Àŋwàꞌànə̀ Paul yi ntsyàmbìì a mbô ŋ̀ghòtə̂
BaKORINTO
ǸJIꞌÌNNǓ AŊWÀꞌÀNƏ̀ YÛ
A aŋwàꞌànə̀ yû aa a lɛ ŋŋwàꞌànə Paul mbo ŋ̀ghotə̂ baKorinto. Korinto à lɛ mbə ǹjɔ̀ꞌɔ̀ àlaꞌà BaGrikia yî ŋ̀wè, ŋ̀kɨ mbə kapital mbùꞌu Achai yìi mə BaRoma lɛ sɨ buꞌutə aà. Bɨ lɛ sɨ naŋsə ntaŋ nɨ̂ mɨtaa ma mùu alaꞌa, bə̀ lô nɨ a ɨdɨgə ɨdɨgə jî mɔꞌɔ jìi mə BaRoma lɛ sɨ buꞌutə aa nzi mbòòntə̀ ghu nloŋə afùꞌù yî wè yìi mə à lɛ ntswe ghu aà. BaKorinto lɛ sɨ ghaꞌasə bɨ̂nwìŋgɔ̀ŋ bî ghàꞌàtə̀. Bɨ lɛ sɨ naŋsə mbuꞌu nɨ̂ ɨ̀nnù jî bɨ jì swèrə̀ ǹswerə a Korinto. Ànnǔ ajɨrə̀ bo bɨ̀ ɨ̀buurənnù ɨ lɛ mburə ntswe ma mùu alaꞌa tsiꞌì m̀bênnù. A tɨtɨ̀ɨ bɨ̀nwì bya, Aphrodite à lɛ ntswe nɨ̂ ŋ̀gǎŋmàꞌa ji ntsùꞌù yî fùùrè jìi mə ɨ lɛ mbə aa ɨ̀kwàrə̀ bâŋgyɛ̀, ǹdɨꞌɨ nɨ̂ bə̀ mə bàa njɨ nɨ̂ àkwarə̀ ŋ̀ghaꞌasə nɨ̂ nwî wa ghu. Bə̀ lɛ mburə nzinə mbuu annǔ ajɨrə̀ yìi mə a lɛ ntswe a Korinto aa a ajàŋ yìi mə bɛɛ bɨ yi nyə ŋù tɨ jɨ akwàrə̀, kə̀ a ka njɨrə siꞌi, bɨ tɨgə̀ ǹswoŋə nɨ mə a ghɨ̀rə̀ aà ǹdə baKorinto wâ.
Nɨ̂ ǹtoo yì ǹsɨgɨnə̀ a Korinto aa a lɛ nzi Paul (Ɨ̀fàꞌà 18.1-17). À lɛ ntswe ghu a atû àlòò yî fùùrə̀ nɨ bɨ̀sàŋ bi ntoꞌo mfaꞌa ghu, Aquila bo Pricilla nɨ Timoti bɨ kwɛtə̀ nɨ̀ yi ghu. Nòò yìi mə Paul à lɛ màꞌàtə̀ ǹlo aa, à lɛ nyuꞌu mə ŋ̀ghotə ya ɨ tswe nɨ ɨnnù jî ghàꞌàtə̀ mə ɨ lɛ sɨ fa ŋgɨꞌɨ ghu: Ànnǔ ajɨrə̀, ànnǔ ayàtə̀ bo bɨ̀ ɨ̀bùurənnù jî mɔꞌɔ nloŋə mɨtəŋnə mɨ Azwì. Paul à yùꞌù mə̂ ǹtɨgə ŋŋwaꞌanə aŋwàꞌànə̀ yû mə yu tsisə ɨnnù ma jû ghu ɨ kɨɨ fa akwiꞌi nɨ̂ ɨbetə̀ jî mɔꞌɔ jìi bɨ lɛ mbetə yi ghu aà.
