Mak Kakara
Mak mo, umó jo Iesu da ambo nimbi 12 anada eini irambi re. Tago, umó Pol da komana Barnabas da mendi eini re. Sei umó, Pol ungá Barnabas ghade numonde fefera betufoko deĩ roururiago númane dotuturie. Aghá uria amindu, Pol umó uno ambi urie. Tago, anada ambova umó Pol da buro dumeni eta urie. Ekaresiada* babarigari seida nundubari mo, Mak (umó aná enembo dumenimi aná Jon Mak reta egeguturie), umó Pita gha danode irirota, Pita na gaga rieta ningia, Pita da gaga eghá gefirie. Mak unda Gospel ghaeko* 68 aghago anada rova gefirie. Mak da gefiria aná mo, Iesu, umó buro donu endava deĩ urota uria ananu, unona nundubuturota, aghagoda gefirie.
Mak Unda Gaga Gefiria-Da Mendó Mane, Aná Evere:
1:1-20 Jon Bafutaito Ari Katomi Iesu da furaita rouvia emboro simbuguturie.
1:21-9:50 Iesu Galili Frovensiva irirota, minono rirota, enembo urieta jejebuguturia re.
10:1 Iesu Judia Frovinsiva iruguturota, ivata anogha eaveta siroreta uria re.
11:1-15:47 Iesu derurieta ambubuturia-da dibeva umó Jerusalem anava donu uria-de itatama uria-de dano, aná evere.
16:1-20 Iesu amburarivareta jebugea vitia-da kiki re.
1
1:1-8 Jon Da Minono Riria Re.
(Matyu 3:1-12; Luk 3:1-18; Jon 1:19-28)
God da Mendi, Iesu Keriso da Bingá Taubana aná tutuno eghá ea furie. Mal 3:1God da feroveta ragaro Aisaia da seibe unda buka rova gefiria, aghagonu tutuno urie
“God na ririe.
‘Amó anda aghi kato sei ninengota ya,
indú emboro simbugaita rouvie.’
Is 40:3Embó eini uvu tefo, kotú enembo irambi
kambesiva irirota, ghogho reirie,
‘Jojabeeda emboro simbuge, dambu ae!’ ”
Aisaia na aghá gefirie.
Amindu rea, Jon Bafutaito Ari Kato aria, uvu tefo kotú enembo irambi kambesiva bubua, enembo bafutaito urota, unda minono eghá reta urie, “Neno kaverea, nímanda ari akokogo isagha egeguturadi-gea, nímane bafutaito are! Aghá urota, God na nímanda ari akokogo nundubea gia doaita rouvieta.” Jon na minono aghá reta urie. Aghá reaveta, frovensi Judia enembo oruaruabe, kotú bogu naa Jerusalem enembode dano ereregea, avoreta fuava danode ea, Jon da gaga niningiguturota, númanda ari akokogo isagha egegutuaveta, Jon na númane Jordan uvuva bafutaito eta urie.
2 Kgs 1:8Jon anava irirota mo, umó oka kamero da tamo seghanu teindu ea asugeta urie. Kotú, unda abaguva dighari beago aná kamero da andoromi fifinembarinu dighita urie. Aghade umó avo irirota, siside firukadenu bua undita urie. Aghade, unda minonova eghá reta urie, “Embó eini anda ambova refia, umó ano tofo re, amó jo umongo irambi re. Anda anode duroghade jo undago irambi re. Amindu, nímane anona tefo uvumi bafutaito eta rore. Atá, nímane aná unona Asisi Kakarami bafutaito aita rouvie.” Jon na aghá reta urie.
1:9-11 Jon Da Iesu Bafutaito Uria Re.
(Matyu 3:13—4:11; Luk 3:21-22; 4:1-13)
Anada ambova, jo gaimbo ambi, Iesu unda naa Nasaret frovensi Galili anavareta furia, uvu ragaro Jordan anava bubua aria vorea jiruturieta, Jon na umó avo bafutaito urie. 10 Aghá ea, sidara urieta, Iesu umó uvuvareta vivitueta aghade, utu ifeguturieta, Asisi Kakarami eto-bato dii ukugo isaghava vorefuria, undava asumbuturieta, gerurie. 11  Gen 22:2; Ps 2:7; Is 42:1; Mat 3:17; 12:18; Mak 9:7; Luk 3:22Aghá urieta, uutuvareta be fugia eghá ririe, “Imó anda neno bari Mendi re. Inda irari gerurota, anda neno roo gangoromi beda rouvie!”
