11
1 Riyin nc'utuj c'a utzil chiwe riyix chi quinicoch'o' juba' ruma c'o ch'abel ri xquenbij* 2 Co. 5.13. chiwe chi achi'el xa yin ch'ujernek. Ruma can queri' nrajo' ri wánima chi nbij chiwe, rumari' can quinicoch'o' c'a juba'. 2 Queri' nbij chiwe ruma ri wánima can achi'el ránima ri Dios chi nwajo' nchajij ri ic'aslen. Queri' c'o pa wánima ruma riyix xinimaj c'a ri Cristo† Ga. 4.17; Col. 1.28. tek riyin xintzijoj ri ruch'abel chiwe. Y chinuwech riyin can yix achi'el c'a jun numi'al ri nbec'ule' yan, can ch'ajch'oj wi c'a nwajo' njech el‡ Lv. 21.13. chare ri jun ri xtoc rachijil. Can quec'ari' rubaniquil ri ic'aslen nwajo' riyin chi riyix ic'uan tek xquixinjech el pa c'ulanen riq'ui ri Cristo. 3 Pero riyin nxibin wi', ruma man xa tibanatej achi'el xbanatej riq'ui ri Eva ojer ca. Riya' xk'olotej c'a pa ruk'a' ri cumatz, riq'ui ri jabel oc rubanic xch'o chare.§ Gn. 3.4, 5. Riq'ui juba' queri' chuka' xtiben riyix, xa riq'ui jun niya'o itzel na'oj chiwe, nijalatej ri nich'ob y ri' nuben chiwe chi riyix can niwajo' niya' ca ri Cristo y ma nicukuba' ta chic ic'u'x riq'ui. 4 Ruma riyix chak utz chiwe chi napon jun winek iwuq'ui y xa ma ya ta ri Jesús ri xkatzijoj riyoj chiwe riyix ri nutzijoj riya'. Y queri' chuka' chak utz chiwe tek nitzuj (nisuj) jun chic espíritu chiwe y xa ma ya ta ri' ri xic'ul yan nabey. Chak utz chiwe tek nibix chiwe chi c'o jun chic ch'abel ri niya'o colotajic,* Ga. 1.6. y xa ma kitzij ta ri nubij. 5 Wi yixquicot riq'ui jun winek ri nibin queri' chiwe, más ta utz chi wuq'ui riyin yixquicot wi. Ruma riyin can c'o wi wejkalen que chiquiwech ri nic'aj ri xa quipo'on anej qui' chi ye nima'k tak apóstoles.† 2 Co. 12.11. 6 Ruma astape' ri nuch'abel ma janipe' ta oc rubanic tek yich'o,‡ 2 Co. 10.10. pero can wetaman wi jabel ri achique ri yitajin chubixic tek yich'o. Y ri' can iwetaman§ Ef. 3.4. chuka' riyix chi queri', ruma chi can itz'eton ronojel ri yekabanala'.
