12
Kana bot ɛ mɛsa bɛ na embee elyem di ebaal pyeeb vin ɔ
1 Bhii tak, Yezu zɛlii nɛ nɔɔ tɔ kana náá: «Mot ngɔt naabɛ pyeeb vin*
Pyeeb ele di djɛ bhum di saa nɛ yɛ mɛnyok mɛ vin ɛ.. Nyɛ zokapeeb pyeeb tak, tin, wɔ gwaa nyɛ kpak tyee mɔɔ bwak tɔ ɛkok, edi bɛ aadi esesyaal mɛdii mɛ bhum vin tak ɔ. Bhii tak, nyɛ eebaazɛsum ndjaa pɛ ɛko, étɛp bot aadi ebaal pyeeb ɔ. Bhii tak nyɛ eezɛdjóo bot ɛ di egu mɛsa mɛ vin ɔ, da ɛ́ djɛ bɛ mɛsa mɛ tak. Nyɛ eezɛnɔɔ nyel, tɔ́ mɛdjoŋ. 2 Mbu epyeeb e tak di ewum ɛ, yɛ eezɛdjala. Wɔ gwaa, nakuma pyeeb zokazɛlwom mot ngɔt di esa mɛsa pɛ daa lɛ ɔ, pɛ dáa bot ɛ nyɛ nalik nɛ pyeeb ɔ, étɛp bɛ needjɛ nyɛ yɛ pak bhum vin bɛ nabela ɛ. 3 Wɔ gwaa, bot ɛ nalik nɛ pyeeb ɔ, zɛmɛt mot tak, duma nyɛ é nyel nɛ mɛbin. Bhii tak swaal nyɛ mɛmbɔ toto. 4 Bhii mot sok, nakuma pyeeb eebaazɛlwom dhiiti mot di esa mɛsa pɛ daa lɛ ɔ náá, nyɛ tɔ́ pɛ daa lɔɔ tɔ pyeeb, bɛ eezɛnyuu nyɛ é lo, nyek nyɛ ɛbuɛpe. 5 Yak kɔkɔ tyee esok elɛl. Nyɛ eebaazɛlwom nwyak mot, bɔɔ duma nyɛ é nyel nɛ mɛbin, gó nyɛ. Bɛ nabaazosa nɛ bot ɛ nazyɛ ɛbhis ɔ deenek, bɛdhiiti biaa, bak góaa. 6 Nyɛ nabɛ ɛ́ nɛ ɛtsak ɛ mɔn'ɛ nyɛ nadi ekwyɛl dhaa tyɛ ɔ nalik ɔ. Nyɛ eezɛlwom nyɛ pɛ daa lɔɔ nɛ egeka náá: “Bɛ waadil nyɛ, etɛɛ náá, ye ɛ́ mɔn'ɛ met.” 7 Dáa bot ɛ́ di esa mɛsa tɔ pyeeb'ɛ nabee mɔn'enɔk ɛ, bɔɔ náá: “Yawee! Beeka mot aalik nɛ mɛvu mak djas ɔ! Djhookɛgóka nyɛ. Tin, mɛvu mak aadi ɛ́, yenabɛlka.” 8 Wɔ gwaa bɛ zɛmɛt nyɛ, gó nyɛ, mwas muu'ɛ bhii pyeeb vin.»
