13
13:1-9 Aayo Govari Katoda Kasia Re.
(Mak 4:1-9; Luk 8:4-8)
Aghá rea, fefera anava, Iesu aná kambo doa, bubua aria sao, jojabe betuva, avo asumbuturie. Luk 5:1-3Asumbuturieta, enembo natofo oruaruabe furia, undava danode ea, kambesi gagajeguturie. Aghá uria-du, ghaa* eini uvuva fẽ ueta gerurie-gea, umó aria vorea, aná ghaa rova asumbuturie. Aghá urieta, natofo dano bubua, uvu betuva jijireguturie. Aghá urieta, Iesu umó tutuno ea nghaĩ ititurota, kasia manemi irugeta urie,
“Nundubea gigige! Embó eini erea, unda aayova farava vee govaita rea iye. Iya bubua, tutuno ea, vee gogotea bua ghasio etue. Etueta, vee dumeni begatava vovoregetueta dii manemi etia undidigetue. 5-6 Kotú vee dumeni mo, singoi endava vorea, tutumi batuma-batuma etue-tago, feferami evia, sibí-sibí ea, enda ghandiba bee irambi-gea, riribu gambambi, gharasa etue. Kotú vee dumeni, aná vive gingideda rova vorea, vivegha danode vitie. Amigha vitieta, vivemi afuregea sidara etue. Kotú vee dumeni mo, enda taubanava vorea vitia, bee righia mo, dumeni 100, dumeni 60, kotú dumeni 30, aghago righie. Nímane avona nghaĩde iradora, nghaĩ javea ningia goghó egege!”
13:10-17 Iesu Bee Dodu Kasia Riria, Aná Evere.
(Mak 4:10-12; Luk 8:9-10)
10 Aghá ririeta, Iesu da ambo nimbi furia, undú uriga eghá regeguturie. “Imó bee dodu enembo desetua-du gaga kasia eghá reto?”
11 Aghá regeguturieta, umó mino eghá ririe. “Afa God daiyagha unda natofo* kaifa eta rouvia-da gaga dumeni kivu uria-da bee nímandava isagha eta rore. Tago, númandava aná gaga tanana arida ano jo utota, sirorambi aita rouvie. 12  Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18; 19:26Anada bee mo, enembo avodava eini-eini oruabe* Tutuno 12 anava eini-eini oruabe reiria-da bee aghajora, God da Gagadu reirie. Amindu tutuno 12 da gaga isuri ea goghó egegasira mo, eghá regegasire: God da Gaga ningita rousua enembonu God na sonembota, númane neno nundubea goghó egegaita rousue. Avotago, avona God da Gaga jo nundubambi eta rouvia-dava, unda nundubari itoko vitia dano, God na rougea bata, sidara aita rouvie. iradua, anada etova oruabe utota bua, undava eini-eini oruaruabe aita rouvie. Tago, enembo avodava itoko iradua, undava aná rougea baita rouvie. 13 Númandu gaga kasia reta rora-da bee mo, aná evere: ‘Númane gigigeta rousue-tago, jo gambigo eta rousue. Ningita rousue-tago jo niningigambigo eta rousue.’ 14-15  Is 6:9-10Númandava, aná feroveta Aisaia seibe riria gaga isagha uria, aná evere:
‘Inda natofo dava ii, númandu eghá radi!
“Nímane ningari re-tago, ningambigo egegaita rosoravore.
Gari re-tago gambigo eta rosoravore.
Anada bee mo, ená enemboda neno aná fakara bee re.
Gaga númanda nghaĩmi ningita rousue.
Tago, dibe afuregea vitie.
Jo aghago egegambi iririgasira mo, númane dibemi gia,
nghaĩmi ningia, nenomi nundubea, neno kaverea,
númanda ari-bari akokogo doa, andava fufugasueta,
númane sonembasueta, jejebugasue.” ’
