5
O Yeesu von mí nín-yání nì-kenínia
(Matiye 4.18-22; Maaki 1.16-20)
1 Wizonle ɓúi ká a Yeesu wi ho Zenɛzarɛɛte*Ho Zenɛzarɛɛte vũ-beenì yèni, ho Kalilee vũ-beenì lè ho Tiberiade vũ-beenì ɓúenɓúen lé ho vũhṹ dà-kéní ɓa wee ve kà. vũ-beenì ɲii á ɓa zã̀amáa kĩ́nía yi wee ɲàa mín, lé bìo ɓa wi ɓa ɲí le Dónbeenì bíonì, ó o mɔn hã wonna bìo ɲun ká hã dĩ̀n mín nìsã́a mu ɲumu ɲii. 2 Ɓa ce-pawà na zon hã ɓuararáa ɓúenɓúen ló lée dĩ̀n wee sɛɛ mí zùánwà. 3 Hã wonna mu ɓàn dà-kéní lé o Simɔn te ho, á hón lé hìa ó o Yeesu fìora zon, ò o bía nɔn wo yi le o ɲàa zo mu ɲumu yi cĩ́inú, bṹn mɔ́n ó o lií kará ò o wee kàrán ɓa zã̀amáa na dĩ̀n bĩ́n.
4 Pã̀ahṹ na ó o bía vó yi, ó o khíi wee bío là a Simɔn: «Wã́a vá zo mu ɲumu na boo yi, à ũnɛ́n lè mí ninzàwa na páanía wee sá à yénní mí zùánwà kúee mu ɲumu yi à mi wìika ɓa cewà.» 5 Ó o Simɔn bía làa wo: «Éee! Ũnɛ́n! Loń! Wa púia mu ɲumu yi cãana à wa yí fò hàrí ceza. Ɛ̀ɛ ká ũ bíonì ɲii wán, á ĩ yénní hã á à kúee.» 6 Á ɓa yénnía hã kúaa mu ɲumu yi á hã lií vũn ɓa cewà cɛ̀rɛ̀ɛ, lée cĩ́inú ká hã zùánwà hũni lá à fáa. 7 Á ɓa von mí ninzàwa ce-pawà na wi ho won-veere yi le ɓa ɓuee séení mí. Á bán ɓuara ɓueé séenía ɓa á hã wonna mí bìo ɲun sú lè ɓa cewà fúaa hã wi hã lii lí mu ɲumu yi.
8 Bìo ó o Simɔn Piɛre mɔn mu kà síi, ó o lií ɓúrá a Yeesu tá ò o bía nɔn wo yi: «Ɓúi! Ɲúhṹso, ĩ yàá ɓɛ̀ntĩ́n lá yí ko à ĩ sùará foǹ lé bìo á ĩ lé o bè-kora wéro.» 9 O Simɔn wee bío kà síi lé bìo ɓa ce-kuii na ɓa vũn kà bìo zã́nía wo dàkhĩína, orɛ́n làa bìa páanía wi ho woohṹ yi làa wo. 10 Hàrí o Zebedee nùwã Zaaki làa Zãn na mún lé ɓa ce-pawà, bán mún zã́na lè ɓa bìo síi. Ó o Yeesu bía nɔn o Simɔn mu yi: «Áyì! Yí zɔ̃́n dɛ̀ɛ woon. Lii hĩ́ní. À lá ho zuia ɲii wán, á ɓa nùpua lé bìa fo wé è yí á à ɓua à ɓuennáa ĩ cɔ̃́n.» 11 Bṹn mɔ́n á ɓa vá mí wonna ɓueé dĩ̀nía mu ɲumu ɲii, à ɓa kúará mí bìo ɓúenɓúen bĩ́n, à ɓa bò là a Yeesu wà.
O Yeesu wɛɛ́ra a ɓùeré nìi
(Matiye 8.2-4; Maaki 1.40-45)
12 Wizonle ɓúi ká a Yeesu wi ho lóhó ɓúi yi, ó o fò mín là a *ɓùeré nìi ɓúi. Bìo ó o mɔn o Yeesu ó o dɛ̀ɛnía lií ɓúrá à yahó á ɓuure ɓó ho tá yi. Ò o fìora a yi kà: «Ɲúhṹso! Fo dà à wɛɛ́ mi ká fo tà.» 13 Ó o Yeesu lií bò mi níi o wán ò o bía nɔn wo yi: «Ĩ tà mu, wã́a wa.» Mí lahó yi ó o nìi dɛ̀ɛnía wan. 14 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu henía bìo kà làa sòobɛ́ɛ nɔn wo yi: «Bìo wo foǹ á ũ yí bío le nùpue ɲí. Ká ũ màhã́ vaa zéení ũten lè le *Dónbeenì yankaro. À ũ mún wé mu hãmu bìo na ó o *Mɔyiize bò le ɓa wé wé mu dã́ní yi à ɓa ɓúenɓúen zũń ká ũ wan bìo bon.»
