6
Ya aral Jesus tungkul sa Allun Pagpaynawa
(Mateo 12:1-8; Marcos 2:23-28)
1 Gisay Allun Pagpaynawa, nagdan silan Jesus sa nagtrigu. Nanggutus ya mani tagasunul nan tilalagay trigu buy pinuyu-puyu lay ati sa mani gamêt la bayu la kinnan na mani lasin ati. 2 Nuwa dilag dakun umnuy Pariseo ya nagsabin, “Uysiyan pallabagên yu yay Kautusan tungkul sa Allun Pagpaynawa ta?”
3 Pikitbayan silan Jesus, “A yu pun nayi nabasay dinyag David sabitun inlayang ya buy mani kaawyun na? 4 Sinumun ya sa Tolday Pagsimban, kingwa nay tinapay ya in-andug kan Bapan Namalyari, kinnan na buy pinakan na êt ta mani kaawyun na, agyan idi sa Kautusan ya kay mani pari ya dilag karapatan mangan abitu.”
5 Sinabi pun êt Jesus sa mani Pariseo, “Sikuy ubat sa langit ta in-Anak Tawuy makapagsabi nu sabêt ta mangêd daygên sa Allun Pagpaynawa.”
Ya liyaki ya nati ya gisay gamêt
(Mateo 12:9-14; Marcos 3:1-6)
6 Gisay na êt ta Allun Pagpaynawa, nanguman sinumun si Jesus sa balin pagtipunan mani Judio buy nangaral ya. Dilag gisay liyaki bayduy nati ya gamêt nay wanan. 7 Ya mani manurun Kautusan buy mani Pariseo, pinakaillagan la si Jesus. Ta nu paiyulun nay liyaki sa Allun Pagpaynawa, dilag silan maisangkan laban kana. 8 Nuwa tandan Jesus ya pan-isipin la. Kabay sinabi na sa liyaki, “Midêng ka buy magdani ka baydi sa arapan.” Kabay nidêng nga liyaki buy nagdani kana.
9 Pamakayari, sinabin Jesus sa mani Pariseo buy sa mani manurun Kautusan, “Patangên kataw, ‘Sabêt ta pantulutan Kautusan sa Allun Pagpaynawa? Manyag mangêd o manyag nadawak? Miligtas o mamati?’ ”
10 Kabay pinakaêlêw Jesus ya kaganawan nakapalitêng kana bayu na sinabi sa liyaki, “Ipaktang muy gamêt mu.” Kabay impaktang liyaki ya gamêt na buy inumiyul yabay. 11 Nuwa sên nakitan mani Pariseo buy manurun Kautusan na namaiyul ya sa Allun Pagpaynawa, nanubag sila. Kabay pisasabyan la nu sabêt ta daygên lay nadawak kan Jesus.
Namili si Jesus un mapu buy luway tagasunul na
(Mateo 10:1-4; Marcos 3:13-19)
12 Sa panawun abitu, naku si Jesus sa bung-uy buy nawat-watan nan nanalangin kan Bapan Namalyari. 13 Pamakamaranun, binêg nay mani tagasunul na ta namili yan mapu buy luway binêg nan apostul, 14 si Simon ya pinalagyunan nan Pedro buy si Andres ya patêl na, si Santiago, si Juan, si Felipe, si Bartolome, 15 si Mateo, si Tomas, si Santiago ya anak Alfeo, si Simon ya manalangsang sa gubernun Roma, 16 buy si Judas ya anak kaatag Santiago, buy si Judas Iscariote ya nisupakat kan Jesus.
Nangaral buy namaiyul si Jesus
(Mateo 4:23-25; 5:1-12)
17 Pamakayari nan namilin apostul na, inlumunsan silan ubat sa bung-uy bayu tinunggên sa gisay napatal la lugal. Idi bayduy malakêy tagasunul na buy idi êt bayduy sadyay lakên tawuy ubat sa kaganawan lugal sa prubinsyan Judea buy sa balayan Jerusalem buy ubat sa mani lugal sa agid dagat sa balayan Tiro buy sa balayan Sidon. 18 Naku sila baydu amên mallêngê kan Jesus buy paiyulun sila. Kabay pinaiyul nay nipagsakit buy mani sinêdakan nadawak ka ispiritu. 19 Kabay pinagpilitan kaganawan na madukpan laya, ta idi kanay kapangyarian Bapan Namalyari ya mamaiyul sa kaganawan nipagsakit.
20 Inêlêw nay mani tagasunul na buy sinabi na,
“Pinagpala kaw wa mani kalulu,
tagawan mibilang kaw sa pag-arian Bapan Namalyari.
21 Pinagpala kaw wa mani layangên amêsên,
tagawan mabsuy kaw.
Pinagpala kaw wa mani manangis amêsên,
tagawan mangkayli kaw.
22 Pinagpala kaw nu pagsakitan kaw nakêm
buy nu ipapawa kaw
buy nu dustakên kaw kaganawan tawu gawan sa panunul yu kangku ya in-Anak Tawuy ubat sa langit.”
23 Ta parabaydu êt ta dinyag mani ninunu la sa mani propeta awlagi. Kabay nu mangadanasan yuy abiin, matula kaw buy mag-ukdu kaw gawan sa tula, tagawan maulagay gantimpala yu sa langit.
24 “Sikaw wa mani mabandi, mamakapalunus kaw lanu,
ta natanggap yina amêsên na katigsawan yu.
25 Sikaw wa nangabsuy amêsên, mamakapalunus kaw lanu,
ta lumayang kaw.
Sikaw wa mani mangkayli amêsên, mamakapalunus kaw lanu,
ta magluksa kaw buy mipanangis.