16  Luk 10:23-24Tago, anda ambo nimbi, gangoro egegadi rere! Anada bee mo, God Afana nímanda dibede nghaĩde dano ea simbuguturieta, donu eta rora-nu gigigeta rosoravore, kotú minono daiyagha reta rora-nu, niningigeta rosoravore. 17 Atá, amó gaa bee rere, nímanda donu gigigeta rosora ananu, God da yavero nanjogo, feroveta mane nanjogo seibe gigigaita uta fufuguturie-tago, jo gigigambi re. Aghago donu niningigeta rosora-nu, niningigaita uta fufuguturie-tago, jo niningigambi re.
13:18-23 Aayo Govari Embóda Kasia Isuri Uria-Da Gaga Re.
(Mak 4:13-20; Luk 8:11-15)
18 Avore, nghaĩ javea, ená kasiada bee raitata niningige: 19 Vee begatava vorari gaa retora, aná evere: Enembo avona God Afada natofo* kaifa rouvia-da gaganu niningigeta rouvie-tago, anada bee jo tanana ambi egegeta rousue. Ambova Satan mi fuava, neno rova goveaveta, veenu roughea buta rouvie. 20-21 Gari dabako aghago, vee dumeni singoi endava jua vovoregetua-da bee mo, evere: enembo avona God da Gaga niningigea, gangorogha buta rousua, avore. Tago, númanda gaabee ari jo jojabe irambi-gea, fefera tufoko irirota, númane gaabee egegutua-du, dara o bouvu dumeni siroradua mo, riribu gambambi ea, gharasa etue-gea, God Afadu goitu fotaita rousue. 22 Vee dumeni vive gingideda rova vovoregetua, anada bee evere. Enembo dumeni God da Gaga niningigeta rousue. Tago, eini-eini oruabe nundubuturota, o endada gugua-ghayafadu muu dirota, anami afuregetueta, bee jo sirorambi re. 23 Atá, aná enda taubanava vorea, dumeni bee mane 100, dumeni 60, dumeni 30 ririkuria-nu retora-da bee, aná evere: enembo avona, aná gaga ningia tanana ea bua, ivatava itita rouvia ananu re.”
13:24-30 Viveda Kasia Re.
24 Aghá rea, Iesu na kasia eini eghá ririe: “God Afa unda natofo* kaifa rouvia-da gaga, aná embó avona unda aayova vee taubana govetua, aghago re. 25 Aghá ea, umó iyeta, tumba rorova enembo dano evia tefo egegetueta, unda gitofomi vive vee bua etia, aná faravada gorotova avo govea doa iye. 26 Aghá etueta, farava vivitua, aná vive beago vitie. 27 Aghá etueta, unda sabua* buro kakatomi iya gie-gea, etia aayo numamodu eghá retue, ‘Barirari, imó mo, vee taubana nuenembo govetora, aĩ, tefo? Atá ená vive mo, doda reta avo rei-vivitu?’ 28 Aghá retueta, aná aayo numamomi retue, ‘Gitofomi etue.’ Aghá retueta, unda sabua enembomi regegetue. ‘Gigo! Námane ya sundo egegara, aĩ?’ 29 Aghá regegetueta, aayo numamomi eghá retue, ‘Tefo, nímane rourogo vivede faravade dano fisugara-degea, jo sundo egegambi aita rosoravore. 30 Do-gea, dano vivitigoe! Vitia, bee ata-gea, faraita rousua aghade, anona rata-gea, buro kakatomi taimbea aná vive kisí ea bua ya, ivariva dungiturota, farava farea bua furá, anda kambaruva ititigoe!’ ”
13:31-35 Mastadi Veede Yisti Deda Kasia Re.
(Mak 4:30-34; Luk 13:18-19)
