ZĨNAƆ YÃKƐAƆ
Yã́ pↄ́ kú láɛ bee guuↄ
Láɛ beeá lá plaade pↄ́ Luku kɛ̃̀ɛ. Baona lá ↄ̃ a kɛ̃̀ sɛ̃́ia, Yesu kua dṹnia guu yã́ↄ ↄ̃ a ò a guu. Yesu taa luabɛ gbɛa (1.1-11) aà ìwaↄ lí e wɛsìaàlɛ lↄo, ãma a kúńnↄ, asa aà Nisĩna mɛ́ kú ń guu sa. Zĩnaↄ lápi guu ↄ̃ Yesu gãli daalɛa yã́ kúu, mɛ́ Yesu gi ku a ìwaↄ guu, ì ń gba gbãa.
Lua zĩna Piɛɛ mɛ́ Yesu gãli dàalɛ Yudaↄ guu Yelusalɛũ, ↄ̃ Yesu yã́ ↄtà buipãleↄ guu Ãntiↄsi ń Kↄlɛnio ń Filipio Lua zĩna Pↄlu sabai. Wà Pↄlu wɛ̃́lɛgɛa dasiↄ dàu wà sìu ń yã'ĩa pↄ́ Yesudeↄ lèↄ ń lá wà yã́piↄ gↄ̃̀gↄ̃ ń Lua Nisĩna gbãao.
Luku bɛ̀bɛ ń Pↄluo aà wɛ̃́lɛgɛaeↄ guu à mɛ̀: Wa gɛa Masedoni sↄukɛ̀ gↄ̃̀ↄ (16.10-40). Ɔ̃ à gɛ̀aànↄ Yelusalɛũ, gu pↄ́ wà Pↄlu kũ̀u (20.5-21.18), ↄ̃ bↄa Sezale à gɛ̀aànↄ e Loma, gu pↄ́ wa Pↄlu kũau wɛ̃̀ pla e wàↄ gɛ́ yã́kpalɛkɛiaànↄ (27-28).
Za a daalɛawa Luku yã́ pↄ́ kú láɛ bee guuↄ zɛkàlɛ à mɛ̀ (1.8).
Yesu gãli a daalɛ Yelusalɛũ Yesu taa luabɛ gbɛaɛ (1.1-8.3)
Wa Yesu baona kpa gupiiu Yuda bùsuu (8.4-12.25)
Wi baonapi kpa e à gɛ pɛò Lomadeↄ mɛɛwia Lomawa (13.1-28.31).
Yã́pi lia dṹniaa bↄ̀ Lua zĩnaↄ waasokɛaↄ guuɛ ń yã́ pↄ́ aa ò gbɛ̃́ↄnɛↄ. Baona pↄ́ Lua zĩnaↄ kpà Yudaↄnɛ ń buipãleↄá Yesu yã́ɛ ado. Lua Nisĩna mɛ́ ìↄ gbã́ka zĩnaↄnɛ an yã'oa ń ń yãkɛao guu.
Lua zĩnaↄ zĩ pↄ́ Yesu dà a ìwaↄnɛ zɛbↄ̀, mɛ́ za gↄↄ bee Yesudeↄ lɛ́ zĩpi kɛ, aalɛ Yesu Kilisi baona kpa gbɛ̃́piiɛ e à gɛ pɛ dṹnia lɛ́wa.
1
Yesu taa luabɛ
Teofili, má ònɛ ma lá sɛ̃́ia guu lá Yesu kɛ̀ ń yã́ pↄ́ a dànɛ́ↄ píi za a daalɛgↄↄ*Luk 1.1-4 e gↄↄ pↄ́ à yãdìlɛ a zĩnaↄnɛ ń Lua Nisĩna gbãao, ↄ̃ Lua aà sɛ̀ tàò a kĩ́i. Asa aà gaa gbɛa à azĩa ↄ̀lↄnɛ́, ↄ̃ aa dↄ̃̀ seasai a bɛ̃́ɛ. À azĩa ↄ̀lↄnɛ́ e gↄↄ bla, à kpala pↄ́ bↄ̀ Lua kĩ́i yã'ònɛ́. Kɛ́ aa kãaaa, ↄ̃ a ònɛ́: Ásu bↄ Yelusalɛũo. Àↄ lɛ́ pↄ́ ma Mae gbɛ̃̀ɛ́ dã́ lá ma a yã'òɛ́wa.Luk 24.49 Asa Zãa gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛ̀ ń íoɛ, ãma gↄↄplanaɛa má á da'ilɛkɛ ń Lua Nisĩnao.Luk 3.16