Pyeeb ele di djɛ bhum di saa nɛ yɛ mɛnyok mɛ vin ɛ.. Nyɛ zokapeeb pyeeb tak, tin, wɔ gwaa nyɛ kpak tyee mɔɔ bwak tɔ ɛkok, edi bɛ aadi esesyaal mɛdii mɛ bhum vin tak ɔ. Bhii tak, nyɛ eebaazɛsum ndjaa pɛ ɛko, étɛp bot aadi ebaal pyeeb ɔ. Bhii tak nyɛ eezɛdjóo bot ɛ di egu mɛsa mɛ vin ɔ, da ɛ́ djɛ bɛ mɛsa mɛ tak. Nyɛ eezɛnɔɔ nyel, tɔ́ mɛdjoŋ. 2 Mbu epyeeb e tak di ewum ɛ, yɛ eezɛdjala. Wɔ gwaa, nakuma pyeeb zokazɛlwom mot ngɔt di esa mɛsa pɛ daa lɛ ɔ, pɛ dáa bot ɛ nyɛ nalik nɛ pyeeb ɔ, étɛp bɛ needjɛ nyɛ yɛ pak bhum vin bɛ nabela ɛ. 3 Wɔ gwaa, bot ɛ nalik nɛ pyeeb ɔ, zɛmɛt mot tak, duma nyɛ é nyel nɛ mɛbin. Bhii tak swaal nyɛ mɛmbɔ toto. 4 Bhii mot sok, nakuma pyeeb eebaazɛlwom dhiiti mot di esa mɛsa pɛ daa lɛ ɔ náá, nyɛ tɔ́ pɛ daa lɔɔ tɔ pyeeb, bɛ eezɛnyuu nyɛ é lo, nyek nyɛ ɛbuɛpe. 5 Yak kɔkɔ tyee esok elɛl. Nyɛ eebaazɛlwom nwyak mot, bɔɔ duma nyɛ é nyel nɛ mɛbin, gó nyɛ. Bɛ nabaazosa nɛ bot ɛ nazyɛ ɛbhis ɔ deenek, bɛdhiiti biaa, bak góaa. 6 Nyɛ nabɛ ɛ́ nɛ ɛtsak ɛ mɔn'ɛ nyɛ nadi ekwyɛl dhaa tyɛ ɔ nalik ɔ. Nyɛ eezɛlwom nyɛ pɛ daa lɔɔ nɛ egeka náá: “Bɛ waadil nyɛ, etɛɛ náá, ye ɛ́ mɔn'ɛ met.” 7 Dáa bot ɛ́ di esa mɛsa tɔ pyeeb'ɛ nabee mɔn'enɔk ɛ, bɔɔ náá: “Yawee! Beeka mot aalik nɛ mɛvu mak djas ɔ! Djhookɛgóka nyɛ. Tin, mɛvu mak aadi ɛ́, yenabɛlka.” 8 Wɔ gwaa bɛ zɛmɛt nyɛ, gó nyɛ, mwas muu'ɛ bhii pyeeb vin.»
9 Yezu eezɛdji bɛ kiya náá: «É di'enek, nakuma pyeeb goka nɛ ɛsa ye? Nyɛ waazyɛ, da nyɛ ɛ́ gó bot ɛ nadi esa mɛsa tɔ pyeeb ɔ. Bhii tak, da nyɛ ɛ́ nɔɔ pyeeb, djɛ nɛ bot ɛsis. 10 Bi nabɛ ààlaa mɛkpa mak tɔ ekwyala?
“Ɛkok ɛ bɛsumel mwas ɛ,
moo ɛ́ ɛkok di epyet ndjaŋ ɛ.
11 Ye ɛ́ nɛ ghwyil ɛ Ghɛŋ ɛ nyɛ moo deenek.
Ye tok tin mbyok é mis menaka†Mɛd 118.22-23?”»
12 Tinaak, bɛghaŋ ɛ mɛkana mɛ etsi, nɛ bɛpaa ɛ eYuda, zɛnɔɔ eboo bɛghaa-Zɛɛb, nadi esaa mɛpek étɛp bɛ neemɛt nyɛ. Tin, bɛ nadi ekaab ɛ́ ɛdhuu ɛ bot, etɛɛ náá, bɛ nabɛ ɛ́, egu náá, Yezu nalɛɛ kana tak ɛ́, kɔ ɛsu ɛ lɔɔ. É di tak wat, bɛ eezɛbet Yezu, tɔ́ yɔbɔ.