7 ¿Achique nibij riyix? ¿La xajan cami xinben chi xinch'utinirisaj wi' riche (rixin) chi xinya' ik'ij riyix? ¿La xajan cami xinben riyin chi majun wajel xinc'utuj chiwe tek xinapon iwuq'ui riche (rixin) chi xintzijoj ri lok'olaj ruch'abel ri Dios ri niya'o colotajic?* Hch. 18.3; 1 Co. 9.6. Ma xajan ta. 8 Riyin riche (rixin) c'a chi xinben ri rusamaj ri Dios chila' iwuq'ui, ri xc'atzin chuwe yec'a ri nic'aj chic iglesias ri yec'o pa nic'aj chic tinamit ri xeya'o pe. 9 Y tek riyin xic'oje' chila' iwuq'ui, y tek c'o rajawaxic chuwe, majun chiwe riyix ri c'o ta xinc'utuj chare, ruma ma xinwajo' ta xinya' jun ejka'n chiwij.† Hch. 20.33; 2 Co. 12.14; 1 Ts. 2.9; 2 Ts. 3.8. Ri xc'atzin chuwe chiri' pan itinamit, xa ye ri kach'alal aj Macedonia ri xe'apon wuq'ui chila' ri xeto'o ca wuche (wixin), riche (rixin) chi xik'ax chupan ri k'ij ri'. Can xintij c'a nuk'ij riche (rixin) chi majun ejka'n xinya' ta chiwij. Y c'a que na ri' ri nch'ob nben re chinuwech apo chi majun xtinc'utuj ta chiwe. 10 Y re xtinbij chiwe can kitzij wi, ruma ri Cristo can c'o wuq'ui: Can majun c'a chiwe riyix ri yixc'o pa ruwach'ulef Acaya ri xtelesan ta ri quicoten wuq'ui, ruma chuwe riyin can jun quicoten chi nben ri rusamaj ri Dios y nuyon c'a ntzuk wi'. 11 ¿Achique cami ruma tek ma nwajo' ta chi yinitzuk? ¿La ruma cami chi riyin ma yixinwajo' ta? Ma que ta ri'. Ri Dios retaman chi riyin can yixinwajo' wi,‡ 2 Co. 7.3. y rumari' tek ma nwajo' ta nya' jun ejka'n chiwij.
12 Y ri nbanon pe chi can nuyon ntzuk wi' y majun wajel nc'utun§ 1 Co. 9.12. ta chiwe, can c'a que na ri' xtinben, ruma nwajo' chi ri winek ri quipo'on anej qui' chi ye rusamajel ri Dios ma xquecowin ta xtiquibij chi can ye junan wi kiq'ui riyoj. 13 Ruma riye' can ye kitzij apóstoles niquina', pero xa ma que ta ri', xa ye samajel ri xa yek'olon.* Hch. 15.1, 24; 20.29, 30; Ga. 1.7; Fil. 3.2. Can quipo'on anej qui' chi ye achi'el apóstoles riche (rixin) ri Cristo, pero xa ma kitzij ta. 14 Y riye' queri' niquiben y re' ma nusech ta kac'u'x ruma xa can queri' chuka' nuben ri Satanás;† Ap. 12.9. riya' nuben chi jun utzilaj ángel‡ Ga. 1.8. riche (rixin) ri sakil y xa ma que ta ri'. 15 Rumari' xinbij chiwe chi ri quipo'on anej qui' chi ye apóstoles, ma nusech ta kac'u'x. Ruma man c'a ye ta riye' ri nabey ri yebano queri', ruma ri ye rusamajel ri Satanás xa can niquipo' wi qui' chi ye samajel riche (rixin) ri chojmilal. Pero ri pa ruq'uisbel k'ij xa xtiquic'ul c'a ruc'ayewal, achi'el c'a ri nuc'utuj ri itzel ri yequibanala'.§ Is. 9.14, 15; Jer. 29.31, 32; Mt. 7.15, 16.
