12
Anak Manusia a bo Pinginti'i ilio Sabat
12:1-8
(Mrk. 2:23-28; Luk. 6:1-5)
Na sa'angu' tempo na ilio Sabat, Yesus tia murit-Na nolumiu na ale'na gandum. Murit-Na numpupumo gandum ka' nangkaan gause mololu.* Ul. 23:25 Sarataa ia piile' mian Farisi se' koiya'a, raaya'a norobumo ni Yesus taena, “Piile'! Murit-Muu nangawawau upa men sian patalaion wawauon na ilio Sabat.”
Ia simbati i Yesus tae-Na, “Sianpo mbali' i kuu nambasa a upa men ia wawau i Daud na tempo i ia tia mian men nongololo' i ia see nokololuan?* 1Sam. 21:1-6 Daud ninsoop na Laiganna Alaata'ala, kasi i ia tia mian men nongololo' i ia nangkaan roti men nirookonmo bona Alaata'ala. Poali na aturanna agama, roti iya'a sian sida kaanon. Men daa sida mangkaan tongko' imam.* Im. 24:5-9 Kabai i kuu sianpo nambasa na kitap Torat se' sanda' ilio Sabat imam men balimang na Laiganna Alaata'ala malia' mansala'kon ukum men bookoi sian sida balimang na ilio Sabat, kasee i raaya'a sian poposala'on?* Bil. 28:9-10 Bantilkonon-Ku na ko'omuu se' kani'imari isian mian men angga'na labi tia Laiganna Alaata'ala. Koi kani'imari a wurungna Tumpu men nitulis na Alkitaap:
‘Men kikira'-Ku mase isian polingu', taasi' kurbaan.’* Mat. 9:13; Hos. 6:6
Kalu i kuu tuutuu' minginti'i panduungna wurungna Tumpu iya'a, sabole i kuu sian mansasala' mian men sian sala'na. Gause Anak Manusia a bo Pinginti'i na ilio Sabat.”
Mian Farisi basangada mampapatei i Yesus
12:9-14
(Mrk. 3:1-6; Luk. 6:6-11)
Yesus namarereimo tampat iya'a kasi nomae' na laigan bakitumpuanna i raaya'a. 10 Indo'o isian sa'angu' mian men repo' a limana sambotak. Mian na laigan bakitumpuan iya'a mingkira' mompoposala' i Yesus mbaka' i raaya'a nobapikirawarmo taena, “Too sida mengelesi'i mian na ilio Sabat?”
11 Ia simbati i Yesus tae-Na, “Kalu se' i kuu dombaan, ka' na ilio Sabat dombamuu iya'a nandawo' na lobong men alalom, sian mbali' pari-parionmuu ka' uarkonon?* Luk. 14:5 12 Mune' se' daa mian men isian angga'na pookokoikonon tia domba? Mbali' iya'a, sian kongupana mangawawau men pore na ilio Sabat.”
13 Kasi i Yesus norobu na mian men repo' a limana sambotak tae-Na, “Soorkon a limaam!”
Mian iya'a nonsoorkonmo limana, mbaka' limana iya'a nalesi'mo koi limana men sambotak. 14 Kasee mian Farisi no'umuarmo na laigan bakitumpuan iya'a ka' nobasangada mampapatei i Yesus.
Yesus ia posuu' Alaata'ala
12:15-21
15 Yesus inti-inti'i se' mian Farisi mansasikon bo mangawawau ba'idek na Ko'ona. Mbali' iya'a, Ia namarereimo dodongoan iya'a. Biai' a mian men nongololo' i Ia, kasi giigii' men manggeo Ia lesi'i. 16 Kasee i Ia nongkokundakon tuu' i raaya'a kada' alia montootundun na mian sambana wawau-Na iya'a. 17 Tempo i Yesus nangawawau men koiya'a, mbaka' nosidamo a wurungna Tumpu koi men ia tadulkon i Nabii Yesaya taena,
18 “Piile'! Ni'imo a Mian-Ku men Yaku' ruruki,
Mian men kolingu'-Ku, ka' men kokana'na noang-Ku.
Alus-Ku bo rookonon-Ku na Ko'ona,
ka' i Ia bo mengelelekon na biai' lipu' wawaung-Ku men kana'.* Yes. 42:1-4
19 Ia sian poogagai, sian mangkakaro',
ka' Ia sian mompopodaa waka-Na na bendar.
20 Lambangan men noko pekokmo sian pato'on-Na,
boloak men momayo-mayo'mo sian poro'ion-Na.
Ia bo mampari-pari pataka wawau men kana' sida na tano' balaki'.
