23
Yosia ɛa zɛa ń Dii bàa kua ń Isailiↄ yã́ↄ
(2Lad 34.3-7, 29-32, 35.1-27)
Kí Yelusalɛũ gbɛ̃zↄ̃ↄↄ ń Yudaↄ sìsi, ↄ̃ aa kã̀aaaàzi ḿpii. À gɛ̀ńnↄ Dii ua ń sa'onaↄ ń ãnabiↄ ń Yelusalɛũdeↄ ń Yudaↄ píi, nɛ́fɛ̃nɛn gbɛ̃zↄ̃ↄ, ↄ̃ a tò wà Dii bàakuańnↄ lá pↄ́ wa è aà kpɛ́upi kyokɛ̀ ń wáa píi. Kí zɛa mↄ̀pɛlɛ saɛ, ↄ̃ à ɛ̀a zɛ̀ ń Dii bàakuańnↄ yã́ↄ. À mɛ̀ á tɛ́ Diizi, íↄ aà yãdilɛaↄ ń aà yãdanɛↄ kũa, íↄ aà ↄtondↄkĩi gwa ń nↄ̀sɛmɛndoo teasisai, lá a ku lápi guuwa. Ɔ̃ gbɛ̃́pii zɛ̀ ń Dii bàakuańnↄ yã́o lↄ.
Kí ò sa'onkia Ilikiaɛ ń aà kwàasio ń Dii kpɛ́ bĩ́ibↄlɛdↄ̃anaↄ, aa pↄ́ pↄ́ wa kɛ̀ Baaliɛ ń Asetaatio ń luabɛ pↄ́ↄ sɛ́lɛ bↄò Dii kpɛ́u. Ɔ̃ à gɛ̀ tɛsↄ̃̀wà Yelusalɛũ bĩ́i kpɛ Sedↄ̃ guzulɛ bugbɛu, ↄ̃ wà a túfu sɛ̀lɛ tàò Bɛtɛli. Ɔ̃ kí tã́agbagbana pↄ́ Yuda kíaↄ dìlɛ aa sa'ò Yuda wɛ̃́lɛ gulɛsĩↄwaↄ ń pↄ́ pↄ́ lìa Yelusalɛũziↄ yà ḿpii ń tã́agbagbana pↄ́ aa sa'ò Baali ń ĩatɛ̃o ń mↄvuao ń saan tↄdeↄ ń luabɛ pↄ́ↄwaↄ píi. À Asetaati lipɛlɛ sɛ̀ Dii ua à bↄ̀ò à gɛ̀ tɛsↄ̃̀wà Yelusalɛũ bĩ́i kpɛ Sedↄ̃ guzulɛu, ↄ̃ à a tibò a fã̀ɛ táaaↄ miaↄwa. À gↄ̃ɛ káaluaↄ kpɛ́ pↄ́ kú Dii uaↄ gbòo lↄ. Kpɛ́piↄ guu nↄɛↄ Asetaati zwã̀akpɛↄ tã̀u. A tò sa'ona pↄ́ kú Yuda wɛ̃́lɛuↄ sù Yelusalɛũ, ↄ̃ à gulɛsĩ pↄ́ wa bò sa'onapiↄ tulaletikàtɛawàↄ gbãlɛ̀ za Gɛba e Bɛɛsɛba. À tã́agbagbakĩi pↄ́ kú wɛ̃́lɛ dↄaana Yozuee bↄlɛu wɛ̃́lɛ bↄlɛ ↄzɛɛ oiↄ gbòo. I we gulɛsĩ gbàgbanapiↄ sa'ò Diiwa Yelusalɛũo, ãma aa kàa só ń ń gbɛ̃́ↄ. 10 A tò sa'okĩi pↄ́ kú Tofɛti, Bɛninↄũ guzulɛu gbãlɛ̀, kɛ́ gbɛ̃e su sa pↄ́ wì a pↄ́ kátɛu à tɛ́kũ o Mↄlↄkuwa ń a nɛgↄ̃ɛ ge ń a nɛnↄɛo lↄo.