Tek ri Pablo nutzijoj ri tijoj pokonal ye ruk'axan pa rusamaj ri Dios
16 Y riyin nbij chic c'a jun bey, chi astape' q'uiy ch'abel ri ma yeka ta chinuwech ri yenbila' chiwe, majun c'a chiwe riyix tich'obo' chi riyin xa yin ch'ujernek. Pero wi xa queri' ri nich'ob riyix, can quinic'ulu' c'a achi'el jun ri can ch'ujernek. Tiya' c'a k'ij chuwe chi yich'o juba' riche (rixin) chi nya' juba' nuk'ij* 2 Co. 12.6. achi'el niquiben ri nic'aj chic. 17 Re nbij chiwe, chi nwajo' nc'ul juba' nuk'ij, re' ma ya ta ri Ajaf ri biyon chuwe chi nben queri'. Riyin xa yin achi'el jun ri xa ch'ujernek, ruma nchapon nya' juba' nuk'ij. 18 Pero xa ruma chi ye q'uiy ri yebano chi can c'o quik'ij, niquiben chi can c'o q'uiy quetaman, xa rumari' tek riyin chuka' nya' juba' nuk'ij.† Jer. 9.23, 24. 19 Ruma riyix xa can sibilaj yeka chiwech ye'ic'ul jabel ri xa majun oc quina'oj, y riyix nibij chi can c'o ina'oj. 20 Riyix can jabel c'a ina'on y jabel chuka' nitz'et chi c'o ri nibano chiwe chi yix achi'el jun mozo ri ximil pa samaj riq'ui jun patrón. Can jabel chuka' ina'on riyix chi c'o jun ri ntajin yixruq'uis y nrelesaj el chiwe ri c'o iwuq'ui, chi c'o ri palbeyon iwuche (iwixin) y majun ik'ij chuwech, y c'o chuka' nipak'ilon ipalej chi k'a'. Riyix can jabel c'a itz'eton ri'. 21 Astape' jun q'uixbel chuwe riyin chi nbij re' chiwe, pero xa can kitzij wi chi riyoj can majun wi kachuk'a' chi xkaben ta achi'el ri niquiben ri nic'aj chiwe.
Pero wi ri nic'aj can ma niquixibij ta qui' yequibila' ch'abel riche (rixin) chi niquiya' quik'ij, riyin chuka' yicowin nben achi'el ri niquiben riye'. Re tzij c'a re xquenbij chiwe achi'el xa yin ch'ujernek. 22 Can q'uiy c'a ri niquibila' riye'; niquibila' chi ye hebreos, pero ri' ma xu (xe) ta wi riye', riyin chuka'. ¿Ye winek israelitas riye'? Queri' chuka' riyin. ¿Ye riy rumam ca ri Abraham riye'?‡ Hch. 22.3. Riyin chuka' queri'. 23 ¿Ye rusamajel ri Cristo riye'? Riyin chuka' queri'. Pero re wacami can yich'o c'a achi'el xa yin ch'ujernek y rumari' achi'el xa ch'obon ma ch'obon ta ri yenbij, chi riyin más yisamej§ 1 Co. 15.10. que chiquiwech riye'. Riyin más yin ch'ayon cuma ri winek que chiquiwech riye', ruma hasta ma noka ta chic chinuc'u'x janipe' mul yin ch'ayon. Riyin xiya'ox (xya') pa cárcel más que chiquiwech riye'. Riyin can q'uiy c'a chuka' mul yin aponak chuwech ri camic.* Hch. 9.16. 24 Ri wech israelitas wu'o' c'a mul yin quich'ayon tzan tz'um, can treinta y nueve† Dt. 25.3. jich' c'a quiya'on chuwe chi jojun bey. 25 Oxmul yin ch'ayon riq'ui xc'a'y.‡ Hch. 16.22. Jun bey xic'ak chi abej.§ Hch. 14.19. Oxmul xa juba' ma yin caminek ca pa mar, ruma ri barco ri yin benak wi xa xuchop nibe chuxe' ya'.* Hch. 27.41. C'o jun bey xink'axaj jun k'ij y junak'a' c'a c'anej pa ruwi' ri mar ruma xyojtej ri barco ri yin benak wi. 26 Q'uiy c'a ruc'ayewal ri ye nk'axan pa tak bey chubanic ri rusamaj ri Dios. Ruma ri bey ri ye nk'axan yec'o nima'k tak raken ya', yec'o alek'oma', yec'o wech israelitas† Hch. 9.23; 17.5. ri ye'etzelan wuche (wixin) y queri' chuka' ri nic'aj chic winek ri xa ma ye israelitas ta,‡ Hch. 13.50; 14.5. nk'axan ruc'ayewal pa tak tinamit, pa tak lugar ri acuchi (achique) majun winek yec'o, queri' chuka' nc'ulwachin pa ruwi' ri mar y pa quik'a' ri ma ye kitzij ta chi ye kach'alal. Can q'uiy wi c'a ri nk'axan. 27 Riyin sibilaj yin samajnek y q'uiy tijoj pokonal nk'axan: Nk'axan cosic, ncoch'on waran, nk'axan wayjal, nk'axan chaki'j chi', ncoch'on tef, xeq'uis ka ri nutziak§ 1 Co. 4.11. chuwij y majun nc'om wi, y chuka' can q'uiy mul ma yiwa' ta riche (rixin) chi queri' c'o c'a más samaj nben.
