មែ កឡា ពហាយ ម៉ើ ដក់ ពហាយ កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ
កាន ពហាយ
តើម ពចោះ ប្រម៉ាង
ពឹម «កាន ពហាយ» នែ ឡើ ពន់ត កាន យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ជុ ទឹង ពឹម «កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង យ៉ាគ់ លូកា» ដើម «កាន ពហាយ»។ ទឹង ពឹម «កាន ចាគ់ យ៉ាគ់ លូកា» ឡើ ប៉ច កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ បើម ដើម ប្រម៉ាង ណគ ឡើ ពង់ហៀន ទឹង ណាគ់ ឡើ គូ ទិ ឡាង ប្រិះ នែ។ អ៊ែ ណគ់ ទឹង ពឹម «កាន ពហាយ» អន់ណាវ ឡើ ប៉ច អំប៉ច មែ កឡា ពហាយ ម៉ើ បើម កាន ថរ ណគ យ៉ាក់ ណគ កឡឹ ឡើ ជឹ ទឹង ហូង គ្រែ ឡើយ។ សំយ៉ះ មែ កឡា ពហាយ ម៉ើ តៃ យ៉ាវ កតាម គ្រែដៃ យែស៊ូ ណាគ់ ឡើ គូ ប៊ឹង មែ អន់សច យ៉ាក់ គ្រែដៃ ឡើ អាំ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង ណគ លន់គូ ប៊ឹង មែ អាំ លំតៀត ទ្រូង ដើ មែ (២.៤; ២.៣២-៣៣; ១៣.២) អ៊ែ មន់ណោះ បើម ចាគ់ ទឹង ត្រ អន់សច។
អន់នួរៗ ពន់ឋើម យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ពហាយ កាន ក្រំ ឆនុំ ឡើ កើត ហឹ មួង យែរូសាឡឹម។ ប៊្លី អ៊ែ ឡើ ពប៉ច បណើម កាន មែ កឡា ពហាយ ទឹង ម៉ើ ដក់ ពហាយ កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង គ្រែដៃ "តើម ប៊ឹង មួង យែរូសាឡឹម បុ ស្រុក យូដា ស្រុក សាម៉ារី ឋា ដើ ប៊ឹះ ព្រទុត ឡាង ប្រិះ" (១.៨)។
ហឹ មួង យែរូសាឡឹម ស្រុក យូដា ដើម ស្រុក សាម៉ារី មែ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ វ៉ិះ ឌិវ មែ សុនសាត យូដា ឡើ អើន។ តគ់ ប៊្លី អ៊ែ ប៊ិច សុនសាត មែ គែង ទុត អើន ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ ប៉ាគ់ទឺ អ៊ែ ម៉ើ ពឝ៉ើត ក្រំ ឆនុំ អើន អំប៊ុ ប៉ាគ់ ឡើ មួង អន់ទីយ៉ូក មួង ភីលីប ដើម មួង កូរិនថុះ តើម ប៊ឹង អ៊ែ ណាគ់ អើន អន់ណាវ ហឹ គែង។