Nwì a fa àdàꞌà bo mɨ̀tsyɛ̀ a mbo Paul mə tâ à ŋgwaꞌanə ndɨꞌɨtə ŋghotə ya ghu. Ŋ̀ghaa ɨnnù ɨ mburə̀ ŋ̀ghaꞌatə tsiꞌì sɨgɨ̀nə̀, à lɛ ŋghàà ǹloŋə annǔ nyweenə bə̀ a nɨwô (15). Ànnù yìi mə à ŋwàꞌànə nloŋə akɔ̀ŋnə̀ aa (13) a nɨ̂ àfùꞌù yî mɔꞌɔ yìi mə Nwì à fa a mbô ŋ̀ghòtə̂ bə̀ bi. Ɨ̀nnù jìi mə ɨ lɛ mfɛ̀ꞌɛ a mûm ǹghòtə a Korinto aa ɨ kwɛtə a ŋghɨ̀rə mə bìꞌinə̀ yə ɨbɔ̀ŋ Nwî a tɨtɨ̀ɨ bə̀ bi.
Bɨ yatə̂ àŋwàꞌànə̀ yû aa laà:
1. Ǹjiꞌì ànnù àŋwàꞌànə̀ yû 1.1-9
2. Àyàtə̀ a mûm ŋ̀ghòtə̂ 1.10—4.21
3. Ànnǔ ajɨrə̀ bo bɨ̀ ɨ̀nnǔ a mûm ŋ̀gwɛ̀ꞌɛ̀ 5.1—7.40
4. Bɨ̀krisèn nɨ bɨ̀tɨ̀biì Nwî 8.1—11.1
5. Ǹtswêntɨ̀ɨ̀ a mûm ŋ̀ghòtə bo bɨ̀ a ajàŋ yìi mə bɨ ghaꞌasə Nwî ghu aà 11.2—14.40
6. Ànnǔ nyweenə nɨ nɨ̀wo Kristo bo bɨ̀ à yi ŋgǎŋmbii Kristo 15.1-58
7. Ǹjoo jìi mə bɨ lɛ ŋghotə a mfa a mbo bɨ̀Krisèn a Yudea aà 16.1-4
8. Ɨ̀nnù jî mɔꞌɔ jìi mə Paul à lɛ ntɨgə ŋghaa a nlwìꞌìsə aà 16.5-24
1
Àtsàꞌàtə̀
1 Àŋwàꞌànə mə a lo a mbo Paul yìi mə Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ ntwoŋ nɨ̂ ŋ̀kɔ̀ŋə yì mə tâ à bə ŋgàŋtoò Kristo Yesu bo bɨ̀ a mbo ǹdɨ̂m yìꞌinə̀ Sosthenes, 2 ŋ̀ghɛɛ nɨ̂ a mbo ŋ̀ghotə bə̀ bɨ Nwî bìi mə bɨ tswe a alaꞌa baKorinto aa, bo a mbo bə̀ bɨ̀tsɨ̀m bìi mə Nwìŋgɔ̀ŋ à twoŋ mə tâ bo bə bi a njɨ̌m Kristo Yesu, nlaa laà. M̀bə bə̀ bìi mə bɨ twoŋ ɨkum Mmàꞌàmbî yìꞌinə̀ Yesu Kristo mə nɨ Mmàꞌàmbî wàà ŋ̀kɨ mbə yìꞌinə̀ aà. 3 Tâ ɨ̀bɔ̀ŋ Nwî nɨ m̀bɔɔnə yìi mə ɨ̀ lo a mbo Nwìŋgɔ̀ŋ Taà yìꞌinə̀ nɨ Mmàꞌàmbi Yesu Kristo aa tâ ɨ̀ tswe a mbo bù.
