11
Wàn ɓùaawa sĩadéró le Dónbeenì yi bìo
1 O nùpue sĩidéró le Dónbeenì yi wee zéení le mu bìo na á ɓànso dó mí sĩi wee lòoní yíró ó o láa yi. Mu wee zéení le bìo á ɓànso yìo yí máa mi ó o láa yi le mu bìo bon binbirì. 2 Lé wàn maáwà sĩadéró le Dónbeenì yi nɔn á le tàráa ɓa bìo.
3 Lé bìo wa dó wa sĩa le Dónbeenì yi á nɔn wa zũnáa le le léra ho dĩ́míɲá lè mí bíonì. Lé kà síi wa zũnáa le bìo yí máa mi lé bṹn le dĩ̀n wán léraráa bìo wa wee mi. 4 O *Abɛɛle dó mí sĩi le Dónbeenì yi, lé bṹn nɔn le muinì na ó o yan á sṹaaní a *Kaɲɛɛ muinì. Lé o sĩidéró mu nɔn le Dónbeenì tà fóráa o hãmu, á bía le o térénna. O Abɛɛle húrun, ɛ̀ɛ ká a sĩidéró le Dónbeenì yi bìo yi, á bìo ó o wó á ɓa nùpua pá wee bío bìo.*Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 4.3-10
5 Lé o Enɔɔki sĩidéró le Dónbeenì yi bìo yi ó o ɓuan yòoraráa ho wáayi lè mí yèn-vèení «á nùpue yí bĩnía yí mɔn, lé bìo le Dónbeenì ɓuan wo yòoraráa ho wáayi.» Sã́ni ò o ɓua yòo ho wáayi, á le Dónbeenì bíonì vũahṹ zéenía mu le «o bìo wó sĩna le Dónbeenì yi.»†Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 5.21.24 6 À bṹn ɲɔǹ ɓueé wé ká mu yínɔń le sĩidéró le Dónbeenì yi bìo yi, á nùpue bìo yí dà máa wé sĩ Dónbeenì yi hùúu. Yìa wee vá vaá ɓúe le Dónbeenì yi ko ò o láa mu yi le le wi binbirì, á bìa wee cà ɓa zũń le á le mún wee sàání yi.
7 Lé o Nɔwee sĩidéró le Dónbeenì yi bìo yi á le zéeníanáa bìo wà ɓueé wé làa wo. Ó o Nɔwee dó mu le sòobɛ́ɛ yi, ó o wíokaa ho won-beenì ó orɛ́n là a zĩi nùpua kã̀níanáa. Lé o sĩidéró mu le Dónbeenì yi á síinía ho dĩ́míɲá ɲúhṹ. Á lé o sĩidéró mu bìo yi á le Dónbeenì le o térénnanáa.
8 Lé o *Abarahaamu sĩidéró le Dónbeenì yi bìo yi ó o tàráa le veró á wà van ho kɔ̃hṹ na le Dónbeenì le mí ì na a yi, à ho bìo sĩ̀ a yi. O yàá hĩ́nɔn wà ká a yí zũ hen na ó o wee va yi. 9 O dó mí sĩi le Dónbeenì yi, ó o wà vaá kàyáa ho kɔ̃hṹ na le Dónbeenì dó mí ɲii le mí ì na a yi yi, á kɛra hã pɔ̃nsòni bùkúwá yi bĩ́n là a *Izaaki là a *Zakoobu, bán na á hã kĩ́a dà-kéní kéní mu bìo mún sã̀ yi.
10 O Abarahaamu mu lá wee lòoní ho lóhó na ɲúhṹ fárá tĩna. Hón lóhó so lé le Dónbeenì zéenía bìo ho fáráráa, á lé lerɛ́n mún fárá ho.
11 Lé o Sara sĩidéró le Dónbeenì yi á nɔn le wó ó o yúráa o za ká a ɲɔǹ hĩ́ana yí máa te, ò o mún kĩ́na. Ɛ̀ɛ ká a màhã́ láa le ká le Dónbeenì dó mí ɲii le mí ì wé bìo na, à le wé mu. 12 Lé bṹn nɔn á wàn ɓùaawa nì-kéní mí dòn, o Abarahaamu, á wó ɓa zã̀amáa ɓàn maá, ká a húmú yàá lá sùaráa. Mu nìpomu na sã̀ a mɔ́n á boo lè hã mànàayio bìo síi, tàá lè le hɔ̃̀nlè na mu yámú ɲumu ɲii bia bìo síi. Nùpue yàá yí dà máa mì ɓa máa zũń ɲii.