ទឹង ពឹម «កាន ពហាយ» នែ យ៉ាគ់ លូកា ឡើ ខៀន ជុ ប្រម៉ាង ដើម កាន បាត់ មែ កឡា ពហាយ ម៉ើ កនូយ ឌី ពហាយ ដើ សុនសាត យូដា ដើម ដើ សុនសាត មែ គែង ដិ។ សំយ៉ះ បូវ មែ អ៊ែ ម៉ើ ពហាយ ដិ អន់ដិ ប្លះ មែ តមឹង ប៊ិច ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ឌិវ មូយ ឡើ ពណោះ ចនិះ មែ អ៊ែ ឡើ តៀត ទ្រូង បនឹះ អាំ មន់ចាប់ មឹង គ្រែដៃ យែស៊ូ។ ទឹង ពឹម «កាន ពហាយ» នែ ឡើយ ង៉ើ ហឝ៉ាវ តើម កណើត ក្រំ ឆនុំ ដើម កាន មែ កឡា ពហាយ ម៉ើ ពន់ត កាន ង៉ាន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ បើម ពន់ឋើម ដើម កាន ម៉ើ ដក់ ពហាយ កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង គ្រែដៃ ដើ សុនសាត មែ គែង។
ព្រឝ៉ាប់ កាន ទឹង ពឹម «កាន ពហាយ»
មែ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ ម៉ើ ងុញ ដក់ ពហាយ កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ (១.១-២៦)
កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ប៉្រៃ ដើម ឡើ ខណាត អន់នួរ ឡើ ជឹ ឌឹក ទឹង ហូង គ្រែ (១.១-១៤)
កាន រ៉ើះ មែ កឡា ពហាយ មូយ រ៉ា ថរ យ៉ាគ់ យូដះ អ៊ីសការីយ៉ុត (១.១៥-២៦)
មែ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ ម៉ើ ពហាយ កាន ចាគ់ ហឹ មួង យែរូសាឡឹម (២.១—៨.៣)
មែ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ ម៉ើ ពហាយ កាន ចាគ់ ហឹ ស្រុក យូដា ដើម ស្រុក សាម៉ារី (៨.៤—១២.២៥)
យ៉ាគ់ ប៉ូល ឡើ ដក់ ពហាយ កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង គ្រែដៃ (១៣.១—២៨.៣១)
-កាន យ៉ាគ់ ប៉ូល ឡើ ដក់ ពហាយ កាន ចាគ់ តើម ប៊ឹង គ្រែដៃ ឡើក ទី មូយ (១៣.១—១៤.២៨)
-មែ ទិះ ក្រាគ់ ពង់ឝឹង ក្រំ ឆនុំ ម៉ើ ពទុំ ទិះ ហឹ មួង យែរូសាឡឹម (១៥.១-៣៥)
-កាន យ៉ាគ់ ប៉ូល ឡើ ដក់ ពហាយ ឡើក ទី បារ (១៥.៣៦—១៨.២២)
-កាន យ៉ាគ់ ប៉ូល ឡើ ដក់ ពហាយ ឡើក ទី ពែ (១៨.២៣—២១.១៦)
-យ៉ាគ់ ប៉ូល ឡើ គូ ឃុក ហឹ មួង យែរូសាឡឹម ហឹ មួង ស៊ែសារែ ដើម ហឹ មួង រ៉ូម (២១.២៧—២៨.៣១)
១
កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ហាយ ដើ មែ យ៉ាគ់ កឡា ពហាយ