21 Giigii' lipu' tongko' mongooskon i Ia.”
Yesus tia Beelzebul
12:22-37
(Mrk. 3:20-30; Luk. 11:14-23; 6:43-45)
22 Sian paraa nanau' a noporusanna iya'a, sa'angu' mian men mampisok ka' uga' umu' gause ia lampingi meena, niwawamo ni Yesus. Mian iya'a ia lesi'imo i Yesus mbali' daa ninsidamo norobu ka' nopoopiile'. 23 Giigii' mian samba'. Taena i raaya'a, “Too tuutuu' i Iamo kani'i a lee' ni Daud men nitoonkon?”
24 Kasee sarataa mian Farisi nongorongor se' koiya'a, ia simbatimo i raaya'a taena, “Mian kaya'a namake kuasana Beelzebul men tanaasna meena bo numbuse'i-Na meena iya'a.”* Mat. 9:34; 10:25
25 Kasee i Yesus ninginti'i noana mian Farisi iya'a. Mbaka' i Ia norobumo na ko'ona i raaya'a tae-Na, “Kalu sa'angu' batomundo'an pookakaresa, batomundo'an iya'a sabole sianmo umimput. Kalu sa'angu' kota kabai se' sa'angu' suo' pookakaresa ka' sian pooka'amat, sianmo bakitaan. 26 Koiya'a uga' na batomundo'anna Ibiliis. Kalu Ibiliis mumbuse'i simbaya'na, mbaka' i raaya'a pookakaresamo gause galal mintimbangi waka-wakanamo. Kalu koiya'a, batomundo'anna sianmo bakitaan. 27 Kuu nangaan se' i Yaku' mumbuse'i meena tia kuasa ni Beelzebul. Kalu koiya'a, ansee tia kuasa ni ime a mianmuu mumbuse'i meena? Mianmuusi iya'a a men bo pompopo'inti'ikon se' i kuu sala'! 28 Kasee kalu Yaku' numbuse'i meena tia kuasana Alusna Alaata'ala, mbaka' sabole Batomundo'anna Alaata'ala notakamo na ko'omuu.
29 Sianta mian men daa momoko miminsoopi laiganna mian men bukuan ka' mangarampasi kupangna kalu sian punguonna kutung a mian bukuan iya'a. Moko daasi punguon kasi i ia sida mangala kupangna mian iya'a.
30 Mian men sian umapak na Ingku', ia mangaka'idek i Yaku', ka' mian men sian sangada tii Yaku', ia mambaraba'i palimangon-Ku!* Mrk. 9:40 31 Mbali' iya'a, bantilkonon-Ku na ko'omuu se' giigii' dosa ka' wurung men mingiroki mian dauga' sida ampunion! Kasee kalu ia mingiroki Alus Molinas, ia sian sida ampunion! 32 Kalu mian mangaan upa-upa men mintimban Anak Manusia, ia dauga' sida ampunion. Kasee kalu ia mangaan upa-upa men mintimban Alus Molinas, ia sianmo sida ampunion, mau mune' na tempo koini'i kabai se' na tempo men bo rumpakion!”* Luk. 12:10
33 “Sa'angu' kau men pore a tutuo'na sabole mantakakon woo'na men pore. Koiya'a uga' sa'angu' kau men ba'idek a tutuo'na sabole mantakakon woo'na men sian pore. Pore kabai se' ba'idek a kau iya'a, na woo'na mba'a pinginti'ianmuu.* Mat. 7:20; Luk. 6:44
34 Wee i kuu men koi lee'na ule ba'idek! Koi upa a kosidana i kuu mangaan upa-upa men pore, kasee i kuu ba'idek? Gause upa men porobukononna mian rumingkat na noana.* Mat. 3:7; 23:33; 15:18; Luk. 3:7; 6:45 35 Mian men ma'amat momorobukon upa-upa men ma'amat, gause noana ma'amat. Kasee mian men ba'idek a gau'na momorobukon upa-upa men ba'idek, gause noana ba'idek.
36 Mbali' iya'a, bantilkonon-Ku na ko'omuu se' giigii' porobuan men sian kana' men ia porobukon mian tio tanggungonna na Ilio Pungukumian. 37 Gause koi men porobukononmuu i kuu bo popokana'on, ka' koi men porobukononmuu uga' i kuu bo ukumon.”
Mian Farisi nama'ase' i Yesus mangawawau upa kosamba'
12:38-42
(Mrk. 8:11-12; Luk. 11:29-32)