13 Bán ɓúenɓúen dó mí sĩa le Dónbeenì yi á húrun à bìo le dó mí ɲii le mí ì wé yí kúaa ɓa wán. Ɛ̀ɛ ká ɓa màhã́ pá khɛ̀ra mɔn mu, á ɓa sĩa wan mu bìo yi, á ɓa bía wéréwéré le mi lé ɓa kàyáwá ho tá wán. 14 Bìo ɓa bía bṹn kà síi wee zéení le ɓa màkóo wi maá zĩi yi ho wáayi. 15 Hen ká ɓa lá leékaa ho kɔ̃hṹ na ɓa ló día bĩní varó bìo binbirì, se ɓa lá à dàń ǹ bĩní ì va ho. 16 Ɛ̀ɛ ká lé bìo le maá zĩi na bìo sṹaaní, dìo wi ho wáayi, lé dén ɓa màkóo wi yi. Lé bṹn nɔn le Dónbeenì yí máa nìyi bìo ɓa wee ve le le mín Dónbeenì bìo yi, dén na son ho lóhó ká làa ba.
17 Lé o Abarahaamu sĩidéró le Dónbeenì yi bìo yi ó o tà le mí ì ya mí za Izaaki lè le muinì á à na le yi pã̀ahṹ na le le mí ì khɛ́n o kúará yi, ká a ɲɔǹ zũ kɛ̃́nkɛ̃́n le le Dónbeenì mu dó mí ɲii nɔn wo yi. 18 Mu bon, le Dónbeenì hĩ́a bía nɔn wo yi: «Ɓa zàwa na á ĩ dó ĩ ɲii le ĩ na foǹ, lé o Izaaki á ĩ ì dĩ̀n wán á fo ò yíráa ɓa.»‡Mi loń Bìo ɲúhṹ ɓúɛɛníi vũahṹ (Genèse) 21.12 19 Ɛ̀ɛ ká a Abarahaamu lon mí yi, ó o le le Dónbeenì dà ɓa nì-hía wee vèení. Lé bṹn nɔn á le Dónbeenì mu díaráa o za nɔn wo yi, ó o ka lòn yìa na vèera.
20 Lé o Izaaki sĩidéró le Dónbeenì yi bìo yi ó o dúɓuaaráa o Zakoobu là a Ezayuu yi bìo wà ɓueé wé dã́ní yi.
21 Lé o Zakoobu sĩidéró le Dónbeenì yi nɔn á bìo ó o húmú dɔ̃n, ó o dúɓuaaráa o Zozɛɛfu zàwa lè mí nì-kéní kéní yi, ò o ɓuan mí bũ̀ini yi á lií ɓúrá ò o ɓùaanía le Dónbeenì.
22 Lé o Zozɛɛfu sĩidéró le Dónbeenì yi nɔn ó o húmú pã̀ahṹ ó o bíaráa o *Isirayɛɛle nìpomu léró ho *Ezipite yi bìo, á zéenía bìo ɓa à wé là a nì-hínmu.
23 Lé o *Mɔyiize ɓàn nùwã sĩadéró le Dónbeenì yi bìo yi á ɓa sànkaaráa wo hã pĩina tĩn. Bìo ɓa mɔn o za semu, ó o bɛ́ɛ bíonì ɓa yí zã́na.
24 Lé o Mɔyiize sĩidéró le Dónbeenì yi nɔn á bìo ó o hĩ́a dɔ̃n, ó o pã́ le ɓa wé yí ve mí làa Ezipite bɛ́ɛ hĩ́nló za. 25 O tà lá le lònbee lè le Dónbeenì nìpomu, à bìo lá dà à wɛɛ́ o sĩi ho pɔ̃̀n-za yi, bṹn na lé mu bè-kora ó o pã́ día. 26 Ho Ezipite kɔ̃hṹ nàfòró wi bṹn bon. Ɛ̀ɛ ká a Mɔyiize cɔ̃́n, á hã làntàa na à là làa wo làa bìo ɓa wee là làa yìa le Dónbeenì mɔn léra bìo síi á bìo ɲúhṹ wi o cɔ̃́n làa sòobɛ́ɛ, lé bìo ó o khɛ̀ra mɔn ho cũ̀nú na pan wo ho yìró.
27 Lé o Mɔyiize sĩidéró le Dónbeenì yi nɔn ó o lóráa ho Ezipite kɔ̃hṹ yi wà ò o yí zã́na bìo ho kɔ̃hṹ mu bɛ́ɛ sĩi á à cĩ̀ a yi. O ka lè o yìo wi le Dónbeenì na yí máa mi wán, lé bṹn te bìo ó o fárá tĩnanáa. 28 Lé o sĩidéró le Dónbeenì yi nɔn ó o dúráa ɓa *zúifùwa sã́nú na ɓa le Paaki, á nɔn le ɲii le ɓa khìi o Isirayɛɛle nìpomu zĩní zũaɲiní lè le cãni bèra a na à ho wáayi tonkaro na wee ɓúe ɓa nùpua à yí ɓúe ɓa hínbíi zàwa.
