31
Jeikobnöŋ Laban mosöta ölöŋ köla anök.
1 Labangö nahönurupŋan keu kewö jigetka Jeikobkö kezapŋe geiga mörök: “Iwininan yuai buŋa qeba malöhi, Jeikobnöŋ mi pakpak kalöpköba könjörata aŋgön kölök. Iwininaŋgö sukinapŋi galöm köla miaŋgöreŋök inapŋi pakpak mi nanŋaŋgöra miwikŋaiba kindiŋbirik akza.” 2 Keu mi mörök aka yöwöŋaŋgö jemesoholŋi eka kewö möt asariyök: “Labanöŋ mutuk ala ölöpŋi ak niŋgiba mala korökmö, mewö qahö toroqeba aka malja.”
3 Mewö möt asariiga Kembunöŋ Jeikob kewö jii mörök: “Göŋön mönö liliŋgöba iwiasaurupki yeŋgö gölmenöŋ anda tinitosolomurupki yembuk malman. Anda malnöŋga nöŋön göbuk kinda malmam.”
4 Jeikobnöŋ keu mi möta Reizöl aka Lea yetköra keu ali aniga gölme köröŋe lama kambuŋi kambuŋi galöm köl eŋgiyöhi, miaŋgöreŋ kayohot. 5 Kayohotka kewö jii mörohot: “Nöŋön iwiŋiraŋgö jemesoholŋi eka kewö möt asarizal: Yaŋön mutuk ala ölöpŋi ak niŋgiba mala korökmö, mewö kunbuk qahö aka malja. Iwinaŋgö Anutuŋan mönö töndup nömbuk kinda mala korök. 6 Ni ösumni pakpak qezaköba miaŋgö dop iwiŋiri welen qem waŋgiba mala korali, iŋiri mi ölöp mötzahot.
7 “Mewö malalmö, yaŋön isimkakalek qakŋe ak niŋgiba mala nupnaŋgö töwaŋi mi sömaŋi 10:gö dop utekutek ala malök. Mewö ak niŋgiba malökmö, Kembunöŋ aŋgön köl waŋgiiga geŋmororoŋ kun qahö ak niŋgiiga malal. 8 Nalö kunöŋ kewö jiyök, ‘Lama aka meme (noniŋ) tiktokŋinambuk asuhumei, mi mönö göhö nup töwagi akŋe.’ Mewö jiiga sömbup kambu jömukŋi yeŋön moröŋini tiktokŋinambuk eŋgömeget. Nalö kunöŋ kewö jiyök, ‘Lama aka meme (noniŋ) jiŋjalalaŋ asuhumei, mi mönö göhö nup töwagi akŋe.’ Mewö jiiga sömbup kambu jömukŋi yeŋön moröŋini jiŋjalalaŋ eŋgömeget. 9 Anutunöŋ mewö aiga asuhuiga iwiŋiraŋgö kambuŋeyök sömbup könjörata eŋguaŋgita niŋgiiga sehiyök.
10 “Sömbup aziŋan ambiŋi eŋgualöŋda malgeri, nalö kun miaŋgöreŋ gaun kunöŋ jeni uba wahöta ekiga meme (noniŋ) aziŋan ambiŋi eŋgualöŋda kingeri, yeŋgö sileŋini mi jiŋjalalaŋ, tiktokŋinambuk aka diriweŋ, soŋo me koromboŋgi pakpak aket. 11 Nöŋön gaun ekiga miaŋgöreŋ Anutugö garata kunŋan nöŋgöra ‘Jeikob!’ qerök. Mewö qeriga ‘Ki kinjal,’ jiba meleŋnal. 12 Meleŋniga kewö toroqeba jiyök: ‘Labanöŋ yuai pakpak ak gihimakzawi, nöŋön mi eka mötzal. Miaŋgöra ölöp jegi uba wahöta eknöŋ: Meme (noniŋ) aziŋi pakpak ambiŋi eŋgualöŋda kinjei, yeŋgö sileŋinan jiŋjalalaŋ, tiktokŋinambuk aka diriweŋ, soŋo me koromboŋgi akza. 13 *Jen 28.18-22Nöŋön Betel miaŋgöreŋ asuhum gihibiga köt dangunu kun kuŋguba miriba nöŋgöra keu jöhöba jöjöpaŋ keunöŋ jim köhöinöŋ. Nöŋön Anutu mi aka göhöra keu kewö jizal: Gi mönö dölki wahöta kantri ki mosöta nangi ahuahu gölmege kunbuk liliŋgöba anman.’ ”
14 Jeikobnöŋ keuŋi mewö jiiga Reizöl aka Lea yetkön kewö meleŋ waŋgiba jiyohot: “Iwiniraŋgö mire börösamotkö bahöŋi kun mi neŋgöreŋ qahö toroqeba tatza. 15 Yaŋön azi netkiiga söŋgöröniran kaiga mi nanŋaŋgörök memba gil teköyök. Miaŋgöra niri mönö kian tandök ak netkiiga mala korit. 16 Miaŋgöra Anutunöŋ iwiniraŋgö kambuŋeyök sukinap öröyuai könjörata waŋgiri sehiyöhi, mi pakpak mönö ölŋa nanine aka nahönböraturupnini neŋgö buŋaya akza. Miaŋgöra Anutunöŋ jim kutum gihiyöhi, göŋön mönö mi pakpak tem köla wuataŋgöman.”