១ យ៉ាគ់ ធែវភីល អើយ អម៉ើត ហាយ ដើ ហៃ រៀន ទឹង កនុង ផាប់ ទី មូយ អៃ អខៀន លែក ដើ កាន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ បើម ដើម លែក ដើ ប្រម៉ាង ឡើ ពង់ហៀន តើម ប៊ឹង ឡើ ពន់តើម បើម កាន គ្រែដៃ ២ ឆា ដើ ប៊ឹះ គ្រែដៃ ឡើ ប៊្រឹក ណគ ទឹង ហូង គ្រែ។ អន់នួរ ឡើ ឌឹក ឡើ ថាន់ ថយ តាម លញ៉ាគ់ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ដើ មែ កឡា ពហាយ ណគ ឡើ រ៉ើះ។ ៣ ប៊្លី ឡើ ធុក ញ៉ាក ឆា ដើ គែត លែវ ឡើយ គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ពដៃ ចាក់ ណគ អើន តង ដើ មែ កឡា ពហាយ អាំ ម៉ើ តៃ ហឡាក់ រៀន គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ញិវ ឡឹះ ម៉ាត់ ម៉ាត។ ណគ ឡើ ពដៃ ចាក់ ដើ មែ លែក ពួន ជិត តង៉ៃ ដើម ឡើ ហាយ ដើ មែ កាន គ្រែដៃ ឡើ ពែក ប៉ាក់ ដិ។ ៤ ទឹង ប៉ះ ឡើ ចង់ អរែង ប៊ឹង មែ កឡា ពហាយ ឡើ កំប៊ែត មែ រៀន៖ «ញ៉ង វ៉ើ វីះ អ៊ឺម តើម ប៊ឹង មួង យែរូសាឡឹម វន់ចាំ ឆា ដើ ប៊ឹះ បើគ អៃ លំអាំ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង ណគ ដើ វែ តាម ឡើ ខណាត ប៉ាគ់ អៃ អហាយ ដើ វែ អន់នួរ ឡើយ។ ៥ យ៉ាគ់ យ៉ូហាន ឡើ បើម ឞ៊ុន តម៉ូច ដាក ដើ មែ ក្លាង ស៊្រុក ហាក់ ដើ វែ ណាគ់ ឞិត ឞ៊ែត គ្រែដៃ លំតម៉ូច វែ ដើ ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង ណគ ឡើយ អន់ណាវ»។
គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ឌឹក ទឹង ហូង គ្រែ
៦ ទឹង អ៊ែ មែ កឡា ពហាយ ម៉ើ ដក់ តមួត ប៊ឹង ណគ ម៉ើ តង៉ា គ្រែដៃ យែស៊ូ រៀន៖ «អើយ គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់! ហៃ ហន់ឌឹក បើម សឋិច ដើ ង៉ាយ អ៊ីស្រាអ៊ែល អាំ ងន់ពែក ប៉ាក់ ប៊្រី ដាក ង៉ាយ កឡឹ ឡឹះ អន់ណាវ ទឹង ប្លះ ណិះ ឡើយ ឡះ?»។ ៧ ណគ ឡើ ត្រណើវ ម៉ាង មែ រៀន៖ «សណូវ អ៊ឺម វន់ណោះ ណគ់ តង៉ៃ ខៃ គ្រែដៃ បើគ ឡើ ទែង ជុ តាម អាតណាត ណគ កឡឹ ឡើយ។ ៨ ហាក់ ដើ វែ ទឹង ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ លំទឺះ គូ ទិ វែ វន់ដូវ កាន ឆង៉ាត់។ អ៊ែ ឡើយ វន់ដូវ បើម កឡា ប៉ច កាន វ៉ើ តៃ ដើម វ៉ើ ដុង តើម ប៊ឹង អៃ តើម ប៊ឹង មួង យែរូសាឡឹម បុ ស្រុក យូដា ស្រុក សាម៉ារី ឋា ដើ ប៊ឹះ ព្រទុត ឡាង ប្រិះ»។
