Àŋwàꞌànə̀
PETA
yi ntsyàmbìì
ǸJIꞌÌNNǓ AŊWÀꞌÀNƏ̀ YÛ
A aŋwàꞌànə̀ yû aa a lɛ ŋŋwàꞌànə Peta ŋ̀gàŋtoò Yesu Kristo. Peta à lɛ mbə ǹdɨ̀ɨ̂ ǹdânwì yìi mə à lɛ mbə “ayəfə nɨ̂ ŋ̀gɨꞌɨ ya mə Kristo à lɛ nyə aà” (5.1). À lɛ ŋŋwàꞌànə aa a noò yìi mə à lɛ ntswe a Roma bo Mark aà (5.13). À lɛ Ŋŋwàꞌànə̀ aa a mbo bɔɔ bɨ Kristo bìi mə bɨ lɛ njàꞌà waa bɨ tswê m̀bùꞌu ɨtoo jìi mə baRoma lɛ sɨ buꞌutə a Asia yî Ŋ̀kə̀ꞌə̀tə̀ aà (1.1). Peta à lɛ ŋŋwàꞌànə aŋwàꞌànə̀ ma yû aa a nləꞌətə mɨ̀ntɨɨ mɨ bɨ̂Krisèn bìi mə bɨ lɛ sɨ yə ŋgɨꞌɨ a ɨtoo jìi bə lɛ njàꞌà waa bɨ tswê ghu aà. Bɨ lɛ sɨ tsɔꞌɔ nɨ̂ àkorə̂ yaa nloŋ aa àbìintɨɨ̀ yaa; ma mùu ajàŋ Peta a tɨgə̀ ǹdɨɨntə nɨ̂ waa mə tâ bo tsuu lǒ kaa ɨ wò. À lɛ ŋkɨ ŋŋwaꞌanə aa a ndɨꞌɨtə bɨ̀lɨ̀ɨ bɨ ndânwì tsǒ yu, (5.1-4) ǹdɨꞌɨ nɨ mə à lɛ lɔ̀gə ɨfàꞌà wa mə Mmàꞌàmbi à lɛ mfa ghu mbo mə à ka njɛꞌɛ bɔɔ bɨ mbînjə̀rə̂ bi aa (Jɔn 21.15-18) nɨ̂ ǹtɨɨ̀ yi tsɨ̀mə̀.
Ɨ̀nnù jìi mə Peta à ŋwaꞌanə aa ɨ dɨ̀ꞌɨ̀ nɨ mə à lɛ naŋsə ntswe bo Kristo, a kɨ̂ ŋ̀ŋwaꞌanə aa ɨnnù jìi mə yumbɔŋ à lɛ nyweꞌetə, ǹloŋ mə à lɛ ŋkɨ naŋsə nyə ŋgɨꞌɨ, ǹyi kɨ ŋkwo ghu mum a ŋghaꞌasə Nwì nɨ nɨ̀wô ni tsiꞌì wa ajàŋ mə Yesu à lɛ ŋkɛ̀ꞌɛ̀nə ghu mbo wa noò mə à lɛ mfa ɨfàꞌa ghu mbo mə à ka njɛꞌɛ mbînjə̀rə̂ ji aà (Jɔn 21.19).