1:12-13 Satan Na Iesu Da Ano Kuvia Gaita Uria Re.
12 Aghá uria-da ambova, jo gaimbo ambi, Asisi Kakarami Iesu unumbea bua, uvu tefo kotú enembo irambi kambesiva avo arie. 13 Aria bubua, tumba kotú onembo 40 anava irieta, Satan na undava bubua, unda ano kuvia gaita eta urie. Aghade, Iesu taima okade dano vitiria mo, God da anera dumeni fuava, umó sonembeta egeguturie.
1:14-20 Iesu Unda Ambo Nimbi Dumeni Ghogho Riria Re.
(Matyu 4:12-22; Luk 4:14-15; 5:1-11)
14 Kini Herot na ririeta, Jon Bafutaito Ari Kato nandia bua aria, diburava gajituria-da ambova Iesu kaverea aria, Galili Frovensiva terua, Bingá Taubana God davareta furia, ananu minono raita tutuno urie. 15  Mat 3:2Unda minono eghá reta urie, “God unda natofo* kaifa arida fefera riria, aná etia utuva etue. Amindu neno kaverea fufuge, God da Gaga Taubana niningigea, gaabee egegadi!” reta urie.
16 Aghá urota, umó aria, Galili sao jojabe kasava deĩ ea irurota, uvu oka bari kakato ungagha, Saimon unda ikoko Andru gha, ghoto moyuvami uvu oka beberueta gerurie. 17 Aghá-gea, númandu eghá ririe, “Anda ambova fufuge, anona irugota, ghotomi uvu oka buta rosora aghagonu, enembo unumbea bua, andava furadi-gea, anda ambo nimbi egegoe!” 18 Aghá ria, jo gaimbo ambi, ungá unda ghoto avo doa erea, Iesu da ambova igiguturie.
19 Aghá ea, itoko irurota, Sebedi da sasingu gigimasa ungagha Jems ungá Jon gha, númanda ghaava* ghoto too mane gegembugutueta gerurie. 20 Iesu númane gerurota, jo gaimbo ambi, númane ghogho ririeta ungá erea, ungá unda afade, kotú aná ghaava buro ari embobode avo doa, ungá umó Iesu da ambova igiguturie.
1:21-28 Iesu Na Taimu Akuago Embó Einida Tamo Rovareta Tuviturieta Isaghava Buburituria Re.
(Luk 4:31-37)
21 Iesu unda ambo nimbide aria, naa eini ragaro Kaperneam avo bubua, Jiusi enemboda Nangu Undari fefera furia buburituria-du, Iesu aria, nghaĩ itari kambo* rova terua, tutuno ea nghaĩ ititurie. 22  Mat 7:28-29Iesu na nghaĩ ititueta, aná natofo niningigea, duduku-dadaka ea, mana-mana egeguturie. Anada bee mo, Iesu umó gaa bee nuenembo anogha irugutuaveta, númane itatama egegeta urie. Jo Moses da Gaga Irugari kakatoda* gaga irugeta uria aghago, rambi re.
23 Aghade embó eini taimu akuagomi asuguturieta vitiria-mi, furia, nghaĩ itari kambova terua, Iesu gaga rieta rei-niningurieta taimuda anomi rururieta, 24 aná taimumi asugea vitiria embómi Iesu du be koko fugea eghá ririe, “Nasaret embó Iesu, imó námandava daiyagha ado? Imó námane data amburari-du futara, aĩ, tefo? Imó embó avouvi, amó rei-gerore. God na Embó kakara utaita riria, aná imó re.” 25 Aghá ririeta, Iesu na mino undú ininigha eghá ririe, “Be do! Aná embóda tamo roo doa fu, isaghava bubadi!” 26 Aghá ririeta, aná taimu vitiria-mi, isaghava bubaita erorueta, aná embó righia rarovutueta, koko jojabe rieta, aná taimu isaghava bubua seriguturie.
27 Aghá urieta, enembo dano duduku-dadaka ea, mino-mino rea niningiguturie. “Ená doro? Ená irugari reka anogha siroretue. Unda anomi reaveta, taimu akokogo mane enemboda tamo rova irari unda gaga ningia fuava isaghava bubuta rousue.”
28 Aghá urieta, jo gaimbo ambi, Iesu da bingá arieta, Galili Frovensiva enembo dano ningia fafate egeguturie.
1:29-34 Iesu Na Ririeta Enembo Oruabe Jejebuguturia Re.
