27
Pawlo hhiyuuma dosi Ruumi kawa
1 Qatlay daa ilii kaay ha hida gu deni tuba, dandiray*27:1 dandiray: Afamarakii gu 27:1 gu 28:16 naqatloo, Luuka gwaa handikimu cheetiti, umaki gu dandiray ti Pawlo sliimaa haa hida gwaa leeleehhisee ina hhiyuuma dosii. Slayii tuba, Luuka yaati handikimi cheetiti daqa danaꞌa gosii Teyofiilo. Yuꞌudii kitaabukii afamaraa gu 1:1. hanti aloo hhiyuudana hari meeli teꞌesaa yaamu gu Kaysaariyago hhapee da Itaaliya naqatloo. Pawlo sliimaa haa hida wakinay daa khiidimi, digigi taatahhi daqa sirikaarimoo wakuu gu didiru, uma gosi na Juliyaasi gu raqa da sirikaarii da Kaysaari. 2 Dandiray gii guni meeli daa yaamu gu Adiramiito dahha. Meeliti, daa daadaausidi waaudimoo daqeemoo paslaapasloo naqatloo, gwaa kenga gu tlawa da didirige waaree hhapee da Aasiyage. Dandiray gi tlaatleesani hhiyuuma doori, dandigi leeleehhisi ha Arisitaako, Makedoonimoo gwaa yaamu gu Tesaloniike dahha.
3 Heetlaalee dosii gi daani Sidoonige. Juliyaasi gi laqami hhoinay sa Pawlo, gugi geemay, ma arimaa kay deneꞌee kosi, ma slay idadu giyaa slaiye. 4 Teꞌesaa gi ilakoni haa hhiyuuma doori hari meeli. Sa gimba kufahhiya hindaa kaniinimisida dandiray, gii catani hari bara da goraa gu hhapee da Kipiroo daa ilii hhaka kufahhiya wa⁄a. 5 Gi tlo⁄osani tlawa da didiri hari bara da ilasegi da hhapee da Kilikiyaa haa Pamfiliyaa, gi daani yaamu gu Miirage, gwaa hhapee da Liikiyage waaree. 6 Teꞌesii sirikaarimokira gu didiru gi slay meeli, daa Alekisandariyaa dahha, daa Itaaliya kakaakawa, hindigi tosaa gii guumisi teꞌesii.
7 Dandiray gi hhiyuudani aslaaꞌamee, gii owani balalu wa⁄a, gi daani ilaciyaa haa yaamu gu Niido naqatloo hari maana. Kara kufahhiya hindigi kanisidi dandiray, ma mayni ilakooma pandaage hari amotee. Sa kufahhiyatee gii catani hari bara da wayee gu hhapee da Kireete, hagi niini⁄idani hiiqwiilii⁄ida da Salimoone. 8 Gi ilakoni niini⁄ida hhapee da Kireete hari kenga gu tlawa da didiri hari maana, gi daani daqa wakay daa eteediidine na “Bandaari da hhoi”†27:8 Bandaari da hhoi: Bandaari ti daqa da kenga gu tlawa da didirige waara, dagoóti deꞌena ha caaqwa da dihhi haa gondadee goóyii caca⁄ee tlawa da didirige. Teꞌesii meeli yoó hiidahhasida dawaraa ilaciyaa gu hhapee da kaarunge, hida mayii dahhasiri hiiguumisa haa hii⁄eetimisu khooslay. daa ilaciyaa waara haa yaamu gu Laseeya.
9 Qoomay wa⁄a gaã hhamisani tlawa da didirige, kara hhiyuuma doori see hindii tlaꞌameedeesidi, sa gimba qoomay gu hhou korige gu hhiyuuma tlawa da didirige hiĩ hheꞌesi hindii cati. Da hheꞌesi Pawlo gigi ilii⁄oo⁄i hida goó maadee meelitee, 10 gi kaay tuba, “Hhawatee, ana haã arimi hhiyuumati toori haraa khayda sagadadahhu gu didiru, hhamisida meeli haa khooslay gu waꞌay kosii waara, kara ibinaa doori see haga hhamisana.” 11 Teꞌesii, sirikaarimokira gu didiru gi ilakoomi itatiimisu gimba gu heedi gwaa wariiqadiidimida meeli haa looay gu meelitee. Ba⁄ay ina yaati aloo itatiisi gimba daa kaay ha Pawlo. 12 Sa gimba bandaaritira daa hhoiiba ilii ibinaa qatlay gu kijaajimoo gu dihhuge, hida wa⁄a gi kaayri tuba, ba⁄ay da ilakooma hari hhiyuuma. Inay yaati iliipaꞌaniri bere hiidahhasiyay, ma dayri yaamu gu Foyiniikege, ma ibiidiri teꞌesii qatlay gu kijaajimoo gu dihhu. Foyiniike yaati yaamu hhapee da Kireetege, daa fahhaahhane ha caaqwa bareemoo cadago kilesi, bara da Wayee gu Ilacindoo gu biraa haa Goraa gu Ilacindoo gu biraa.