Lá aa kãaaa màa, ↄ̃ aa aà là aa mɛ̀: Dii, gↄↄ bee ↄ̃ ńyↄ̃ Isailiↄ kpala vua? A wèmá à mɛ̀: Á a zɛ́ vĩ àↄ a gↄↄ ge zaa pↄ́ ma Mae dìlɛ ń azĩa ikoo dↄ̃o. Tó Lua Nisĩna dìɛ́, á gbãa'e, íↄ dɛ ma seeladeↄ§Mat 28.19, Maa 16.15, Luk 24.47-48 ũ Yelusalɛũ ń Yude bùsu gupiio ń Samali bùsuo e à gɛ pɛ dṹnia lɛ́wa. Yã́ bee oa gbɛa Lua aà sɛ̀ ń wáa e à gɛ̀ sã̀sã ń wɛ́wa luabɛpuanau.*Luk 24.50-51 10 Aà taa guu, lá an wɛ́ pɛ́ luabɛwa, gbɛ̃ↄn plaeↄ bↄ̀ mↄ̀ zɛ̀ ń saɛ pↄkasa puaↄ daa. 11 Aa mɛ̀: Galile bùsudeↄ, àkɛa á zɛa álɛ luabɛ gwai? Yesu pↄ́ Lua aà bↄ̀ á guu à tàò a kĩ́ipi, a ɛa mↄ́, lá á è àlɛ tá weɛwa.
Yudasi gɛ̃ɛ dilɛa
12 Ɔ̃ aa pìla Kùkpɛ sĩ̀sĩwa aa sù Yelusalɛũ. Sĩ̀sĩpi zã̀ ń Yelusalɛũo lán kiloo do taawaɛ. 13 Kɛ́ aa kà, ↄ̃ aa gɛ̃̀ kpɛdiakↄ̃a musu guu, gu pↄ́ aa kuu yãa. Piɛɛ ku we ń Zãao ń Zaakio ń Ãndeleeo ń Filipio ń Tomaao ń Batelemiio ń Matieeo ń Alafe nɛ́ Zaakio ń Simↄↄ Gínzĩaoo ń Zaaki nɛ́ Yudasio.Luk 6.14-16 14 Ampii aa ńzĩa kpà wabikɛawa ń lɛdoũo ń Maliama Yesu dao ń Yesupi dãunaↄ ń nↄɛ kĩniↄ.
15 Gↄↄ bee Piɛɛ fɛ̀lɛ zɛ̀ a gbɛ̃́ pↄ́ aa kà gbɛ̃ↄn basoolo taawaↄ guu à mɛ̀: 16 Gbɛ̃́ↄ, yã́ pↄ́ Davidi ò ń Lua Nisĩna gbãao Yudasi pↄ́ dↄ̀aa gbɛ̃́ pↄ́ aa Yesu kũ̀ↄnɛ musu, bee kũ̀ɛ̀, ↄ̃ à kɛ̀ màa. 17 A dɛ wá gbɛ̃do ũ yãaɛ, aà baa kú wá zĩɛ bee guu. 18 À tↄↄlɛ lù ń ↄ̃a pↄ́ a è a vãikɛa musuo, ↄ̃ à sɛ̀ à pũ̀na, aà nↄnaↄ bↄ̀lɛ píi. 19 Yelusalɛũdeↄ píi yã́pi mà, ↄ̃ aa tↄkpà gupiɛ Akɛdama ń ń bui yã́o. Bee mɛ̀ Gbɛ̃dɛna tↄↄlɛ.Mat 27.3-8 20 Wà aà yã'ò Soũ lá guu wà mɛ̀:
Aà bɛ a gↄ̃ uazĩ ũɛ,
gbɛ̃e aↄ ku a guu lↄo.§Soũ 69.26
Wa ò lↄ:
Sema gbɛ̃pãle zↄ̃lɛ aà gbɛu.*Soũ 109.8
21-22 Ayãmɛto gbɛ̃́ pↄ́ aaìↄ tɛ́wázi gↄↄ pↄ́ wá sãnu ń Dii Yesuo za Zãa gbɛ̃́ↄ da'ilɛkɛgↄↄ e gↄↄ pↄ́ Lua aà bↄ̀ wá guuↄ, wà ń gbɛ̃do sɛ aàↄ dɛ aà vua seelade ũwanↄ. 23 Ɔ̃ wà gbɛ̃ↄn plaↄ sɛ̀, Yosɛfu pↄ́ wì mɛɛ̀ Baasaba, wì oɛ̀ lↄ Yusitu, ń Matiasio. 24 Ɔ̃ aa wabikɛ̀ aa mɛ̀: Dii, ń gbɛ̃́pii nↄ̀sɛ dↄ̃. Gbɛ̃ↄn plaɛↄ guu gbɛ̃́ pↄ́ ń sɛ̀ ↄlↄwɛ̃ɛ, 25 kɛ́ aà bàa àↄ kú ń wá zĩnaↄ zĩɛ bee guu yã́i, zĩ pↄ́ Yudasi bↄ̀u à gɛ̀ gu pↄ́ kↄ̃sìanↄ guu. 26 Ɔ̃ aa tɛ́lɛpà gbɛ̃ↄn plapiↄ yã́ musu. Matiasi tɛ́lɛblè, ↄ̃ aa aà dà zĩna gbɛ̃ↄn kuɛdoↄ guu.

*1:1 Luk 1.1-4

1:4 Luk 24.49

1:5 Luk 3.16

§1:8 Mat 28.19, Maa 16.15, Luk 24.47-48

*1:9 Luk 24.50-51

1:13 Luk 6.14-16

1:19 Mat 27.3-8

§1:20 Soũ 69.26

*1:20 Soũ 109.8