12
Kujɨ ta dɔ njé ra kɨlə me ndɔr nju tɨ, kɨ njé me majal
(Mt 21.33-46; Lk 20.9-19)
1 Go tɨ Jəju lə rɔne əl-de ta kɨ kujɨ ta ə nə: «Dɨngəm kare ndɔr nju, nɨngə ɨndə sɨngə gugɨ gɨde wukɨ. Ur ɓe kadɨ tə mborəi man nju tɨ, nɨngə ur nḛ tə ta kagɨ be, kadɨ dɨje ɨsi dɔ tɨ ngəmi ndɔr ka kɨn. Ɓa go tɨ, dɔɔi ta naa tɨ kɨ dɨje kɨ njé ra kɨlə nju, kadɨ tə rai kɨle adi-e, ə kagɨ loe tɨ ɓa, a ka̰yḭ-naa nḛe, nɨngə e wa ɔtɨ aw mba. 2 Lokɨ kagɨ lo kɨjə kandɨ nju asɨ nɨngə, ɨlə ɓəə ləne kare kadɨ aw taa kandɨ nḛ ndor ka kɨn, kɨ ya̰ne ji njé ra kɨle tɨ adɨ-ne. 3 Nə lokɨ ɓəə aw nɨngə, njé ra kɨlə je uwəi-e, tɨndəi-e ngay, ə tuwəi-e adɨ təl kɨ jine kare aw. 4 NJe ndɔr təl ɨlə ɓəə kɨ rangɨ ɓəy. E ka, tɨndəi dɔe mbukɨ mbukɨ je, taji-e je tɔ. 5 Be ka, dɨngəm ka kɨn təl ɨlə ɓəə kɨ rangɨ ɓəy. Ɓəə kɨn uwəi-e tɔli-e, taa njé kɨ goe tɨ ka, tɨndəi-de je, tɔli-de je wa ɓəy tɔ. 6 Lo kɨn tɨ, ngonne kɨ dɨngəm kɨ ndɨge ngay, par ə nay kɨ karne sie. Ə un-e ɨle tə dɔbəy dəw rɔde tɨ, tadɔ əl ə nə: “A ɓəli gɨdɨ ngonm.” 7 Nə njé ra kɨlə nju ka kɨn əli-naa dande tɨ əi nə: “Darɔe ə wa kam ə a e nje nḛ nduwə, ə adɨ jɨ tɔli-e, nɨngə ndɔr nju kɨn a e nḛ ləje.” 8 E be ə, uwəi ngon ka kɨn tɔli-e, ɨləi nɨne gɨdɨ ndɔr tɨ taga. 9 Ə se dɨngəm nje ndɔr kɨn a ra ban wa? A re kadɨ tɔl njé ra kɨlə je kɨn kɔ, ə sangɨ njé kɨ rangɨ ɨndə-de ta ndɔr tɨ. 10 Ɨtɨdəi ta kɨn me makɨtɨbɨ tɨ lə Luwə oi al a?
“MBal kɨ njé ra kəy je mbati-e,
E ə təl mbal kɨ e tɔgɨ kəy.
11 E kɨn e kɨlə ra Ɓaɓe.
E nḛ kɔjɨ kɨ ətɨ ɓəl ə to ta kəmje tɨ kɨn.”»✡Pa je 118.22-23
12 Lo kɨn tɨ, kɨ bo je kɨ dɔ *Jɨpɨ je tɨ, sangi rəbɨ kadɨ n-uwəi Jəju, tadɔ gəri majɨ kadɨ kujɨ ta kɨ Jəju əl kɨn sɔbɨ dɔde, nə ɓəli kosɨ je, adɨ ɨyə̰i-e, ə ɔti awi lo ləde.
