2
Antok xalax ri Jesús
(Mt. 1:18-25)
Y chupan ri tiempo reꞌ, ri Augusto César ri emperador xuꞌon mandar chi quinojiel vinak tiquibꞌanaꞌ empadronar-quiꞌ. Antok xꞌan ri naꞌay censo reꞌ, ri gobernador chupan ri nación Siria ja ri Cirenio. Y ri vinak ri icꞌo chupan ri nación Israel ncaꞌa chi ncaꞌan empadronar pa tak quitanamit ri cateꞌt-quimamaꞌ. Y ri José xiel-el ri pa tanamet Nazaret, ri cꞌo chupan Galilea, y xꞌa cꞌa pa rutanamit ri rey David, ri niꞌeꞌx Belén cha, ri cꞌo chupan Judea, ruma jajaꞌ rumáma can ri rey David. Ri José richꞌilan ri María, ri xtan ri rucꞌutun chi nicꞌulieꞌ riqꞌuin, xaꞌa cꞌa Belén chi xiꞌquinaꞌ empadronar-quiꞌ. Y ri María cꞌo chic encinta (embarazada). Y cꞌa chireꞌ pa tanamet Belén icꞌo-ve antok ri María xtzꞌakat ri rukꞌij chi nalax ri ruxuluꞌ. Y ja xalax ri naꞌay ral-alaꞌ, y jaꞌal xumutz ri xuluꞌ pa tziak, y xucotzꞌobꞌaꞌ pacheꞌ niyoꞌx-ve quivay ri avaj, ruma manak chic lugar chupan ri posada.
Antok ri ángeles xquicꞌut-quiꞌ chiquivach ri ncaꞌquichajij ovejas
Cierca ri Belén ri akꞌaꞌ reꞌ, icꞌo ri ncaꞌquichajij qui-ovejas pa kꞌayis. Jareꞌ antok xucꞌut-riꞌ chiquivach jun ángel ri patanak chicaj riqꞌuin ri Ajaf. Y ijejeꞌ altíra xquixiꞌij-quiꞌ ruma ri ángel, y ruma jeꞌ ri rusakil ri Ajaf ri xuꞌon pakꞌij quiqꞌuin. 10 Pero ri ángel xuꞌej chica: Man tixiꞌij-iviꞌ, ruma inreꞌ cꞌo utzulaj tak tzij nucꞌamun-pa chiva, y ri utzulaj tak tzij reꞌ quichin quinojiel vinak ri icꞌo choch-ulief chi xcaꞌquicuot. 11 Tivaxaj ri xtinꞌej chiva: Chireꞌ Belén, ri rutanamit ri rey David, vacame xalax ri Salvador (caloy-quichin ri vinak), ri CRISTO, ri Ajaf. 12 Ri ratal ri xuluꞌ reꞌ ri xtivil, xtitzꞌat chi mutzun pa tziak y cotzꞌobꞌan pacheꞌ niyoꞌx-ve quivay ri avaj, xchaꞌ ri ángel.
13 Y jun arapienta xaꞌbꞌaꞌiel chic pa riqꞌuin ri ángel nicꞌaj chic ángeles ri i-patanak chicaj. Can iqꞌuiy. Y ijejeꞌ niquiyaꞌ rukꞌij ri Dios, y niquiꞌej:
14 ¡Altíra niyoꞌx rukꞌij ri Dios chicaj!
¡Y vaveꞌ choch-ulief xalka ri paz chiquicajol ri vinak, ruma ri Dios altíra ncaꞌrajoꞌ!
15 Y joꞌc quireꞌ xquiꞌej can ri ángeles, ja xaꞌa chicaj. Y can joꞌc xaꞌa ri ángeles reꞌ, ri quichajin qui-ovejas ja xquiꞌej-ka chiquivach: Joꞌ pa tanamet Belén. Joꞌ chutzꞌatic ri xbꞌanataj. Ruma ri Ajaf Dios xutak-pa ri rubꞌixic chika.
