Rom kimbi
Polnöŋ Rom yeŋgöra kimbi alök.
Jim-asa-asari
Jim-asa-asari Rom sitinöŋ kopa malgetka urumeleŋ kambuŋi kambuŋi yeŋön sutŋine simbisembel deŋda malget. Juda tosatŋan uruŋini meleŋda Juda ahakmemenöŋ aka Köna keunöŋ qekötahöba sileŋini yandiba sömbup qahö nemba malget. Kian kantrigö urumeleŋ kambu yeŋön Anutugö kalem möriamŋi qekötahöba Anutugö Köna keu bapŋe qahö anda söŋgöröqök aka siŋgisöndok amqeba akingö mötket. (6.15) Anutunöŋ Juda könagesö ölŋi andö eŋguba salupŋine kian ambazip eŋgoholi buŋaŋi akeri, miaŋgöra söŋgaiba ilit eŋgiget. (11.18-20) Mewö aka Juda urumeleŋ yeŋön silikŋini walŋi mewöyök wuataŋgögeraŋgöra aka jijiwilit ak eŋgiba malget. Juda kambu yeŋön kian kantrigö urumeleŋ alaurupŋini qepureim eŋgiba Juda silikŋini qahö wuataŋgögeraŋgöra aka keuŋini töhöreŋ jim teköba söŋgöröqök aket. (2.17-20; 14.3)
Mindirim eŋgimamgöra Polnöŋ kambu yahöt yeŋgöra goro keu nanŋök nanŋök eŋgimakza. Juda yeŋgö könaŋini indeliga (2.21-27) kian kantri yeŋön söŋgaiget. Keu bohonŋi kewö jiyök, ‘Jisös möt nariinga Anutunöŋ mötnaripnini eka keunini jim teköiga solanibin. Köna murutŋi kun qahö ahöza.” (1.17) Kian kantri ambazip söŋgöröqökŋini qekömapköra könaŋini indela kewö jiyök: “Anutunöŋ nanŋini ölöpŋinaŋgöra aka qahöpmö, nanŋi ak-kömukömuŋaŋgöra aka iŋini möwölöhöm eŋgiyök. (11.30-32) Miaŋgöra mönö kapaŋ köla Köna keu tem köla malme. (7.12-24) Körekmakörek siŋgisöndokö kösö gwarönöŋ mala ayuhubingö akzinmö, (3.23; 5.12) Anutunöŋ nanŋi irimsesewölŋan etmapköra aka Kraist melaiyök. (5.8-9) Uŋa Töröŋan meköba siŋgisöndok aka kömupkö kukösumnöhök pösat neŋgima. Miaŋgöra siŋgisöndok ahakmeme mosöta (6.11-14) mindiriba jöpaköm aŋguba kopa yeŋgö sutŋine kopa tandök kude malme.” Goro mewö eŋgiiga ösöŋösöŋ tem köla mindiriba malget. Polnöŋ nalö mutukŋi Rom ani naŋgöm waŋgigetka toroqeba Spein kantrinöŋ anmamgö möta mewö ohoyök.
Buk kiaŋgö bahöŋi bohonŋi 7 mi kewö:
Jim asa-asari keu aka keu bohonŋi 1.1-17
Körekŋan siŋgisöndokö amötqeqegöra osizin 1.18–3.20
Anutunöŋ amöt qem neŋgimakzawaŋgö könaŋi 3.21–4.25
Kraistpuk malmal dölökŋaŋgö könaŋi 5.1–8.39
Israel yeŋön Anutugö mötmöt areŋnöŋ malje 9.1–11.36
Urumeleŋ neŋgö silik ahakmemegö keu 12.1–15.13
Keu teteköŋi aka nanŋi yaizökzök keuŋi 15.14–16.27
1
Pol ni Jisös Kraistkö nup meme azia aka Rom urumeleŋ ambazip embuk keu eraum mötpingöra kaba kimbi ohozal. Anutunöŋ noholiga melaimelai azi aposol akzal. Anutunöŋ Ölöwak Buŋaŋi jim sehimamgöra möwölöhöm niŋgiiga maljal.
