A Raukea i Herea e
Iuda
A Nita Vakalohoka
A raukea iea i uka ma i ola, a viri i herea ra raukea iea i kilalea a rana, e Iuda. I uka ma i ta kupo vona ia e rei, pali i taki ia e turane Iakop, ra viri i herea ra raukea ne Iakop, a matakari na tara ne Kristo o Ierusalem. E Iuda rua e Iakop, rua e tarine Isu.
Ni taki e Iuda e tarine Isu i herea a raukea iea na pida e 50 o e 65 AD, muga na ruana raukea ne Petrus ni here. Pali ia i uka ma i here mugea na ruana raukea e Petrus i herea, bara i here muria na pida e 80 o e 100 AD.
I uka ma ni lohoka vona i made vai e Iuda i herea a raukea iea.
Ne ves 1, e Iuda i vakasiri maea i here lakea ne huriki a tara ne Kristo, pali i uka ma i taki ri made vai e huriki i here lakea ne ria. I mavonga, e huriki ranga ri luhoi i here lakea na tara ne Kristo lobo.
Na raukea vona, i taki a leho i ratea e Isu, ne vona ni korimule hita (ves 3). Lakea, i luhoi ni here ne huriki ri taki ta ria a tara ne Kristo, pali i uka ma ri luhoi tora a nita muholi na Vure. I uka ma ri ngarua a Vure. Ri vano, ri vapopo turana e huriki a tara ne Kristo muholi. Na vilo hale ne ria, a nitovo na ngava taminga ne ria, bara ri habi a maregoa ne huriki a tara ne Kristo. E Iuda i taki e huriki a tara ne Kristo, ri gi matakilala re huriki a bakovi hale nga. I taki tora ria ri gi luhoi torea ra nita muholi ri longoa pali. E Iuda i taki e huriki a tara ne Kristo, ri gi kori e huriki i tami ria e huriki a bakovi na ngava taminga. Pali ri gi tuhori tabu e huriki i uka ma ri luhoi tora.
A nitubu, a nivakalobona raukea vona, e Iuda i taki e huriki a tara ne Kristo, na a ra ri gi ratea na tahuna a parava ni toni i bele ne ria (ves 3,20-23). A ngava lobo na raukea iea, i ta na a ra vuhuna e huriki a tara ne Kristo ri gi rata maea, nahea ri gi ramai a nitamina tara ne Kristo.
1
* Mat 13:55Iau e Iuda, a vora ne Isu Kristo. Iau e tarine Iakop.
A herea a raukea iea i lakene mua e huriki a Vure i gale mua. A Vure e Tamane hita i ngaru mua, ge matakari mua i vano i harena na tahuna e Isu Kristo ge hamule valai.
A Vure ge dodo mua, ge habi a nivalemu ne mua, ge ngaru hateka mua vakaroro.
A Nitamina Mari ni Tovo
Mua o huriki a turagu, a herea a raukea iea, i muga ta ga taki mua vona a naro a Vure i korimule hita vona. Pali ngane, ga here taro, ga taki tora mua mu gu kinigao ni tagari a Velenga Kamumu. Ra ngava na Velenga Kamumu, a Vure i habi na limane huriki a ngate vona. * Gal 2:4; 2Pe 2:1I ranga e huriki ri dili turane mua ri tamilalu, i uka ma mu matakilala ria. Ri ngalahere na Vure. A narona Vure, i rata kamumu hita, ri puloa, ri taki ta i kamumu ri gi tabana ni mole lae. Ri marikoi ni taki e Isu Kristo a Bakovi Dagi ne ria. I paru hosi, a Vure i lohoka ne ria, i taki ge ratapile ria.
* Nim 12:51; Gi 14:29-30Ngane a ngaru ni vakalohoka tabu mua vona tara ngava. Hosi mu lohoka kamumu vona. A ngava iea i maea, hosi e Bakovi Dagi i korimule e huriki a Iuda, i vakamatukapaga ria o Egipto. Muri i ratapile e huriki i uka ma ri luhoi torea. * 2Pe 2:4Hosi e Bakovi Dagi i kolo tata e huriki a agelo hale. I ru dili ria na tabeke i uvo hateka, ri gi dava a parava ge pelekado ria, ge ratapile ria vakaroro. I rata mavonga, a vuhuna ri koi ni ramai a leho a Vure i habi ne ria, ri page poloa a murine ria. * Vuh 19:1-25; 2Pe 2:6,10Hosi e huriki a bakovi a ngatavine o Sodoma, o Gomora, na maka tanga tabukoi ne rua, ria ranga ri rata a naro hale. E Bakovi Dagi i ratapile ria, a vuhuna ri ramai a maka naro hale legelege na molenga. Ri ramai a ningaru hale na kakaine ria. A naro ri rata, i uka ma a naro muholi. I ratapile ria na kanono i tabuli vakaroro. A Vure i rata ria ri manga a kilakila na a ra maki ge bele ne huriki ri ngalahere vona.
Pali e huriki nga, ri made turane mua, i uka ma ri mangenge. Ria ranga ri luhoi hateka a maki ri vurena vona, ri katoki na naro na molenga, ri longotaro e huriki a matakari, ri harogi pile e huriki a agelo ri tahoka a nipara dagi.