Peta a swoŋə̀ nɨ mə tâ bo tsuu kɨ jəŋnə a nɨ̂ ŋ̀gɨꞌɨ yìi bo yə aà. Tâ bo tsuu ɨ kɨ waꞌa nɨ mə aa annǔ akə lɛ (4.12), ǹloŋ mə mbuu ɨkwàꞌànə jya jìi ɨ tsiꞌi nɨ̂ waa laa, ɨ yweꞌetə aà àbìintɨɨ̀ yaa yìi mə à nɨ ayoo atɨ̀ndùù, ɨ ghɨ̀rə tâ à kuꞌusə ŋkwe, tâ bǔ ghɨ̀rə baa ŋghaꞌasə Nwî (1.6-7). Ǹswoŋə nɨ mə wa Kristo à lɛ nyə ŋgɨꞌɨ aa mə yu dɨ̀ꞌɨ alènsə̀ a mbo bo mə tâ bo tɨgə nyoŋə nɨ̂ ɨ̀bùꞌù mɨkòrə̂ ji (2.21) ŋka ndoritə mə bo tswê nɨ̀ àbwarə a nyə̂ ŋ̀gɨꞌɨ yìi mə Kristo à lɛ yə aà (4.13). Tâ bo ka nɨŋ ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə ɨ yə nɨ̂ waa aa, bo bɨ̀ jìi mə ɨ tsyà waa aa, a mbo Nwì yìi mə a lèntə nɨ waa laà (4.19; 5.7). Ŋù a bə yə ŋgɨꞌɨ boŋ à kɛ̀ntə̂ ŋ̀ghɨrə̂ ɨ̀bɨ̂ (4.1). Bo bə bɔɔ yətə ŋgɨꞌɨ boŋ Nwì à ka ghɨ̀rə ɨbɔ̀ŋ a nu bo tâ bo bu ntɨ̀ɨ̀ fu (5.10). Tsǒ mə bo yə ŋgɨꞌɨ laà aa, bo ka yǐ kɨɨ kuu a mûm nɨ̀ghaꞌa nɨ Kristo (4.13-14).
Peta à lɛ naŋsə dɨꞌɨ a mbo bɨ̀Krisèn a bə̂ bìi mə bo nɨ bu aà: Bo nɨ aa bə̀ bɨ Nwî, àtoo yìi mə a laa maŋsə̀ aa, ŋkɨ mbə ŋgǎŋmàꞌa Nwì. Ŋ̀kɨ nswoŋ ǹjiꞌì ànnù yìi mə bo tswe ghu fàa mbi aà: Nwì à tsɔꞌɔ waa nləə fàa mbi aa mə tâ bo ŋka ŋghaꞌasə nii, ŋ̀kɛꞌɛnə nɨ̂ ɨ̀nnǔtsyâmbo jìi mə a ghɨ̀rə̀ aà (2.9), ŋ̀kɨɨ ŋghɨrə nɨ̂ ɨ̀bɔŋ (3.9,13), ǹlwiꞌi a mûm àkɔ̀ŋnə̀, ǹloŋ mə àkə̀ŋnə̀ a kusə ɨnnù jî bɨ jì ghàꞌàtə̀ aà (4.8). Tâ bo tswe fàa mbi tsǒ bə̀ bɨ Nwî, ǹyə nɨ mə bo laa màŋsə̀ tsǒ Nwì yumbɔŋ (1.15,16) ǹzi nɨ mə bo bə aa bɨ̀gɨ̀ɨ̀, mbə batoo ghu (2.11), ǹloŋ mə alaꞌà yaa a tswe aa a aburə aà.
Bɨ yatə̂ àŋwàꞌànə̀ yû aa laà:
1. Ǹjiꞌìnnǔ aŋwàꞌànə̀ yuà 1.1-2
2. Àwaꞌatə̀ ǹloŋ annǔ ajàŋ mə Nwî a yweensə bə̂ aà 1.3-12
3. Àdɨꞌɨtə̀ ǹloŋ annǔ ntswêntɨ̀ɨ̀ yìi ɨ̀ laa aà 1.13—2.10
4. Àjàŋ mə bɨ̀Krisèn tswe nɨ̀ ǹtswe a noò yìi ŋgɨꞌɨ ɨ̀ yə waa aà 2.11—4.19
5. Àjàŋ mə bɨ̀Krisèn bɨ sɨgɨsə mɨbɨ̀ɨ̀mɨnû myaa a nsyɛ mfàꞌà aà 5.1-11
6. Ɨ̀nnù jìi mə Peta à lɛ nswoŋə a nlwìꞌìsə aà 3.12-15
1
Àtsàꞌàtə̀ Peta a mbô ŋ̀ghòtə̂
1 Àŋwàꞌànə̀ yû a lo aa a mbo Peta yìi mə à nɨ ŋgàŋntoò Yesu Kristo aa, ŋ̀ghɛɛ a nɨ a mbo bɔɔ bɨ Kristo bìi mə bɨ jaꞌa waa a ɨtoo ɨtoo bo tswê tsǒ batoo a alaꞌa Pontus, Galatia, Cappadocia, Asia, bo bɨ̀ Bithynia aà. 2 A bə bə̀ bìi mə Nwìŋgɔ̀ŋ Tà à tsɔ̀ꞌɔ waa, nyarə nlə̀ə̀ nɨ̂ bi a nzi yu, Àzwì Nwî a siꞌì bɨ laa, mə tâ bo ka nyuꞌunə Kristo tâ bɨ̀ kɨ nyantə aləə̀ yi a nu bo. Tâ ɨ̀bɔ̀ŋ Nwì nɨ̂ m̀bɔɔnə̂ Nwì ɨ̀ tswe a nu bù ǹluu.