Anutunöŋ oyaeŋkoyaeŋ akingö Ölöwak Buŋaŋi indelmapkö keuŋi mi qeljiŋe jöhöba jiiga kezapqetok ambazipnöŋ möta Buŋa Kimbi töröŋi miaŋgöreŋ ohogetka ahöza. Ölöwak Buŋagö könaŋi mi nanŋi nahönŋi Jisös Kraist. Yaŋön gölme azi ewö kiŋ Deiwidkö gwölönarökurupŋi yeŋgöreŋök asuhuyök.
Suep azi ewö Uŋaŋan solanŋi töröŋi ahök. Anutunöŋ i mem guliiga kömupnöhök wahöriga kukösumŋan aukŋe asuhuyök. Anutunöŋ mewö miaŋön nanŋi Nahönŋi akzawaŋgö keuŋi mi jim köhöiba kuŋgum waŋgiyök. Kembuninaŋgö könaŋi mewö. Kraistnöŋ nupkö ölŋi kewö asuhumapköra mörök: Neŋön kian kantriŋi kantriŋi liliköba Jisösgö qetŋi sutŋine jim sehiinga möta uruŋini meleŋda möt narim waŋgiba keuŋi tem köla malme. Miaŋgöra aposol nupŋi aka kalem möriamŋi mi neŋgiiga memba maljin. Anutunöŋ ambazip Jisös Kraistkö buŋaya aka malmegöra eŋgoholöhi, Rom iŋini mewöyök yeŋgö sutŋine malje.
Uruŋini meleŋda Rom sitinöŋ maljei, nöŋön körek eŋgöra kimbi ki ohozal. Anutunöŋ iŋini nanŋi ambazip sarakŋi malmegöra eŋgohola jöpaköm eŋgimakza. Anutu Iwinini aka Kembu Jisös Kraist yetkön mönö kalem möriam eŋgiyohotka luainöŋ malme. Mewö köulukömakzal.
Polnöŋ Anutu möpöseiba kewö köuluköyök:
Gölmeŋi gölmeŋi pakpak yeŋön Rom eŋgö mötnaripŋinaŋgö kösohotŋi jigetka mörakzal. Miaŋgöra keuni könahiba Jisös Kraistnöŋ nam köl niŋgiiga körek eŋgöra aka Anutuni saiwap jimakzal. Nöŋön mötmöt sihimni pakpak Anutugö nupnöŋ ala welenŋi qeba Nahönŋaŋgö Ölöwak Buŋaŋi jim asarimakzal. Miaŋgöreŋ sundan iŋini mötmörim eŋgimakzali, mi Anutunöŋ naŋgöba jimakza.
10 Nalö dop kewö jiba köulukömakzal, “O Anutu, nöŋön Rom yeŋgöreŋ anmamgö möta nalö köröpŋi lök mambötzal. Miaŋgöra mönö sihimgahö dop jinöŋga köna asuhuiga nalö kewöŋe ölöp anmam.” Mewö. 11 Eŋgeka mötnaripŋinan köhöimapköra möta ölöp nup memegö mötmöt kalem kun eŋgimam. Miaŋgöra nalö mutukŋa eŋgöreŋ kaba eŋgekŋamgö awöweŋgöba maljal. 12 Kewö akingö awöweŋgömakzal: Nöŋön eŋgekiga mutulaŋgöba ni aka iŋini denöwö möt narimakzini, mi eraum möta urunöŋ naŋgöba körö-ölöwak qem aŋgubin.
13  * Apo 19.21O urumeleŋ alaurupni, iŋini mönö kewö mötmöriba malme: Nöŋön kian kantri tosatŋi yeŋgö sutŋine liliköba uruŋini kuŋgum eŋgibiga meleŋgeri, miaŋgö dop eŋgö sutŋine mewöyök ölŋi asuhui ekŋamgö mötzal. Miaŋgöra nalö gwötpuk lök eŋgöreŋ kusuk kamamgö areŋi ala malalmö, yuai tosatŋan mönö nalöŋi nalöŋi jöhöm niŋgiiga osial. 14 Anutugö jeŋe tosa kewö ahöm niŋgiza: Ambazip kambu könaŋi könaŋi bauköm eŋgimamaŋgö keuŋan mönö nöŋgö qakne ahöza. Mötmöt ambazip aka gukmaulem ambazip mieŋgö welenqeqeŋini öröröŋ akzal. Mindimindiri keu Grik mötzei aka qandam * Qandam, Siawari imbinöŋ qandak, Nei keunöŋ bus kanaka, ambazip arökŋe nanŋinök tönpin mala mötmöt miriŋini qahö gukmaulemnöŋ malget. mala nanŋini keuŋine irohowaroho jimakzei, mi körek bauköm eŋgimamgö mötzal. 15 Mewö möta Ölöwak Buŋa mi Rom siti eŋgöra mewöyök jim asarimamgö amqeba urukönöp ahakzal. Mewö.