* Dan 10:13,21; 12:1; Sek 3:2; 2Pe 2:11; Kap 12:7Pali a agelo dagi, e Mikael, i uka ma i harogi tavula e huriki a agelo hale. Hosi, i vaubi turane Satan, ru vagege vona a podane Moses, e rei ge bolea. I uka ma i ratapilea e Satan na ngava. I ta kunana, i ta maea, “E Bakovi Dagi ge tahate ioe.” 10  * 2Pe 2:12Pali e huriki nga, ra ri made turane mua, ri harogi pile a maka maki i uka ma ri lohoka vona. Ri manga a livoa, ri uka a niluhoi. Ri ramai kunana a ningaru ne ria, i mavonga, a Vure bara i ratapile ria. 11  * Vuh 4:7-8; Gi 16:1-35; 2Pe 2:15; 1Ion 3:12A Vure bara i ratapile ria, a vuhuna ri muri mai a narone Kain. Ri lohopile mule ria, ri gi bole a mahala, i manga e Balam hosi. Ri gegea a Vure, i manga e Kora hosi, lakea bara ri velu liu. 12  * 2Pe 2:13,17Na tahuna mu vapopo, mu rata a habu ni vakasiri a narone mua na nivangaru, ria ranga ri vapopo turane mua. Mu matadoko ne ria, a vuhuna ri manga a kedo i kapiloho na rakaru, bara i bipodea a aga. Ri vapopo turane mua, i uka ma ri maruhu. Ri matakari mule ria kunana. Ri manga a bubu, i uka ma i vakaboru a vala. A vilu i vakabebe viliha ria. Ri manga a kai i uka vuana muri na haro poki, ni lipu rike, ni vuroki. I manga ri mate liu. 13 Ri laho viliha lae, ri manga a bokona dari i rere. I uka ma ri maruhu ni rata a maka naro hale, ri bele kavakava manga a verena dari. Ri manga a hada i uka ma ri ramai a dalane ria na hunu. A Vure i kisi purua pali a tanga i uvo hateka, ri gi vano ri gi made vona na parava vakaroro.
14  * Vuh 5:18,21-24E Enok, a hamone Adam, hosi i vakalongo muga ne huriki a bakovi hale maea, i ta maea, “Mu longo! E Bakovi Dagi ge valai turana tara dagi ne huriki a agelo vona. 15 Ge valai, e huriki lobo ri gi pesi na matana, ge pelekado ria, ge ratapile e huriki a bakovi a ngatavine ri marikoi a Vure. Ge ratapile ria vona a maka naro hale ri rata, na naro i vakasiri ri marikoi vona. Ge ratapile ria vona a maka ngava hale ri taki virihia vona e huriki ri marikoi vona.” 16 Re huriki a nitamina mari ni tovo, ra ri made turane mua, ri marikoi, ri hehe vona a naro kamumu na Vure. I uka ma ri vivi ranga, ri deke bala. Ri ramai kunana a ningaru hale na kakaine ria. Ri bibi rike mule ria. Ri tamilalu ni rata kamumu e huriki, ri gi bole a maka maki ne ria.
Mu Hatenono
17 Mua o huriki a turagu, nahea mu gu turutu vona e huriki a bakovi nga, a vuhuna e huriki a apostolo ne Isu Kristo, a Bakovi Dagi ne hita, ri taki muga vona a maka naro nga. 18  * 2Pe 3:3Ri taki mua, ri ta maea, “Muri ma, na nilobona parava, e huriki a bakovi hale bara ri bele, ri biu a maka maki na Vure, bara ri ramai a ningaru hale na kakaine ria.” 19 E huriki a bakovi nga, ria kunana ri rata mua mu vapida lae. Ri ramai kunana a naro na malala. A Hanu Kiripiripi i uka ma i made turane ria.
20  * Kol 2:7Pali mua, o huriki a turagu, mu vaka­tora a niluhoi malamala ne mua. Mu vasileki na nitora na Hanu Kiripiripi. 21 Mu luhoi vakaroro a hini a Vure i ngaru hateka mua. Mu davea a nidodo ne Isu Kristo, a Bakovi Dagi ne hita. A nidodo vona i habi ne hita a nimahuri vakaroro.
22 Mu dodo e huriki ri loho rua. 23  * Sek 3:2; Kap 3:4Mu korimule e huriki ranga na rongova na Vure. E huriki ranga, mu dodo ria, pali mu matadoko, mu mangenge, ma ge mua ranga mu gu boru.
A Nilobona Ngava
24 A Vure, i kara ia ge matakari kamumu mua, nahea mu gu boru. I kara ia ge matakari mua mu gu malamala, i vano i harena na tahuna muri ma mu pesi na matana, na nipara dagi vona, mu gu tahoka a nivivi dagi. 25  * Rom 16:27; 2Pe 3:18A Vure i taku kunana. Na matenga ne Isu Kristo, a Bakovi Dagi ne hita i korimule hita. Ni gi vakabagetu a rana. Ia kunana a Hariki ne huriki lobo. Ia kunana i matakari a tanga lobo. I mavonga muga na maki lobo ni ratarike. I mavonga ngane. Ge mavonga na parava vakaroro. I muholi.

*1:1: Mat 13:55

*1:4: Gal 2:4; 2Pe 2:1

*1:5: Nim 12:51; Gi 14:29-30

*1:6: 2Pe 2:4

*1:7: Vuh 19:1-25; 2Pe 2:6,10

*1:9: Dan 10:13,21; 12:1; Sek 3:2; 2Pe 2:11; Kap 12:7

*1:10: 2Pe 2:12

*1:11: Vuh 4:7-8; Gi 16:1-35; 2Pe 2:15; 1Ion 3:12

*1:12: 2Pe 2:13,17

*1:14: Vuh 5:18,21-24

*1:18: 2Pe 3:3

*1:20: Kol 2:7

*1:23: Sek 3:2; Kap 3:4

*1:25: Rom 16:27; 2Pe 3:18