Ta dɔ kɨgə la-mbə Səjar tɨ kɨ e ngar kɨ bo
(Mt 22.15-22; Lk 20.20-26)
13 Kɨ bo kɨ dɔ *Jɨpɨ je tɨ ɨləi *Parɨsɨ je madɨ kɨ dɨje madɨ kɨ me ɓutɨ tɨ lə *Erodɨ tɨ rɔ Jəju tɨ mba kadɨ tə n-ɨyəi kulə n-uwəi-e-n kɨ ta kɨ tae tɨ. 14 Rəi əli-e əi nə: «NJe ndo, jɨ gər kadɨ ḭ nje kəl ta kɨ rɔjetɨ, taa ɨɓəl kəm dəw al nɨm. Ḭ o nḛ ra kɨ gɨdɨ tɨ taga ne kam al, taa ḭ nje ndo dɨje rəbɨ lə Luwə kɨ goe kɨ rɔjetɨ. Ə əl-je adɨ j-o: e loe tɨ ə se e loe tɨ al kadɨ dəw ɨgə la-mbə nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar ə? Kadɨ tə j-ɨgə la-mbə ə se j-ɨgə al ə?» 15 Nə Jəju gər kədɨ kəm dɨje ləde adɨ əl-de ə nə: «MBa ri ə ɨyəi kulə kadɨ uwəi-mi ə? Ɨrəi kɨ sɨlə kare adi-mi m-o.» 16 Ə rəi kɨ sɨlə kare adi-e, nɨngə dəjɨ-de ə nə: «Dɔ na̰ ə ɨndəi, ə tɔ na̰ tɔ ə ndangi sɨlə tɨ kɨn ə?» Ə ɨləi-e tɨ əi nə: «E nje ko̰ɓe kɨ bo Səjar.» 17 Jəju təl əl-de ə nə: «Nḛ lə Səjar ə adi Səjar, nḛ lə Luwə ə adi Luwə tɔ.» Lo kɨn tɨ, ta lə Jəju dum dɔde ngay.
Ta dɔ kḭ njé koy je lo koy tɨ
(Mt 22.23-33; Lk 20.27-38)
18 *Sadusɨ je kɨ əi dɨje kɨ ooi kadɨ njé koy je a ḭḭ taa lo koy tɨ al, rəi rɔ Jəju tɨ dəji-e əi nə: 19 «NJe ndo dɨje, *Mojɨ ndangɨ ndu kɨn me makɨtɨbɨ tɨ adɨ-je ə nə: “Re dəw madɨ, ngoko̰e taa dəne, ə ngoko̰e ka kɨn ojɨ ngon kɨ dəne ka kɨn al ɓəy ə oy nɨngə, kadɨ taa dəne nduwə kɨn, ojɨ-n ngan je kadɨ tḛḛi to nje goto tɨ.”✡Kɨlə ngɨrə nḛ je 38.8; Dətərənom 25.5-10 20 Kɨ ɔjɨ dɔ ta kɨn, ngakonaa je əi sɨri. Kɨ dɔsa̰y taa dəne, ə ojɨ-n ngon kɨ kadɨ tə ɔr toe al ɓəy par ə ɔtɨ oy. 21 Kɨ ko̰ joo re taa dəne nduwə ka kɨn, nɨngə ojɨ sie ngon ɓa ɔr to nje goto ka kɨn al ɓəy ə re oy ka ɓəy. Kɨ ko̰ mɨtə re ə kae tɨ ə wa ka kɨn ɓəy. 22 Adɨ ngakonaa je kɨ sɨri kɨn, taai dəne kɨ kare kɨn pətɨ tɨgə, ka dəw kare kɨ dande tɨ kɨ ojɨ sie ngon ɓəy taa kadɨ oy goto. Gode tɨ pətɨ, darɔ dəne wa re oy tɔ. 23 Ə se ndɔ kɨ njé koy je a ḭḭ taa lo koy tɨ, ə əi je a ḭḭ lo koy tɨ ə, na̰ dande tɨ ə dəne kɨn a e nee ə? Tadɔ əi sɨri