16 Y jun-anin xaꞌa pa tanamet chi niquitzꞌataꞌ, y xaꞌbꞌaquilaꞌ ri María, ri José y ri acꞌual cotzꞌobꞌan pacheꞌ niyoꞌx-ve quivay ri avaj. 17 Antok xquitzꞌat ri acꞌual, ja xquitzꞌom rutzijoxic ri xꞌeꞌx chica ruma ri ángel, chirij ri acꞌual reꞌ. 18 Y quinojiel ri ncaꞌcꞌaxan quichin, can xaꞌchapataj ruma ri utzulaj tak tzij ri niquitzijuoj ri ncaꞌchajin ovejas. 19 Y ri María can xaꞌruyac cꞌa pa ránima nojiel ri tzij reꞌ, y nuꞌon jeꞌ pensar chirij ri tzij reꞌ. 20 Y ri ncaꞌchajin ovejas xaꞌtzalaj chiquij niquiꞌan nem cha ri rubꞌeꞌ ri Dios, y niquiyaꞌ jeꞌ rukꞌij ruma nojiel ri xquitzꞌat y xcaꞌxaj, can xbꞌanataj incheꞌl ri xuꞌej can ri ángel.
Ri Jesús niꞌan presentar pa templo
21 Antok xtzꞌakat ocho (vakxakiꞌ) kꞌij talax ri acꞌual, xꞌan ri circuncisión cha, Lv. 12:3. y JESUS ri rubꞌeꞌ ri xquiyaꞌ, ruma ja bꞌiꞌaj reꞌ ri xuꞌej can ri ángel Lc. 1:31. cha ri María, antok cꞌa majaꞌ cꞌo encinta (embarazada).
22 Y antok xtzꞌakat ri kꞌij incheꞌl nuꞌej ri ru-ley ri Moisés chi ri ixokiꞌ ri nicꞌujieꞌ cal niquiꞌan purificar-quiꞌ, ri María y ri José xquicꞌam-pa ri acꞌual pa tanamet Jerusalén chi niquiꞌan presentar choch ri Ajaf Dios. 23 Quireꞌ xquiꞌan ruma ri ru-ley ri Ajaf Dios nuꞌej: Nojiel naꞌay alaꞌ ri xtalax, can richin ri Dios. Ex. 13:2, 12. 24 Ri José y ri María can xquiꞌan incheꞌl nuꞌej chupan ri ru-ley ri Ajaf Dios. Ijejeꞌ xquiyaꞌ choch ri Dios caꞌyeꞌ paluomix, ruma ri ley nuꞌej: Caꞌyeꞌ paluomix nimaꞌk o caꞌyeꞌ chꞌuteꞌk. Lv. 12:6-8.
25 Y chireꞌ pa tanamet Jerusalén ri tiempo reꞌ, cꞌo jun ache rubꞌinan Simeón. Ri jun ache reꞌ can choj rucꞌaslien y can nuyaꞌ rukꞌij ri Dios. Ri Simeón can cꞌo ri Espíritu Santo riqꞌuin y royoꞌien chi ncaꞌcuol ri israelitas. 26 Y ri Espíritu Santo ruꞌeꞌn chic cha ri Simeón chi man nicon ta yan, cꞌa ja-na cꞌa antok rutzꞌatuon chic can ri Cristo ri xtutak-pa ri Ajaf Dios. 27 Y chupan ri kꞌij antok ri rutie-rutataꞌ ri xuluꞌ Jesús xquicꞌuaj pa templo chi niquiꞌan incheꞌl ri nuꞌej ri ley, can ja kꞌij reꞌ xalka ri Simeón pa templo, ruma quireꞌ xrajoꞌ ri Espíritu Santo. 28 Ri Simeón xukꞌatiej ri xuluꞌ, y richin xuyaꞌ rukꞌij ri Dios xuꞌej:
29 Ajaf, vacame cꞌa ri in a-siervo xa can otz chic chi nquicon-el, xa can cꞌo chic paz viqꞌuin,
ruma incheꞌl ri aꞌeꞌn chuva, can quireꞌ xbꞌanataj.
30 Ri nakꞌanoch xquitzꞌat can ri Salvador (caloy-kichin) ri patanak aviqꞌuin,
31 ri xaya-pa atreꞌ chiquivach quinojiel vinak.
32 Jajaꞌ jeꞌ ri Luz quichin ri man israelitas ta, Is. 42:6; 49:6. ruma jajaꞌ ri xticꞌutu ri abꞌiey chiquivach.
Y ojreꞌ ri atanamit Israel can xticꞌujieꞌ kakꞌij ruma jajaꞌ, xchaꞌ ri Simeón.
33 Ri José y ri María can xaꞌchapataj antok xcaꞌxaj ri xuꞌej ri Simeón chirij ri xuluꞌ. 34 Y después ri Simeón xaꞌruꞌon bendecir ri José y ri María. Antok rubꞌanun chic quireꞌ, xuꞌej cꞌa cha ri María, ri rutieꞌ ri xuluꞌ: Tavaxaj cꞌa, ruma ri xuluꞌ reꞌ, iqꞌuiy chiquivach ri kavanakil israelitas xcaꞌcolotaj. Y iqꞌuiy jeꞌ ri xcaꞌtzak, ruma can itziel xtiquitzꞌat. 35 Can jajaꞌ cꞌa xtibꞌano chi xtikꞌalajin-pa ri itziel ri cꞌo riqꞌuin cánima ri vinak. Y xtanaꞌ cꞌa atreꞌ chi can incheꞌl jun espada ri xtusoc ri avánima, xchaꞌ cha.
36 Chireꞌ pa templo cꞌo jeꞌ ri Ana ri profetisa. Jajaꞌ rumiꞌal can jun ache Fanuel rubꞌeꞌ, y rumáma can ri Aser, ri jun ache ri xcꞌujieꞌ ojier can. Ri Ana reꞌ jumul chic aviela. Jajaꞌ cꞌa coꞌl-oc antok xcꞌulieꞌ. Y joꞌc siete (vukuꞌ) junaꞌ xquicꞌuaj-quiꞌ riqꞌuin ri rachajil, ruma xa chaꞌnin xcon-el ri ache choch. 37 Y jajaꞌ malcaꞌn durante ochenta y cuatro junaꞌ, y can kꞌij-kꞌij nicꞌujieꞌ pa templo. Jajaꞌ nuꞌon ayuno y oración chi nuyaꞌ rukꞌij ri Dios, y quireꞌ nuꞌon chi pakꞌij chi chakꞌaꞌ. 38 Antok ri Ana xutzꞌat ri xuluꞌ, xꞌa-apa riqꞌuin. Y xuyaꞌ tiox bꞌaꞌ cha ri Dios ruma ri xuluꞌ reꞌ. Y chica ri vinak aj-Jerusalén ri quiyoꞌien chi ncaꞌcuol, xutzꞌom rutzijoxic chirij ri acꞌual.
Antok ri José y ri María xaꞌtzalaj chiquij pa tanamet Nazaret
39 Ri José y ri María xquiꞌan nojiel ri nuꞌej ri Ajaf Dios chupan ri ru-ley, ri nicꞌatzin chi niꞌan antok cꞌa jubꞌaꞌ kꞌij talax jun acꞌual. Después xaꞌtzalaj chiquij chicachuoch Nazaret, Mt. 2:23. ri cꞌo chupan Galilea. 40 Y ri acꞌual niqꞌuiy y nicꞌujie-ka ruchukꞌaꞌ bꞌanak. Y nicꞌujieꞌ más runoꞌj, y cꞌo ri ru-favor ri Dios paroꞌ.
Ri acꞌual Jesús cꞌo pa templo