29 Lé o Isirayɛɛle nìpomu sĩadéró le Dónbeenì yi nɔn ɓa dàńna kã́anáa mu yámú ɲumu bè-muhṹ yi lè mí laà lòn tá henì bìo síi. Ɛ̀ɛ ká ho Ezipitesa ɲɔn ɓa mɔ́n ɓueé zon, á mu ɲumu ɓó ɓa ɓúenɓúen.
30 Lé o *Isirayɛɛle nìpomu sĩadéró le Dónbeenì yi nɔn ɓa bánbáa ho Zerikoo lóhó hã wizooní bìo hèɲun, á ho dándá beenì na son kĩ́nía ho lóhó mu yi á tò. 31 Lé o hã́a na lá wee yɛ̀ɛ́ míten, yìa ɓa le Arahaabu sĩidéró le Dónbeenì yi nɔn ó o kã̀níanáa, ò o yí páanía yí húrun lè le Dónbeenì zúkúsa. Lé bìo ɓa cũiilowà na ló ɓa Isirayɛɛlesa cɔ̃́n ó o ɓuan se.
32 Bìo á ĩ yàá wã́a à bĩní ì bío lé mu yɛ́n. O Zedion, là a Baraaki, là a Samusɔ̃n, là a Zɛfitee, là a *Daviide, là a Samuwɛɛle lè ɓa ɲi-cúa fɛɛrowà bìo na ɓa wó á ĩ yí dà máa tè yi ɓúenɓúen máa véení. 33 Lé ɓa sĩadéró le Dónbeenì yi bìo yi nɔn ɓa dàńna ɓa bá-zàwa, á wó bìo térénna, á yú bìo le Dónbeenì dó mí ɲii le mí ì na ɓa yi, á mún dàńna tunnáa ɓa kúdenwà ɲiní. 34 Lé le sĩidéró mu le Dónbeenì yi bìo yi nɔn ɓa dàńna ɓóráa hã dã-sũmáa, á kã̀nía miten ho khà-tóní ɓúeró yi. Ɓa buɛɛkaa á lò bĩnía fá. Ɓa henía mí sĩa táráa hã hĩa, á dàńna ɲɔn mí zúkúsa hĩn-táwá. 35 Lé ɓa hã́awa ɓúi sĩadéró le Dónbeenì yi nɔn ɓa bĩnía mɔnnáa mín nùpua na lá húrun lé bìo ɓa vèera.
Ɓa nùpua ɓúi ɓa ɲíinía sãnía ɓa sĩadéró le Dónbeenì yi bìo yi, á ɓa pã́ le mí máa kã̀ní míten á ɓa húrun, bèra a na à ɓa bĩní vèe à kɛń le mukãnì binbirì yi. 36 Ɓa ɓúi ɲà mí yiwa á hã làntàa kúio ɓa yi. Ɓa han ɓa, á can lè hã zúakùaríwà kúaa ho kàsó yi. 37 Ɓa ɓúi ɓa lèekaa lè hã huaa ɓó, ɓa ɓúi ɓa kúiora lè hã kàràkáráwà, ká ɓa ɓúi bán ɓa ɓó lè ho khà-tóní. Ɓa ɓúi bán yí zũ hen na ɓa à zo, á wee zĩ́ ɓa pia lè ɓa via sɔ̃nna. Mu bìo ɓúenɓúen fòora ɓa yi. Ɓa beéra ɓa lò làa sòobɛ́ɛ. 38 Ho dĩ́míɲá yí ko làa ba, lé bìo ɓa sṹaaní ho. Ɓa wee hɛ́ɛ vĩ́ná ho tá henì lè hã ɓúaa yi, á wee hɛ́ɛ zo hã hue-beera pɔ̃̀nna lè hã kãna yi.
39 Le Dónbeenì tà bán ɓúenɓúen bìo ɓa sĩadéró le yi bìo yi. Ɛ̀ɛ ká bìo le Dónbeenì mu dó mí ɲii nɔn le mí ì na ɓa yi á ɓa màhã́ pá yí yú, 40 lé bìo Le Dónbeenì lá wíokaa bìo sṹaaní bṹn á ká lè wa ɓúenɓúen. Lé bṹn nɔn ɓarɛ́n mí dòn yí ko ɓa bìo ɲii sí ká warɛ́n na ká níi ló.