17 Mewö jiyohotka wahöta mem mözözöm aka anöm-moröurupŋi kököbihim eŋgiiga kamel qakŋine öŋgöget.
18 Mirigö sömbup kambuŋi pakpak közöl eŋgiiga mutuk anget. Sukinap yuaiŋi (merömbuŋi) pakpak Mesopotemia (Padan Aram) gölmenöŋ mala miwikŋaim sehiyöhi, mi körekbörek kölolohoba iwiŋi Aisaköreŋ anbingöra Keinan gölmenöŋ göröken anget. 19 Nalö miaŋgöreŋ Labanöŋ lama jupŋini mitimamgö aniga Reizölnöŋ iwiŋaŋgöreŋ miri domlopioŋ morörökŋi yoŋgorö meyök. 20 Yoŋgorö meiga Jeikobnöŋ toroqeba yöwöŋi Aram azi Laban i kewö tilipköm waŋgiyök: Anbingö keuŋi mi qahö jii mörökmö, mönö ölöŋ mosöta anget. 21 Mewö ölöŋ angetka kamel yeŋön öröyuaiŋi pakpak mem bisiget. Anda Yufreitis o kutuba Gilead gölme kunduŋambuk miaŋgöreŋ göröken anget. Mewö.
Labanöŋ Jeikob wuataŋgöba anök.
22 Angetmö, silim karöbut aiga miaŋgöreŋ keu kewö jigetka Labanöŋ mörök, “Jeikobnöŋ mönö tököba ölöŋ köla anök.” 23 Mi möta wahöta tinitosolom aziurupŋi eŋgömemba wehön 7:gö dop eŋguataŋgöba anda mala Gilead gölme kunduŋambuk miaŋgöreŋ miwikŋaiba eŋgömeget. 24 Eŋgömemba suŋgem miaŋgöreŋök Anutunöŋ Aram azi Labangöra gaunöŋ asuhuba keu kewö jii mörök: “Göŋön Jeikobköra kötumötuet me qesuak keu kun jibanbuköra mönö möt kutuba galöm mem aŋguman.” 25 Eŋgömegetka Jeikobnöŋ opo seri koumŋi Gilead gölme kunduŋambuknöŋ möröreŋgöba kuŋguiga Laban aka aziurupŋi yeŋön mewöyök opo seri koumŋini miaŋgöreŋ kuŋguba ahöget.
26 Ahöba wahöta qiŋgiŋi Jeikobköreŋ anda kewö jii mörök: “Gi mönö wani kimbia ak niŋginöŋe? Gi tilipköm niŋgizan. Kerök yeŋön yarö gila ambi yoŋgorö örömakzei, mönö miaŋgö tandök nöŋgö böratyahötni ölöŋ etkuaŋgita kanöŋ. 27 Gi wuanöŋgöra isimkakalek ak niŋgiba ösumok ölöŋ köla nömosöta kanöŋ? Gi mönö wuanöŋgöra keu kun qahö jinöŋ mötpi laŋ kanöŋ? Mi mötpileŋak ewö, nöŋön ölöp liŋet gwawet albi kömam köla gita kulele qegetka sösöŋgai qakŋe gumbulbi könanöŋ kabeak.
28 “Mi mötpileŋak ewö, mönö ölöp isiurupni aka böratyahötni numbuŋini yöhötim nemba yaizökzökŋini jibileŋak. Gi mönö uruqahö kimbia aknöŋ. 29 Nöŋön kukösumnambuk kaba ölöp ayuhum gihibileŋakmö, suŋgem ahöbiga iwigahö Anutuŋan keu kewö jii mötzal: ‘Göŋön Jeikobköra kötumötuet me qesuak keu kun jibanbuköra mönö möt kutuba galöm mem aŋguman.’ 30 Miaŋgöra muat, nangi iwigahö miri gölmeŋe liliŋgömamgö urusihimgi ketaŋi möta malagun lök mosöta könanöŋ kaba maljan. Miaŋgöra ölöp anmanmö, nöŋgö domlopioŋurupni mi mönö wuanöŋgöra yoŋgorö memba kanöŋ?”
31 Labanöŋ mewö jiiga Jeikobnöŋ kewö meleŋ waŋgiyök: “Göŋön böratyahötki yarö ösum qakŋe noaŋgitpanbukö mötmöriba keŋgötni möta ölöŋ köla kain. 32 Kainmö, kunŋan domlopioŋurupki meiga miwikŋaimani, i ölöp qenöŋga kömuma. Öröyuai pakpak memba maljali, mi ölöp tinitosolomurupniri yeŋgö jeŋine ek kewöta kinda göhöreŋ yuaigi kun miwikŋaiba eka mi ölöp meman. “Jeikobnöŋ mewö jiyökmö, anömŋi Reizölnöŋ domlopioŋ mi yoŋgorö meyöhi, apŋan mi qahö möröhaŋgöra mi tönpin jiyök.
33 Mewö jiiga qiŋgiŋi Jeikobkö opo seri koumŋe öŋgöba qezaŋda jaruba Leagö opo seri koumŋe öŋgöba toroqeba welen ambiyahöt mietkö opo seri koumŋire öŋgöba qezaŋda jaruba yuai kun qahö miwikŋaiyök. Leagö koumŋi mosöta miaŋgö andöŋe Reizölgö koumnöŋ öŋgöyök. 34 Öŋgöyökmö, Reizölnöŋ domlopioŋurup mi memba gösönöŋ löŋgöta kamel qakŋe tatatkö dum uruŋe ala qakŋe öŋgöba qelanjim eŋgiba tarök. Mewö tariga iwiŋan opo koumŋaŋgö uruŋi körek qezaŋnökmö, mi qahö miwikŋaiyök. 35 Reizölnöŋ iwiŋi kewö jii mörök: “Ketaŋamni, ni köiŋnöŋ nehiga tatzalaŋgöra aka göhö jemesoholge ölöp qahö wahötmam. Miaŋgöra uruönön kude möt niŋgiman. “Mewö jiiga miriŋaŋgö domlopioŋurupŋi mieŋgöra jaruyökmö, mi qahö miwikŋaiyök.
36 Qahö miwikŋaiiga kinda Jeikobnöŋ irimŋi seholiiga tembula Laban kewö jim waŋgiba qesim waŋgiyök: “Nöŋön wani könaya ak siŋgial? Mönö wani silik bölöŋi ak gihialaŋgöra kahasililiŋnöŋ böröjaŋ suhum niŋgizan? 37 Nöŋgö sukinapni pakpak qezaŋ teköbagun mönö wanat yuaia kun miwikŋainöŋga nangi mirigahö buŋaya akawak? Mi ölöp memba yuhu kaba tinitosolomurupniri yeŋgö jeŋine alnöŋ eketka sutnire keu lömböt ahöiga mi kewöta jim teköba mindiŋgöm netkime.
38 “Nöŋön göbuk lök yambu 20 mala koral. Nalö miaŋgö uruŋe nupki membiga göhöreŋ lama aka meme (noniŋ) yeŋön morö membingö pömsöm qahö qegetmö, ölöpŋanök ahumsehip aka malget. Mewöyök lama aziŋi kun göhö sömbup kambunöhök qahö qem neal. 39 Nalö tosatŋe sömbup kalŋan lama qeba yöhöqöhötiyöhi, mi qahö memba kaba gihiba malalmö, miaŋgö kitipŋi mi nani kambunöhök memba salupŋe ala malal. Lamagi suŋgemŋe me asakŋe yoŋgorö memba malbeahi, mi töndup miaŋgö salupŋi almamgö jimkutukutu alnöŋga mi wuataŋgöba malal.
40 “Silimnöŋ miri könöpŋan nohotiriiga suŋgemnöŋ amötŋan nuŋguiga saŋgenŋi möta malal. Nalö gwötpuk gaun guli mem niŋgiiga malal. 41 Yambu 20:gö dop mewö göhö mire mala kotpi teköza. Yambu 14 mi böratyahötki etkömemamgöra welen qem gihiba malal. Miaŋgö andöŋe yambu 6 mi lama bulmakau miwikŋaimamgöra göhöreŋ nup memba malal. Mewö malalmö, göŋön nup memegö töwani mi sömaŋi 10:gö dop utekutek ala malnöŋ.
42 “Asani Abrahamgö Anutuŋi iwini Aisaknöŋ waikŋi memba möpöseimakzawi, yaŋön andöne awörök qahö aka kötöngöm niŋgibawak ewö, göŋön mönö böröbörak melaim niŋginöŋga köna anbileŋak. Mewö ak niŋgibanakmö, Anutunöŋ nöŋgöreŋ sihimbölö kahasililiŋ möriga nup börönan sileqeqe aka memba malali, mi eka merak suŋgem nöŋgö keuni kewöta jim teköiga mötzan. “Mewö.
