6
A Jisas Ke Hera Ghadia Lima Na Togha Tomagha Na Tinoni
(Matiu 14:13-21; Mak 6:30-44; Luk 9:10-17)
Leghugna a Jisas ke tabiru kori provins i Galili, imanea duagna nigna na komi vaovarongo kena hathavu sethevugna na kolo i Galili kena kiloagna mua na kolo i Tiberias. Na mavitu ke sethe kena lilihi mena vano jufu tagna ke vano a Jisas eigna imarea kena reghia na komi reghithehe ke eira bali vatoke tabirura arahai kena vahaghi. Kori vido kena jufu sethevugna na kolo, a Jisas ma na nigna na komi vaovarongo kena vano hadi tagna sina suasupa mena nohe. Kori vido iangeni na Laulahugna na Thovoliungi ke gharani mai ghohi.
A Jisas ke rei vano me reghia na mavitu ke sethe kena haidu mai itagna me ania a Filip, “Ivei katida volia na bred keda nabadia na komi tinoni iraani?” Jisas ke velea iaani bali pipilia nigna na vaututuni a Filip, eigna imanea ke adoa ghohi na hava keda eia.
A Filip ke ania, “Toke katida tonogna na rongo ke sethe, boi nabagna na bred ke nabadia na mavitu iaani!”
Gi na mane vaovarongo a Andru, a tahigna a Saimon Pita, ke veleagna a Jisas, “Sina gari mane iaani e lima ghagna na bred me rua ghagna na fei ke mono itagna. Kari teo keda nabadia na komi tinoni ke sethe iraani.”
10 Gi a Jisas ke velera nigna na komi vaovarongo, “Oti velera na komi tinoni eigna kedana nohe.” Sethe na buburu ngengeni ma na komi tinoni kena nohe itagna. Koragna na mavitu iangeni, da e lima na togha i mane. 11 Gi a Jisas ke hatia e lima na bred me veletokea a God me kemulia tadia na mavitu. Me eia mua vaghagna iangeni tagna e rua na igha. Ma na komi tinoni kena vanga mena mahu. 12 Gi a Jisas ke velera nigna na komi vaovarongo, “Oti hathatanora na komi viovidoi vanga ke tomagha moti saghoi sonira.” 13 Imarea kena hathatanora na komi viovidoi bred ke tomagha tagna e lima na bred mena vavonua salaghe rua na arao.
14 Leghugna kena reghia na reghithehe iaani ke eia a Jisas, na komi tinoni kena velea, “E tutuni, na mane iaani na Profet a God ke taluhaghorea keda vetula maia kori maramagna.” 15 A Jisas ke adoa imarea kena magnahaghinia na huruagna eigna keda nidia na king. Na vunegna iangeni, imanea ke taveti sanira me vano hadi kori suasupa me mono ghehegna.
A Jisas Ke Taetaveti Popogna Na Bea
(Matiu 14:22-33; Mak 6:45-52)
16 Kori lavigna, nigna na komi vaovarongo kena vano horu kori kolo mena pitua a Jisas. 17 Kori vido ke puni ghohi, a Jisas ke boi jufu mua itadia. Mi marea kena hahaghe kori boti mena turughu vano kori meleha i Kapaneam sethevugna na kolo. 18 Kori vido iangeni na ghuri hutu ke padara me maghavu puala na kolo. 19 Kori vido mara na vaovarongo kena valuha au vano ghohi vaghagna e lima ba ono na kilomita, imarea kena reghia a Jisas ke taetaveti popogna na bea. Imanea ke mai gharania na boti mi marea kena mataghu nidia puala. 20 Keana a Jisas ke haghore vanira, “Inau vamua iaani! Oti saghoi mataghu.” 21 Gi ena sasaa na hatiagna imanea duadia kori boti. Kori vido vamua iangeni, imarea kena laba tagna na vido kena vano.
Jisas Na Bred I Havi
22 Kori vuevughei, na mavitu kena mono sethevugna na kolo kena toatogha a Jisas ke talu mono mua ngengeni. Eigna imarea kena adoa sikei vamua na boti ke mono ngengeni, kari a Jisas ke boi hahaghe duadia nigna na komi vaovarongo kori vido kena au sapa vano. 23 Kekeha botigna i Tiberias kena eu torongaghi mai gharania na vido kena ghania na bred leghugna a Lod ke veletokea a God. 24 Kori vido na mavitu kena adoa a Jisas ma na nigna na komi vaovarongo kena teo ingengeni, imarea kena hahaghe tadia na komi boti kena eu mai, mena vano bali hiroa a Jisas i Kapaneam.
25 Kori vido kena torongaghi sethevugna na kolo, imarea kena pada a Jisas mena huatia, “Velepuhi, ingiha ghohi na maimu eeni?”
