13
Baanaba ń Sↄluo zĩa
1 Ãnabiↄ ń yãdanɛdeↄ ku Antiↄsi Yesudeↄ guu, an tↄ́ↄn kɛ: Baanaba ń Simɛↄ pↄ́ wì mɛ Báasiao ń Silɛni bùsu gbɛ̃́ Lusiuo ń Manaɛ pↄ́ nɛblè ń kí Elodio sãnuo ń Sↄluo. 2 Gↄↄ pↄ́ aalɛ Dii sisi ń lɛyeao, Lua Nisĩna mɛ̀: À Baanaba ń Sↄluo dilɛ ńdoa zĩ pↄ́ ma ń sɛ́wà yã́i. 3 Kɛ́ aa lɛyè aa wabikɛ̀, ↄ̃ aa ↄnàmá aa ń gbáɛ, aa dàzɛu.
4 Kɛ́ Lua Nisĩna Baanaba ń Sↄluo zĩ̀ màa, aa gɛ̀ Sɛlusi. Za we aa gɛ̃̀ gó'ilɛnau aa gɛ̀ Sipi bùsuu. 5 Kɛ́ aa kà Salami, aa Lua yã́ waasokɛ̀ Yudaↄ lousisikpɛↄ guu. Zãa Maaku kúńnↄ dↄnlɛde ũ. 6 Aa ísia gũgũnapi baa vĩ̀ e Pafↄsi, ↄ̃ aa kpàaũ ń Yuda dabudabukɛna pↄ́ dɛ ãnabi ɛgɛna ũo we. Aà tↄ́n Yesunɛ. 7 Ìↄ kú ń bùsupi gbɛ̃zↄ̃ↄ Sɛɛziu Pↄluo. Gbɛ̃zↄ̃ↄpiá ↄ̃nↄnaɛ, ↄ̃ à Baanaba ń Sↄluo sìsi, kɛ́ a ye Lua yãma yã́i. 8 Dabudabukɛnapi tↄ́n Ɛlima ń Gɛlɛki yã́o. À íbɛlɛsɛ̀ńnↄ, àlɛ wɛɛlɛ gbɛ̃zↄ̃ↄpi swãfɛ̃, kɛ́ asu Yesu náaikɛo. 9 Ɔ̃ Sↄlu pↄ́ wì mɛ Pↄlu sↄ̃, Lua Nisĩna dɛ̀dɛwà, ↄ̃ à wɛpɛ̀wà à mɛ̀: 10 Ibiisi nɛ́ↄ do! Maa píi ibɛɛ! Gbɛ̃nazĩn vãi píi paɛmade! Wɛzɛ̃n pãsĩ! Ńyↄ̃ Dii zɛ́ súsu kpaanlaboa too lé? 11 Tiasa Dii a ↄkulɛma, ní vĩ̀akũ. Ńyↄ̃ gↄↄplakɛ ńyↄ̃ ĩatɛ̃ eo. Wegↄ̃ↄ Ɛlima wɛ́ gↄ̃̀ dã̀adãa, gusia kùlɛwà. Ɔ̃ àlɛ ↄmalɛmalɛ, àlɛ gbɛ̃́ wɛɛlɛ aà a ↄ kṹ. 12 Kɛ́ gbɛ̃zↄ̃ↄpi yã́ pↄ́ kɛ̀pi è, à Dii náaikɛ̀, asa aà yã́ pↄ́ wa dàɛ̀ aà kũ̀ gbãaɛ.