38 Noko daa iya'a, toropii wawa ukum Torat ka' mian Farisi norobumo ni Yesus. Taena, “Guru, kai mingkira' mimiile' i Kuu mangawawau upa kosamba' bookoi oos.”* Mat. 16:1; Mrk. 8:11; Luk. 11:16
39 Ia simbati i Yesus tae-Na, “Mian men tumuo' na tempo koini'i ba'idek tuu' ka' sian malolo'! Raaya'a mama'ase' sa'angu' upa kosamba' kada' i raaya'a mamarasaya i Yaku', kasee i raaya'a sian taraion sa'angu'po upa kosamba' saliwakon upa kosamba' koi men nosida ni Nabii Yunus.* Mat. 16:4; Mrk. 8:12 40 Nabii Yunus koi tolunondom tolungilio na lalomna kompongna susum balaki'. Koiya'a uga' a Anak Manusia bo dumodongo na lalomna tano' koi tolunondom tolungilio.* Yun. 1:17
41 Na tempo pungukumian ni'imarian, mianna kota Niniwe bo potuo'ion singka-singkat tia mian men tumuo' na tempo koini'i. Mianna Niniwe iya'a bo mansasala' i kuu, gause mianna Niniwe iya'a nonsosolimo ka' nangkadarai gau'na i raaya'a men ba'idek na tempo i raaya'a nomorongor pisiso' ni Yunus. Poali na ko'omuu koini'i isian men labi i Nabii Yunus a kobalaki'na!* Yun. 3:5
42 Na tempo pungukumian ni'imarian, tomundo' wiwine na tano' paraas Selatan bo potuo'ion singka-singkat tia mian men tumuo' na tempo koini'i. Ka' i ia bo mansasala' i kuu. Tomundo' wiwine iya'a ringkat na ko'oloaan tuu', na puusna tano' balaki', ka' taka nomorongor pisiso' ni tomundo' Salomo men pinginti'ianan. Poali na ko'omuu koini'i isian men labi i Salomo a kobalaki'na!”* 1Raj. 10:1-10; 2Taw. 9:1-12
Timbaani' ko'ule'konanna meena
12:43-45
(Luk. 11:24-26)
43 “Kalu se' meena mamarerei sa'angu' mian, meena iya'a mae'mo tumikum na tampat men makangkung mansarak pintimalean, kasee sian nantausi. 44 Kasi i ia morobu taena, ‘Yaku' bo mule'kon na laigan men yaku' parereimo.’ Ia nomae'mo see nantakai laigan iya'a liing, moloe' nikarei, ka' nitotobo' pore-pore. 45 Kasi i ia umuar ka' nangange pitu' meena sambana men ba'idekna tii ia. Kasi i raaya'a ninsoop na mian iya'a, ka' nodumodongo indo'o. Komburi'na mian iya'a na'idekmo tuu' pookokoikonon tia men tumbena. Koiya'a uga' a men bo sida na mian men ba'idek na tempo koini'i.”
Yesus ia sarak utus-Na tia sina-Na
12:46-50
(Mrk. 3:31-35; Luk. 8:19-21)
46 Pintanga' i Yesus morobu tia mian biai' iya'a, notakamo a sina-Na ka' utus-Na. Raaya'a potokerer na liwa mansarak pootuung tii Yesus. 47 Sa'angu' mian na mian biai' iya'a nambantilkonmo ni Yesus taena, “Piile'! Sina-Muu tia utus-Muu mokaraale'e na liwa, mampari-pari momootuungi i Kuu.”
48 Kasee ia simbati i Yesus a mian men nambantilkon iya'a tae-Na, “Ime mbali' a sinang-Ku? Ime mbali' a utus-Ku?” 49 Kasi i Ia ninsiso' murit-Na ka' norobu tae-Na, “Iraani'i a sinang-Ku tia utus-Ku! 50 Gause i ime a men mangawawau koi pingkira'na Tamang-Ku men na surugaa, iamo a utus-Ku moro'one, utus-Ku wiwine, ka' iamo a sinang-Ku.”

*12:1 Ul. 23:25

*12:3 1Sam. 21:1-6

*12:4 Im. 24:5-9

*12:5 Bil. 28:9-10

*12:7 Mat. 9:13; Hos. 6:6

*12:11 Luk. 14:5

*12:18 Yes. 42:1-4

*12:24 Mat. 9:34; 10:25

*12:30 Mrk. 9:40

*12:32 Luk. 12:10

*12:33 Mat. 7:20; Luk. 6:44

*12:34 Mat. 3:7; 23:33; 15:18; Luk. 3:7; 6:45

*12:38 Mat. 16:1; Mrk. 8:11; Luk. 11:16

*12:39 Mat. 16:4; Mrk. 8:12

*12:40 Yun. 1:17

*12:41 Yun. 3:5

*12:42 1Raj. 10:1-10; 2Taw. 9:1-12