Etuud e lapo nɛ mɛkoozi Sezaad
13 Bɛghaa-Zɛɛb zɛkyeed bɛdhiiti eFalizyɛ nɛ bɛdhiiti bot ɛ zɛɛga mɛkoozi Elood pɛ daa Yezu tyee mɛbhowal, étɛp nyɛ neebela ndjɛ kɔ mɛkpa mɛ ɛmet. 14 Bɛ ɛ́ boozɛke nɛ nɛ náá: «Lyoel, bis nɛ gu náá, etɛp ee wɔ di elɛɛ ɛ, ye ɛ́ tsɛɛtsɛ. Wɔ ààbem ba nɛ mot, etɛɛ náá, wɔy ààdyeebagwyák sa bot di esa ɛ. Wɔ lyo ɛ́ sa Zɛɛb kwyɛl ɛ, nɛ lyem epiki. Tɔ yɔ beea, ye goka ɛ́ náá, bot tuud epata e lapo nɛ mɛkoozi Sezaad é? Bis tuud “ohoo”, bis nàtuud?» 15 Dáa Yezu nadi egu mbee mɛfulu mɛ mɛdjhaaz pɛ ɛko, bhimis pɛ si ɛ, nyɛ ɛ́ boozɛbɔɔza nɛ nɔɔ náá: «Étɛp yé bi di ekwyɛl ɛwa mɛ tɔ mɛbhowal? Dhaka mɛ nɛ pata wat, étɛp mɛ neebee.» 16 Bɛ eezɛzyɛ nyɛ nɛ pata wat. Yezu eezɛdji bɛ náá: «Kɔ syaa yak, ye ɛ́ wak ɛbhwoob ɛ zɛ? Ye ɛ́ ekwyala e din ɛ zɛ ɛ di kɔ tak?» Bot binɔk eezɛbɔɔza nɛ nɛ náá: «Ye ɛ́ yɛ mɛkoozi Sezaad.» 17 Bhii tak, nyɛ eebaazɛbɔɔza nɛ nɔɔ náá: «Djɛka Sezaad sa di yɛ Sezaad ɛ, da bi ɛ́ djɛ Zɛɛb sa di yɛ Zɛɛb ɛ.» Gwaka bɛ nagwak deenek ɛ, bɛ eezɛdjoka nyɛ ɛlyelɛpe.
Kiya dum nɛ tɛp ɛgom bhis ɛsyee
18 ESaduseɛ, bot ɛ nadi eke náá, bhis ɛsyee, bot aanàkwaabaagom ɔ, bɛ eezɛzyɛ yɔbɔ pe, pɛ daa Yezu, zɛdji nyɛ náá: 19 «Lyoel, mɛkana mɛ Moiiz lɛɛ ɛ́ náá: “Yɛ bɛ náá, mɔn nyɛɛg dhiiti mot eegwyɛ, ààlik mɔn ɔɔ, ye goka ɛ́ náá, mɔn nyɛɛg lik ɔ, ba kus myɛl, étɛp nyɛ neekwyiida mɔn nyɛɛg gwyɛ ààlik bɔn ɔ”. 20 Beea: Tin, yɛ bɛ náá, bɛ nadi ɛ́ bɔn mɔ ngɔt bɛtɛn nɛ bɛbá ɔɔ. Mɔn mɛgwyak eezɛba, da gwyɛ, ààlik mɔn. 21 Mot nabɔɔba mɔn mɛgwyak ɔ, kanɔɔ moma bhii koŋ'ɛ. Tin, nyɛ eebaakpaa nɛ mɛsyee, gwyɛ, ààlik bɔn. Ye zokabaasael ɛ́ tyɛ wat nɛ mot nabaazyɛ bhis yenɔk ɔ. 22 Tin, bɔɔ djas bɛtɛn nɛ bɛbá kadi ɛ́ ààbya nɛ moma yenɔk. Bhii bɔɔ djas, moma eebaazɛgwyɛ yɛ pe. 23 É sok bot aagom bhis ɛsyee ɛ, moma yenɔk aakadi mwaa zɛ, tɔ bɔɔ bɛtɛn nɛ bɛbá? Etɛɛ náá, bɔɔ djas nabɛ ɛ́ botom bɛ.»