Kua Antiↄsi pↄ́ kú Pisidi bùsuu
13 Ɔ̃ Pↄlu gɛ̃̀ gó'ilɛnau ń a gbɛ̃́ↄ, aa bↄ̀ Pafↄsi aa gɛ̀ Pɛɛga, Pãmfili bùsuu. We Zãa Maaku ń tóu, à ɛ̀a tà Yelusalɛũ. 14 Bↄa Pɛɛga aa gɛ̀ Antiↄsi pↄ́ kú Pisidi bùsuu. Kã́mabogↄↄzĩ aa gɛ̀ zↄ̃̀lɛ lousisikpɛu. 15 Mↄizi ikoyã ń ãnabiↄ láↄ kyokɛa gbɛa lousisikpɛ gbɛ̃zↄ̃ↄↄ gbɛ̃́ zĩ̀ wà onɛ́, tó aa kã́fĩa yãe vĩ aa o bílaɛ, aa o. 16 Ɔ̃ Pↄlu fɛ̀lɛ ↄkɛ̀nɛ́ à mɛ̀: Isailiↄ ń buipãle lousisinaↄ à ma yãma. 17 Isailiↄ Lua wá deziↄ sɛ̀, ↄ̃ à ń bui kↄ̃̀ an kua Egipi bùsuu. Ɔ̃ à ń bↄ́lɛ we ń a gbãa zↄ̃ↄo.*Bↄa 1.7, 12.51 18 À ń gwá guwaiwaiu wɛ̃̀ bla taawa.†Nao 14.34 19 À gbãamↄ̀ Kanaa bùsu bui mɛ̀n soplaↄnɛ, ↄ̃ à ń bùsupi kpàmá.‡Iko 7.1, Yoz 14.1 20 Apii kà wɛ̃̀ ↄ̀aa pla ń blakwio taawa. Bee gbɛa à dↄaanaↄ dìlɛnɛ́ e à gɛ̀ pɛ̀ò ãnabi Samuɛliwa.§1Sam 3.20-21, 10.21-24 21 Kɛ́ aa kía gbɛ̀a, ↄ̃ Lua Kisi nɛ́ Saulu, Bɛ̃yãmɛɛ bui dìlɛnɛ́.*1Sam 8.5 À kpalablè wɛ̃̀ bla, 22 ↄ̃ Lua aà bↄ̀ kpalau, à Davidi kpà aà gbɛu. Lua Davidi yã'ò à mɛ̀, á è Yɛse nɛ́ Davidi làasoo doũanↄ, a a pↄeã píi kɛɛ.†1Sam 13.14, 16.12-13 23 Aà bui guu à Yesu bↄ̀u Isailiↄnɛ Suabana ũ, lá à a lɛgbɛ̃̀wa. 24 E Yesupi àↄ gɛ́ mↄ́i Zãa dↄ̀aa waasokɛ̀ Isailiↄnɛ píi, a ònɛ́ aa nↄ̀sɛlilɛ aa da'ilɛkɛ.‡Luk 3.3 25 Kɛ́ Zãa zĩ ye láai à mɛ̀: Dé álɛ e má dɛ a ũi? Gbɛ̃́ pↄ́ á wɛ́ dↄin ma ũo. À ma! Àlɛ mↄ́ ma gbɛa, mi ka mà aà sabala bↄbↄɛ̀o.§Zãa 1.20, Mat 3.11
26 Ma gbɛ̃́ↄ, Ablahaũ buiↄ ń buipãle lousisinaↄ, wámɛ Lua suabayãɛ bee kpã̀sãwɛ̃ɛ. 27 Yelusalɛũdeↄ ń ń gbãadeↄ aai Yesu dↄ̃o, aai ãnabiↄ lá pↄ́ wìↄ a kyokɛ kã́mabogↄↄzĩ píi zɛ́ dↄ̃o, ↄ̃ aa ãnabipiↄ yã́ pàpa, aa yãdàaàla. 28 Aai yãe ewà à kà wà aà dɛo, ↄ̃ aa gbɛ̀a Pilatiwa wà aà dɛ.*Luk 23.1-23 29 Kɛ́ aa yã́ pↄ́ wa kɛ̃̀ aà yã́ musu kɛ̀ píi, wà aà bùa líwa wà aà dà mia'ɛu.†Luk 23.50-56 30 Lua aà bↄ̀ gau. 31 A gↄↄ dasi kɛ́ à bↄ̀ mↄ̀ gbɛ̃́ pↄ́ aa bↄ̀ Galile aa gɛ̀aànↄ Yelusalɛũↄwa.‡Zĩn 1.3 Aamɛ aà seeladeↄ ũ gbɛ̃́ↄnɛ. 32 Wápiↄ sↄ̃, ↄ̃ wa mↄ aà baokpaiɛ́. Lɛ́ pↄ́ Lua gbɛ̃̀ wá deziↄnɛ, 33 a kɛ̀ wá gbɛ̃́ pↄ́ wá dɛ an buiↄ ũↄnɛ, à Yesu vù lá wa ò Soũ plaade guuwa. Lua mɛ̀:
Ma nɛ́n n ũ,
n Maen ma ũ gbã.§Soũ 2.7
34 Lá a yaikɛo, mɛ́ Lua a aà bↄ gau, a yã́ ↄ̃ Luapi ò yãa à mɛ̀:
Má báaa seasai pↄ́ ma a lɛgbɛ̃̀ Davidiɛ daágu.*Isa 55.3
35 Ɔ̃ wa ò guei lↄ:
Ńyↄ̃ wei n gbɛ̃́ pↄ́ a kua adoa yaikɛo.†Soũ 16.10
36 Davidipi sↄ̃ à Lua pↄeã kɛ̀ a gↄↄ. Kɛ́ à gà, wà aà mia kpàkↄ̃i ń a deziↄ, ↄ̃ à yaikɛ̀. 37 Gbɛ̃́ pↄ́ Lua aà vùpi sↄ̃ i yaikɛo. 38 Ma gbɛ̃́ↄ, àↄ dↄ̃ kɛ́ duunakɛ̃ama waaso pↄ́ wálɛ kɛɛ́ kú aà kĩ́iɛ. 39 Mↄizi ikoyã lí fↄ̃ tò yã́ bↄńnↄ nao, ãma gbɛ̃́ pↄ́ aalɛ Yesu náaikɛↄ, yã́pii i bↄńnↄ na. 40 À laaika kɛ́ yã́ pↄ́ ãnabiↄ ò su á leo 41 aa mɛ̀:
À ma, á gbɛ̃́ awiambↄnaↄ,
à gilikɛ, í sãalɛ,
asa má yãe kɛ á gↄↄ,
baa tó wa dàu lɛ́ siuɛ́, á sio.‡Abk 1.5
42 Kɛ́ Pↄlu ń Baanabao lɛ́ bↄlɛ lousisikpɛu, wà wabikɛ̀má aa ɛa mↄ yã́pi onɛ́ kã́mabogↄↄ sìa lↄ. 43 Kɛ́ wàlɛ fãaa Yudaↄ ń gbɛ̃́ pↄ́ ì lousisińnↄↄ bↄ̀ tɛ Pↄlu ń Baanabaozi dasi. Aa yã'ònɛ́, aalɛ lɛdamá aaↄ gɛ́ aɛ ń gbɛ̃kɛ pↄ́ Lua kɛ̀ńnↄo.
44 Kã́mabogↄↄ sìa wɛ̃́lɛdeↄ kã̀aa píi Dii yãmaa yã́i. 45 Kɛ́ Yudaↄ bílapi è, à kɛ̀nɛ́ ĩ́i maamaa, ↄ̃ aalɛ Pↄlu yã́ bɛ̃̀ɛbo, aalɛ aà sↄ̃sↄ̃. 46 Ɔ̃ Pↄlu ń Baanabao yã'ònɛ́ vĩasai aa mɛ̀: Ámɛ à kũ̀ wà Lua yã'oɛ́ gĩa. Lá a gi, álɛ e i ka à wɛ̃ni láasai eo, wá ɛa aɛdↄ buipãleↄwaɛ sa. 47 Asa Dii yã́ɛ bee dìlɛwɛ̃ɛɛ à mɛ̀:
Ma n dilɛ gupua ũ buipãleↄnɛ,
kɛ́ ǹ gɛ́ ń suabayão e tↄↄlɛ lɛ́wa.§Isa 49.6
48 Kɛ́ buipãleↄ yã́pi mà, an pↄ kɛ̀na, aa Dii yã́ sì sĩana ũ, ↄ̃ gbɛ̃́ pↄ́ Lua ń dílɛ wɛ̃ni láasai pↄ́ ũↄ Yesu náaikɛ̀.
49 Ɔ̃ Dii yã́ lì bùsupia píi. 50 Yudaↄ ↄzↄ̃̀ buipãle nↄɛ lousisin gbiaↄ ń wɛ̃́lɛ gbãadeↄzi, ↄ̃ aa ĩadà Pↄlu ń Baanabaowa, aa ń yá ń bùsuu. 51 Aa kↄↄlɛ̀má ń tàae seela ũ,*Luk 9.5, 10.11 ↄ̃ aa gɛ̀ Ikↄniu. 52 Yesudeↄ sↄ̃, pↄna ń Lua Nisĩnao pɛ̀ɛmá.
*13:17 Bↄa 1.7, 12.51
†13:18 Nao 14.34
‡13:19 Iko 7.1, Yoz 14.1
§13:20 1Sam 3.20-21, 10.21-24
*13:21 1Sam 8.5
†13:22 1Sam 13.14, 16.12-13
‡13:24 Luk 3.3
§13:25 Zãa 1.20, Mat 3.11
*13:28 Luk 23.1-23
†13:29 Luk 23.50-56
‡13:31 Zĩn 1.3
§13:33 Soũ 2.7
*13:34 Isa 55.3
†13:35 Soũ 16.10
‡13:41 Abk 1.5
§13:47 Isa 49.6
*13:51 Luk 9.5, 10.11