* Lev 18.21, Zel 7.31, 19.1-6 11 À gò ń sↄ̃́ pↄ́ Yuda kíaↄ dìlɛ ĩatɛ̃ pↄ́ ũↄ Dii kpɛ́ kpɛɛlɛ, ↄ̃ à sↄ̃́piↄ góↄ kpàsa. Sↄ̃́piↄ ku yãa Dii ua Natãmɛlɛki kpɛ́ saɛɛ. 12 À sa'okĩi pↄ́ Yuda kíaↄ bò Aaza kpɛdiakↄ̃a musuↄ gbòo ń pↄ́ pↄ́ Manase bò Dii ua sɛ̃́ia ń a plaadeoↄ. Ɔ̃ a wìwi kɛ́lɛkɛlɛ, à a buuna sɛ̀lɛ kↄ̀lɛ Sedↄ̃ guzulɛu. 13 Ɔ̃ à gulɛsĩ pↄ́ wa bò Yelusalɛũ gukpɛ oi Kùkpɛ sĩ̀sĩpↄlɛu gɛↄmidↄkĩi oiↄ gbãlɛ̀. Isailiↄ kí Salomↄↄ mɛ́ sa'okĩipiↄ bò Sidↄ̃deↄ dii Asetaatiɛ ń Mↄabuↄ dii Kɛmↄsio ń Amↄniↄ dii Mↄlↄkuo. 1Kia 11.7 14 À a gbɛ̀pɛlɛↄ wìwi, à a lipɛlɛↄ zↄ̃̀zↄ̃, ↄ̃ à gbɛ̃nazĩn gɛwaↄ kàlɛkalɛ gupiↄu à pà.
15 Baa gulɛsĩ pↄ́ Nɛba nɛ́ Yeloboaũ bò sa'okĩi ũ Bɛtɛli à Isailiↄ dàò duunkɛaupi, 1Kia 12.33 Yosia gulɛsĩpi ń a sa'okĩio gbòo. À gulɛsĩpi gbɛↄ wìwi à a tibò, à tɛsↄ̃̀ Asetaati lipɛlɛwa lↄ. 16 Kɛ́ à wɛzù, à miaↄ è sĩ̀sĩwa we, ↄ̃ à gɛwaↄ bↄ̀lɛu a kpàsa sa'okĩipiwa à a gbãlɛ̀, lá Dii dà Lua gbɛ̃́ɛ à dↄ̀aa òwa.§ 1Kia 13.2 17 Ɔ̃ kí mɛ̀: Dé mia wà seelakɛ̀wà keei? Ɔ̃ wɛ̃́lɛpideↄ mɛ̀: Lua gbɛ̃́ pↄ́ bↄ̀ Yuda bùsuuɛ. Ɔ̃mɛ dↄ̀aa yã́ pↄ́ ń kɛ̀ Bɛtɛli sa'okĩiɛ beeɛ ò.* 1Kia 13.30-32 18 Ɔ̃ kí mɛ̀: À to we. Gbɛ̃e su aà wá sɛ́ sↄ̃òo. Ɔ̃ wà aà wáↄ tò we ń ãnabi pↄ́ bↄ̀ Samali wáo. 19 Gulɛsĩ kpɛ́ pↄ́ Isaili kíaↄ dↄ̀ Samali bùsu wɛ̃́lɛↄ guu aa Dii pↄ fɛ̀lɛoɛ̀ↄ ↄ̃ Yosia wìwi píi, a kɛ̀ sa'okĩipiↄnɛ lá a kɛ̀ Bɛtɛli pↄ́ɛwaɛ. 20 Ɔ̃ à gulɛsĩpiↄ gbàgbanaↄ kòlokpakpa sa'okĩi pↄ́ aaì sa'owàↄwa píi, à gbɛ̃nazĩn gɛwaↄ kpàsawà, ↄ̃ à ɛ̀a tà Yelusalɛũ.
21 Kí ò gbɛ̃́piiɛ à mɛ̀: À Gɛ̃amusu dikpɛkɛ Dii á Luaɛ, lá a ku Dii bàakuawanↄ taalaɛ bee guuwa. 22 Za gↄↄ pↄ́ dↄaanaↄ dↄ̀aa Isailiↄnɛ ń gↄↄ pↄ́ Isaili kíaↄ ń Yuda kíaↄ lɛ́ kpalableo píi, wi Gɛ̃amusu dikpɛpi kɛ à kà màao. 23 Kí Yosia kpalablea wɛ̃̀ bao plasaide guu ↄ̃ wà Gɛ̃amusu dikpɛpi kɛ̀ Yelusalɛũ. 