31 God da enembo Ii, Gaga Isuri Ari Kambesi anava, gaga dumeni gaga Natofo da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi! daiyagha oruabe egegeta rousua-nu nundubuturota, Iesu na ika ijoko ragaro mastadi da kasia eini eghá ririe, “Ika mastadi da vee jo ika dumenida veego irambi, ijoko bee re. Tago, enembo aná ika mastadi da veenu bua ya, númanda aayova goveaveta, 32 ika vitia jojabe ea, fafatu sarigeaveta, dii mane fuava, númanda mogha aná ika fafatuva ititigeta rousue.” 33 Iesu na rekago kasia eini eghá ririe, “God da enembo Ii, Gaga Isuri Ari Kambesi anava, gaga dumeni gaga Natofo da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi! daiyagha kaifa uaveta, oruabe eta rouvia, aná eghago re. Evetu eini farava, barirari-du ingi ragaro yisti itoko bua, farava oruabegha bagega ea, davituaveta, farava dano baria jojabe eta rouvia, aghago re.”
34 Iesu umó aná gaga nanjogo rirota, kasiami ririeta, sidara urie. Kasia tefo, gaga eini jo rata, natofo jede niningigambi re. 35  Ps 78:2Aghá uria-mi, feroveta eini unda sei riria gagada bee isagha urie.
“Númandu rirota, amó kasiami gaga rata niningigaita rousue.
Aghá urota, gaga uutu enda sirorambi-va kivu urieta vitiria-nu,
rata niningigea, tanana egegaita rousue.”
13:36-43 Aná Viveda Kasia Gagada Bee Isagha Uria Re.
36 Umó aná enembo avo doa aria, kambova teterurieta, unda ambo nimbi terua, undava furia, Iesu du eghá regeguturie. “Iesu, námandu aná aayova viveda kasianu isagha ege-gea, niningigore!” 37 Aghá regeguturieta, mino eghá ririe. “Avona vee taubana govetua, aná Enemboda Jojabee* re. 38 Aayo mo, ená enda re. Aná vee taubana retora-da bee mo, aná God da kaifa rouvia natofoda* sasingu re. Kotú vive retora, aná gitofoda sasingudu rere. 39 Aná gitofo embómi vive govetua, aná Satan umó re. Gamo ea bua furari, aná uutu enda manjaita rouvia fefera aghago re. Gamo ea bua furari enembo mo, aná anera mane re.
40 Atá, eto-bato vive susia ivariva dungeta rouvia, uutu enda manjaita rouvia feferava aghagonu siroraita rouvie. 41-42 Aghade, Enemboda Jojabee unda anera mane itota furá bubua, vive mane suseta rousua aghagonu, unda kaifa eta rouvia natofoda rova terua, avona unda komana ari-bari akokogo ari-du kuvia gigigeta rousua enembode, kotú ari-bari akokogo eta rousua enembo nanjogode dano bua, ivari bubura mondé-mondé uradua-va avo fufugegota, memagha diitu yavi kirisi-karasa urota, jiiji regegaita rousue. 43 Aghade, enembo taubana mane Afa unda natofo kaifa rouvia kambesiva, aná uutuva feferami janimbarigo egegaita rousue. Amindu, nímane avona nghaĩde iradora, nghaĩ javea ningia goghó egege!
13:44-46 Namonde Amó Daiyagha God Da Kambesi Ininigha Teraita Egegasira-da Kasia Ungagha Re.
44 God unda natofo* kaifa eta rouvia kambesiva ano faghighigha teraita egegeta rousua, eto-bato embó eini gugua-ghayafa aayo einiva nungari vita-nu ininigha baita etua, aghago re. Aná gugua-ghayafa rera, aná embómi tambua, gangorogha bua rekago nungetue. Aghá ea, aná gugua baita rea, unda eini-eini donu vitia-nu taimbea, enembodu utua guri nanjogo bua, aayo numamodava utua, aná gugua-ghayafa nungarivade dano gangorogha umó tofo etue. 45 Kotú, isuri ari gaga eini, evere: God unda natofo kaifa eta rouvia kambesiva ininigha teraita egegeta rousua, eghago re. Embó einimi guri firu eta rousua-da singoi mino jojabenu tava urota vitie. 46 Avore, fefera eini singoi esiko-esiko mino jojabe eini tambua, unda eini-eini donu vitia-nu taimbea, enembodu utua guri dumeni bua, dano aná singoi numamodu utua doa, umó tofo etue.”
