi kɨ́dí, “Ledre nɨ gɨ ro ledre ga bɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo komo ere ní káa zɨ́ owụ́ ꞌdeꞌdị́ bɨ lá cúkuꞌdée kará e ndịsịnɨ́ lótó mongụ́ leꞌyị́ kɨ́e zɨ́a átáne gɨ zɨ́a ní.”
34 Yésụ ndịsị kóo úku éyị́ ga gére née zɨ́ ꞌyị e mbá sɨmɨ muruwayi. Ledre bɨ kị́éꞌdo zɨ́a úku a zɨ́ye ndaá sɨmɨ muruwayi wá ní ndaá. 35 Yésụ ndịsị née méngị ledre ga bɨ kóo Lomo uku zɨ́ ngúru nébị éké a kɨ́dí,
“Mááyí ndị́sị úku ledre zɨ́ye sɨmɨ muruwayi.
Mááyí úku ꞌdódo ledre ga bɨ kóo mɨótoécịné kú sɨmɨ sịndị́ kadra bɨ kóo máótoógụ do sogo káṇgá sɨmɨ a ní zɨ́ye.”13:35 Keꞌbị ꞌbɨ Dawídi e 78:2
Ini ledre gɨ sɨmɨ muruwayi bɨ gɨ ro tóꞌdó ní
36 Nda gɨ do kacɨ́ ꞌdódo ledre, zɨ́ Yésụ ótoómo tụ́ꞌdụ́ ꞌyị ga gére née ore zɨ́a ndáꞌbané ꞌbe kɨ́ꞌdí bɨ ndịsị ꞌdúꞌdu ní do ólụ́ne ꞌdị́cị́. Zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ga ólụ́ lódụ́ kacɨ́ a zɨ́ye ndúꞌyú wo kɨ́dí, “Mongụ́ ꞌyị, úkuógụ aka ini ledre gɨ sɨmɨ muruwayi ꞌbɨ tóꞌdó ga úku ní zɨ́ze.”
37 Zɨ́a úkulúgu ledre zɨ́ ꞌyị lódụ́ kacɨ́ne e kɨ́dí, “Oꞌdo bɨ oyụ bɨlámá kúfú née Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí. 38 Yáká nɨ ꞌbɨ ené do sogo káṇgá ba. Bɨlámá kúfú nɨ ꞌbɨ ené ꞌyị ga bɨ ṇguṇgunɨ́ Lomo go káa do ngére eyé ní. Bɨsinyí kúfú ꞌbɨ ené ꞌyị ga bɨ ndịsịnɨ́ méngị ledre ga bɨ ꞌbɨ Satána ní. 39 Ezeokó mị́ngị́ yáká bɨ oyụ bɨsinyí kúfú ní nɨ ꞌbɨ ené ngére ꞌbɨ bɨcayi lomo e. Kadra óṇgo kére nɨ ꞌbɨ ené odụ sịndị́ kadra ꞌbɨ do sogo káṇgá ba. ꞌYị óṇgo kére nɨyí ꞌbɨ eyé maláyika e.
40 “Bɨsinyí kúfú ga bɨ odónɨ́ yée óngbó yée née, nɨyí ꞌbɨ eyé née ꞌyị ga bɨ Lomo nɨ ꞌdécị ngbangayé sɨmɨ odụ sịndị́ kadra ní. 41 Owụ́ ꞌbɨ ꞌYịmaꞌdí nɨ kása maláyika ené e ndéré ị́cị́óyó tóꞌdó kɨ́ éyị́ ga bɨ ndịsị ꞌdíꞌbiógụ luyú kɨ́ ꞌyị méngị bɨsinyí ledre gɨ ꞌbe ꞌbɨ ené mbá ꞌdáꞌba. 42 Do ụ́cụ yée mbá sɨmɨ mongụ́ gu phoꞌdụ bɨ ịlị́ wá ní zɨ́ye ndị́sịyé mbụ́mbụ́dụ́ kɨ́ náná do soyé gɨ zɨ́ éyị́ mɨówo. 43 ꞌYị ga bɨ ndịsịnɨ́ méngị ledre ga bɨ Lomo ili yée ní, zɨ́ royé ndị́sị ṛíṛíne káa zɨ́ sụ́lụ́ kadra gɨ zɨ́ rokoꞌbụ ꞌbɨ ꞌBụyé Lomo bɨ doyé ní. Togụ́ mbílíse nɨ bo yá, ídísé úwú ledre bɨ máúku née.”
Muruwayi gɨ ro mongụ́ késị́
44 Zɨ́a kpá úku ngíti muruwayi kɨ́dí, “Ledre nɨ gɨ ro ledre ga bɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo komo ere ní káa ꞌyị bɨ ndiki mongụ́ késị́ bɨ otoecịnɨ́ sɨmɨ káṇgá ní.” Zɨ́a kpá ótoécị ándá a. Gɨ zɨ́ rokinyi zɨ́a ndáꞌbané úgúóyó éyị́ ga bɨ zɨ́ne ꞌbe ní mbá, do ndáꞌbané úgú bi bɨ ótoécị késị́ née doa ní zɨ́ne.