៩ ប៊ឹង គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ម៉ាង ប៉ាគ់ អ៊ែ លែវ ឡើយ បូវ កឡា ពហាយ ទឹង ម៉ើ ឝ្លាំង ណគ អ៊ែ គ្រែដៃ បើគ ឡើ ប៊្រឹក ណគ ទឹង ហូង គ្រែ ដើម ឡើ ប៊ិច យូក ឡើ ពាំង ណគ ប៉ាត់ តាក់ ប្រយ ម៉ើ តៃ យ៉ាវ ណគ។ ១០ ទឹង ប៉ះ ម៉ើ ង៉ើយ ឝ្លាំង ណគ ឡើ ឌឹក ទឹង គ្រែ ហំប៊្រុះ ដើ អ៊ែ ប៊ិច កឡ បារ រ៉ា អំប្រា ត្រទ្រូប ហហក បក់ បក ឆុង ដៀក មែ ១១ អំប្រា រៀន៖ «បូវ ស្រុក ឝ៉ាលីលែ អើយ! វ៉ើ ឆុង ង៉ើយ ឝ្លាំង បើម ង៉ាយ ទឹង គ្រែ ប៉ាគ់ នែ? យែស៊ូ អ៊ែ គ្រែដៃ បើគ ឡើ ប៊្រឹក ណគ តើម ប៊ឹង វែ ឡើ ជឹ តៀត ទឹង ហូង គ្រែ ឡើយ។ តគ់ តង៉ៃ លន់ជឹ វឹញ ប៉ាគ់ វែ វ៉ើ តៃ ណគ ឡើ ឌឹក ប៉ាគ់ អ៊ែ ទឺ ឡើយ លំទឺះ ទិ នែ»។ ១២ លែវ អ៊ែ ម៉ើ ជឹ វឹញ តើម ប៊ឹង ចន់ឌូ តើម អូលីវ ហឹ មួង យែរូសាឡឹម អន់ណាវ ចង៉ាយ ទ្រូង ដក់ មូយ កឡូ ម៉ិត អ្យាង។ ១៣ ហំប៊្រុះ ម៉ើ ប៊ឹះ តគ់ ហន់ណាម ម៉ើ ឌឹក ទឹង អន់ឡើ ពឺង ណគ់ កនូ ម៉ើ ខើយ គូ។ លែក ដើ មែ អ៊ែ ប៊ិច យ៉ាគ់ ពែត្រុះ យ៉ាគ់ យ៉ូហាន យ៉ាគ់ យ៉ាកុប យ៉ាគ់ អន់ឌ្រែ យ៉ាគ់ ភីលីប យ៉ាគ់ ថូម៉ះ យ៉ាគ់ បារថូឡូមែ យ៉ាគ់ ម៉ាថាយ យ៉ាគ់ យ៉ាកុប កួន យ៉ាគ់ អាល់ផាយ យ៉ាគ់ ស៊ីម៉ូន ម៉ើ ជុ រៀន "បូវ ស៊ីឡូត"*1.13 បូវ ស៊ីឡូត នែ ម៉ើ ហង់កះ តៃ ម៉ើ រែម ដើ សុនសាត រ៉ូម ម៉ើ ដាំង តវីះ មែ តើម ប៊ឹង ប៊្រី ដាក យូដា។ ដើម យ៉ាគ់ យូដះ កួន យ៉ាគ់ យ៉ាកុប។ ១៤ បូវ មែ លែក រ៉ា ម៉ើ តមួត ចនិះ ក្លើម ឌិវ មូយ កនូយ អ៊ឺរ ដាំង គ្រែដៃ។ ឡើ ប៊ិច កទ្រី អន់នឺៗ ម៉ើ មឹត អរែង ប៉ាគ់ទឺ ដើម ឡើ ប៊ិច ណាង ម៉ារី មែគ គ្រែដៃ យែស៊ូ ដើម អោះ កឡ គ្រែដៃ យែស៊ូ កឡឹ ដិ។
ម៉ើ រ៉ើះ យ៉ាគ់ ម៉ាថៀះ ឡើ ថរ យ៉ាគ់ យូដះ អ៊ីសការីយ៉ុត
១៥ តង៉ៃ មូយ ប៊ិច មែ ម៉ើ ចាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ មូយ ក្លាំ បារ ជិត រ៉ា អ្យាង ម៉ើ តមួត ពស៊ុំ អ៊ែ យ៉ាគ់ ពែត្រុះ ឡើ ឌឹក ឆុង ទឹង កឌី មែ ឡើ ហាយ រៀន៖ ១៦ «មិះ ដាគ់ យ៉ាគ់ ប៉ អើយ! ផវ យ៉ាង ចាគ់ លួង គ្រែដៃ ឡើ ពហាយ តើម ឡៃ មាំង ឡើយ តាម លញ៉ាគ់ សឋិច ដាវីត កាន យ៉ាគ់ យូដះ ឡើ តៀត មែ ទិះ ក្រាគ់ ដក់ រ៉ាប់ គ្រែដៃ យែស៊ូ។ កាន នែ ឡើ ត្រ កើត ដាវ ប៉ាគ់ ប្រម៉ាង ទឹង ពឹម គ្រែដៃ ម៉ាត់ ម៉ាត។ ១៧ សំយ៉ះ យូដះ នែ ឡើ បូវ ង៉ាយ កតាម ពន់ឋើម ឡើ បើម កាន អរែង ប៊ឹង ង៉ាយ ប៉ាគ់ទឺ ១៨ ណគ ឡើ ដូវ លៀន តើម ប៊ឹង កាន កលីះ ម៉ប គ្រែដៃ យែស៊ូ លៀន អ៊ែ ឡើ ដក់ រួត ប្រិះ មឺរ មូយ អំប៊ុ ប៊្លី អ៊ែ ឡើ បង់ ក្រស៊ឹបៗ ឆឡិច ក្លាក ប្រយ។ ១៩ មែ បូវ ទឹង មួង យែរូសាឡឹម ម៉ើ ដុង កាន នែ ត្រំៗ រ៉ា អ៊ែ ឡើ ត្រ ម៉ើ ជុ មឺរ អន់នែ តាម ប្រម៉ាង មែ កឡឹ រៀន "ហាកិលដាម៉ា" ង៉ើ ជុ ប្រម៉ាង ង៉ាយ រៀន "មឺរ ផាម"»។
២០ «ប៉ាគ់ អ៊ែ ឡើយ អ៊ែ សឋិច ដាវីត ឡើ ខៀន ជុ កាន យូដះ អ៊ែ ទឹង ពឹម ព្រតឹះ ព្រនែ គ្រែដៃ រៀន៖
"ណគ់ កនូ ណគ លំត្រ ហ្រហៀង ហ្រហាប់
តៃ អាំ មែ ង៉ាយ មន់គូ ប៊ឹង អ៊ែ យ៉ាវ"
មូយ អន់ណាវ
លំត្រ មែ គែង អន់ណាវ មន់ថរ កាន ង៉ាន ណគ"»។
២១ «ញ៉ន នែ ឡើយ ញ៉ះ ញន់រ៉ើះ បឹ មូយ រ៉ា អន់ណាវ ទឹង បូវ ង៉ាយ ង៉ើ តូយ អន់សច គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ កន់ដ្រាគ់ ទឹង ណាគ់ ឡើ គូ ប៊ឹង ង៉ាយ ២២ តើម ប៊ឹង យ៉ូហាន ឡើ បើម ឞ៊ុន តម៉ូច ដាក ដើ គ្រែដៃ យែស៊ូ ឋា ដើ ប៊ឹះ តគ់ គ្រែដៃ បើគ ឡើ ប៊្រឹក ណគ តើម ប៊ឹង ង៉ាយ។ តង ប៊ិច មូយ រ៉ា មន់ពតាង យ៉ាគ់ យូដះ លំដក់ អរែង ប៊ឹង ង៉ាយ ប៉ច ដើ បូវ រៀន ង៉ើ តៃ គ្រែដៃ យែស៊ូ ឡើ ញិវ ឡឹះ អន់ណាវ»។
២៣ អ៊ែ ម៉ើ រ៉ើះ បនឹះ បារ រ៉ា បឹ មូយ រ៉ា ម៉ាត់ ណគ យ៉ូស៊ែប មូយ ឡឹះ អន់ណាវ ម៉ាត់ ណគ ម៉ាថៀះ។ យ៉ាគ់ យ៉ូស៊ែប នែ ម៉ើ ជុ ម៉ាត់ ណគ ពែ អន់នឺ ម៉ើ ជុ ណគ បារសាបះ មែ អន់នឺ ម៉ើ ជុ ណគ យូសទុះ។ ២៤ ប៊្លី អ៊ែ ម៉ើ អ៊ឺរ ដាំង គ្រែដៃ រៀន៖ «ឡា គ្រែដៃ កន់ដ្រាគ់ អើយ ហៃ ហកឡា ហង់ឝ៉ាវ ចនិះ ខនឹត បនឹះ លែក រ៉ា ឡា អុះ ហំពដៃ អាំ ដើ ញ៉ា ញន់ណោះ ដិ រៀន ទឹង អំប្រា បារ រ៉ា នែ ណគ់ អង់ង៉ាយ ហម៉ើត រ៉ើះ ២៥ បក់ លំបើម កឡា ពហាយ ថរ យូដះ យ៉ាក់ យូដះ នែ ឡើ តាក់ ឡើយ កាន ង៉ាន នែ ឡើ ដក់ ហឹ កនូ ឡើ ត្រ គូ ឡើយ»។ ២៦ អ៊ែ ម៉ើ ព្រលូក †1.26 ទឹង ម៉ើ ព្រលូក មែ យូដា ម៉ើ កឡូវ អ៊ឺម អរ៉ាក់ ម៉ើ កឡូវ វ៉ិះ ឌិវ មូយ គ្រែដៃ។ ឡើ ត្រ ប៉ុះ យ៉ាគ់ ម៉ាថៀះ អ៊ែ ម៉ើ តមឹត ប្រយ ណគ ទឹង បូវ កឡា ពហាយ ជិត មូយ រ៉ា អ៊ែ អន់ណាវ។