13:47-52 Ghotoda Kasia Re.
47 Aghá rea doa, Iesu rekago kasia eini eghá ririe. “God da kaifa rouvia natofo* rova terarida gari mo, aná saova ghoto fugea, uvu oka dibe eini be eini berita rousua, aghago re. 48 Avore, fefera eini aná ghoto beda etue-gea, aná uvu oka berari kakato iya ghoto ghambugea vitia mangosava itie. Aghá ea, avo asumbea, tutuno ea, uvu oka dorea, tataubana mane kaifetava fefendurota, sembago mane, aná doa fufugegetue. 49 Atá ená rera aghagonu, uutu enda manjaita rouvia fefera aghade siroraita rouvie. Anera manemi furá taimbuturota, enembo akokogo rururota, tataubana mane doaita rousue. 50 Aghá ea, aná enembo akokogo bua, ivari bubura mondé-mondé rouvia-va avo fufugegota, memagha diitu yavi kirisi-karasa urota, jiiji regegaita rousue.
51 Atá, nímane gaga dano tanana egegetora, aĩ, tefo?” Aghá ririeta, aná enembo númane mino ririe, “Námane ningia, tanana egegetore.” 52 Aghá regeguturia-du Iesu na eghá ririe, “Moses da Gaga Irugari kato* avona, God da natofo kaifa rouvia-va teradua mo, umó kambo numamo eini aghago re. Aná kambo numamo unda eini-eini reka rura-de, gugua-ghayafa sei rura-de dano unda mauvava vitia-nu jijimu eta rouvia aghagonu, unda beforo gari rekade seide dano nundubuturota irugeta rouvie.”
13:53-58 Iesu Da Naa Enembomi Umó Bee Dodu Injigha Uria-da Gaga Re.
(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)
53 Iesu aná kasia gaga mane rea sidara ea, aná kambesi doa seriguturie. 54 Aghá ea furia, unda baboruria naava bubua aria, nghaĩ itari kambova* terua iruguturie. Irugutueta, enembo gia bee duduku-dadaka ea, eghá regeguturie. “Umó ená beforo gari doda bua eghá rouvi? Kotú, ivata eta rouvia-da ano doda bua rouvi? 55 Umó mo, kambo itari katoda mendi ra, aĩ? Unda nue aná Meri unda jamena Jems, Josep, Saimon, kotú Judas de ra, aĩ? 56 Kotú, unda gharototode dano eve namonde vitere. Umó ená naava embó re. Umó ená neno nundubari, kotú ano niavo rururi?” 57  Jon 4:44Aghá rirota, injigha ea, neno akuago egegutueta, Iesu tanana ea, mino númandu eghá ririe, “Natofo jede gogorego feroveta mane kakara egegeta rousue-tago, unda naava totofomi umó jo kakara ambi eta rousue.” 58 Númandava gaabee ari tefo-gea, Iesu númandava irirota, ivata anogha oruabe jo ambi re.

13:2 Luk 5:1-3

13:12 Mat 25:29; Mak 4:25; Luk 8:18; 19:26

*13:12 Tutuno 12 anava eini-eini oruabe reiria-da bee aghajora, God da Gagadu reirie. Amindu tutuno 12 da gaga isuri ea goghó egegasira mo, eghá regegasire: God da Gaga ningita rousua enembonu God na sonembota, númane neno nundubea goghó egegaita rousue. Avotago, avona God da Gaga jo nundubambi eta rouvia-dava, unda nundubari itoko vitia dano, God na rougea bata, sidara aita rouvie.

13:14-15 Is 6:9-10

13:16 Luk 10:23-24

13:31 Ii, Gaga Isuri Ari Kambesi anava, gaga dumeni gaga Natofo da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi!

13:33 Ii, Gaga Isuri Ari Kambesi anava, gaga dumeni gaga Natofo da tuva vitia-nu irugea gia, tanana adi!

13:35 Ps 78:2

13:57 Jon 4:44