45 Zɨ́a kpá úku ngíti muruwayi kɨ́dí, “Ledre nɨ gɨ ro ledre ga bɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo komo ere ní káa zɨ́ ꞌyị bɨ nderé gámásóꞌdo gali bɨ kɨ́ tosoné ṛíṛiṛí kɨ́ mongụ́ keꞌbịné ꞌdága ní gɨ ro úgú a. 46 Sɨmɨ bɨ nderé ndíki ní, zɨ́a ndáꞌbané úgúóyó éyị́ ga bɨ zɨ́ne ꞌbe ní mbá do ndéréne úgú gali née.”
Muruwayi gɨ ro mbírá kénzé
47 Zɨ́a kpá úku ngíti a kɨ́dí, “Ledre nɨ gɨ ro ledre ga bɨ ꞌbe ꞌbɨ Lomo komo ere ní káa zɨ́ ꞌyị méngị kénzé ga bɨ onzóomonɨ́ mbírá kénzé sɨmɨ iní zɨ́ ṛị́kị́ kénzé e lákayé sɨmɨ a ní. 48 Sɨmɨ bɨ tụ́ꞌdụ́ kénzé e lakanɨ́ go sɨmɨ a ní, zɨ́ mị́ngị́ mbírá ógụyé lálaógụ mbírá do gbúṛóngó, ndị́sịyé gélé kénzé e. Zɨ́ye ꞌdíꞌbióto yée ga bɨ ilinɨ́ ní sɨmɨ éyị́, yée ga bɨ ilinɨ́ wá ní, zɨ́ye ụ́cụóyó yée ꞌdáꞌba. 49 Karanée sɨmɨ odụ sịndị́ kadra ledre e nɨyí méngị royé kenée. Maláyika e nɨyí ógụ ífi dongará bɨsinyí ꞌyị e kɨ́ bɨlámá ꞌyị e, 50 do ꞌdíꞌbi yée ụ́cụ yée sɨmɨ mongụ́ gu phoꞌdụ bɨ ịlị́ wá ní, kɨ́ꞌdí bɨ ꞌyị e nɨyí ndị́sị mbụ́mbụ́dụ́ kɨ́ náná do soyé gɨ zɨ́ éyị́ mɨówo ní.”
51 Zɨ́ Yésụ ndúꞌyú yée kɨ́dí, “Ówosé ini ledre gɨ sɨmɨ ledre ga bɨ máúku yée née go?”
Zɨ́ye ṇgúṇgu a kɨ́dí, “Ɨɨ, owozé go.”
52 Zɨ́ Yésụ kpá úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Ini ledre sɨmɨa nɨ káa, ꞌyị ꞌdódo lorụ ga bɨ mbá ṇguṇgunɨ́ ledre ꞌbɨ Lomo go ní nɨyí ídí ꞌbe ꞌbɨ Lomo komo ere káa zɨ́ mị́ngị́ ꞌbe bɨ olụ́ ꞌdị́cị́ zɨ́a ꞌdóꞌdụ́ógụ mɨkánda éyị́ e kɨ́ kuṛúga mbá sága gɨ ꞌdị́cị́ ené ní.”
ꞌYị ꞌbɨ Nazeréta e asinɨ́ gɨ ro Yésụ
(Lúrú kpá Márɨko 6:1-6, Lúka 4:16-30)
53 Sɨmɨ bɨ Yésụ ꞌdodo asá ledre sɨmɨ muruwayi zɨ́ye ore ní, zɨ́a ndéréókpóne gɨ ore. 54 Sɨmɨ bɨ nderéogụ sɨmɨ Nazeréta sɨmɨ gara bɨ ngboró sɨmɨ a ní, zɨ́a tónóne ꞌdódo ledre zɨ́ Yụ́da e sɨmɨ ꞌDị́cị́ Kótrụro. ꞌYị ga bɨ owonɨ́ wo kɨ́ ꞌdódo ledre ní zɨ́ tarayé ị́drị́ne mbá mɨị́drị́. Zɨ́ye úku ledre kɨ́dí, “Ndiki rokoꞌbụ kɨ́ mongụ́ ówo ledre bɨ zɨ́a ndị́sịné ꞌdódo mɨngburoko ledre kɨ́e bɨ káa ba gɨ ꞌda? Sara mɨngburoko ledre ga bɨ kɨ́ rokoꞌbụyé née? 55 Owozé wo bú bɨlámáne nɨ wotị́ Yoséfa bɨ ꞌyị yéme éyị́ e gɨ sɨmɨ kágá ní, ịrị mbágáa Maríya. Lúndu ga nɨyí Yakóbo e, Yoséfa e, Simúna e nda kɨ́ Yụ́da e. 56 Lémị ga nɨyí kpá mbá kɨ́ze ona. Sara ndiki rokoꞌbụ zɨ́a ndị́sịné méngị ledre ga gére née kɨ́e née gɨ ꞌda?” 57 Zɨ́ ꞌyị ga gére née óto mɨmbéꞌdekesị́ ro Yésụ.
Zɨ́a ị́nyịné úku ledre zɨ́ye kɨ́dí, “Ndịsịnɨ́ óto úndru nébị do bi ga bɨ ꞌdí sogo ní tɨ́ lá bi bɨ nébị née ngboró doa kɨ́ ꞌyị ꞌbe ꞌbɨ ené otonɨ́ eyé úndrua wá.”
58 Gɨ zɨ́a bɨ ꞌyị ꞌbɨ Nazeréta e ṇguṇgunɨ́ eyé ledre ꞌbɨ Yésụ wá ní, Yésụ mengị ené mɨngburoko ledre ga bɨ kɨ́ rokoꞌbụyé ní zɨ́ye ore wá.