41 Ri rutie-rutataꞌ ri Jesús, can juna-junaꞌ ncaꞌa pa tanamet Jerusalén antok nalka ri kꞌij richin ri namakꞌej Pascua. Ex. 12:1-27; Dt. 16:1-8. 42 Y antok ri Jesús cꞌo chic doce (cabꞌalajuj) rujunaꞌ y xalka chic jun bꞌay ri namakꞌej Pascua, ijejeꞌ xaꞌa cꞌa pa tanamet Jerusalén, incheꞌl ri costumbre ri niquiꞌan quinojiel ri israelitas. 43 Antok ya kꞌaxnak chic ri namakꞌej Pascua, ri María y ri José xquitzꞌom bꞌay chi xaꞌtzalaj chiquij chicachuoch, pero ijejeꞌ man cataꞌn ta chi ri acꞌual Jesús xa xcꞌujieꞌ can chireꞌ pa tanamet Jerusalén. 44 Ijejeꞌ xquiꞌan pensar chi ri acꞌual bꞌanak chiquicajol ri vinak, y quireꞌ xaꞌin jun kꞌij y xquicanuj quiqꞌuin ri cachꞌalal y quiqꞌuin jeꞌ ri cataꞌn quivach. 45 Pero ruma man xquil ta, ri José y ri María xaꞌtzalaj chic can chi niquicanuj ri acꞌual pa tanamet Jerusalén.
46 Y kꞌaxnak chic oxeꞌ kꞌij tisach ri acꞌual, ijejeꞌ xquil ri acꞌual pa templo. Ri acꞌual tzꞌuyul-apa quiqꞌuin ri achiꞌaꞌ maestros richin ri ley, nraꞌxaj ri niquiꞌej y cꞌo jeꞌ ri nucꞌutuj-apa chica. 47 Y quinojiel ri ncaꞌcꞌaxan ri nuꞌej ri acꞌual xaꞌchapataj, ruma jajaꞌ can jaꞌal nitiquir nuyaꞌ respuesta chica. Y can kꞌalaj chi nojiel niꞌka paroꞌ (nuꞌon entender) y cꞌo runoꞌj. 48 Chireꞌ pa templo cꞌo-ve ri Jesús antok ri María y ri José xbꞌaquilaꞌ. Ijejeꞌ can xaꞌchapataj. Y ri rutieꞌ xuꞌej cha ri ral: ¿Karruma quireꞌ xaꞌan chika? Tatzꞌataꞌ; la atataꞌ y inreꞌ can at-kacanun-pa. Y can nikꞌaxo chic kánima ruma manak ncatkil.
49 Y jajaꞌ xuꞌej chica: ¿Karruma nquinicanuj? ¿Man ivataꞌn ta cꞌa chi inreꞌ ja ri nrajoꞌ ri Nataꞌ Dios, jareꞌ ri nicꞌatzin chi niꞌan?
50 Pero ri tzij ri xuꞌej ri acꞌual chica ri José y ri María man xiꞌka ta pa quiveꞌ (man xquiꞌan ta entender).
51 Y ri acꞌual xꞌa quiqꞌuin chicachuoch, pa tanamet Nazaret. Ri acꞌual can nunimaj quitzij. Y nojiel ri xbꞌanataj Jerusalén riqꞌuin ri acꞌual, ri rutieꞌ xaꞌruyac cꞌa riqꞌuin ránima. 52 Y ri Jesús can niqꞌuiy y can quireꞌ jeꞌ ri runoꞌj. Y jaꞌal nitzꞌiet ruma ri Dios, y jaꞌal jeꞌ nitzꞌiet cuma ri vinak. 1S. 2:26; Pr. 3:4.

2:21 Lv. 12:3.

2:21 Lc. 1:31.

2:23 Ex. 13:2, 12.

2:24 Lv. 12:6-8.

2:32 Is. 42:6; 49:6.

2:39 Mt. 2:23.

2:41 Ex. 12:1-27; Dt. 16:1-8.

2:52 1S. 2:26; Pr. 3:4.