24 Bee gbɛa à gɛ̀sisinaↄ ń wɛlɛndeↄ mìdɛ, à kpɛ́ guu tã́aↄ ń ua tã́aↄ ń tã́a pↄ́ pↄ́ wa è Yelusalɛũ ń Yuda bùsuoↄ dúuzↄ̃̀ píi míↄmiↄ, kɛ́ à zĩkɛ ikoyã pↄ́ kú taala pↄ́ sa'onkia Ilikia bↄ̀wà Dii kpɛ́upiↄwa. 25 Kí pↄ́ dↄ̀aaɛↄ ń kí pↄ́ kú aà gbɛaↄ guu, an gbɛ̃e i zɛ ń Diio ń nↄ̀sɛmɛndoo ń a pↄeão píi laaàwao. A Mↄizi ikoyã kũa píi a gbãa lɛ́uɛ. 26 Gia ń beeo Dii pↄfɛ̃a Yudaↄzi ń pↄkũma pãsĩo vãi pↄ́ Manase kɛ̀ yã́i i kpálɛo. 27 Dii mɛ̀: Má Yudaↄ yá mà ń gomala, lá ma Isailiↄ yà ma ń gomalawaɛ. Má gí Yelusalɛũ pↄ́ má sɛ̀i ń kpɛ́ pↄ́ ma mɛ̀ ma tↄ́ aↄ kuwàoɛ. 28 Yosia yã́ kĩniↄ ku Yuda kíaↄ ladau ń yã́ pↄ́ a kɛ̀ↄ píi.
29 Kí Yosia gↄↄ kɛ́ Egipiↄ kí Falaↄ̃ↄ Nɛko lɛ́ gɛ́ Asiliↄ kía lei Uflatai, ↄ̃ Yosia gɛ̀ zĩkaiaànↄ Mɛgido. Kɛ́ aa kↄ̃ lè, ↄ̃ Nɛko aà dɛ̀. 30 Aà ìwaↄ aà gɛ sɛ dà sↄ̃́go guu, aa sùò Yelusalɛũ wa vĩ̀. Ɔ̃ Yudaↄ aà nɛ́ Yoaaza kpà kía ũ aà gbɛu.
Yudaↄ kí Yoaaza
(2Lad 36.1-4)
31 Yoaaza wɛ̃̀ bao ń àaↄ̃ode guu à kpalablè, à zↄ̃̀lɛ báawa Yelusalɛũ mↄ àaↄ̃ɛ. Aà da tↄ́n Amutali, Zelemii nɛ́, Libena gbɛ̃́ɛ. 32 À yã́ pↄ́ Dii yeio kɛ̀ lá a deziↄ kɛ̀waɛ. 33 Ɔ̃ Falaↄ̃ↄ Nɛko mↄkàwà Libla, Amata bùsuu, kɛ́ asu àↄ dɛ kía ũ Yelusalɛũo yã́i, ↄ̃ à mɛ̀ Yuda bùsudeↄ falubↄɛ ã́nusu tↄnu àaↄ̃ ń kĩnio ń vuao kiloo bla sↄosai. 34 Ɔ̃ à Yosia nɛ́ Ɛliakiũ dìlɛ kía ũ a mae Yosia gɛ̃ɛ ũ, ↄ̃ à aà tↄ́ lìlɛɛ̀ Yoakiũ. Ɔ̃ à Yoaaza sɛ̀ tàò Egipi, we à gàu. 35 Yoakiũ ã́nusu ń vua pↄ́ Falaↄ̃ↄ Nɛko gbɛ̀awa sì a bùsudeↄwa baade gbãa lɛ́u, ↄ̃ a kpàwà.
Yudaↄ kí Yoakiũ
(2Lad 36.5-8)
36 Yoakiũ wɛ̃̀ baasↄode guu ↄ̃ à kpalablè, à zↄ̃̀lɛ báawa Zel 26.1-6 Yelusalɛũ wɛ̃̀ kuɛdoɛ. Aà da tↄ́n Zebuda, Pedaia nɛ́, Luma gbɛ̃́ɛ. 37 À yã́ pↄ́ Dii yeio kɛ̀ lá a deziↄ kɛ̀waɛ.

*23:10 Lev 18.21, Zel 7.31, 19.1-6

23:13 1Kia 11.7

23:15 1Kia 12.33

§23:16 1Kia 13.2

*23:17 1Kia 13.30-32

23:36 Zel 26.1-6