(Matyu 8:14-17; Luk 4:38-41)
29 Aghá uria-da ambova, Iesu de Jems ungá Jon gha kotú unda ambo nimbi dumenide nghaĩ itari kambo* doa aria, Saimon ungá Andru ghada kambova teteruguturie. 30 Saimon da imboti kae bua, tamo vevera ua-du vasia vitiria-nu, regeguturieta, Iesu niningurie. 31 Umó aghá ningia aria, undava terua, ingova ririkurieta eroruria, unda kae seriguturieta jebuguturie. Jebugea doa, númanda uno dano simbuguturie.
32 Fefera vorea, jama urieta, avo kae bua desea vitiria enembo dano bua, Iesu dava fufuguturie. Dumeni taimu akokogo manemi asuguturieta vitiria manede dano bua fufuguturie. 33 Kaperneam enembo dano furia, kambo bebato kenava jijireguturie. 34 Danode egeguturieta, Iesu na ririeta, aná enembo avona kae dibe eini be eini bua vitiria, dano jejebuguturota, kotú dumeni taimu akokogo manemi enemboda tamova asusugea vitiria-de dano ririeta bubua seriguturie. Tago, Iesu ininigha, númane gaga eini regegauve-degea bureguturie. Anada bee mo, umó avouvi aná taimu manemi gigigari re.
1:35-39 Iesu Galili Frovensi Avo Minono Riria Re.
(Luk 4:42-44)
35 Rifo tumbava fefera jo vitambi-va, Iesu erea, aná kambo doa, enembo irambi kambesiva benunu aita arie. 36 Arieta, Saimon unda kokomana dumenide erea, umonu tava egeguta igiguturie. 37 Aria tatambugea, eghá regeguturie, “Enembo dano indú tava rousue.” 38 Aghá regeguturieta, Iesu mino númandu eghá ririe, “Tefo, namonde naa dumeniva igigore! Amó naa dumeni ená naada kasava vitia, aná maneva minono raita rore. Anada bee mo, amó God daiyagha unda natofo kaifa eta rouvia-da Gaga Taubananu minono raita furere.” aghá ririe. 39  Mat 4:23; 9:35Amindu, númane erea aria, Galili Frovensiva biruru urota, naa nanjogoda nghaĩ itari kambova* terua bubua urota, minono reta urie. Kotú taimu mane, enemboda tamo rova iririgarinu reaveta, kasava voreta egeguturie.
1:40-45 Iesu na Ririeta, Embó Eini Tamo Betomi Gigimbari Jebuguturie.
(Matyu 8:1-4; Luk 5:12-16)
40 Aghá ueta, embó eini tamo betomi gigimbea vitiria-mi, Iesu dava furia, koubomi jengirea benunu urota, eghá ririe. “Amó tanana rore, ano indava vitia, aná inono bee re. Aghá-gea, imó uno adora, ege-gea, amó jebugore!” aghá ririeta, 41 Iesu umó aná embódu neno mema urota, unda ingomi sinia, aná embóda tamova ririkurota eghá ririe, “Amó uno roreta, imó jebuge!” 42 Aghá rieta, aná embóda tamova betomi gigimbea vitiria sidara urieta, umó jebuguturie. 43 Aghá ea doa, Iesu na tatavami aná embó nineguturota, 44  Lev 14:1-32ininigha eghá ririe, “Anda donu etora, mania enembodu rata! Tago, dibe dambu ii, fristidava* bubua, inda tamo irugadi gata, Moses da Agho Dariva bebeta irari doa jegubaria-da vesa daiyagha dungari-du reiria, aghagonu ege-gea, enembo dano imó jebugetora-nu, gigigoe!” aghá ririe.
45 Aghá ririe-tago, aná embó umó Iesu da riria aghago jo ambi re. Umó enembo dava dano isagha urieta, niningigea aria, aná naa mane dano fafate urie. Amindu, Iesu aná bogu naava ya terari jo inono irambi eta urie. Umó aria, enembo irambi kambesiva iriaveta, bogu naava enembo iiava undava bububugeta urie.

1:2 Mal 3:1

1:3 Is 40:3

1:6 2 Kgs 1:8

1:11 Gen 22:2; Ps 2:7; Is 42:1; Mat 3:17; 12:18; Mak 9:7; Luk 3:22

1:15 Mat 3:2

1:22 Mat 7:28-29

1:39 Mat 4:23; 9:35

1:44 Lev 14:1-32