24 Yezu eezɛbɔɔza nɛ nɔɔ náá: «Bi ààbee tin náá, bi eewo? Etɛɛ náá, bi ààsiiza ɛnyɔɛpe sa di kwyala ɛ, baanɔɔ náá, bi ààgu ghwyil ɛ Zɛɛb. 25 Etɛɛ náá, é ghɛŋ bot aagom bhis ɛsyee ɛ, botom aanàkwaakabaaba boa, boa pe ààkwaani mɛba, etɛɛ náá, bot djas aadi ɛ́, dáa efofop tɔ gwoo. 26 Dum nɛ tɛp ɛgom bhis ɛsyee, bi naalaa tɔ mɛkana mɛ Moiiz sa Zɛɛb nalɛɛ nyɛ dum nɛ tɛp tak tɔ le nagel, ààdyak ɛ: “Ye ɛ́ mam, Zɛɛb ɛ Abalaam, Zɛɛb ɛ Izak, nɛ Zɛɛb ɛ Zakɔɔb.” 27 Zɛɛb tok Zɛɛb bɛmyoŋ. Nyɛ ɛ́ Zɛɛb bot ɛ di nɛ tsik ɔ. Bi ɛpedjak ɛbuɛpe.»
Boo tsi na dil-dil
28 Wɔ gwaa dhiiti ghaa mɛkana mɛ etsi ɛ Zɛɛb nadi egwak dáa Yezu nadi elii nɛ bot binɔk ɛ, zokazɛtiila pɛ daa Yezu, etɛɛ náá, nyɛ naabee náá, Yezu nabɛ ɛ́ nɛ gham. Nyɛ ɛ́ boozɛdji Yezu náá: «Tɔ etsi e Zɛɛb djas, yaa di dil dhaa bɛsɔ?» 29 Yezu ɛ́ boozɛbɔɔza nɛ nɛ náá: «Yii di dil tɔ bɛsɔ ɛ́: “Gwaka, Yisalaɛl, Ghɛŋ Zɛɛb'enaka, ye tok nɛ dhiiti Zɛɛb bhis Ghɛŋ. 30 Da wɔ ɛ́ kwyɛl Ghɛŋ Zɛɛb'ɔ, nɛ lyem'ɔ djas, nɛ sisim'ɔ djas, nɛ esiiza bɔ djas, nɛ ghwyil'ɔ djas.” 31 Beeka yii di du yɛ ɛ: “Kwyɛla sɔ'ɔ mot dáa wɔ di ekwyɛl nyel'ɔ met ɛ.” Ye tok nɛ dhiiti etsi di edhaa binɔk bɛbá nɛ mɛdil.» 32 Ghaa-mɛkana mɛ etsi ɛ Zɛɛb'enɔk eezɛke nɛ nɛ náá: «Tsɛɛtsɛ, lyoel! Wɔ ɛ́ lɛɛ tsɛɛtsɛ náá, Zɛɛb ɛ́ ngɔt. Dhiiti Zɛɛb tok bhii koŋ'ɛ. 33 Etɛɛ náá, ɛkwyɛl ɛ nyɛ nɛ lyem'ɔ djas, nɛ sisim'ɔ djas, nɛ ɛtselal ɛ lɔ djas, nɛ ghwyil'ɔ djas, nɛ ɛbaakwyɛl ɛ sɔ'ɔ mot, dáa wɔ kwyɛl nyel'ɔ met ɛ, yɛ eedhaa ebuwa e bɛtit, nɛ esa ee di kaŋaa Zɛɛb ɛ.» 34 Dáa Yezu nabee dáa mot'enɔk nabɔɔza nɛ etsoŋ djas ɛ, nyɛ ɛ́ boozɛlɛɛ nɛ nɛ náá: «Ɛyoŋ ɛ Zɛɛb ààtseta nɛ nɔ.»
