HENESIS
KAG MGA PAUNANG BISAYA TUNGOR SA
HENESIS
Tamang-tama nak kag unang libro it Bibliya ay ingtatawag nak Henesis dahil kag gustong bisayahon it Henesis ay “Pagtuna.” Dahil kag mababasa rili ay kag pagtuna it maramong bagay.
Hali puyding basahon nato kag tungor sa pagtuga it Dios sa tanan, kaumir kag tawo, kag unang sala ag pagparusa raha. Masunor, kag ingsuyat ay tungor sa natabo sa mga inanak nina Adan hastang kang Noe ag kag Baha, sa Tore it Babel ag sa pagpili it Dios kang Abraham pramas sida kag maging pinaka-tatay it Ida mga piniling katawuhan. Dili mababasa ra nato kag tungor sa kabuhi ni Abraham, kag ida anak nak si Isaac ag kag ida apo nak si Jacob nak ingpangayanan ra it Dios nak Israel. Kaling tatlo ay bantog nak ginikanan it mga Israelinhon nak ingtatawag rang Hebreo. Sa katapusan it Henesis ay kag natabo sa anak ni Jacob sa Ehipto ag kag pagsaydo it inra bug-os nak lahi papagto ruto sa Ehipto.
Henesis kag una sa limang libro nak ingsuyat ni Moises: Henesis, Exodo, Levitico, Mga Bilang ag Deuteronomio. Ag kaling limang libro ay ingtatawag ra nak Kasuguan ni Moises.
KAG SUYOR IT HENESIS
Kag Pagtuga sa Kalibutan ag sa Tawo 1:1—2:25
Kag Pagtuna it Kasal-anan ag Kahirapan 3:1-24
Kag mga Inanak ni Adan Hastang kang Noe 4:1—5:32
Si Noe ag kag Baha 6:1—10:32
Kag Tore it Babel 11:1-9
Kag mga Inanak ni Sem Hastang kang Abraham 11:10-32
Si Abraham 12:1—25:11
Si Ismael 25:12-18
Si Isaac ag si Jacob 25:19—35:29
Si Esau ag Ida mga Inanak 36:1-43
Si Jose ag Ida mga Maguyáng 37:1—50:26
HENESIS
1
KAG PAGTUGA SA KALIBUTAN AG SA TAWO
Kag Pagtuga sa Langit ag Duta
Sa kauna-unahan, gingtuga it Dios kag langit ag duta. It kato, kag kalibutan ay waya it korte ag waya't suyor. Kag marayom nak katubian ay libon it karuymanan ag sa ibabaw it tubi, kag Ispirito it Dios ay raha nak nagbabantay.
Ag nagsiling kag Dios, “Magkainggwa't hadag!” ag nagkainggwa matuor it hadag. Nakita it Dios nak maado kag hadag, ag Ida ingbuyag kag hadag ag ruyom. Gingtawag it Dios kag hadag nak “adlaw” ag kag ruyom ay “gab-i.” Naglipas kag gab-i ag nag-abot kag aga. Imaw kato kag unang adlaw.
6-7 Ag nagsiling kag Dios, “Magkainggwa it kalawakan sa tunga it katubian agor mabuyag kag tubi sa ibabaw ag kag tubi sa ubos!” Nagbuyag matuor kali, ag nagkainggwa't kalawakan sa tunga it katubian. Ag kaling kalawakan ay gingtawag it Dios nak “langit.” Naglipas kag gab-i ag nag-abot kag aga. Imaw kato kag pangruhang adlaw.
Ag nagsiling kag Dios, “Magtipon kag tubi sa ubos it langit sa usang lugar ag magyuaw kag uga nak lugar!” ag natuman matuor. 10 Gingtawag it Dios kaling uga nak lugar nak “kadutaan,” ag kag tubi nak nagtipon ay “karagatan.” Ag nakita it Dios nak kali ay maado.
11-12 Masunor, nagsiling kag Dios, “Magtubo sa duta kag mga hilamunon, mga tanom nak nagbubunga it busoy, ag mga kahoy ra nak nagpapamunga it di busoy, kumporme sa inro iba't-ibang klase!” ag natuman matuor. Kinang tanang klase it tanom ay nagtinubo matuor sa duta. Ag nakita it Dios nak kali ay maado. 13 Naglipas kag gab-i ag nag-abot kag aga. Imaw kato kag pangtatlong adlaw.
14 Ag nagsiling kag Dios, “Magkainggwa it mga iwag sa kalangitan pramas mabuyag kag adlaw sa gab-i, agor parayan sa inra maaayaman kag pag-abot it usang adlaw, usang tuig, ag usang importanting panahon. 15 Imaw ra kali kag mata-o it hadag sa kalibutan!” ag natuman matuor. 16 Nagkainggwa it ruhang maragko nak mga iwag. Kag adlaw ay imaw it nagrurumaya sa aga hastang maghapon, ag kag buyan ay imaw ra it nagrurumaya sa gab-i. Nagkainggwa ra it mga bituon. 17 Gingbutang it Dios kag mga iwag sa langit agor mataw-an it hadag kag kalibutan, 18 agor magrumaya sa adlaw ag sa gab-i ag agor mabuyag kag hadag sa ruyom. Ag nakita it Dios nak kali ay maado. 19 Naglipas kag gab-i ag nag-abot kag aga. Imaw kato kag pang-ap-at nak adlaw.