15 Ká bṹn yí hò bìo ɓa wíokaa wee bío o Yeesu bìo hã lùa ɓúenɓúen yi. Á ɓa nùpua cɛ̀rɛ̀ɛ wee vá kúee mín wán à ɲínáa o bíoní à mún ɓua mí vánvárowà lè mí sìíwà à ɓuennáa ó cɔ̃́n le o wɛɛ́. 16 Ká a Yeesu wón màhã́ wee wé wé ká a lɛ́n mí dòn vaa fìo le lùe ɓúi na wan ɓúirín yi ká a bĩní ɓuen.
O Yeesu wɛɛ́ra a mùamúa
(Matiye 9.1-8; Maaki 2.1-2)
17 Wizonle ɓúi ò o Yeesu wee kàrán ɓa nùpua. Mu nɔ̀nzoǹ ká ɓa *Farizĩɛwa lè ho *làndá bìo zéenílowa wi bĩ́n á kará ɓó a yi. Ɓa ló ho Kalilee lè ho *Zudee lórá cɛ̀rɛ̀ɛ yi. Ɓa ɓúi yàá pá ló ho Zeruzalɛɛmu lóhó yi. O Ɲúhṹso Dónbeenì pànká na wi o Yeesu yi lé hìa nɔn ó o wee wɛɛ́ráa ɓa vánvárowà. 18 Yìo ɓuee tĩ, à nùpua ɓúi sò mí mùamúa luaráa ká a wi mí dãmu dɛ̀ɛ wán. Bìo ɓa ɓueé dɔ̃n á ɓa wi ɓa zo le zĩi yi làa wó à zoó bàrá a Yeesu yahó. 19 Á ɓa wó fúuu san lé bìo ɓa nùpua boo dà. Á ɓa día ɓa yòora làa wó le zĩi mu lòho, á yòó kara ho sɔ̃́n-kéní à ɓa can hã hũni o mùamúa mu dãmu dɛ̀ɛ yi á liinía làa wó lií bàrá a Yeesu yahó bìa wi bĩ́n ɓúenɓúen tĩ́ahṹ. 20 Bìo ó o Yeesu mɔn bìo ɓa dóráa mí sĩa wo yi, ó o bía nɔn o mùamúa yi: «Wàn bɔ̃́nlo, ũ bè-kora sɛ́ra día.»
21 Bìo ó o bía bṹn kà á ho làndá bìo zéenílowa lè ɓa Farizĩɛwa á wee bío mí yiwa: «O nùpue mu lée wée á wee màní míten lè le Dónbeenì kà síi? Lé wée dà a sɛ́n mu bè-kora á à día ká yínɔń le Dónbeenì mí dòn.» 22 Ká a Yeesu màhã́ zũna ɓa yilera ó o bía nɔn ɓa yi: «Lée webio nɔn á hã yilera na kà síi wiráa mia? 23 Lé mu yɛ́n bíoró wayi? Lé à bío le o bè-kora sɛ́ra día lée tàá lé à bío le o hĩ́ní varáka? 24 Ká ĩ màhã́ wi á mi zũń le o *Nùpue Za yú ho pànká ho tá wán à sɛ́nnáa mu bè-kora día.» Ò o wã́a bía bìo kà nɔn o mùamúa yi: «Le ĩ bío mu na foǹ, lii hĩ́ní, lá ũ dãmu dɛ̀ɛ á ũ khíɓo.» 25 Ó o nìi mu dɛ̀ɛnía hĩ́nɔn yòó dĩ̀n bṹn wán ɓa ɓúenɓúen yìo yi á lií lá mí dãmu dɛ̀ɛ ò o wee ɓùaaní le Dónbeenì ká a wà ɲɔn mí zĩi. 26 Á ɓa ɓúenɓúen wó coon mu bìo yi. Á ɓa zã́na à ɓa pá wee khòoní le Dónbeenì kà síi: «Wa ɓɛ̀ntĩ́n mɔn yéréké bè-bárákáwá zuia.»