Ŋ̀kàꞌa yìi ɨ̀ tswen ǹtɨ̀ɨ̀, bo bɛ aà
3 Bìꞌinə̀ ka ŋghaꞌasə Nwîŋgɔ̀ŋ, Ta bɨ̀ M̀màꞌàmbî yìꞌinə̀ Yesu Kristo. Ǹtsya a njɨ̌m ŋko mɨ̀lɨ̀ŋnə̀ yì yî ŋ̀wè bɨ bù mə̂ ǹjwe yiꞌinə̀ bìꞌinə̀ tɨgə̀ m̀bɛ nɨ̂ ǹtswêntɨ̀ɨ̀ yî mfii, a njɨ̌m àjàŋ yìi mə Kristo à lɛ nyweenə nɨ nɨ̀wo aà. Ma yû a tɨgə̀ ŋ̀ghɨrə mə tâ bìꞌinə̀ ka mbɛ nɨ̂ ŋ̀kàꞌâ Nwì kaa waꞌà kaà kə̀ ǹjɨŋkə; 4 m̀bɛ nɨ̂ a ŋkwɛrə njoo jìi mə kaa mbə kɨꞌɨ̀ bɨꞌɨ, kaa bɨ kɨꞌɨ ŋgɨꞌi ghu ta, kaa jɨ waꞌà kɨ̀ɨ̀ ŋ̀kwiꞌinə, jìi bɨ ləə a aburə a mbo bù aà, 5 bù bìi Nwǐ a bɛ nɨ mɨ̀dàꞌâ mi ntsya a njɨ̌m àbìintɨɨ yuu mə ànnǔ ajàŋə à ka yweensə ghuu aa, tâ à yi mfɛ̀ꞌɛ̀ bɨ̀ naŋsə nyə wa noò ǹlwìꞌî ǹjɨ̀mə̀.
6 Nɨ̀ ka ndorɨtə nloŋ ma yû ka mə a nɨ mû àtɨɨ noò nɨ̀ ka yə ŋgɨꞌɨ nloŋ mbuu ɨkwàꞌànə̀ jìi ɨ ka kɨ tsiꞌi ghuu, 7 a nyweꞌetə a nyə mə àbìintɨɨ̀ yuu àa yǐ annnù nɨ̂ŋkoŋ lɛ. Tsiꞌì àtɨ̀ɨ̀ gold yìi mə mbə bɨ tâ ŋ̀gɨꞌɨ ghuu aa, bɨ yweètə a nɨ mɔꞌɔ, baa kɨɨ yweꞌetə abìintɨɨ̀ yuu yìi a baŋnə ntɨ̀nsə̀ ǹtsya gold aa nɨ mɔꞌɔ, tà bɛɛ mə a tsya, bɨ fa àghuꞌusə̀ nɨ nɨghaꞌa nɨ̂ àghum a mbo Nwì, wa njwi yìi mə bɨ ka yǐ dɨ̀ꞌɨ Yesu tâ à laa aà. 8 Ka mə nɨ̀ bùrə tɨ yi yə aa, nɨ̀ kɔŋə yi, ka mə nɨ̀ sɨ nii yə aa nɨ̀ ǹnɨŋ ntɨɨ̀ ghuu ghu nu ŋkɨɨ ndorɨtə nɨ̂ mbuu nɨdorə yì wè yìi mə kaa mbə ntsù waꞌà swoŋə̀. 9 Nɨ naŋsə ndorɨtə aa nloŋ mə nɨ̀ kwɛ̀rə̂ ɨ̀lòŋə̂ ghuu nyoŋ aa njɨ̌m àbìintɨɨ̀ yuu.
