37
Josef aka darumunurupŋi
1 Aisaknöŋ Keinan gölmenöŋ kian aka maliga nahönŋi Jeikobnöŋ miaŋgöreŋ toroqeba malök. 2 Jeikobkö gwölönarökurupŋi mieŋgö kösohotŋini kewö: Josefnöŋ azi gwabö yambuŋi 17 aiga darumunurupŋi, iwiŋaŋgö anömyahötŋi bohonŋiri qahö memeŋi Bilha aka Zilpa yetkö nahönurupŋi yembuk lama aka meme (noniŋ) kambuŋi kambuŋi galöm köl eŋgiba malget. Mewö mala darumunurupŋan silik akeri, miaŋgö kösohotŋi bölöŋi bölöŋi mi iwiŋaŋgö jii möta malök.
3 Jeikobnöŋ azi namŋi aiga nahönŋi Josefnöŋ asuhuyöhi, miaŋgöra iwiŋan i nahönurupŋi tosatŋi pakpak eŋgoŋgita uruŋan jöpaköm waŋgiba malök. Nalö kunöŋ maluku köröpŋi ekjeritŋambuk böröŋi köröpŋi mi memba Josef waŋgiyök. 4 Iwiŋan i darumunurupŋi pakpak eŋgoŋgita uruŋan jöpaköm waŋgiba malöhi, yaŋgö darumunurupŋan mi eka könahiba kazik ak waŋgiba yambuk ala-alagö keuŋi kun qahö eraum-möta malget.
5 Suŋgem kunöŋ Josefnöŋ gaun kun eka miaŋgö kösohotŋi mi darumunurupŋi jiiga mötket. Mi mötketka uruŋinan öngöiga kazik gwötpuk ak waŋgiba malget. 6 Kösohotŋi mi kewö jiiga mötket: “Mötket, ni gaun kun ekzali, mi kewö: 7 Nini nupnöŋ mala wit padi böranini jöhöbingö tandök akzin. Mewö ahinga nöŋgöreŋ wit padi börani miaŋön wahöta köŋgep kiniga eŋgöreŋ böran mieŋön mönö nöŋgöreŋ böran liliköba sököba kinje.”
8 Mewö jiiga möta darumunurupŋan Josefköra kewö jiget: “Gi neŋgöreŋ kiŋ kembuya akanak me? Gi ölŋa galöm köl neŋgimamgöra mötzan me?” Josefnöŋ gaunŋi eka miaŋgö kösohotŋi jiyöhi, miaŋgöra yeŋgö uruŋinan kunbuk toroqeba öngöiga kazik keta bölökŋi möt waŋgiba malget.
9 Miaŋgö andöŋe gaun kun kunbuk eka miaŋgö kösohotŋi darumunurupŋi kewö jiiga mötket: “Nöŋön gaun kun ekiga miaŋgöreŋ wehön, köiŋ aka seŋgelau 11 mieŋön nöŋgöra sipköget.”
10 Kösohotŋi mi iwiŋi aka darumunurupŋi jii mötketka iwiŋan tembula kewö jim waŋgiyök: “Gi gaun tandökŋi mewöŋi mi denöwögöra ekzane? Ni, namgi aka darumunurupki neŋön mönö denöwö aka göhöreŋ kaba jemesoholge simin köla gölmenöŋ bamgöbinak?” 11 *Apo 7.9Mewö asuhuiga darumunurupŋan uruŋinan mututqutut (jelös) möt waŋgiba malgetmö, iwiŋan keu mi uru könömŋe ali ahöiga mötmöriba malök. Mewö.
Josef bohonŋi memba waŋgita Ijipt gölmenöŋ anget.
12 Nalö kunöŋ Josefkö darumunurupŋi yeŋön iwiŋinaŋgöreŋ lama kambu-urupŋi galöm köl eŋgibingöra Sekem miri kösutŋe anda malget. 13 Miaŋgöreŋ malgetka Israelnöŋ Josef kewö jii mörök: “Nahöni, göhö darumunurupkan Sekem kösutŋe lama kambunini galöm köl eŋgiba maljei, mi mötzan. Ölöp kanöŋga melaim gihibi yeŋgöreŋ anman. “Mewö jiiga möta “Ölöp anmam,” jiyök.
14 Jiiga kewö jii mörök: “Gi mönö anda darumunurupki aka lama kambunini eŋgeka denöwö maljei, miaŋgö keu kösohotŋi mi memba liliŋgöba kaba jinöŋga mötmam. “Mewö jii möri Hebron örueŋeyök (ruerueŋeyök) melaim waŋgiiga anda mala Sekem gölmenöŋ aŋgorök.
15 Sekem gölmenöŋ aŋgota gölme köröŋe köna jaruba laŋ anda maliga azi kunŋan miwikŋaiba eka kewö qesim waŋgiyök: “Gi wani yuaia jaruba maljan?”
16 Qesim waŋgiiga kewö meleŋnök: “Ni darumunurupni yeŋgöra jaruzal. Yeŋön denikeaŋgöreŋ mala lamaurupŋini galöm köl eŋgizei, mi ölöp jinöŋga mötmam.”
17 Mewö meleŋniga kewö jiyök: “Yeŋön lök gölme ki mosöta anget. Dotan mire anbingöra jigetka möral. “Mewö jiiga möta darumunurupŋi yeŋgö könaŋine eŋguataŋgöba mala Dotan miri kösutŋe anda miwikŋaim eŋgiyök.