4 Mə fa mbɨꞌɨkə a mbo Nwì a ŋgɔ̀ŋ bɨnòò bɨtsɨ̀m m̀bɨꞌɨ ŋgaa yùù, ǹloŋ ɨbɔ̀ŋ Nwî yìi mə à lɛ ŋghɨ̀rə̀ a nu bù, ǹtsya a njɨ̌m Krosto Yesu. 5 Ǹloŋ mə àjàŋ mə nɨ̀ tswe nɨ̂ ànnù yî mɔ̀ꞌɔ bu bɨ̀ Yesu Kristo aa, kaa nɨ̀ sɨ afùꞌù yî tsu saà, ǹtswe nɨ̂ àfùꞌù nɨ mɨ̀ghàà mɨ tsɨ̀m, bo bɨ̀ a nɨ mɨ̀tsyɛ̀ mɨ tsɨ̀m. 6 Ǹtoo ya mə bìꞌì lɛ sɨ swoŋə nloŋ Yesu, nɨ̀ nàŋsə̀ mə̂ mbii ɨ kuu a nu bù 7 ma mùu ajàŋ kaa nɨ̀ waꞌà nɨ̀ mɨ̀təŋnə mɨ Azwì mî tsu boŋə̀, a ajàŋ nɨ bɛ noò yìi mə Mmàꞌàmbî yìꞌinə̀ Yesu kristo à ka yǐ fɛ̀ꞌɛ yɛntə aà. 8 À ka yǐ bɛ ghuu mə tâ nɨ̀ təə ntɨnsə ŋghɛɛ nyweꞌe a nlwìꞌìsə, ǹtswe ajàŋ yìi mə kaa mbə bɨ waꞌà ghuu fɨrə̀ wa ǹjwî M̀màꞌàmbî Yesu Kristo. 9 Nwìŋgɔ̀ŋ à nɨ ŋù yìi mə m̀bə bìꞌinə̀ nɨ̂ŋ ǹtɨɨ̀ yiꞌinə̀ ghu nu, mbə Nwîŋgɔ̀ŋ wa yìi mə à lɛ ntwoŋ ghuu mə tâ nɨ̀ tswe nɨ̂ ànnù yî mɔꞌɔ bu bɨ̀ Mû yì Yesu Kristo Mmàꞌàmbî yìꞌinə aà.
Àyàtə̀ yìi mə a tswe a mûm ŋ̀ghòtə aà
10 Mə buꞌu mbo a mbo bù mbâ bɨlɨ̂m mbâ, nɨ̂ ɨ̀kǔm Mmàꞌàmbî yiꞌinə̀ Yesu Kristo mə tâ nɨ̀ ka ŋghaa mbiinə, tâ àyàtə̀ tsuu a tɨtɨ̀ɨ bǔ tswe, ta tâ nɨ̀ naŋsə ŋkwerə ghuu a nɨbəŋ, nɨ̂ ɨ̀mɔ̀ɔ̀ntə juu, bo bɨ̀ àjàŋ mə nɨ lèntə ɨnnù aà. 11 Mə swoŋ laa, bɨlɨ̂m m̀bâ, ǹloŋ mə, bə̀ bî mɔꞌɔ a ŋgwɛ̀ꞌɛ Chloes bɨ swoŋ a mbo mə̀ mə àyɔ̀ŋə̀ a tswe a tɨtɨ̀ɨ bù. 12 Mə swoŋ aa mə ŋù yî mɔ̀ꞌɔ yî mɔ̀ꞌɔ a tɨtɨ̀ɨ bù a swoŋə nɨ mə, “Mə̀ laa mbə ŋû Paul.” Kə̀, “Mə̀ laa mbə ŋû Apollos.” Kə̀ “Mə̀ nɨ ŋù Cephas.” Kə̀ “mə̀ nɨ ŋù Kristo.” 13 Bɨ laa nyàtə̀ Kristo aa ɛ? Bɨ lɛ ŋkwèèntə̀ aa Paul a ati bàŋnə̀ bàŋnə̀ mbɨꞌɨ ŋkwitu ghuu aa ɛ? Kə̀ bɨ lɛ mmurə ghuu a ŋkì aa nɨ̂ ɨ̀kùm Paul aa ɛ?