20 Ag nagsiling kag Dios, “Magkainggwa sa tubi it maramong mga di kabuhi nak nagrarangoy-rangoy nak nagpupunsok-punsok. Ag kag ibabaw ay magkainggwa it mga pispis nak nagyiyinupar!” 21 Ngani, gingtuga it Dios sa tubi kag mga balyena, mga isra, ag iba pang mga nagrarangoy-rangoy nak nagpupunsok-punsok, kumporme sa inra iba't-ibang klase. Ag sa ibabaw ay nagkainggwa it tanang mga pispis, kumporme sa inra iba't-ibang klase. Ag nakita it Dios nak kali ay maado. 22 Gingpakamaado sinra it Dios sa pagsiling, “Magbuar ag magramo kamong tanan raha sa tubi ag pun-a kag ragat, ag magramo ra kamong mga pispis raha sa ibabaw!” 23 Naglipas kag gab-i ag nag-abot kag aga. Imaw kato kag panglimang adlaw.
24 Ag nagsiling kag Dios, “Magkainggwa it mga di kabuhi sa duta, mga hadop nak maanar, ag mga hadop nak maila nak nagpapanaw ag nagkakamang, kumporme sa inra iba't-ibang klase!” ag natuman matuor. 25 Nagkainggwa it mga hadop sa duta, mga hadop nak maanar, ag mga hadop nak maila nak nagpapanaw ag nagkakamang, kumporme sa inra iba't-ibang klase. Ag nakita it Dios nak kali ay maado.
26 Ag nagsiling kag Dios, “Mahuman Kita*1:26a Dili kag ingpapatungran it Dios sa Ida pagsiling nak “Kita” ay kag Ida sarili. Ayam nato nak ausa yang kag matuor nak Dios, pero kali kag unang pagmitlang it kamatuuran nak sa huli ay Ida ra ingpahadag sa Sagradong Kasuyatan nak kag Dios ay inggwa it tatlong persona. it tawo nak naambit sa Ato nak pay tuyar sa Ato.1:26b Ingsisiling sa bisayang Inglis nak kag tawo ay gingtuga sa “image and likeness” it Dios. Kag gustong bisayahon it kali ay kag tawo ay buko tuyar yang sa litrato it Dios kundi kali ay tuyar sa ispirituhanong pagkatawo ag abilidad it Dios. Ag sinra kag magahom sa mga isra, mga pispis, mga hadop nak maanar, ag mga hadop nak maila nak nagpapanaw ag nagkakamang.”
27 Ag nagtuga ngani kag Dios it tawo nak naambit sa Ida
nak pay tuyar sa Ida.
Gingtuga Nida kag tawo,1:27 Sa bisayang Hebreo kag tawo ay “adan,” kada sa huli kali kag naging ngayan para sa unang tawo nak imaw si Adan. (Basaha ra sa Hen. 3:20.) kayake ag kabade.
28 Ag ingpakamaado sinra it Dios, ag nagsiling Sida, “Mag-anak ag magramo kamo agor mapupuno ninro kag kalibutan. Kamo it marumaya dili, pati tanang isra, tanang pispis ag tanang iba't-ibang mga hadop!”
29 Nagsiling pa kag Dios, “Ingtaw-an kamo Nako it pagkaon, tanang mga tanom nak nagbubusoy ag tanang bunga it kahoy. 30 Ag sa tanang mga hadop ag sa tanang mga pispis ay ingtaw-an ra Nako sinra it hilamunon ag rahon it ibang mga tanom agor imaw ninra it pagkaon,” ag natuman matuor.
31 Ag nakita it Dios nak kag tanang Ida inghuman ay abang ado. Naglipas kag gab-i ag nag-abot kag aga. Imaw kato kag pang-an-om nak adlaw.

*1:26 1:26a Dili kag ingpapatungran it Dios sa Ida pagsiling nak “Kita” ay kag Ida sarili. Ayam nato nak ausa yang kag matuor nak Dios, pero kali kag unang pagmitlang it kamatuuran nak sa huli ay Ida ra ingpahadag sa Sagradong Kasuyatan nak kag Dios ay inggwa it tatlong persona.

1:26 1:26b Ingsisiling sa bisayang Inglis nak kag tawo ay gingtuga sa “image and likeness” it Dios. Kag gustong bisayahon it kali ay kag tawo ay buko tuyar yang sa litrato it Dios kundi kali ay tuyar sa ispirituhanong pagkatawo ag abilidad it Dios.

1:27 1:27 Sa bisayang Hebreo kag tawo ay “adan,” kada sa huli kali kag naging ngayan para sa unang tawo nak imaw si Adan. (Basaha ra sa Hen. 3:20.)