26 Ma Jisas ke anira, “Oti vaovarongo toetoke tagna na fata ke tutuni iaani. Ighamu koti hirou eigna vamua inau ku heghamiu moti mahu, boi eigna koti reghia na komi reghithehe ku eia. 27 Oti saghoi agutu heta bali hatia na vanga ke boi hauhaugna me dika. Keana oti agutu heta eigna kotida hatia na vanga ke tangomana na heghamugna na havi ke teo na govugna. Na Dathei Tinoni keda heghamu na vanga iangeni eigna God na Mama ke hea na mana eigna keda eia iangeni.”
28 Imarea kena ania, “Na hava a God ke magnahaghinighami kitida eia na?”
29 A Jisas ke haghore tughura, “A God ke magnahaghighamu kotida vaututunia ahai ke vetula maia.”
30 Mi marea kena ania, “Gi koda magnahaghinighami kitida vaututunigho, o eia sikei reghithehe. Na reghithehe hava ighoe koda eia vanighami na? 31 A Moses ke eia na reghithehe vanira ara hutuda i hau. Kori vido kena mono kori meleha ke gou, imanea ke hera ghadia na vanga ke horu mai i popo kena kiloagna “mana.”*“mana” Koragna e rua tutughu na vinogha mara i Israel kena mono kori meleha ke gou, God ke hera sina thagi vanga kena kiloagna “mana” kori haghoredia. Na ghaghana koragna “mana,” “na hava iaani na?” Iangeni na huahuati kena eia mara Israel kori vido kena kidi reghia. Na mana na vanga ke iso me pura me mugna. Leuleghu vuevughei na mana ke mono kori thepa. Reghia Iangeni ke vaghagna vamua kena risoa tadia na komi Rioriso ke Tabu, ‘Imanea ke hera ghadia na vanga ke horu mai i popo.’ ”
32 A Jisas ke anira, “Oti vaovarongo toetoke tagna na fata ke tutuni iaani. Moses ke boi hera na vanga ke horu mai i popo kari a Tamagu ke hera. Mi ikeagaieni imanea ke heghamu na bred ke tutuni ke horu mai i popo. 33 Na bred ke tutuni nigna a God, imanea ke horu mai i popo me hera na havi ke teo na govugna na komi tinoni kori maramagna.
34 Imarea kena veleagna a Jisas, “Mane puhi, o heghami hahali na bred iangeni.”
35 Ma Jisas ke anira, “Inau na bred i havi. Ahai ke mai itagua, imanea keda boi ghoi rofo. Ahai ke vaututuniu, imanea keda boi ghoi langasa. 36 Keana, vaghagna ku veleghamu ghohi, toke ighamu koti reghiu ghohi, ighamu oti talu boi vaututuniu mua. 37 Kari arahai gougovu ke heu mai a Tamagu eigna kedana nigua na komi tinoni, imarea kedana mai itagua me teo kuda siriuhaghinira. 38 Eigna inau ku horu mai i popo bali leghua nigna na vanohehe a Tamagu ke vetulau mai. Inau ku boi horu mai bali leghua na ghaghanagu ghehegu. 39 Ma na nigna na vanohehe a Tamagu hiri iaani, inau kuda kaliti toetokera na komi tinoni imanea ke heu mai. Mi kori vagougovui dani inau kuda vasokara tabirura imarea irangeni kori thehe. 40 Arahai kena ghithatha na Dathe mena vaututunia, a Tamagu ke magnahaghinira kedana hatia na havi ke teo na govugna. Mi kori vagougovui dani, inau kuda vasokaraghini tabirura kori thehe.”
41 Na komi tinoni kena turughu na haghore diadikalagna a Jisas eigna imanea ke velea, “Inau na bred ke horu mai i popo.” 42 Imarea kena velea, “Imanea a Jisas vamua, a dathegna a Josep! Ighita kati adoa a tamagna ma idogna. Ehava gi e velea ke horu mai i popo?”
43 A Jisas ke anira, “Oti saghoi titiono vaghagna iangeni varihotaghimiu! 44 Teo ahai ke tangomana na mai itagua gi keda boi batua maia itagua na Mama ke vetulau mai. Ma arahai kena mai itagua, inau kuda vasokaraghini tabirura kori thehe kori vagougovui dani. 45 Tadia na komi Rioriso ke Tabu kena risora mara na profet, imarea kena velea, ‘A God keda velepuhira mara gougovu.’ Arahai kena rongovia mena leghua na hava na Mama ke velepuhira, imarea kena mai itagua. 46 Ahai na Mama ke vetula maia, imanea vamua ke reghia na Mama. Teo ahai mua ke reghia. 47 Oti vaovarongo toetoke tagna na fata ke tutuni iaani. Ahai ke vaututuniu inau, imanea ke hatia ghohi na havi ke teo na govugna. 48 Inau na bred i havi! 49 Toke ara hutumiu i hau kena ghania na vanga kena kiloagna “mana” kori meleha ke gou, imarea kena thehe vamua. 50 Kari arahai kedana ghania na bred iaani ke horu mai i popo, imarea kedana boi thehe. 51 Inau na bred i havi ke horu mai i popo. Arahai kedana ghania na bred iaani, imarea kedana havi thovohaliu. Ma na bred iaani na tonogu kuda lubatia vaghagna na havughaghi eigna kedana hatia na havi ke teo na govugna na komi tinoni kori maramagna.”