14 Mə fa mbɨꞌɨkə a mbo Nwì mə kaa mə̀ lɛ ŋwaꞌǎ ŋù nɨ̀bù a ŋkì murə ntsyatə̀ Krispus bo Gaius; 15 ma mùu ajàŋ kaa mbə ŋù nɨ̀bù ghùù a waꞌà swoŋ mə bɨ lɛ mmurə yi a ŋkì aa nɨ̂ ɨ̀kûm ghâ. 16 (Mə̀ wàꞌàtə̀ mə mə̀ lɛ mbaa ŋkɨ mmurə ŋgwɛ̀ꞌɛ̀ Stephanas a ŋkì. Kaa mə̀ sɨ̀ ŋûdàŋ waꞌatə̀ yìi mə mə̀ lɛ mmurə a ŋkì.) 17 Ǹloŋ mə kaa Kristo à lɛ waꞌǎ gha too aa mə tâ mə̀ zi ŋka mmurə bə̂ a ŋkì. À lɛ mbàŋnə̀ ǹtoo gha aa mə tâ mə̀ zi ŋka nswoŋ ntoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ ya. Kaa mə̀ lɛ ŋkɨꞌɨ̀ kà ǹswoŋə aa bə nɨ̀ nɨ̀ghàà nɨ mɨtsyɛ̀ mɨ mbi mù ta nɨwo nɨ Kristo a ati bàŋnə̀ bàŋnə̀ waꞌa adàŋə̀ dàŋə̀ tsyâ.
Kristo à nɨ mɨ̀tɨ̀ɨ̀ mɨ Nwî bo bɨ̀ mɨ̀tsyɛ̂ mi
18 Ǹloŋ mə ntoo ya nloŋ nɨwo nɨ Kristo a ati bàŋnə̀ bàŋnə̀ à nɨ̂ àjɨŋtə annù a mbo bə̀ bìi mə bɨ bwɛ aà, lâ a mbo bìꞌinə̀ bìi mə bɨ yweenə aa, ɨ bə mɨ̀dàꞌà mɨ Nwî. 19 Bɨ ŋwaꞌanə ma yû a mûm àŋwàꞌànə Nwì mə,
“Mə̀ ka ta ŋgɨꞌɨ a nɨ mɨ̀tsyɛ̀ mɨ ŋgàŋmɨtsyɛ̀
ɨ sɨgɨsə bə̂ bìi mə bɨ mɔɔntə mə bɨ zî ànnù aa a nsyɛ̂.”Yes. 29.14
20 Tsǒ mə a bə laa, ŋ̀gàŋmɨtsyɛ̀ tɨgə̀ ǹtswe aa fə aa ɛ? Ŋ̀gǎŋndɨ̀ꞌɨ nɔ̀ŋsə̀ tɨgə̀ ǹtswe aa fə aa ɛ? Bə̀ bìi mə bɨ zi ǹlɨ̀gɨ̀tə̂ ɨ̀nnù faa mbi aa bɨ kɨ̂ ǹtɨgə ntswe yàa ŋgaa aa fə̀ aa ɛ?
21 Nwìŋgɔ̀ŋ, a nɨ mɨ̀tsyɛ̌ yu, à lɛ ŋghɨ̀rə mə tâ bə̀ tsuu yi a nɨ myaa mɨtsyɛ̀ zi. A lɛ mbàŋnə̀ m̀bɔŋ a Nwî a tsyâ a njɨ̌m ntoo ya yìi mə bìꞌi swoŋə, bə̀ twoŋə̀ nɨ àjɨ̀ŋtə̌ annù aa, ǹyweensə bə̂ bìi bɨ bii yi aà. 22 BaYuda bɨ lɔ̀ɔ mə bɨ yə ɨnnù jî yɛ̌yɛrə ɨ bɔ̌ŋ bii, baGrikia bɨ lɔɔ̀ nɨ̀ mɨ̀tsyɛ̀. 23 Lâ a mbo bìꞌì, bìꞌi kɨɨ ŋkɛꞌɛnə aa tsiꞌì ǹtoò Kristo wa yìi mə bɨ lɛ ŋkwèèntə̀ yì a ati bàŋnə̀ bàŋnə̀ aà. BaYuda bɨ kwàntə̀ ghu ŋwo, bɨ̀tɨ̀zi Nwî bɨ lɔgə̀ a nɨ̂ àjɨ̀ŋtə annù. 24 Lâ a mbo bə̀ bìi mə Nwì à twòŋ mə̂ waa aa, kə̀ a bə baYuda kə̀ baGrikia aa oo, boŋ ǹtoo mà yû ɨ̀ laa mbə Kristo yìi mə à nɨ mɨdaꞌa mɨ Nwî ŋ̀kɨ mbə mɨtsyɛ̀ mɨ Nwî aà. 25 Ǹloŋ mə àyoo yìi mə a finə ajɨ̀ŋtə̀ ànnû Nwî aa, à nɨ mìtsyɛ̀, ntsyatə mɨtsyɛ̀ mɨ ŋûmɨ̀sɔ̀ŋə̀. Àyoo yìi mə a mfinə abɔrəkə̀ Nwî aa, a bə mɨ̀dàꞌà ǹtsyatə mɨdaꞌa mɨ ŋûmɨ̀sɔ̀ŋə̀.