pətɨ taai-e nede tɨ.» 24 Jəju əl-de ə nə: «Səi dɨje kɨ ɨndəmi rəbɨ, nɨngə kadɨ ɨgəri təkɨ ɨndəmi rəbɨ tadɔ ɨgəri makɨtɨbɨ lə Luwə al nɨm, taa ɨgəri tɔgɨ lə Luwə al nɨm tɔ. 25 Təkɨ rɔjetɨ, ndɔ dɨje a ḭḭ taa lo koy tɨ, dɨngəm je kɨ dəne je a taai-naa al ngata. Pətɨ a toi tə *Malayka je be me dɔra̰ tɨ. 26 Ta kɨ ɔjɨ dɔ kḭ kɨ njé koy je a ḭḭ taa lo koy tɨ, ɨtɨdəi ta kɨ ɔjɨ dɔ por kɨ o̰ me nga̰ tɨ, ə e kɨ kəl tae me makɨtɨbɨ tɨ lə Mojɨ kɨn al a? Luwə əl Mojɨ ta lo kɨn tɨ ə nə: “Mi Luwə lə *Abɨrakam, mi Luwə lə *Isakɨ, kɨ Luwə lə *Jakobɨ.”✡Tḛḛ kɨ taga 3.2, 6 27 Luwə e Luwə lə dɨje kɨ njé kɨsɨ kəm ba, ɓɨ e Luwə lə njé koy je al. Ɨndəmi rəbɨ ndəm kɨ dɔ gangɨ.»
NDu-kun kɨ ɨtə ndu-kun je
(Mt 22.34-40; Lk 10.25-28)
28 NJe ndo ndu-kun kare kɨ oo ndude lo najɨ-naa ta tɨ, lo kɨ oo adɨ Jəju ɨlə ta *Sadusɨ je tɨ majɨ ngay, ɔtɨ aw rɔ Jəju tɨ dəje ə nə: «Dan ndu-kun je tɨ pətɨ kɨn, e kɨ ra ə e kɨ dɔsa̰y dan tɨ ə?» 29 Jəju əl-e ə nə: «NDu-kun kɨ dɔsa̰y kɨ ɨtə ndu-kun je pətɨ ə to kɨn: “O *Isɨrayəl! Ɓaɓe Luwə ləje e Ɓaɓe kɨ e karne ba. 30 A ɨndɨgɨ Ɓaɓe Luwə ləi kɨ nga̰mei ba pətɨ, kɨ ndɨli ba pətɨ, kɨ mər ta ləi ba pətɨ, taa kɨ tɔgi ba pətɨ tɔ.”✡Dətərənom 6.4-5 31 Nɨngə ndu-kun kɨ ko̰ joo ə to kɨn: “A ɨndɨgɨ dəw madi tə darɔi ḭ wa be tɔ.” *NDu-kun kɨ rangɨ kɨ ɨtə ndu-kun je kɨ joo kɨn goto.»✡Ləbətɨkɨ 19.18 32 NJé ndo ndu-kun je lə Luwə əl Jəju ə nə: «Majɨ ngay NJe ndo! ta kɨ əl e ta kɨ rɔjetɨ: Ɓaɓe Luwə ləje e karne ba par ə e Luwə, Luwə kɨ rangɨ goto. 33 Nɨngə, kadɨ dəw ndɨge kɨ nga̰mene ba pətɨ, kɨ nḛ gər kɨ dɔne ba pətɨ, kɨ tɔgɨne ba pətɨ, taa kadɨ dəw ndɨgɨ dəw madɨne tə darɔne wa be tɔ. E kɨn e sotɨ ngay ɨtə da je kɨ kɨjə məsɨde kadɨ-kare tɨ, kɨlə por dɔ tɨ tə kadɨ-kare, kɨ kɨjə məsɨ kadɨ-kare je kɨ dangɨ dangɨ kɨ kadɨ Luwə.» 34 Lokɨ Jəju oo kadɨ nje ndo ndu-kun kɨn ɨlə ta tɨ kɨ kəm-kədɨ, nɨngə əl-e ə nə: «Ḭ sa̰y al kɨ ko̰ɓe lə Luwə.» Go ta je tɨ kɨn, dəw ka sangɨ kadɨ n-dəjɨ ta Jəju al ngata.