Jeikob aka Laban yetkön jöhöjöhö ahot.
43 Jeikobnöŋ mewö jiiga Labanöŋ kewö meleŋ waŋgiyök: “Ambi yahöt ki mönö nöŋgö böratyahötna. Yetkö nahönböraturupŋiri mi nöŋgöreŋa. Lama bulmakau kambuŋi kambuŋi ki mi nöŋgöreŋa. Yuai pakpak ki ekzani, mi körek nöŋgö buŋayök akza. Mewömö, muat nöŋön merak böratyahötni ki aka nahönböraturupŋiri eŋgömeyohori, yeŋön anmegö keuŋini jigetka mi qeapkömamgö lömbörizal. 44 Miaŋgöra ölöp kaba gou köl aŋguba sutnire jöhöjöhö akit. Mi qendeŋbitpuköra mötmörim netkiba dangunu ewö sutnire ahöma.”
45 Mewö jiiga Jeikobnöŋ köt kun memba kuŋguiga timbetuat ewö dangunu jaböŋiri aka kinök. 46 Miaŋön kiniga Jeikobnöŋ tinitosolomurupŋi yeŋgöra köt memba tokomegöra jiyök. Mewö jiiga köt memba qaknöŋ qaknöŋ ala tokoget öŋgöiga miaŋgö kösutŋe nene lömbuaŋ ohoba neget. 47 Labanöŋ köt kambu miaŋgö qetŋi Jegar Sahaduta qeri Jeikobnöŋ qetŋi Galed qerök. *Dangunu köt kambu mi Hibru keunöŋ Galed aka Arameik keunöŋ Jegar Sahaduta.
48 Mewö qerohotka yöwöŋan qiŋgiŋi Jeikob kewö jii mörök: “Köt kambu ki mönö merak netkö sutnire dangununira ahöma. “Miaŋgöra Jeikobnöŋ miaŋgö qetŋi Galed qerök. 49 Labanöŋ keu toroqeba kewö jiyök: “Kembunöŋ mönö deŋda malbiri, nalö miaŋgöreŋ sutnire jeŋan netkek tiba galöm mem netkiba malma. “Miaŋgö dop gölme miaŋgö qetŋi kun Mizpa qerök. (Mizpa Galöm meme miri köröpŋi.)
50 Labanöŋ keu mi toroqeba kewö jiyök: “Göŋön böratyahötni öröm ureim ak etkiman me toroqeba kakasun ambi tosatŋi eŋgömeman ewö, mönö keu ki möta malman: Gölme azi kunŋan kösutnire qahö mala netkehiga Anutunöŋ mönö töndup ölöp netkeka sutnire jöhöjöhö ahözawaŋgö keuŋi mi naŋgöba jiba malma.”
51 Mewö jiba kunbuk toroqeba kewö jiyök: “Qiŋgini mötnöŋ, köt kambu ki aka mötök ki kuŋguzali, mietkön mönö netkö sutnire dangunu ewö tat öŋgömahot. 52 Köt kambu ki mönö dangununira aka tat öŋgöma aka mötök ki mi mewöyök dangununira aka tat öŋgöma. Mietkön jöhöjöhöniraŋgöra kewö mötmörim netkiba tat öŋgömahot: Nöŋön mem bölim gihimamgö möta köt kambu ki qahö oŋgita göhöreŋ kamam. Göŋön mewöŋanök mem bölim niŋgimamgöra möta köt kambu aka mötök ki qahö etkoŋgita nöŋgöreŋ kaman. 53 Abraham, Nahor aka yetkö iwiŋiri yeŋgö bemŋini Anutu yaŋön mönö keu sutnire asuhuiga mi kewöta jim teköm netkima. “Labanöŋ mewö jiiga Jeikobnöŋ keu mi jöhöba Anutugö qetŋe jöjöpaŋ keunöŋ jim köhöiyök. Iwiŋi Aisaknöŋ Anutu miaŋgö waikŋi memba möpöseiba malök.
54 Jeikobnöŋ mewö aka gölme kunduŋe sömbup qeba miaŋön jöwöwöl ohoba tinitosolomurupŋi öröm eŋgiiga lömbuaŋnöŋ kaget. Kaba nene nemba suŋgem liŋet unduba kunduŋe miaŋgöreŋ ahöget. 55 Ahögetka miri asariiga Labanöŋ söŋanök wahöta isiurupŋi aka böratyahötŋi numbuŋini yöhötim nemba kötuetköm eŋgiba yaizökzökŋini jiyök. Mi jiba eŋgömosöta liliŋgöba miriŋe anök. Mewö.