10 Ŋ̀gǎŋntoo Nwî jìi mə ɨ lɛ ŋkɛ̀ꞌɛ̀nə mə ɨ̀bɔ̀ŋ Nwî yìi mə à nɨ ghuu ɨ zì aa, bo lɛ sɨ naŋsə nlɔɔ mbetə nɨ̂ ɨ̀nnù ǹloŋ annǔ nyweenə ma yû; 11 bo lɛ sɨ betə nɨ̂ ŋû yìi mə, kə̀ noò yìi mə Àzwì Kristo a lɛ ndɨ̀ꞌɨ̀ a mɨ̂ntɨɨ bo mə à ka yǐ yə ŋgɨꞌɨ̀ ɨ yǐ kɨ tswe nɨ nɨ̀ghaꞌa nìi nɨ yoŋ ghu aà. 12 Bɨ lɛ ŋghɨ̀rə̀ a laa a mbo bo mə kaa bo lɛ ŋkɨꞌɨ̀ aa a mbo atu mbɨɨnû yaa faꞌà, bo lɛ sɨ bàŋnə̀ mfaꞌa aa a mbo bù. Bɨ lɛ nzì nɨ̂ ǹtoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ ya aa a mbbo bù ǹtsya a njɨ̌m Àzwì Nwî yìi mə a lo a aburə nsɨgə aa, a bə̂ ɨ̀nnù jìi mə baangel bɨ lɛ sɨ yə̀ꞌə̀tə̀ a nzi tâ à laa.
Bìꞌinə̀ ka nzi akòrə̀ nɨzì tâ à kuꞌunə a mbo Nwìŋgɔ̀ŋə̀
13 Tâ nɨ̀ taŋtə mɨ̂ntɨɨ̀ muu, ntswe nɨ̂ àlaa atu, nnaŋsə ntɛꞌɛ atû yuu tsɨ̀m a nɨ̂ ɨ̀bɔ̀ŋ Nwî yìi mə nɨ̌ bɛ aa, mə ɨ ka yǐ zǐ wa noò yìi mə Yesu Kristo à ka yǐ bu fɛ̀ꞌɛ zì aà. 14 Tsǒ bɔɔ bɨ ayuꞌunə̀, nɨ tsuu màꞌàtə ɨbɨɨnû ghuu tâ ɨ̀nnù jìi mə ɨbɨɨnû ghuu ɨ yə̀ꞌə̀tə̀ aa tâ ɨ̀ ka ntsyasə nɨ̂ ghuu tsiꞌì tsǒ ajàŋ mə nɨ̀ lɛ ntswe nɨ bɨ̀bùꞌù a mbìì aà. 15 Lâ tâ nɨ̀ kɨ nlaa a nɨ̂ ŋ̀gɔ̀ŋ ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə nɨ ghɨ̀rə̀ aà, tsiꞌì tsǒ mə yu wa yìi mə à lɛ ntwoŋə ghuu à làa aà. 16 A ajàŋ mə àŋwàꞌànə̀ Nwî a swoŋ aà, mə, “Nɨ̀ laa tsiꞌì tsǒ ajàŋ mə mə̀ kɨ nlaa aà.”Lev. 11.44-45; 20.7 17 Tsǒ mə nɨ twoŋ nɨ̂ Nwî nɨ Taà ghùù a noò yìi mə nɨ tsàꞌàtə̀ Nwî aà, a bə yu wa yìi mə a lèntə ɨnnù bə̂ kaa ŋkɨꞌɨ nɨ̀ ǹjɨ̀m ŋù biì, nyoŋ aa bə nɨ mɨ̀ghɨ̀rɨ̀nə̀ mɨ ɨnnù myaa aa, tâ nɨ̀ ka nzi akòrə̀ nɨzì yuu nɨ nɨ̀bɔꞌɔ, a nɨ nòò ǹtsɨ̀m yìi mə nɨ̀ tswe a ɨtoo dàŋə̀ aà. 18 Nɨ̀ zi mə bɨ lɛ ntsuꞌu atû yuu a nɨ ɨnnǔ adàŋə̀ dàŋə̀ jìi mə nɨ̀ lɛ nlɔgə̀ a nu bɨ̀taà buu aa, kaa à lɛ ŋkɨꞌɨ aa nɨ̀ ǹjoo jìi mə jɨ bɨꞌɨ tsiꞌì tsǒ àtɨ̀ɨ silba kə̀ gold aa bə̂. 19 Bɨ lɛ mbàŋnə̀ ǹtsuꞌu atû yuu aa nɨ̂ àləə tɨ̀ndùù Kristo ya, tsiꞌì tsǒ yǐ mû m̀bînjə̀rə̀ tɨ̀ àlɔ̀ꞌɔ̀ kə̀ àbà. 20 Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ ntsɔꞌɔ yi nləə mbɔŋ tâ bɨ̀ naŋsə mbi yù. Lâ bɨ kɨɨ̀ ǹdɨꞌɨ yi a nɨ̂ ǹjwi nlwìꞌìnjɨ̀m jû m̀bɨꞌɨ ŋgaà yùù. 21 Ǹtsya ghu njɨ̀m, nɨ̀ lə̀ə̂ ǹtɨɨ̀ ghu a nu Nwî, yìi mə à lɛ nyweensə yi nɨ nɨ̀wo, mfa nɨghaꞌa ghu mbo mə tâ àbìintɨɨ̀ yuu, nɨ̂ m̀bɛ̂ yùù, tâ ɨ̀ tswe a mum Nwì.
22 Tsiꞌì tsǒ ajàŋ mə nɨ̀ sìꞌì mə̂ mɨ̂ntɨɨ̀ muu mɨ laa, nyoŋə a ajaŋə mə nɨ yuꞌunə annù nɨ̂ŋkoŋ aa, ŋkɨ ntswe nɨ̂ àkɔ̀ŋnə annù nɨ̂ŋkoŋ a nu bɨ̀lɨ̂m buu aa, tâ nɨ̀ naŋsə ntswe nɨ̂ àkɔ̀ŋnə̀ a nu bù nɨ bù yìi mə a fɛꞌɛ aa mûm ǹtɨɨ bù. 23 Bɨ bù mə̂ ǹjwe ghuu nɨ̀ tɨgə̀ bə̀ bì fiì, kaa ŋkɨꞌɨ aa nɨ̂ ayoo ŋgwɛ̀ꞌɛ̀ yìi mə mbə a bwɛ̂ aa bə̂, m̀baŋnə mbə aa a nɨ̂ àyoo ŋgwɛ̀ꞌɛ̀ yìi mə kaa mbə a kɨꞌɨ̀ bwɛ̀ aà, ǹtsya aa a njɨ̌m nɨ̀ghàà nɨ Nwî nìi nɨ tswe ntɨ̀ɨ̀ ŋ̀kɨ nlwiꞌi nɨ̂ŋkoŋ aà. 24 Ǹloŋ mə,
“Ǹjyǎnû ǹtsɨ̀m ɨ̀ bə aa tsiꞌì tsǒ ŋ̀gɛ̀ɛ̀,
nɨ̀ghaꞌà ni nɨ tsɨ̀m nɨ kɨ̂ m̀bə aa tsiꞌì tsǒ ɨ̀bwìꞌi ŋgɛ̀ɛ̀.
Ŋ̀gɛ̀ɛ̀ ya ɨ yi mbɔrə aa, ɨ̀bwiꞌi ŋgɛ̀ɛ̀ jya ɨ wokə̀ yi.
25 Lâ nɨ̀ghàà nɨ Mmàꞌàmbi nɨ lwìꞌì nɨ̂ŋkoŋə̀.” Yes. 40.6-8
Nɨ̀ghàà ma nya a bə̂ ǹtoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ ya mə bɨ lɛ nswoŋə a mbo bù aà.