28 Y ma xu (xe) ta wi c'a ri' ri numol ri' chuwij, xa can c'o chic nic'aj. Can k'ij k'ij nna' ri ralal ri samaj ruma sibilaj yenatej chuwe quinojel ri iglesias. 29 Wi c'o jun kach'alal ri majun ruchuk'a'* 1 Co. 9.22. y nuna' chi yawa', riyin chuka' can queri' nna'. Wi c'o jun kach'alal nitzak ca ruma jun chic, riyin can nna' k'axon pa wánima ruma ri xban chare.
30 Ronojel ri xa c'a xinbij ka nuc'ut chi riyin xa yin winek y xa majun wuchuk'a'.† 2 Co. 12.5, 9, 10. Y yari' ri nbij xa ta c'o rajawaxic chi nya' nuk'ij. 31 Riyin kas kitzij wi ri nbij. Ri Dios ri c'o ruk'ij riche (rixin) xtibe k'ij xtibe sek,‡ Ro. 9.5. ri Rutata' ri Kajaf Jesucristo, Riya' can retaman wi chi riyin ma ntz'uc ta tzij. 32 Riyin tek xic'oje' pa tinamit Damasco, c'o ri xinc'ulwachij chiri'. Ruma ri aj k'atbel tzij ri ya'on chiri' ruma ri rey Aretas jabel xuchajij ri tinamit, xeruya' chajinel ri pa tak bey ri niban wi oquen chupan ri tinamit riche (rixin) chi yichapatej.§ Hch. 9.24, 25. 33 Pero xicolotej el pa quik'a', ruma yec'o xeya'o wuche (wixin) pa jun chaquech y c'ac'ari' xinquikasaj el pa jun ventana ri c'o chuwech ri nimalaj tz'ak ri rusutin rij ri tinamit.
*11:1 2 Co. 5.13.
†11:2 Ga. 4.17; Col. 1.28.
‡11:2 Lv. 21.13.
§11:3 Gn. 3.4, 5.
*11:4 Ga. 1.6.
†11:5 2 Co. 12.11.
‡11:6 2 Co. 10.10.
§11:6 Ef. 3.4.
*11:7 Hch. 18.3; 1 Co. 9.6.
†11:9 Hch. 20.33; 2 Co. 12.14; 1 Ts. 2.9; 2 Ts. 3.8.
‡11:11 2 Co. 7.3.
§11:12 1 Co. 9.12.
*11:13 Hch. 15.1, 24; 20.29, 30; Ga. 1.7; Fil. 3.2.
†11:14 Ap. 12.9.
‡11:14 Ga. 1.8.
§11:15 Is. 9.14, 15; Jer. 29.31, 32; Mt. 7.15, 16.
*11:16 2 Co. 12.6.
†11:18 Jer. 9.23, 24.
‡11:22 Hch. 22.3.
§11:23 1 Co. 15.10.
*11:23 Hch. 9.16.
†11:24 Dt. 25.3.
‡11:25 Hch. 16.22.
§11:25 Hch. 14.19.
*11:25 Hch. 27.41.
†11:26 Hch. 9.23; 17.5.
‡11:26 Hch. 13.50; 14.5.
§11:27 1 Co. 4.11.
*11:29 1 Co. 9.22.
†11:30 2 Co. 12.5, 9, 10.
‡11:31 Ro. 9.5.
§11:32 Hch. 9.24, 25.