Kɨrɨsɨ kɨ Dabɨdɨ
(Mt 22.41-46; Lk 20.41-44)
35 Lokɨ Jəju ɨsɨ ndo dɨje nḛ gɨn kəy tɨ lə Luwə, dəjɨ-de ta ə nə: «Ra ban be ə njé ndo ndu-kun je əli par əi nə Kɨrɨsɨ kɨ e *Dəw kɨ Luwə mbəte e ngon ka *Dabɨdɨ ə? 36 Dabɨdɨ ə wa kɨ dɔne, lokɨ NDɨl Luwə ra kɨlə mee tɨ, əl ə nə:
“Ɓaɓe Luwə əl Ɓaɓe ləm ə nə:
‹Ɨre ɨsɨ dɔ ji ko̰m tɨ ne,
Bɨtɨ kadɨ m-ɨlə njé ba̰ je ləi gɨn tɔgi tɨ›.”✡Pa je 110.1
37 «Dabɨdɨ ə wa kɨ dɔne ɓar-e Ɓane, nga kɨ go rəbɨ kɨ ban taa Kɨrɨsɨ e-n ngon ka Dabɨdɨ*NGon ka Dabɨdɨ, kɔr me ə nə dəw kɨ gɨn kojɨ tɨ lə Dabɨdɨ (10.47; 11.10). ə?» Kosɨ dɨje ngay ooi ta lə Jəju kɨ rɔnəl.
Jəju gangɨ ta dɔ njé ndo ndu-kun je tɨ lə Luwə
(Mt 23.1-12; Lk 20.45-47)
38 Me nḛ ndo tɨ lə Jəju kɨ ɨsɨ ndo kosɨ je, əl-de ə nə: «Ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ kɨ rɔ njé ndo ndu-kun je tɨ. Əi dɨje kɨ gei njɨyə kɨ kɨbɨ ngal, taa gei kadɨ dɨje rai-de lapɨya kɨ ɓukɨ-naa tɨ lo kɨngə-naa je tɨ lə kosɨ je tɔ. 39 Gɨn kəy kaw-naa je tɨ, ə se lo nḛ kuso tɨ, a gei lo kɨsɨ dɨje kɨ bo, kəte no̰ dɨje tɨ. 40 Taai nḛ majɨ je lə nje ngaw koy je pətɨ pətɨ jide tɨ, nɨngə ədi kəm dɨje kɨ kəl ta kɨ Luwə kɨ gɨne gangɨ al, kadɨ dɨje ooi-de təkɨ n-əi dɨje kɨ majɨ. Go kɨlə ra je tɨ kɨ be kɨn, Luwə a gangɨ-n ta kɨ nga̰ ngay dɔde tɨ ɨtə ndəgɨ dɨje.»
Kadɨ kare lə nje ngaw koy kɨ nje ndoo
(Lk 21.1-4)
41 Jəju ɨsɨ sɔbɨ no̰ lo kɨlə kadɨ-kare, ɨsɨ ɨsɨ oo kɨlə kɨ dɨje ɨsɨ ləi kadɨ-kare. NJé nḛ kɨngə je ngay adi la ngay ngay. 42 Nɨngə nje ngaw koy kɨ nje ndoo kare re kɨ ngan sɨlə joo, tə nḛ kɨ tḛḛ nḛ al ɨlə tɔ. 43 Adɨ Jəju ɓar njé ndo je ləne əl-de ə nə: «M-əl səsi təkɨ rɔjetɨ, nje ngaw koy kɨ nje ndoo kam ɨlə kadɨ-kare ɨtə ndəgɨ dɨje pətɨ. 44 Tadɔ ndəgɨ dɨje adi burɨm la je ləde, nə nje ngaw koy kɨn adɨ nḛ kɨngə kɨ me kəy tɨ ləne ba pu. E ɓay nḛ kɨ nay jie tɨ kadɨ ra-n kɨ rɔne ə un adɨ kɨn.»