Bhii tak bot nadi ɛ́, bɛ moo kyee ɛdji ɛ nyɛ ekiya.
Klisto ɛ́ mɔn zɛ?
35 Tin, Yezu ɛpelyo bot tɔ kok Ndjaa-ebuwa, nyɛ eezɛdji bot náá: «É tɛp yé bɛghaŋ ɛ mɛkana mɛ etsi di eke náá, Mɛsia ɛ́ dha ɛ Dhavid? 36 Ye nabɛ ɛ́, Dhavid nyɛ ɛmet nɛ ghwyil ɛ Sisim na Dɛɛ naake náá:
“Ghɛŋ Zɛɛb nake nɛ Ghɛŋ'am ɛ náá:
Dha disi pɛ mbɔ eghɛŋ bam,
kɛkum dwoo mɛ aalwom bot ɛ mɛbhuka mɔ,
Bɛ zɛdhaa si mɛko mɔ ɛ‡Mɛd 110.1.”
37 Dhavid nyɛ ɛmet naadjóo nyɛ “Ghɛŋ”. É yaa tyɛ nyɛ aakabaadi dha'ɛ?»
Yezu eezɛdul bot mɛlɔ dum nɛ bɛghaŋ ɛ mɛkana mɛ etsi
Zukamwaa nɛ mot nadi tin ɔ, nadi egwak Yezu nɛ mɛmyaala tɔ elyem. 38 Tɔ mɛlyo mɛ, nyɛ nakeke ɛ́ náá: «Kyeeka bɛghaŋ ɛ mɛkana mɛ etsi, bot ɛ di ekwyɛl ɛkɛ tɔ bot nɛ eboo elɔbɔ na djaa-djaa é ɛlyaalaa mɛnyel, étɛp bɛ needuwalaa nɛ ɛswosaa é edi ee bot di esɛɛga ɛbuɛpe ɔ. 39 Bɛ ɛ́ bot ɛ di saa mɛbhóó pɛ sok tɔ mendjaa mɛ mendjaala mɛ eYuda nɛ mɛbhoo mɛ bɛdhil ɛ bot tɔ edi e mɛbyoŋ ɔ. 40 Bot ɛ di edɛk bɛkus ɛ boa esa tɔ mendjaa nɛ mɛkɔŋ, ɛkwyɛl ɛ bɛ ɛdul ɛ mendjaala “kpɔkɔlɔm”. Epɛ́ɛ bɔɔ aadi ɛ́ ɛlyelɛpe.»
Djel kus moma eezɛkaa Zɛɛb
41 Wɔ gwaa Yezu zɛdisi, ɛbɔɔl sok bhwoob'ɛ étɛp nyɛ neebee dáa ɛdhuu ɛ bot ɛ di zɛduwal Zɛɛb nɛ esa bɔɔ ɛ. Bɛtɛ nɛ bot ɛ ekum nadi ewa epata ɛbuɛpe. 42 Wɔ gwaa dhiiti djel kus moma zokazyɛ yɛ sok, zɛlóo yɛ tɔ ɛbɔɔl, nyɛ eezɛwa yɛ ba bɔɔ efalanga ebá. 43 Dáa Yezu nabee deenek ɛ, nyɛ ɛ́ boozɛdjóo bɛdjekel bɛ. Nyɛy nɛ nɔɔ náá: «Tsɛɛtsɛ nɛ tsɛɛtsɛ, mɛ lɛɛ bin ɛ́ náá: Djel kus moma yak eelóo tɔ ɛbɔɔl, dhaa yii bot djas lóo tɔ ɛbɔɔl ɛlak ɛ. 44 Etɛɛ náá, bot ɛ lóo wak djas'aak, lóo ɛ́ eghutu-ghutu. Yɛ kabɛ djel kus moma yak ɔ, nyɛ djɛ ɛkwom ɛ lɛ djas.»