O Yeesu von o Levii le o bè mí yi
(Matiye 9.9-13; Maaki 2.13-17)
27 Bṹn mɔ́n ó o Yeesu ló lée wà. O vaá wee khĩí ó o mɔn o lànpó fé ɓúi na ɓa le Levii ká a kará mí tonló lùe yi. Ó o bía nɔn wo yi: «Hĩ́ní bè miì.» 28 Ó o Levii dɛ̀ɛnía hĩ́nɔn día mí tonló lè mí bìo ɓúenɓúen, ò o bò a Yeesu yi.
29 O Levii sá ho dĩ́nló o Yeesu bìo yi, ò o von wo mí zĩi. O mún von ɓa nùpua ɓúi ɓa ɓueé páanía kará wee dí. Ɓa cɛ̀rɛ̀ɛ lé ɓa ninzàwa *lànpó féwá. 30 Á bìo ɓa Farizĩɛwa lè ho làndá bìo zéenílowa na bìo sã̀ ɓa yi mɔn mu á ɓa wee khí mí kío yi. Á ɓa tùara a Yeesu nì-kenínia yi: «Lée webio nɔn á mi pá tà wee dí ká mi ì ɲu lè ɓa lànpó féwá lè ɓa nì-kora na kà?» 31 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Héyìi! Minɛ́n! Nùpua na lò hereka so wee wé cà tĩni ɓànso dã́ní le? Ɓùeé, ɓa vánvárowà lé bìa wee wé cà a dã́ní. 32 Ĩnɛ́n yí ɓuara bìa wee leéka le mí térénna bìo yi dɛ́. Bìa zũ le mí lé ɓa bè-kora wérowà lé bìa á ĩ ɓuara bìo yi, bèra a na à ɓa khí mu bè-kora wéro yi.»
O Yeesu bía le ɲii lìró bìo
(Matiye 9.14-17; Maaki 2.18-22)
33 Bṹn mɔ́n á ɓa nùpua ɓúi tùara a Yeesu yi: «O Zãn nì-kenínia wee wé lì mí ɲiní à mún wé mí fìoró, á ɓa Farizĩɛwa nì-kenínia mún wee wé kà síi. À ũnɛ́n nùpua bán ɓɛ̀n wee dí ká ɓa a ɲu lée webio?» 34 Ó o Yeesu bía nɔn ɓa yi: «Mi yí mɔn le: Pã̀ahṹ na ɓa nùpua wi mu yaamu sã́nú díró yi là a hã́-fĩa ɓàn báa á ɓa so dà à bío le ɓa lì mí ɲiní le? 35 Ho pã̀ahṹ ɓúi khíi dã ó o hã́-fĩa ɓàn báa ɓa a lén ɓa tĩ́ahṹ, bṹn ká ɓa màhã́ wé è lì mí ɲiní.»
36 Ó o mún bĩnía wà le wàhiire na kà nɔn ɓa yi: «Nùpue na a lá mí báká fĩnle á à kúii bìo ɓúi á à la lè mí báká kĩ́nle na lɛ̀ɛra wón mía. Lé bìo ká a wó mu, á ho dà-fĩnle á à yáa. Á bìo lan mín yi mún máa wìi mín. 37 Làa bṹn síi, nùpue máa kúee *dìvɛ̃́n fĩa sṹmàni-kĩ́a yi. Lé bìo ká a kúaa ho bĩ́n ká ho hĩ́a wee za, á hã à nàma, á ho dìvɛ̃́n á à kúia, á hã sṹmàniwa mún ǹ yáa. 38 Ho dìvɛ̃́n fĩa ko ho kúee hã sṹmàni-fĩa yi. 39 Á nùpue mún máa día dìvɛ̃́n kĩ́a ká a máa ɲu dìvɛ̃́n fĩa. Lé bìo á ɓa wee bío le ho dìvɛ̃́n kĩ́a lé hìa sĩ.»
*5:1 Ho Zenɛzarɛɛte vũ-beenì yèni, ho Kalilee vũ-beenì lè ho Tiberiade vũ-beenì ɓúenɓúen lé ho vũhṹ dà-kéní ɓa wee ve kà.