Ölöwak Buŋagö kukösumŋi kewö:
16  * Mak 8.38Anutugö kukösumŋan nini körek mem letot neŋgiiga nalö kewöŋe Suepkö buŋaya akzin. Juda neŋön mutuk urunini meleŋda mi möt nariin aka neŋgö andönine kantri tosatŋi yeŋön mewöyök mi möt nariget. Miaŋgöra Anutunöŋ kukösumŋi Ölöwak Buŋanöŋ ali ahözawaŋgöra mi algamusum qahö ahakzal. 17  * Hab 2.4Ölöwak Buŋanöŋ mönö solanŋi akingö könaŋi indelakza. Buŋa keu kun kewö ohoget ahöza, “Solanŋi akzawi, yaŋön mönö Anutu möt nariba mewö miaŋön köhöiba mal öŋgöma. Keu miaŋgö könaŋi kewö: Nini Anutu könahiba möt nariinga mötnaripnini eka keunini jim teköiga solaniin aka gölmenöŋ malbinaŋgö dop toroqeba möt narim waŋgiba jeŋe solanimakin.” Mewö.
Neŋgö siŋgisöndoköra Anutugö irimŋan seholimakza.
18 Ölöp solanibinakmö, ambazip keu ölŋi ahakmemeŋinan közaŋgöba siksauk memakzei, Anutunöŋ mi Suepnöŋ euyaŋ-göreŋök uba ehi qahö dop köliga irimŋi seholimakza. Ambazip mewöŋi pakpak eŋgeka aŋgöjörakŋini qetala silikŋini bölöŋaŋgöra aka kazikŋi indeli asuhumakza. 19 Mi kewögöra: Anutugö könaŋi möt kutubinaŋgö dop akzawi, mi mönö nanŋak indel eŋgiiga sutnine aukŋeyök ahöiga mörakze.
20 Anutugö malmalŋi qahö ehakzinmö, kukösumŋi mi Suep gölme miwikŋaim etkiba miaŋgöreŋök könahiba kondela mala koriga nalö teteköŋi qahö asuhumakza. Miaŋgöra Anutugö börösöwöŋi törörök ehinga bem aködamunŋambuk akzawaŋgö könaŋan mönö ölöp möt kutubinaŋgö dop akza. Miaŋgöra ambazipnöŋ yuai kunöŋ möndöba nanŋine keuŋinaŋgö likepŋi naŋgöba jibingö osimakze. 21  * Ef 4.17-18Anutugö könaŋi möt kutuba malgetmö, töndup “Yaŋön bemnina,” mewö qahö jiba i qahö möpöseigetka qetbuŋaŋi sutŋine qahö ahöyök. Mewö qahö ahöyökmö, keu omaŋi laŋlaŋ mötmörigetka mötmötŋinan löwöriiga mötök aket. Uru mötkutukutuŋini qahö miaŋön mönö ömuŋ köla pandaman meiga jipjap malje. Miaŋgöra “Anutugö könaŋi qahö mötzin,” jiba möndömöndö laŋ aketka qahö dop kölja.
22 “Mötkutukutu ambazip maljin,” jiba sileŋini memba öŋgöba malgetmö, mewö miaŋön uruqahö ambazip akze. 23  * Dut 4.16-18Anutu qetbuŋaŋi asakmararaŋambuk nalö teteköŋi qahö mal öŋgömawi, i qahö möpöseiba waikŋi qahö memba malgetmö, i mosöta salupŋe tandö lopioŋ aka imut tosatŋi kuŋguget. Tandö lopioŋ söhögetka kaisoŋgolomŋinan azi kömukömuŋaŋgö dop akze. Imut tosatŋi megetka nei sömbup aka gölmenöŋ bapŋinan köla ölölöŋgömakzei, mieŋgö dop akze. Yeŋön mi sipköba bem ewö möpöseim eŋgiba malget.