Gondadee gu deni tlawa da didirige
13 Qatlay caaqwa giyaa ilii tlaatleesidi fahharu aslaaꞌamee bara da wayeego, inay beelaa hiĩ slayri idoo giyaa slaiyee. Da hheꞌesi gii duukhiri rawaage nanga gu meeli,‡27:13 nanga gu meeli: Idoo waku guyii loou, doo hiislakhiye maꞌayge sa qadidisa meeli. gi hhiyuudiri hari kengaiĩ gu hhapee da Kireete. 14 Yuꞌudiyaa, daa ilii cati qoomay coko⁄oniinii, daagii fahhasi kufahhiya da dihhi, uma gosi na “Goraa - Ilacindoo gu rawaa,” yaagi puupuudi yadaa hhapee da Kireetego wayee khuꞌusa. 15 Qatlay meeli dagaa ilii slay ha kufahhiyatee, dandirigi slanqadi hiifokidisa meeli, ma yade khuꞌusidi bara daa dahhiye kufahhiyatee, hagaga mayni dagarima waaudi ha kufahhiyatee.
16 Asunkuilee gii catani hari bara da wayee gu hhapee da coko⁄i, daa niini⁄idi ha maꞌay, uma gosi na Kawda, ma hii⁄ipani kufahhiyatee. Gu lou, yaati maana khiidiru rawaa gu meelige masuwaa da coko⁄i da ilabuꞌuru hida.§27:16 masuwaa da coko⁄i da ilabuꞌuru hida: Meeli yaati konta masuwaa da coko⁄i, daraa yondimaamidiye sari leehhimisu hida haa khooslay tla⁄antla⁄a gu meeli haa hhapee da kaaruu. Hari amoti meeli yaati hiidahhasidi meeta hhoinay tlawa da didirige, giyaa ilii daadi yaamu paslaapaslooge. Kara masuwati dagaraati yondimaamidi sa ilabuꞌuruu hida gu meeli, bere hiĩ tlakwaakwaydi. Hhayukii, masuwatira dagaatii duukhi hari maana aluũ gu meelige, hida gu meeli giyaatii tlaysiri haa gigi qaasiri waꞌayge, ma daga ga⁄ay naraꞌa. 17 Qatlay hida giyaa ilii hheꞌesiri hiiduukha masuwatee, gigii daasiri meelige. Da hheꞌesi, inay gii catisiri hhagumeerii hari biraa gu meeli, gigi khiidiniri naraꞌa, ma hii⁄atlisiri meeli sa hiikaasa gondadee hhakira. Teꞌesii yaa tlaꞌamuudiri, inay beelaa ilasiꞌida daqa seehhinay gwaa kanga⁄u hari ilabiiraidee gu maꞌay, uma gosi na Siritii. Da hheꞌesi, yaay taareeiri nanga, ma ilageegeeꞌesiri khocu gu meeli, haa dagagi ilakoomi ila⁄upidu ha kufahhiyatira.
18 Gondadee hhakee gu deni loi gi ilakoniri tlupidu meeli. Inay heetlaalee dosii gi tlaatleesiri hiikwakwahhu tlawa da didirige khooslay gwaa meelige waara. 19 Baloo da tamige, inay gi tlaatleesiri kwakwahhu tlawateesii khooslay gu meeli see hari dabaiĩ koina loi. 20 Balalu wa⁄a gwaa hiicatee letu ma tica⁄eerii see hagiyaa ariniiba, kara gondadee gu deni gi ilakoniri pupukhumoo. Asunkuilee iliipaꞌaru goori see gu ba⁄aru, gii faaki sumuku.