18 Miwikŋaim eŋgiba kösutŋine qahö aŋgorökmö, tikep endu kaiga darumunŋan i eka tokoba Josef qebingö aŋgönaŋ alget. 19 Aŋgönaŋ ala nanŋinök kewö eraum-mötket: “Eket, gaun ehek azi miaŋön mönö endu kaza. 20 Ayop, mönö kagetka anda qein kömuiga qamötŋi o lömŋi kunöŋ gilin geiga kewö jibin: ‘Sömbup kalŋan mönö i qei kömuyök.’ Gaunŋaŋgö ölŋan denöwö asuhumawi, mi mönö miaŋgö andöŋe ekin.”
21 Mewö eraum-mötketka Rubenöŋ mi möta Josef böröŋineyök meköba malmalŋi jöhömamgöra möta kewö jiyök: “I mönö kude qeinga kömuma.” 22 Toroqeba kewö jii mötket: “Sepŋi mönö kude mokome. Gölme qararaŋkölkölŋe o löm ki kinjawi, i ölöp miaŋgöreŋ gilgetka gemapmö, böröŋinan mönö yaŋgö sileŋe kude misiriba qeme. “Rubenöŋ Josef böröŋineyök meköba aŋgön köla waŋgita iwiŋaŋgöreŋ liliŋgöba anbitköra möta keu mewö jiyök.
23 Mewö jii möta kingetka Josefnöŋ darumunurupŋi yeŋgöreŋ kaŋgorök. Kaŋgoriga malukuŋi köröpŋi ekjeritŋambuk böröŋi köröpŋi wöta kayöhi, mi laŋ öröba munjurata qeköget. 24 Mi qeköba munŋini qeraköba memba anda o lömnöŋ gilgetka geyök. O löm mi oŋi qahöpmö, gwamönŋa kinök.
25 Mewö aka nene nembingö eta tatket. Eta tata jeŋini uget aniga Ismael könagesögö kölköl-örörö azi tosatŋan Gilead miri mosöta kamelŋini totnöŋ totnöŋ al eŋgiba awataŋ kagetka eŋgeket. Yeŋön kamel qakŋine gipmi bakötök, sile mirimirigö kelökŋi aka marasin ip tokuŋi qetŋi mör gipit mi algetka bisiba Ijipt kantrinöŋ anbingöra kaget.
26 Mewö eŋgeka Judanöŋ darumunurupŋi kewö jii mötket: “Nini munini qein kömuiga sepŋaŋgö keuŋi köyatiba asambötpin ewö, miaŋön mönö denöwö bauköm neŋgibawak? 27 Yaŋön nanini munini aka nanini sepkitipnini akzawaŋgöra mönö böröninan sileŋe kude misiriba qebinmö, ölöp kagetka anda Ismael azi mieŋön i söŋgöröŋi memegöra eŋgibin. “Mewö jiiga darumunurupŋan mi möta urumohot aka imbi kölget.
28 *Apo 7.9Mewö aketka Midian gölmegö Ismael könagesögö kölköl-örörö azi mieŋön kaba kaŋgota eŋgoŋgitpingö aket. Mewö aketka munŋini Josef mi o lömnöhök öröget koriga silwö kötŋi 20:nöŋ söŋgöröŋi memegöra al waŋgiget. Al waŋgigetka Ismael azi mieŋön i bohonŋi memba waŋgita Ijipt kantrinöŋ anget.
29 Angetka Rubenöŋ kungenök liliŋgöba o lömnöŋ kaiga Josefnöŋ miaŋgöreŋ kunbuk qahö kiniga eka wösöŋi juliga wösöbirikŋi kondela malukuŋi munjurarök. 30 Malukuŋi munjurata munurupŋi yeŋgöreŋ liliŋgöba kaba kewö jiyök: “Morö gwabönöŋ mönö denike ayapköba sohoza? Yei! Miaŋgö keuŋan nöŋgö qakne öŋgöiga mönö denöwö akileŋak?”
31 Mewö jiiga meme (noniŋ) aziŋi kun memba qeget kömuiga Josefköreŋ malukuŋi memba meme miaŋgö sepŋan kundumgöba membiliget. 32 Membiliba malukuŋi köröpŋi ekjeritŋambuk böröŋi köröpŋi mi memba mire anda iwiŋi kondela kewö jiget: “Nini ki miwikŋaizin. Mi nahöngi Josefköreŋa me qahö, mi ölöp ek kewötman.”
33 Mewö jigetka ek kewöta kewö jiyök: “Ki mi nahönaŋgöreŋ malukuya. Sömbup kalŋi kunŋan mönö yaijapaleleŋ qei kömuiga gwahörök. Ölŋa, Josef mi yöhöqöhötiiga boromborom ahök.” 34 Mewö jiba amburereŋ aka wösöbirikŋi kondela malukuŋi munjurata sileŋi gölmenöŋ membiliba nahönŋaŋgö nalö köröpŋi jiŋgeŋ köla sahöta malök. 35 Mewö maliga nahönböraturupŋi pakpak yeŋön kaba urukölalep mem waŋgibingö aketmö, yaŋön mi qetala tököba urukondumök möta kewö jiyök: “Qahö! Nöŋön mönö jiŋgeŋ köla sahöta mala kömumba uŋem mire nahönaŋgöreŋ gemam. “Mewö jiba Josefköra sahöta malök.
36 Mewö maliga nalö miaŋgöreŋ Midian gölmegö kölköl-örörö azi yeŋön Josef waŋgita Ijipt kantrinöŋ aŋgota bohonŋi memegöra algetka Farao kiŋgö jembonŋi kun qetŋi Potifar, kiŋgö malmalŋaŋgö sikiriti yeŋgö suahö galömŋina malöhi, yaŋön i söŋgöröŋi meiga welenqeqeŋi omaŋi ahök. Mewö.