26 Waꞌatə̂ nɨ̀ àjàŋ mə nɨ̀ lɛ mbə aa bɨlɨ̂m m̀bâ m̀bɔŋ tâ Nwìŋgɔ̀ŋ à twoŋə ghuu. Ǹyoŋə a nɨ mɨ̀tsyɛ̀ mɨ mbi mù, kaa nɨ̀ lɛ ŋkɨꞌɨ̀ ŋ̀gàŋ mɨtsyɛ̀ bə̂; kaa ŋkɨꞌɨ nɨ̂ àdàꞌà yî tsu kɨ ntswe, kaa ŋkɨꞌɨ̀ bə̂ bî wè kɨ mbə. 27 Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ mbàŋnə̀ ǹtsɔꞌɔ ayoo yìi mbi ɨ̀ lɔ̀gə nɨ̂ àjɨ̀ŋtə ayoo aa, mə yu dɨ̀rɨ̀sə atu ŋgàŋmɨtsyɛ̀ ghu. Ŋ̀kɨ ntsɔꞌɔ ayoo yìi mə m̀bi ɨ̀ lɔ̀gə nɨ̂ ɨ̀bɔrəkə njoo aa mə yu dɨ̀rɨ̀sə atu ŋgǎŋadaꞌa ghu. 28 À lɛ ntsɔꞌɔ ayoo yìi mə mbî ɨ̀ lɛ sɨ lìì ǹtsaꞌa mə a nɨ tɨ̀kùm aa, tsiꞌì ǹjoo jìi mə ɨ sɨ̀ ghu tswê aa, mə yu ta ŋgɨꞌɨ nɨ̂ ǹjoo jìi mə ɨ tswe ghu, mbi ɨ lɔgə̀ nɨ̂ ǹjoo àtɨ̀ndùù aà. 29 La a bə mə kaa mbə ŋù a kɨꞌɨ̀ ǹtɨɨ̀ yi a nsi miꞌi Nwì ka ŋkwɛɛ. 30 Nwìŋgɔ̀ŋ à lɔ̀gə̀ mə̂ ghuu ŋghɨrə nɨ̀ tswê nɨ̂ ànnù yî mɔꞌɔ bu bɨ̀ Kristo Yesu. Nwì a tɨgə̀ ŋ̀ghɨrə Kristo à bə mɨ̀tsyɛ̂ miꞌinə̀, ǹtsya a njɨ̌m Kristo, ànnù yiꞌinə̀ a tsinə̀ a nsi miꞌi Nwì, a lɔgə̀ yiꞌinə̀ bìꞌinə̀ tɨgə̀ bə̂ bi. A kɛtə̀ mɨ̀ŋkɨ̀rə̀ mɨ ɨnnù jî bɨ a nu bìꞌinə̀. 31 Tsǒ mə a bə laa aa, ajàŋ mə àŋwàꞌànə̀ Nwî a swoŋ aa mə, “M̀bə̂ ŋù tsù a tɛꞌɛ̀ tɨ kwɛ̀ɛ ntɨɨ̀ yi, a kâ ŋ̀kwɛɛ aa mbɨ̀ꞌɨ̀ bə̂ ŋ̀gaa Mmàꞌàmbî.”Yer. 9.23-24