21 Qatlay hida hhakee giyaa ilii ibiidiri balalu wa⁄a, ⁄agoo see gubasli idoo lensee, Pawlo gi qadidi tla⁄aã gooinay, gi kaay tuba, “Ye hhawatee, unkuray hanaa itatiisidiriiba ana, qatlay hangwaa ilii tlaatlaqasi ambee, hhanti waaudana Kireetego. Bere hanaati itatiisiday ana, danguu aloo ilaqaiyaaba taqay haa gi hhamisiday khooslay. 22 Itatiisa, inkoo hangu slaꞌa tlaatlaqasa, ⁄atlisuu muunaiĩ hari khisla, sa gimba hhaku lensee daqa doogunay gu hhamisa ibinaa dosi, meeli kilesi dagani tlakweemisi. 23 Sa⁄alee hari amasi malayika gu Iliitleemu, Iliitleemu soó yondiide haa goó firiirime, hinaani ilii khay, 24 gi kaay tuba, ‘Pawlo, hhanti tlaꞌamuta. Ugu kwanda ga ilakeesa kayde keesi doogu pandaa da Kaysaarige. Kara yuꞌudiyaa, hari hhoinay gosi gu didiru, Iliitleemu suguũ hadisi ibinaa da hida sliimaa gu hhiyumaamidee haa ugu.’ 25 Inkoo, hhawatee ilakooma ⁄atlimaa kokuna, sa gimba kooma ⁄imba daqa Iliitleemuge tuba, gimbaki maa hiica⁄i, idoo sinaa ilii kaay gooay ana. 26 Teesaaqay see, meeli doori kwanda gi ilasiꞌide hhapee wakay daa niini⁄idi ha tlawa da didiri.”
27 Amasi gu baloo da mibi haa cigahhage, kufahhiyatee gi ilakonti ila⁄upidu dandiray tlawa da didirige da Adiriyaa. Qatlay daa ilii day amasidiira taqaaqay, hhawatee gwaa yondimaamidee meelige, inay beelaa yaa daadaauusiri hhapee da kaaruuge. 28 Da hheꞌesi gii taareeiri tlawateesii hhagumoo daa ilii kufi idoo dayii looi, ma ilakhuiri ilasegeruu kosi, gi slayri fuuti miyaa leẽ haa mibeeri cada. Kara qoomay gu coko⁄o giyaa ilii cati, qariqaaqari giyaa ilii khociri coko⁄o kilesi, gii taareeiri hhagumokee, gi slayri ilasegaruũ kosi yaa fuuti mibeeri dagati. 29 Sa gimba inay yaa tlaꞌamuumuudiri tuba, meeli dooina yaa aloo tlupita hhafideerii gwaa ilaciyaa gu hiifaakoo da tlawateesii waaree, gii taareeiri nanga cigahha aluũ gu meelige haa gi firiniri damapisi.
30 Da hheꞌesi, hida hhakee gi koisiri lakidaraa meeligo. Inay gii ⁄eetisiri masuwaa tlawa da didirige, magahhatootoo yaatii taareeiru kakaakay pahha nanga pandaa da meelige. 31 Pawlo gi kaay sa sirikaarimoo gu didiru haa sirikaarii tuba, “Hida hhanki bere meetiyaaiiba waꞌay gu meelige, unkuray hiidahhasidaaiiba ba⁄aru.” 32 Teꞌesii, sirikaaritee gi kereꞌemisidi hhagumeerii gwaa oowee masuwatee meelige, gigi mayri may huuꞌudi tlawage, hida hhanti hiidahhasiyay lakidaraa.
33 Hari taaboo⁄u, Pawlo gigi tlaatlaqasi hari khisla inay gonkoinaa, ma ⁄aginiri. Ina gi kaay tuba, “Inkoo naqatloo letuti baloo da mibi haa cigahha haã tlaꞌameege wantay, ⁄agoo see hanguba idoo lensee. 34 Inkoo, ana hangu tlaatlaqasa unkuray ⁄agima ⁄agoo. Unkuray kwanda ga ⁄agintee, ma hiidahhasidiri ibinaa. Hhaku lensee daqa doogunaa gu hhamisa ma quubiya da saga gosi see.” 35 Qatlay giyaa ilii kaay gimbaki, gii oyi mukaatimoo, gi kaay ⁄iisoo daqa Iliitleemuge pandaa dooinay gonkoinaa. Da hheꞌesi gugi fandakumisi haa gi tlaatleesi ⁄agoo. 36 Inay gonkoinaa digigii ⁄atlisi muunaiĩ haa gi ⁄aginiri ⁄agoo. 37 (Dandiray gonkotaa yaa hida miyaa cada haa mibeeri fanqu haa lahhoꞌo gwaa waaree meeliteesii.) 38 Qatlay inay giyaa ilii hheꞌesiri ⁄agoo haa gi akhaakhaniri naraꞌa, gi sagaadeehhiri hiiloaruu gu meeli, hari amoo da lihhiru ganoo tlawage.