52 Ma na komi tinoni kena rihu haohaghore varihotaghidia mena velea, “Ehava gi na mane iaani keda heghita na tonogna bali ghania na?”
53 Gi a Jisas ke anira, “Oti vaovarongo toetoke tagna na fata ke tutuni iaani. Gi ighamu kotida boi ghania na tonogna na Dathei Tinoni moti boi kouvia na ghaughabuagna, na havi ke teo na govugna teo keda mono itamiu. 54 Arahai kena ghania na tonogu mena kouvia na ghaughabuagu, imarea kena hatia ghohi na havi ke teo na govugna. Mi inau kuda vasokaraghini tabirura kori vagougovui dani. 55 Eigna na tonogu na pukuni vanga ma na ghaughabuagu na pukuni kou. 56 Arahai kena ghania na tonogu mena kouvia na ghaughabuagu, imarea kena sikei duagu mi inau ku sikei duadia. 57 Na havi ke turughu mai tagna na Mama, mi imanea ke vetulau mai eeni. Inau ku havi eigna imanea, me vaghagna iangeni, arahai kena ghania na tonogu, imarea kedana hatia na havi eigna inau kuda hera. 58 Inau ku boi vaghagna na bred kena ghania ara hutuda. Imarea kena ghania na bred iangeni kari ena thehe. Inau na bred ke horu mai i popo ma arahai kena ghania na bred iaani, imarea kedana havi thovohaliu.”
59 Na komi fata iraani a Jisas ke titionoa kori vido ke velepuhira na komi tinoni kori nidia na vathe haidu mara Jiu i Kapaneam.
Sethe Na Tinoni Kena Taveti Sania A Jisas
60 Kori vido kena rongovia na hava ke velea a Jisas, sethe na tinoni kena leghua a Jisas kena velea varihotaghidia, “Nigna na velepuhi iaani e boi jino. Teo ahai keda sasaa na leghuagna!”
61 A Jisas ke adoa imarea kena boi totogo eigna nigna na velepuhi mena titionoa varihotaghidia. Na vunegna iangeni, imanea ke anira, “Ehava gi oti boi nimiu na haga leghuugna eigna na velepuhi iaani? 62 Gi keda ai na, na hava keda mono kori ghaghanamiu kori vido kotida reghia na Dathei Tinoni ke tabiru hadi i popo tagna ke mono i hau na? 63 Na Tarunga ke Tabu vamua ke tangomana na heragna na komi tinoni na havi ke teo na govugna. Na mana nigna na tinoni boi tangomana keda eia iangeni. Na komi fata ku titionoa vanighamu ke mai tagna na Tarunga ke Tabu. Ma na komi haghoregu ke tangomana na heghamugna na havi ke teo na govugna. 64 Keana, kekeha itamiu kena boi vaututuniu.” (Kori turughugna nigna na agutu, a Jisas ke kidi adoa ghohi arahai kedana boi vaututunia, me adoa mua ahai keda peroa.) 65 Ma Jisas ke velea, “I hau inau ku veleghamu na vunegna kekeha itamiu kena boi vaututuniu. Imarea kena boi vaututuniu eigna teo ahai ke tangomana na mai itagua gi na Mama keda boi hati maia itagua.”
66 Leghugna a Jisas ke velea iaani, sethe na tinoni kena leghua kena taveti sania mena boi magnahaghinia kedana leghua mua. 67 Gi a Jisas ke huatira mara salaghe rua nigna na vaovarongo, “Ehava? Ighamu koti magnahaghinia kotida taveti saniu mua?”
68 A Saimon Pita ke haghore tughua, “Lod, ahai mua kitida leghua, eigna na komi haghoremu vamua ke heghami na havi ke teo na govugna. 69 Ighami kiti vaututunigho miti adoa ighoe na Mane Tabu ko mai tagna God.”
70 Gi a Jisas ke anira, “Toke inau ku vahighamu ighamu salaghe rua nigua na vaovarongo, sikei itamiu na tidatho.” 71 Imanea ke velea iaani eigna a Jiudas, a dathegna Saimon Iskariot. Toke imanea sikei tadia mara e salaghe rua na vaovarongo, imanea keda peroa a Jisas.

*6:31 “mana” Koragna e rua tutughu na vinogha mara i Israel kena mono kori meleha ke gou, God ke hera sina thagi vanga kena kiloagna “mana” kori haghoredia. Na ghaghana koragna “mana,” “na hava iaani na?” Iangeni na huahuati kena eia mara Israel kori vido kena kidi reghia. Na mana na vanga ke iso me pura me mugna. Leuleghu vuevughei na mana ke mono kori thepa. Reghia