24 Mewö aka malgeraŋgöra Anutunöŋ i andö eŋguiga nanŋini uruŋinaŋgö sihim kömbönaŋini laŋ wuataŋgöba serowilin aka nanŋini sileŋini gamu qeba mem et al aŋguba malje. 25 Anutugö keu ölŋi mosöta salupŋe keu muneŋi qekötahöget. Miwimiwikŋai Toŋi ölŋa qahö göda qeba welenŋi qahö qeba malgetmö, yuai miwikŋaiyöhi me nanŋini böröŋinan megeri, miaŋgö sihimŋi asuhui möta börösöwö mieŋgö waikŋini memba möpöseim eŋgiba malget. Mewö malgetmö, neŋön miwimiwikŋai Tonini mi nalö teteköŋi qahö möpöseimakin. Keu mi ölŋa.
26 Mewö aka malgeraŋgöra Anutunöŋ i andö eŋguiga nanŋini sihim kömbönaŋini gamuŋambuk mi laŋ wuataŋgöba kewö aket: Yeŋgö ambiurupŋinan awanöm köna diŋdiŋi mosöta nanŋinak meleŋda amimba malget. 27 Azi yeŋön mewöyök ambibuk amimba malmal mosöta goŋgiget. Kaisero akitkö sihim kömbönaŋini mi azi sutŋine öröm aŋguba mötketka könöpŋambuk aiga nanŋinak meleŋda amimba aŋgöjörakŋinambuk aka malget. Goŋgiba jaubatbat malgeraŋgö likepŋi mi Anutunöŋ dopŋine meleŋ eŋgiiga qakŋine öŋgöiga böliget.
28 Anutugö könaŋi möt kutubingöra mötketka eretŋi aiga mosötketka Anutunöŋ mönö mewöŋanök i andö eŋguiga nanŋini mötmötŋini goŋgoŋan galöm köl eŋgiiga ahakmeme gamuŋambuk aka memba malget. 29 Ahakmeme goŋgoŋi aka silik bölöŋi könaŋi könaŋi miaŋön uruŋini kokolak qeiga kewö ahakze: Yuaigö nepaqepalok membagun membingö köpösöŋgöba isimkakalek ahakze. Tosatŋi yeŋgöreŋ yuaigöra körögisigisi ahakze. Ambazip eŋguget kömumakze. Aŋgururuk aka tosatŋi tilipköm eŋgimakze. Ambazip tosatŋi jiliwitiŋ qakŋe bölöŋi ak eŋgibingö mörakze. Keu ambazip kezapŋine saŋep alget geiga diwoŋdawoŋ anakza.
30 Andöqeqe keu jimakze. Anutugö yom jimakze. Silik bölöŋi könöpŋambuk tem köla wuataŋgömakze. Jakbak-öraŋböraŋ aka sileŋini memba wahörakze. Silenöŋ alal aka silik bölöŋi murutŋi murutŋi miwikŋaimakze. Iwinam keuŋini qahö tem kölakze.
31 Mötmötŋini qahö tohoiga uruqahö mala keu laŋ jöhöba qahö wuataŋgömakze. Ala-ala qahö aka tosatŋi yeŋgöra wösömötmöt qahö ak eŋgimakze. 32 Anutunöŋ köna diŋdiŋi kewö jim kutui ahöza: Ambazip bölöŋi mewöŋi ahakzei, yeŋön mönö kömup köhöikŋaŋgö buŋaya akŋeaŋgö dop akze. Yeŋön jimkutukutu mi möt asarizemö, töndup nanŋinak bölöŋi mi ahakze aka miyök qahöpmö, tosatŋan mewö aketka “Ölöp!” jiba imbi köla naŋgöm eŋgimakze. Mewö.

*1:13: Apo 19.21

*1:14: Qandam, Siawari imbinöŋ qandak, Nei keunöŋ bus kanaka, ambazip arökŋe nanŋinök tönpin mala mötmöt miriŋini qahö gukmaulemnöŋ malget.

*1:16: Mak 8.38

*1:17: Hab 2.4

*1:21: Ef 4.17-18

*1:23: Dut 4.16-18