39 Qatlay daa iliipisi, hida hhakee goó yondiidee meelige, gi aniri hhapee giyaa hhidinee. Kara gi aniri daqa waka da kooma seehhinay kenga gu tlawateesii, daqa giyaa iliislaiyee taysi khuꞌusa meeli, ma dagamari day hari ⁄uuru seehhinayge, bere yaa aloo hiidahhasiyay. 40 Inay gi kereꞌemisiri hhagumeerii hhakira daa ilii kufimi nanga, tay gigi tooinaa mayri tlawa da didirige, kara nama qatlaykeesii lenge gi hanslaꞌasiri hhagumeerii hhakira gwaa oowee maadimoo gu meeli. Da hheꞌesi gii tlaysiri qayru rawaa gu meelige, gugi khiidiniri, ma ooyi caaqwa hari amoti ma ila⁄upi meeli. Teꞌesii gi yade khuꞌusiri meeli, ma dagarima day seehhinayge kenga gu tlawa da didirige. 41 Yuꞌudiyaa, meelitee gi tlupidi upa gu seehhinay, gwaa waara hari biraa gu waꞌay gu maꞌayge. Bara da pandaa da meeli gi ilasiꞌidi seehhinayge tlasi, bacaraa see dagaa hiidahhasiiba. Kara bara da aluũ dagagi tlakweemisi hari tlupidu hari ⁄uuru ha gondadee gu deni gu maꞌay.
42 Qatlaykeesii, sirikaaritira yaa ilakhuukhuꞌusidi cu⁄uduũ hida goõ daa khiidimi, ma hiidahhasiriiba hiinuncaraahhamidu, gi dayay hhapee da kaaruu naqatloo haa gi tooinaa lakidiyay. 43 Teꞌesii, sirikaarimokira gu didiru yaa slai ilabuꞌuru Pawlo, gigi tlaatlahhasi, ma may cu⁄uduũ hida hhakee. Kara ina gi ilafahhi hhakira gu khuee hiinuncaraahhamidu, manguu kwakwahhiri gesaa maꞌayge, ma hiinuncaraahhamidiri, gi dayay hhapee da kaaruu naqatloo. 44 Kara gi ilafahhi hhakira wakinay, ma ibimidiri rawaa gu pencerahhamay gu bangasayi gu meelige, ma digiri hhangaraaꞌamidi, kara wakinay daqa qambeeroo gu meelige. Hari amoti hida goõ digaa ilabuꞌumi. Teesaaqay gi dayri qasaw hhapee da kaaruuge.
*27:1 27:1 dandiray: Afamarakii gu 27:1 gu 28:16 naqatloo, Luuka gwaa handikimu cheetiti, umaki gu dandiray ti Pawlo sliimaa haa hida gwaa leeleehhisee ina hhiyuuma dosii. Slayii tuba, Luuka yaati handikimi cheetiti daqa danaꞌa gosii Teyofiilo. Yuꞌudii kitaabukii afamaraa gu 1:1.
†27:8 27:8 Bandaari da hhoi: Bandaari ti daqa da kenga gu tlawa da didirige waara, dagoóti deꞌena ha caaqwa da dihhi haa gondadee goóyii caca⁄ee tlawa da didirige. Teꞌesii meeli yoó hiidahhasida dawaraa ilaciyaa gu hhapee da kaarunge, hida mayii dahhasiri hiiguumisa haa hii⁄eetimisu khooslay.
‡27:13 27:13 nanga gu meeli: Idoo waku guyii loou, doo hiislakhiye maꞌayge sa qadidisa meeli.
§27:16 27:16 masuwaa da coko⁄i da ilabuꞌuru hida: Meeli yaati konta masuwaa da coko⁄i, daraa yondimaamidiye sari leehhimisu hida haa khooslay tla⁄antla⁄a gu meeli haa hhapee da kaaruu. Hari amoti meeli yaati hiidahhasidi meeta hhoinay tlawa da didirige, giyaa ilii daadi yaamu paslaapaslooge. Kara masuwati dagaraati yondimaamidi sa ilabuꞌuruu hida gu meeli, bere hiĩ tlakwaakwaydi. Hhayukii, masuwatira dagaatii duukhi hari maana aluũ gu meelige, hida gu meeli giyaatii tlaysiri haa gigi qaasiri waꞌayge, ma daga ga⁄ay naraꞌa.