26 Sikaw wa mani pan-ulimênên kaganawan tawu amêsên, mamakapalunus kaw êt lanu,
gawan para bayduy dinyag mani ninunu la sa mani magtatalingkayun propeta.”
Kaidwan na mani kapati
(Mateo 5:38-48; 7:12)
27 Amêsên, sinabin Jesus, “Nuwa pansabin ku kamuyun mani mallêngê kangku, kaidwan yuy mani kapati yu buy manyag kaw mangêd sa mani nipagsakit nakêm kamuyu. 28 Manalangin kaw para sa mani mandustak kamuyu ya pagpalên silan Bapan Namalyari buy manalangin kaw para sa mani mamasakit kamuyu. 29 Nu dilag mandalpin pingi mu, ipadalpi mu êt ta kapaka. Nu dilag mangwan up-up mu, agana mu êt iimut ya yaming mu. 30 Nu dilag manyawad kamu, biyan muya. Buy nu dilag mangwan pibandiyan mu, agana mina udungun. 31 Daygên yu sa mani kaparisu yuy labay yun daygên la kamuyu.”
32 “Nu kay ya mani mangidu kamuyuy pan-idun yu, ayin kaw matanggap pa gantimpalay ubat kan Bapan Namalyari. Tagawan agyan ya mani makasalanan na tawu, pan-idun la êt ta mangidu kalla. 33 Buy nu kay panyagên yun mangêd da tawuy manyag mangêd kamuyu, a kaw ulimênên Bapan Namalyari. Tagawan agyan ya mani makasalanan, para êt bayduy pandaygên la. 34 Nu kay pamaraman yuy mamakabayad kamuyu, a kaw ulimênên Bapan Namalyari. Tagawan agyan ya mani makasalanan, mamaandam sila êt sa kaparisu lan makasalanan, ta natanêk ya nakêm lan iudung lay abitu! 35 Alwan parabayduy daygên yu, nun a kaidwan yuy mani kapati yu, manyag kaw mangêd kalla, buy paandamên yu silan a kaw mangêtêng kapalit. Nu parabayduy daygên yu, maragul la gantimpala yu buy mapagpapêtgan ya anak kaw Bapan Namalyari ya Katatag-ayan. Tagawan mangêd ya agyan sa mani tawuy ayin utang nga nakêm buy sa mani nadawak ka tawu. 36 Magin mapallunus kaw kaparisun Bapa yun Namalyari ya mapallunus.”
Agana mangusgan kaparisu
(Mateo 7:1-5)
37 “Agana kaw mangusgan kaparisu yu amên a kaw êt usgên Bapan Namalyari. Agana kaw êt mangatul kaparisu yu amên a kaw êt atulan Bapan Namalyari. Mamatawad kaw amên patawarên kaw Bapan Namalyari. 38 Mam-i kaw sa kaatag amên biyan kaw êt Bapan Namalyari. Ta ya idin yu, iudung na un ustuy takal, intêtê, imbinsêk anggan masalipaw. Gawan nu sabêt ta panukad da panggamitin yun pam-i sa kaatag, sabay êt ta panukad da gamitin Bapan Namalyari kamuyu.”
39 Sinabi êt Jesus ya paalimbawan ati, “Malyari nayin mangakay ya bulag sa kaparisu nan bulag? Asê! Ta parisu silan manabu sa kali nu daygên lay abitu. 40 Ayin mag-aral la igit pun sa manuru kana. Nuwa nu napakaturwanan yan mangêd, magin kaparisu yan manuru kana.”
41 “Uysiyan makitan mu yay puling sa matan kaparisu mu, pakan a mu makitan na maragul la puling sa mata mu ta? 42 Parasaantu mun masabi kanay, ‘Patêl lay, paulayên mun itas kuy puling sa mata mu’, pakan a mina man makit ta maragul la puling sa mata mu? Mapagtalingkayu! Itas mu pun na maragul la puling sa mata mu amên makakit kan mangêd. Sa pakapakun baydu, maitas muy puling sa matan kaparisu mu.”
Matandan na puun kayu sa tagêy na
(Mateo 7:16-20; 12:33-35)
43 Sinabi pun êt Jesus, “Ya mangêd da puun kayu, asê managêy asê pangkanên buy ya puun kayuy asê mangêd, asê managêy pangkanên. 44 Balang puun kayu, matandan sa mani tagêy na. Tagawan na tanaman na madiwi, asê managêy igus o ubas. 45 Para êt baydu sa tawu. Ya tawuy mangêd da ugali, magsabi yan pawan kangêdan, tagawan napnun kangêdan na bêkê na. Nuwa ya tawuy nadawak ka ugali, magsabi yan pawan kadawakan, tagawan napnun kadawakan na bêkê na. Tagawan nu sabêt ta idi sa bêkên gisay tawu, sabay ya sabin na.”
Ya luway tawuy nitudêk bali
(Mateo 7:24-27)
46 Sinabi pun êt Jesus, “Uysiyan pambêgên yuku yan, ‘Panginuun, Panginuun’, pakan a yu pansunulun ya mani pansabin ku? 47 Paradi ya magdani kangkun mallêngê buy manunul sa mani sabi ku. Kaparisu yan 48 gisay tawuy nangalin malalê buy impaydêng nay bali na sa pundasyun na batu. Sên inlumatêng nga lanab, asê nalasak ka bali na, ta napas-êy ya pinipundasyunan na. 49 Nuwa ya tawuy mallêngê sa pansabin ku, pakan a nay naman pansunulun, kaparisu yan tawuy nanyag bali ya ayin pundasyun. Sên inlumatêng nga lanab, tambêng nayêgmak buy nalasak ka bali na.”